1, 2. (a) Eme họ oware nọ o mae ghare kẹ omai? (b) Eware jọ vẹ ma wuhrẹ no Ebaibol ze nọ e rrọ ghaghae kẹ omai, kọ fikieme? (Rri iwoho nọ e rrọ emuhọ uzoẹme na.)

OWARE vẹ o mae rrọ ghaghae kẹ owhẹ? Kọ whọ sai siobọno oware nana fiki oware ukuẹku jọ? O rrọ bẹbẹ kẹ idibo Jihova nọ e roma mudhe no re a kẹ uyo enọ nana ha. Oware nọ o mae ghare kẹ omai họ usu mai kugbe Jihova, yọ ma rẹ sai siobọnoi fiki oware jọ họ. Ma rri uzẹme Ebaibol na ghaghae re, keme oye u ru nọ ma be sai ro wo usu okpekpe kugbe Ọsẹ obọ odhiwu mai.​—Kọl. 1:9, 10.

² Dai roro kpahe eware nọ Jihova, Owuhrẹ nọ Ọ Mai Kpehru na o bi wuhrẹ omai evaọ Ẹme riẹ, Ebaibol na. O ru omai riẹ odẹ riẹ nọ o vọ avọ otofa na gbe emamọ iruemu riẹ. Ọ vuẹ omai kpahe okẹ ẹtanigbo na, onọ ọ rọ ẹkwoma Ọmọ riẹ Jesu kẹ omai. Jihova o te je ru omai riẹ kpahe Uvie Mesaya na, yọ o ru nọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo a ro wo ẹruore obọ odhiwu je ru nọ “igodẹ efa” a ro wo ẹruore uzuazọ evaọ Aparadase otọakpọ. (Jọn 10:16) O bi wuhrẹ omai epanọ u fo nọ ma re yeri uzuazọ. Ma rri eware nana nọ ma wuhrẹ no Ebaibol ze na  ghaghae keme i ru nọ ma ro si kẹle Ọnọ ọ ma omai na. I te je ru nọ ma bi ro yeri uzuazọ evawere nẹnẹ.

3. Re a dẹ uzẹme, eme u dhesẹ hẹ?

³ Jihova yọ Ọghẹnẹ nọ o re ru ọghọ gaga. Ọ rẹ rọ oware uwoma gbọ ahwo nọ a gwọlọ riẹ uzẹme na ogbọ họ. Jihova o tube siobọno uzuazọ Ọmọ ọghaghae riẹ kẹ omai wọhọ okẹ ọvọvẹ. Ọghẹnẹ o bi rẹro vievie he inọ ma te hwa ugho rọ dẹ uzẹme na. Okenọ ọzae jọ nọ a re se Saimọn ọ jẹ gwọlọ kẹ Pita ukọ na ugho re ọ sai wo udu nọ ọ rẹ rọ rehọ obọ kpahe amọfa re a sai wo ẹzi ọfuafo, Pita ọ whọku ei nọ: “Jọ isiliva ra e raha ku owhẹ abọ, keme who roro nọ whọ sae rọ ugho dẹ okẹ ọvọvẹ Ọghẹnẹ.” (Iruẹru 8:18-20) Nọ o rrọ ere na, eme họ otofa oria ikere nana inọ: “Dẹ uzẹme”?

4. Evaọ uzoẹme nana, eme ma ti wuhrẹ kpahe uzẹme?

⁴ Se Itẹ 23:23. Ababọ omodawọ, ma rẹ sai duku uzẹme nọ o rrọ Ẹme Ọghẹnẹ hẹ. U re no omai eva ze re ma siobọno oware kpobi nọ o gwọlọ re ma sae riẹ uzẹme na. Wọhọ epanọ odibo Jihova nọ o kere obe Itẹ o muẹrohọ, ma tẹ “dẹ” hayo wo “uzẹme” na no, o gwọlọ nọ ma rẹ daoma gaga re ma gbẹ “zẹ” hayo ku ei fiẹ hẹ. Joma ta kpahe oware nọ u dhesẹ re ma “dẹ” uzẹme, gbe oware nọ o rẹ sae gwọlọ nọ ma rọ dẹe. Onana u ti ru nọ ma ti ro wo edẹro kẹ uzẹme na viere, jẹ gbaemu nọ ma rẹ ‘zẹe’ vievie he. Wọhọ epanọ ma te ruẹ na, uzẹme na u te oware nọ ma rẹ rọ fiki riẹ siobọno oware ofa kpobi re ma ruẹsi woi.

5, 6. (a) Ẹvẹ ma sae rọ dẹ uzẹme ababọ ugho? Kẹ iriruo. (b) Erere vẹ uzẹme na o rẹ sae wha se omai?

⁵ Oware o tẹ make rrọ ọvọvẹ, o rẹ sae gwọlọ oware jọ mi omai re u te zihe ruọ omai. Ẹme Hibru nọ a fa “dẹ” evaọ Itẹ 23:23 na o sai je wo otofa “wo.” Eme ivẹ na i dhesẹ omodawọ hayo epanọ ohwo ọ rẹ rehọ oware jọ ro nwene oware ofa nọ o rrọ ghaghae. Joma kẹ oriruo jọ nọ u dhesẹ epanọ ma rẹ rọ dẹ uzẹme. Ma rehọ iẹe nọ ohwo jọ ọ wha ibiẹrẹ kpobọ eki, jẹ ta nọ ibiẹrẹ na ọvọvẹ. Kọ ibiẹrẹ na ọvo e te rọ owọ kọ ze obọ uwou mai jẹ ruẹrẹ oma họ ehru emẹjẹ mai? Dazigbe. Ma re kpobọ eki na nyae rehọ ae. Ibiẹrẹ na ọvọvẹ? Ee. Rekọ o gwọlọ oke gbe omodawọ mi omai re ma sai kpobọ eki na nyae rehọ ae. Epọvo na re, ma rẹ rọ ugho dẹ uzẹme na ha. Rekọ o gwọlọ omodawọ mi omai re ma sai woi.

⁶ Se Aizaya 55:1-3. Ẹme Jihova nọ Aizaya o kere fihotọ u re je ru omai riẹ oware nọ u dhesẹ re ma dẹ uzẹme. Evaọ oria ikere nana, Jihova ọ rọ ẹme riẹ dhesẹ ame, ame-ivie, gbe udi. Wọhọ epanọ ame odhedhẹ o re ru oma ohwo dhidhivi evaọ etoke uvo ogaga na, ere ẹme Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ uzẹme na o re ru ohwo dhidhivi. Yọ wọhọ epanọ ame-ivie hayo imiliki ọ rẹ kẹ omai ẹgba je fiobọhọ kẹ ọmọ rro na, ere ọvona ẹme Jihova ọ rẹ kẹ omai ẹgba je fiobọhọ kẹ omai rro haro evaọ usu mai kugbe Ọghẹnẹ. Ẹme Jihova ọ tẹ jẹ wọhọ udi hayo enwaene. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Evaọ Ebaibol na, a rehọ udi hayo enwaene dhesẹ oghọghọ. (Ol. 104:15) Fikiere nọ Jihova ọ vuẹ idibo riẹ nọ jọ a ‘dẹ udi,’ ọ rọ ere kẹ omai imuẹro nọ ma te ru lele ẹme riẹ, ma ti wo oghọghọ. (Ol. 19:8) Onana yọ obọdẹ edhere nọ a ro dhesẹ emamọ irere nọ i re noi ze nọ ma te bi wuhrẹ ẹme Ọghẹnẹ je fi ei hiruo. Ma sae ta nọ omodawọ nọ ma bi ro wuhrẹ ẹme Ọghẹnẹ o wọhọ osa nọ ma be hwa. Fikiere, joma ta kpahe eware isoi nọ ma sae rọ dẹ uzẹme.

7, 8. (a) Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma rehọ oke rọ dẹ uzẹme na? (b) Eme ọmọtẹ jọ o gbobọnẹ re ọ sae dẹ uzẹme na, kọ erere vẹ o no rie ze?

⁷ Oke. Onana yọ osa nọ ohwo kpobi nọ ọ be dẹ uzẹme na ọ rẹ hwa. O gwọlọ oke re ma sae gaviezọ kẹ ovuẹ Uvie na, se Ebaibol na gbe ebe ukoko na, ru uwuhrẹ omobọ mai, ruẹrẹ oma kpahe kẹ je kpohọ iwuhrẹ ukoko. Ma rẹ “dẹ oke” na hayo rehọ iẹe no eware efa nọ i wuzou tere he ze. (Se Ahwo Ẹfisọs 5:15, 16 gbe ẹme-obotọ.) Ẹvẹ o rẹ rehọ oke te re ma sai wo eriariẹ egbagba erọ ugogo iwuhrẹ Ebaibol? Onana o roma hwa uyero mai. Eware nọ ma re wuhrẹ kpahe areghẹ Jihova, idhere riẹ, gbe iruo riẹ i wo umuo ho. (Rom 11:33) A jọ uvitha ọsosuọ kpobi ọrọ Uwou-Eroro Na rehọ uzẹme na dhesẹ “ododo ọsese” inọ: “Jọ ododo uzẹme ọvo o d’owhẹ ẹro ho. Otẹrọnọ ọvo o te ọfa ọ hae gbe du dhẹze he. Gbẹ hai kokohọ, gbẹ hae gwọlọ efa.” Ma sae nọ omamai nọ, ‘Ẹvẹ idodo uzẹme nọ me kokohọ no i bu te?’ Eware e vọ riẹ nọ ma re gbe wuhrẹ kpahe Jihova, makọ rite ebẹdẹ bẹdẹ. Oware nọ u wuzou enẹna họ epanọ ma rẹ rọ rehọ oke mai ruiruo avọ areghẹ, re ma ruẹse dẹ uzẹme na ziezi hayo riẹ kpahe iwuhrẹ Ọghẹnẹ buobu wọhọ epanọ uyero mai o kuvẹ riẹ. Joma ta kpahe oriruo ohwo jọ nọ ọ jẹ gwọlọ uzẹme na.

⁸ Ọmọtẹ jọ nọ a re se Mariko * nọ ọ rrọ ohwo Japan ọ kwa kpobọ New York City evaọ America re o kpohọ isukulu. Evaọ oke yena, ọ jọ egagọ jọ nọ i muhọ etoke ikpe 1950 evaọ Japan. Oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ rrọ ọkobaro oke-kpobi ọ tẹ nyaku ei evaọ usi uwoma ota nuwou ruọ uwou. Nọ Mariko o mu Ebaibol na họ ewuhrẹ, eva e were riẹ te epanọ ọ rọ vuẹ oniọvo na nọ ọ hai wuhrẹ kugbei isiava ẹkpoka. Dede nọ isukulu gbe iruo ubroke nọ Mariko o je ru e jẹ jariẹ wo uvẹ tere he, o mu ewuhrẹ ukoko họ ẹnya ababọ oke oraha. Ọ tẹ jẹ siọ eware gheghe jọ nọ ọ je hai ru ba re ọ sai wo oke nọ o re ro wuhrẹ uzẹme na. Eware nana nọ o gbobọnẹ na u ru nọ o ro wo ẹnyaharo ziezi evaọ usu riẹ kugbe Jihova. Evaọ etoke ukpe ọvo, ọ tẹ họ-ame. Emera ezeza nọ i lele i rie, evaọ 2006 o te mu iruo ọkobaro oke-kpobi họ, yọ ọ gbẹ rrọ ọkobaro rite enẹna.

9, 10. (a) Ẹvẹ uzẹme nọ ma rẹ dẹ u re ro kpomahọ oghẹrẹ nọ ma rri ekwakwa eyero-akpọ? (b) Utee vẹ ọmọtẹ jọ o siobọno, kọ ẹvẹ o rri onana?

⁹ Ekwakwa eyero-akpọ. Re ma sae dẹ uzẹme, o sae gwọlọ nọ ma siobọno okpiruo hayo eware jọ nọ ma je ru vẹre. Okenọ Jesu o zizie Pita avọ Andru re a jọ “ikuori ahwo,” a “nyasiọ iriri rai ba” je lele iei. (Mat. 4:​18-20) Uzẹme o ginẹ rrọ inọ ahwo buobu nọ a bi wuhrẹ uzẹme na nẹnẹ, a be nyasiọ iruo rai ba ha. A wo owha-iruo uviuwou nọ u fo nọ a rẹrote. (1 Tim. 5:8) Dede na, ẹsibuobu o gbahọ nọ ahwo nọ a bi wuhrẹ uzẹme na a re nwene eriwo nọ a wo vẹre kpahe ekwakwa eyero-akpọ jẹ rọ oware nọ u fo karo evaọ uzuazọ. Jesu ọ ta kpahe onana inọ: “Wha siọ efe ba ekokohọ kẹ omarai evaọ otọakpọ na . . . Ukpoye, wha koko efe họ obọ odhiwu kẹ omarai.” (Mat. 6:​19, 20) Joma ta kpahe oriruo jọ.

¹⁰ U wo ọmọtẹ jọ nọ a re se Maria, taure ọ tẹ kpako te epanọ o re ro mu isukulu họ o ro mu umure nọ a rẹ rọ fa egọfo họ eveghe. O wuhrẹ epanọ a rẹ fa egọfo bẹsenọ o ro te ekọleji, kẹsena o te wo onaa ziezi te epanọ a rọ kẹe okẹ-ewuhrẹ-ọvẹvẹ re o kpohọ yunivasiti. Egọfo efa ọ rọ karo evaọ uzuazọ, yọ utee riẹ họ re ọ viodẹ ziezi evaọ arozaha na. Nọ Maria o mu Ebaibol na họ ewuhrẹ, eware nọ o je wuhrẹ e  tẹ jẹ were iẹe. Inwene nọ uzẹme na u fiobọhọ kẹe ru evaọ uzuazọ e were riẹ gaga. Ọ ta nọ: “Epanọ mẹ daoma nwene uruemu gbe uzuazọ mẹ lele izi Ebaibol te, ere eva e jẹ were omẹ te.” Maria ọ tẹ te ruẹ nọ o te jọ bẹbẹ kẹe re ọ rọ egagọ Jihova karo je le efe evaọ oke ovona. (Mat. 6:24) O te siobọno utee nọ ọ jẹ gwọlọ rọ uzuazọ riẹ kpobi le, onọ o hai ti ru ei fe jẹ viodẹ evaọ arozaha egọfo na. Rekọ oware nana nọ o siobọno rọ dẹ uzẹme na, u ru nọ ọ rọ rrọ ọkobaro oke-kpobi enẹna, o bi yeri uzuazọ nọ ọyomariẹ o se “uzuazọ nọ o mai woma jẹ be mae kẹ evawere.”

11. Ma tẹ dẹ uzẹme na, eme o rẹ sae via kẹ usu nọ ma wo kugbe ahwo jọ?

¹¹ Usu mai kugbe amọfa. Ma tẹ salọ nọ ma re yeri uzuazọ mai lele izi Ebaibol na, usu nọ ma wo kugbe egbẹnyusu gbe ahwo uviuwou mai o sai nwene. Fikieme? Jesu ọ lẹ kpahe ilele riẹ nọ: “Ru ai fo ẹkwoma uzẹme na; ẹme ra họ uzẹme.” (Jọn 17:17; ẹme-obotọ) Ẹme na “ru ai fo” o sai je wo otofa ọ ru ai “wo ohẹriẹ.” Ma tẹ jẹ uzẹme na rehọ no, ma re wo ohẹriẹ no akpọ na keme ma gbẹ te kuvẹ re akpọ na ọ kpọ omai hi. Ahwo a te ruẹ nọ ma wo ohẹriẹ keme uruemu mai u nwene no. Izi Ebaibol e be kpọ uzuazọ mai. Dede nọ ma gwọlọ wha ohẹriẹ fihọ udevie mai gbe amọfa ha, egbẹnyusu gbe ahwo uviuwou mai jọ a sai siomano omai hayo tubẹ wọso omai dede fiki uzẹme na. Onana u re gbe omai unu hu. Jesu ọ ta nọ: “Evaọ uzẹme, ewegrẹ ohwo a te jọ ahwo uwou obọriẹ.” (Mat. 10:36) Ọ tẹ jẹ kẹ omai imuẹro nọ erere nọ ma ti wo i ti vi oware kpobi nọ ma siobọno rọ dẹ uzẹme na kpekufiẹ.​—Se Mak 10:28-30.

12. Eme ohwo Ju jọ o siobọno re ọ sae dẹ uzẹme na?

¹² No emaha ze a ro wuhrẹ ọthueki jọ nọ ọ rrọ ohwo Ju nọ a re se Aaron inọ o thọ re a se odẹ Ọghẹnẹ. Rekọ Aaron ọ jẹ gwọlọ uzẹme na. Eva e were riẹ gaga nọ Osẹri Jihova jọ o dhesẹ kẹe inọ a fi ibieme efa jọ kugbe ibieme Hibru ene nọ i dikihẹ kẹ odẹ Ọghẹnẹ na, onọ u ru nọ a be sai ro se odẹ na “Jihova.” Avọ oghọghọ nọ o jariẹ udu, o te kpobọ uwou-egagọ rai re ọ vuẹ otu iwuhrẹ rai obọdẹ oware nana nọ o wuhrẹ na. Rekọ oware nọ otu iwuhrẹ na a ru u gbe Aaron unu gaga. Ukpenọ eva e rẹ were ae inọ a wuhrẹ uzẹme na kpahe odẹ Ọghẹnẹ no, a te nwo eya ku Aaron je ru ei wọhọ ọrara. Onana u te je kpomahọ usu nọ o wo kugbe ahwo uviuwou riẹ. Rekọ Aaron ọ ruabọhọ wuhrẹ uzẹme na je fiobọhọ kẹ amọfa riẹ kpahe Jihova bẹsenọ o ro whu. Wọhọ Aaron, ma tẹ gwọlọ yeri uzuazọ mai rọwokugbe uzẹme na, u re no omai eva ze re ma ru inwene kpobi nọ o gwọlọ evaọ uviuwou hayo okegbe mai, ghelọ ọkwa nọ ma wo kẹhẹ.

13, 14. Inwene vẹ o gwọlọ nọ ma re ru kpahe iroro gbe uruemu mai re ma sae dẹ uzẹme na? Kẹ oriruo.

¹³ Iroro gbe iruemu nọ Ọghẹnẹ o mukpahe. Re ma sae dẹ uzẹme na je ru lele izi Ebaibol evaọ uzuazọ mai, u re no omai eva ze re ma ru inwene nọ o gwọlọ evaọ eriwo gbe uruemu mai. Pita o kere kpahe enwene nana nọ: “Wọhọ emọ nọ i bi yoẹme, wha gbẹ kuvẹ hẹ re isiuru nọ wha wo vẹre evaọ okenọ wha jọ igbori e kpọ owhai, rekọ . . . whai omarai wha jọ ọrẹri evaọ uruemu rai kpobi.” (1 Pita 1:​14, 15) Re ahwo nọ a jọ okpẹwho Kọrint nọ o gbeku gaga na a sae dẹ uzẹme na, o gwọlọ nọ a re ru inwene ilogbo evaọ uzuazọ rai. (1 Kọr. 6:​9-11) Epọvo na, re ahwo buobu a sae dẹ uzẹme na nẹnẹ, a daoma siobọno iruemu sa-sa nọ Ọghẹnẹ o mukpahe. Pita ọ kareghẹhọ Ileleikristi oke riẹ re inọ: “Oke nọ o vrẹ no nọ wha je ro ru oreva erẹwho na u te, nọ wha je zue evaọ iruemu nọ i fo ho nọ a re ru ababọ omovuọ, wo isiuru egaga kẹ oware uyoma,  jẹ da idi vrẹta, ru ehaa nọ a rẹ jọ ru eware odode, ehaa idieda, gbe edhọgọ etọtọ.”​—1 Pita 4:3.

¹⁴ Evaọ ikpe buobu, ọzae gbe aye nọ a re se Devynn avọ Jasmine a jọ egba-idi. Dede nọ Devynn o wo onaa okerefihotọ igho ziezi, idi nọ ọ rẹ da thomawa u ru nọ ọ gbẹ be sai ro kru uvumọ iruo dhobọ họ. Jasmine omariẹ ọ jọ ohwo ozighi nọ ọ jẹ hai dhuaro gaga. Ẹdẹjọ nọ Jasmine ọ jẹ nya edhere vrẹ avọ idi nọ ọ da bẹ no, ọ tẹ ruẹ Isẹri Jihova ivẹ jọ nọ e rrọ imishọnare. Inievo na a te ru ọruẹrẹfihotọ re a wuhrẹ Ebaibol kugbei, rekọ ẹdẹ nọ a te uwou amọ Devynn, yọ Jasmine avọ Devynn a da idi bẹ no. Jasmine avọ Devynn a rẹro nọ imishọnare na a te ginẹ nyabru ai kpobọ uwou rai hi. Orọ avọ ivẹ nọ imishọnare na a ro zihe, ohẹriẹ o jariẹ. Nọ Jasmine avọ Devynn a nwani mu Ebaibol na họ ewuhrẹ, a se ewuhrẹ na gboja je mu eware nọ a bi wuhrẹ họ eru lele. Evaọ etoke emerae esa, a tẹ gbaemu nọ a rẹ siọ idi-eda na ba, yọ uwhremu na a tẹ ruọ orọo rai lele uzi. Ahwo buobu evaọ iwhre rai a ruẹ enwene nọ Jasmine avọ Devynn a ru na, onana u ru nọ ae omarai a ro mu Ebaibol na họ ewuhrẹ re.

15. Eme o rẹ sae jọ bẹbẹ gaga re ohwo o siobọno fiki uzẹme na, kọ fikieme?

¹⁵ Iruẹru gbe iruemu ẹwho nọ e wọso izi Ebaibol. Re ohwo o siobọno iruẹru gbe iruemu ẹwho fiki uzẹme na yọ oware jọ nọ o rẹ bẹ eruo gaga. Ahwo jọ a tẹ jọ Ebaibol na ruẹ ẹjiroro nọ u ro fo nọ a siobọno iruemu itieye no, o rẹ sae lọhọ kẹ ae re a gine ru ere. Rekọ amọfa a rẹ sai ru ere he fiki ọwọsuọ ahwo uviuwou, ibe iruiruo, gbe egbẹnyusu ekpekpe rai. Onana o rẹ sae tubẹ wha ẹwhọ ologbo ze nọ u te kiekpahe ẹme iwẹ hayo esemọ nọ a rẹ gọ. (Izie. 14:1) Oriruo amọfa nọ a gbaudu siọ iruẹru itieye nọ e wọso izi Ebaibol ba o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai ru inwene nọ o gwọlọ. Joma ta kpahe Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ jọ nọ a gbaudu whaha oghẹrẹ iruemu itiena evaọ Ẹfisọs.

16. Eme ahwo jọ evaọ Ẹfisọs a ru re a sae dẹ uzẹme na?

¹⁶ Ẹfisọs ọ jọ okpẹwho nọ iruẹru emajiki e jọ robọ duotọ. Eme Ileleikristi nọ i kurẹriẹ obọ, nọ e jẹ hai ru iruẹru emajiki vẹre a ru re a sai siobọno iruẹru yena fiki uzẹme na? Ebaibol na ọ ta nọ: “Ibuobu nọ i je ru iruẹru emajiki a kwa ebe rai kokohọ a tẹ mahe ae evaọ iraro ahwo kpobi. Nọ a roro unuigho rai kpobi kugbe, i te ewẹ-isiliva idu udhuvẹ gbe ikpe (50,000). Fikiere evaọ edhere ologbo, ẹme Jihova o te je do ruọ eria kpobi jẹ be kparobọ.” (Iruẹru 19:​19, 20) Ileleikristi nana a siobọno eware yena dede nọ e jọ ghaghae, yọ a wo eghale nọ a rẹ ruẹ obọ rai hi.

17. (a) Eware jọ vẹ ma rẹ sai siobọno fiki uzẹme na? (b) Enọ vẹ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

¹⁷ Eme who siobọno fiki uzẹme na? Mai kpobi ma be rọ oke koko idodo uzẹme họ. Ahwo jọ a re siobọno ekwakwa eyero-akpọ fiki uzẹme na, yọ efa i bi ru inwene evaọ usu nọ a wo kugbe amọfa. Ibuobu a bi ru inwene evaọ eriwo gbe uruemu rai, je bi siobọno iruẹru nọ e wọso izi Ebaibol. Ghelọ oware nọ ma siobọno kpobi kẹhẹ, ma wo imuẹro nọ uzẹme na u te oware nọ ma rẹ rọ fiki riẹ siobọno oware kpobi nọ o gwọlọ. U ru nọ ma ro wo oware nọ o mae rrọ ghaghae kẹ omai nẹnẹ, usu okpekpe nọ ma wo kugbe Jihova. Ma te roro kpahe eghale nọ ma wo no fiki uzẹme na nọ ma riẹ, o te ziọ omai iroro vievie he inọ ohwo jọ o re siobọno uzẹme na fiki oware jọ. Rekọ, ẹvẹ oware utioye o sae rọ via, kọ ẹvẹ ma sae rọ whaha oware okpẹtu otiọye? Ma te ta kpahe onana evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.