1. Onọ vẹ o rẹ sae jọ omai iroro ẹsejọ?

KỌ UDU u re bru owhẹ ẹsejọ nọ who te roro kpahe eware nọ e te via evaọ obaro? Eware wọhọ ọraha egagọ erue, ohọre Gọg obọ Magọg gbe ẹmo Amagidọn. Kọ whọ rẹ nọ omara ẹsejọ nọ, ‘Kọ ẹrọwọ mẹ ọ te jọ gaga nọ eware nana nọ i re muozọ na e te via na?’ Otẹrọnọ whọ be hai roro ere ẹsejọ, kiyọ ẹme nọ Jesu ọ ta nọ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana u ti fiobọhọ kẹ owhẹ. Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Wha kuvẹ re udu rai o jọ awawa ha. Wha fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ.” (Jọn 14:1) Ẹrọwọ mai ọ tẹ rrọ gaga, oware ovo u ti nuhu omai udu hu.

2. Eme o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai riẹ epanọ ma re ro ru ẹrọwọ mai ga, kọ eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

² Ma te roro kpahe oware nọ ma be hai ru nọ ẹbẹbẹ o te te omai, u re fiobọhọ kẹ omai riẹ sọ ẹrọwọ mai ọ ga ziezi. Yọ o rẹ lẹliẹ omai ru epanọ ẹrọwọ mai ọ rẹ rọ ga ziezi, re ma sai thihakọ ebẹbẹ nọ i ti te omai evaọ obaro. Nọ ẹbẹbẹ jọ o te te omai, ma je kru ẹrọwọ mai, ẹrọwọ mai ọ rẹ ga viere. Yọ u re fiobọhọ kẹ omai thihakọ ebẹbẹ efa nọ i ti te omai. Ma te ta kpahe eware ene jọ nọ e via kẹ ilele Jesu nọ u dhesẹ nọ a rẹ gbẹ daoma re ẹrọwọ rai ọ ga ziezi. Ma vẹ te jẹ ta kpahe oghẹrẹ eware itieye na jọ nọ e rẹ sae via kẹ omai nẹnẹ gbe oware nọ ma re ru, re ma sai kru ẹrọwọ mai nọ ebẹbẹ i te te omai evaọ obaro.

3. Ma te rri ẹme nọ Jesu ọ ta evaọ Matiu 6:30, 33, eme ma re ru nọ ma te wo ẹrọwọ?

³ Ọzae kpobi ọ rẹ gwọlọ oghẹrẹ nọ aye gbe emọ riẹ a rẹ rọ ruẹ emu re, ruẹ iwu kuhọ je wo uwou nọ a rẹ rria. Rekọ re a sai ru eware nana, o lọhọ tere he evaọ akpọ inẹnẹ na. A si inievo mai jọ no iruo no, yọ a re sae ruẹ iruo evuevo  no ho ghelọ epanọ a be gwọlọ iruo te. Inievo jọ a ruẹ iruo, rekọ a rọwo rehọ iruo na ha keme i fo iruo nọ Oleleikristi o re ru hu. Nọ eware e tẹ rrọ ere kẹ ohwo, o gbe wo ẹrọwọ ziezi hi, ọ rẹ rọwo ho inọ Jihova ọ te gbẹ edhere jọ kẹe nọ ọ te sae rọ zọ ghele. Yọ oware utiona Jesu o wuhrẹ ilele riẹ evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na. (Se Matiu 6:30, 33.) Ma te fi eva mai kpobi họ Jihova inọ o ti fi omai hotọ họ, ma te rọ egagọ riẹ karo dede nọ eware e rrọ gaga. Nọ ma jẹ be ruẹ nọ Jihova ọ be ginẹ rẹrote omai, usu mai avọ iẹe o vẹ te kpekpe viere, ẹrọwọ mai ọ vẹ te jẹ ga re.

4-5. Eme o fiobọhọ kẹ oniọvo jọ avọ uviuwou riẹ evaọ oke nọ eware e jọ gaga kẹ ae?

⁴ Joma ta kpahe Brọda Miguel Castro avọ uviuwou riẹ nọ a rrọ obọ Venezuela. A ruẹ nọ Jihova o fiobọhọ kẹ ae evaọ oke nọ eware e jọ gaga kẹ ae. Oniọvo na avọ uviuwou riẹ a wo udhu jọ nọ a jẹ kọ eware fihọ, yọ umugho nọ u je noi ze a jẹ rọ rẹrote omarai. Ẹdẹ jọ, ere ahwo jọ a rọ nyaze avọ igbeke nọ e rrọ ae obọ, a te le ae no udhu na, jẹ rehọ iẹe no. Brọda Miguel ọ ta nọ: “Enẹna otọ osese jọ nọ ohwo jọ ọ kẹ omai ma be kọ eware fihọ re ma sae ruẹ emu re. Kohiohiẹ kohiohiẹ mẹ rẹ lẹ se Jihova nọ jọ o fiobọhọ kẹ omai ruẹ oware nọ ma rẹ re evaọ okpẹdoke na.” Eware e lọhọ kẹ oniọvo na avọ uviuwou riẹ hẹ. Rekọ a fi ẹrọwọ họ Jihova inọ ọ te rẹrote ae, fikiere a re kpohọ ewuhrẹ ẹsikpobi je kpohọ usi uwoma re. Egagọ Jihova họ oware nọ a rọ karo evaọ uzuazọ rai, yọ Jihova ọ be ginẹ rẹrote ae.

⁵ Dede nọ eware e jọ gaga kẹ Miguel avọ uviuwou riẹ, tei te aye riẹ Yurai a ruẹ nọ Jihova ọ rẹrote ae. Ẹsejọ Jihova o ru nọ inievo na a ro vi omoware se ae hayo lele Brọda Miguel gwọlọ iruo. U wo oke ofa nọ Jihova o ru nọ uwou ogha u ro vi eware se ae. Jihova o bi fi inievo na hotọ họ. U te bi ru nọ oniọvo na avọ uviuwou riẹ a bi ro fievahọ Jihova vi epaọ anwẹdẹ. Ọmọtẹ ọkpako rai nọ a re se Yoselin o gbiku oghẹrẹ nọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ ae evaọ oke jọ. Nọ o gbiku na no, ọ tẹ ta nọ: “Ohwo ọ tẹ be ginẹ ruẹ nọ Jihova o bi fiobọhọ kẹe, o rẹ lẹliẹ udu tei otọ. Jihova yọ ogbẹnyusu mẹ, yọ mẹ riẹ nọ ọ te siọ omẹ ba ha.” Ọ ta re nọ: “Ebẹbẹ nọ i te omai no evaọ uviuwou mai na i ru nọ ma rọ gbaemu nọ ma ti kru ẹrọwọ mai evaọ obaro nọ ebẹbẹ nọ e ga vi enẹ i te te omai.”

6. Nọ eware e tẹ rrọ owhẹ oma gaga, eme who re ru re ẹrọwọ ra ọ sae ga ziezi?

⁶ Kọ eware e rrọ gaga kẹ owhẹ? O tẹ rrọ ere, kiyọ oware nọ o rẹ sae lẹliẹ udu whrehe ohwo o be via kẹ owhẹ na. Dede na, whọ sai ru eware nọ ẹrọwọ ra ọ rẹ rọ ga ziezi. Se ẹme nọ Jesu ọ ta evaọ Matiu 6:25-34. Lẹ se Jihova re who te se oria na, kẹsena who ve roro kpahe iẹe ziezi. Se kpahe idibo Jihova jọ nọ eware e jọ gaga kẹ rekọ Jihova ọ rẹrote ae keme a rọ egagọ riẹ karo ghele. (1 Kọr. 15:58) Who te ru  ere, ẹrọwọ ra ọ te ga ziezi. Whọ vẹ te ruẹ nọ, otẹrọnọ Jihova Ọsẹ obọ odhiwu ra ọ rẹrote inievo yena, kiyọ ọ te rẹrote owhẹ re. Ọ riẹ oware nọ whọ gwọlọ, ọ tẹ jẹ riẹ epanọ o re ro ru ei kẹ owhẹ. Nọ whọ jẹ be ruẹ nọ Jihova ọ be rẹrote owhẹ, ẹrọwọ ra ọ vẹ te ga vi epaọ anwẹdẹ. Whọ vẹ te sai thihakọ nọ ebẹbẹ ilogbo i te te owhẹ evaọ obaro.​—Hab. 3:17, 18.

7. Ẹvẹ “ofou ọwhibo ọgaga” nọ a gbiku riẹ evaọ Matiu 8:23-26 o rọ lẹliẹ Jesu ruẹ nọ ilele riẹ a wo ẹrọwọ tere he?

⁷ Ẹdẹ jọ nọ Jesu avọ ilele riẹ a je bi abade vrẹ, ofou ọwhibo ọgaga o te je fou. Jesu ọ tẹ rọ uvẹ yena wuhrẹ ae epanọ u ro fo re a wo ẹrọwọ ọgaga. (Se Matiu 8:23-26.) Nọ ofou na o muhọ je bi fou ame ruọ okọ na yọ Jesu ọ be wezẹ ọvo. Ozọ u mu ilele na gaga, a tẹ rọwo Jesu no owezẹ ze jẹ ta kẹe nọ o siwi ae. Rekọ ọ tẹ rọ unu kpotọ ta kẹ ae nọ: “Fikieme ozọ u bi ro mu owhai ga tere, whai enọ i wo ẹrọwọ ọkakao?” U fo nọ a hae te riẹ nọ Jihova ọ rẹ sae thọ Jesu gbe ae omarai. Kọ eme ma rẹ sai wuhrẹ no ẹme yena ze? Ohwo o te wo ẹrọwọ ọgaga, o sai fiobọhọ kẹe nọ ofou ọwhibo ọ tẹ raha eware riẹ hayo nọ ebẹbẹ nọ e wọhọ “ofou ọwhibo ọgaga” i te tei oma.

8-9. Odawọ vẹ u te Anel, kọ eme u fiobọhọ kẹe?

⁸ Joma ta kpahe oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ o ri wo ọzae he nọ a re se Anel, nọ ọ be rria obọ Puerto Rico. Ẹrọwọ ọgaga riẹ o fiobọhọ kẹe thihakọ ẹbẹbẹ ologbo jọ nọ o te rie. Evaọ ukpe 2017, ofou-ọwhibo ọgaga jọ nọ a se Hurricane Maria ọ raha uwou oniọvo na. O tẹ jẹ whae ze nọ o gbe ro wo iruo nọ ọ rẹ rọ kuọ omariẹ hẹ. Oniọvo na ọ ta nọ: “Mẹ jẹ ruawa gaga evaọ oke yena, rekọ uwhremu na, mẹ tẹ jẹ lẹ se Jihova jẹ rẹroso ẹe. U te ru nọ mẹ gbẹ jẹ rọ ruawa gahrọ họ.”

⁹ Anel ọ fodẹ oware ofa jọ nọ u fiobọhọ kẹe thihakọ ẹbẹbẹ na, oye họ ẹmeoyo. Ọ ta nọ: “Me lele ohrẹ nọ ukoko na o kẹ, yọ u ru nọ udu u ro te omẹ otọ. Mẹ ruẹ nọ Jihova o fiobọhọ kẹ omẹ gaga keme inievo na a jẹ tuduhọ omẹ awọ, yọ a jẹ rọ emu gbe eware efa se omẹ.” Oniọvo na ọ tẹ jẹ ta nọ: “Jihova ọ kẹ omẹ eware buobu, makọ eware nọ mẹ yare riẹ hẹ, yọ o wha riẹ ze nọ ẹrọwọ mẹ o rọ ga ziezi.”

10. Eme whọ rẹ sai ru nọ ẹbẹbẹ nọ ọ wọhọ “ofou ọwhibo ọgaga” ọ tẹ rrọ otọ kẹ owhẹ?

¹⁰ Kọ ẹbẹbẹ jọ nọ ọ wọhọ “ofou ọwhibo ọgaga” ọ rrọ otọ kẹ owhẹ? O sae jọ nọ eware e rrọ owhẹ oma gaga fiki owhe nọ ọ raha eware hayo fiki eware itieye na efa. Hayo o sae jọ nọ whọ be mọ gaga, yọ ẹyao na o wha riẹ ze nọ eva e gbẹ be rọ were owhẹ vievie he hayo nọ whọ gbẹ rọ riẹ oware nọ who re ru hu. Oware utionana o sae lẹliẹ owhẹ ruawa, rekọ whọ ruawa gahrọ họ. Fievahọ Jihova. Hae lẹ sei kẹse kẹse. Hai je roro kpahe eware nọ Jihova o ru kẹ owhẹ no evaọ oke jọ, u ti ru ẹrọwọ  ra ga ziezi. (Ol. 77:11, 12) Riẹ nọ Jihova ọ te nyasiọ owhẹ ba vievie he.

11. Fikieme u ro fo re ma hai ru oware nọ ukoko o ta nọ ma ru?

¹¹ Eme ọfa ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ thihakọ ebẹbẹ? Ẹmeoyo! Yọ ere Sista Anel ọ ta re. Ma rẹ daoma fievahọ inievo nọ Jihova avọ Jesu a ro mu re a kobaro evaọ ukoko na, keme ae omarai a fievahọ ae re. Ẹsejọ inievo nana a sae ta nọ ma ru oware jọ nọ o te jọ omai ẹkpẹlobọ. Rekọ ma te ru ei ghele, Jihova ọ rẹ ghale omai. Iku buobu nọ e rrọ Ebaibol na gbe eware nọ e via kẹ idibo Ọghẹnẹ no i dhesẹ nọ ẹmeoyo o re siwi ohwo. (Ọny. 14:1-4; 2 Irv. 20:17) Hai se iku itieye na je roro didi kpahe ae. Who te bi ru ere, whọ te hae gwọlọ ru oware kpobi nọ ukoko o ta nọ ma ru enẹna gbe enọ a te vuẹ omai nọ ma ru evaọ obaro. (Hib. 13:17) Yọ ozọ u gbe ti mu owhẹ hẹ nọ whọ tẹ kareghẹhọ nọ uviemenẹ uye ulogbo na u ti muhọ.​—Itẹ 3:25.

12. Wọhọ epanọ o rrọ obe Luk 18:1-8, ẹvẹ ẹrọwọ ọ sai ro fiobọhọ kẹ omai thihakọ okienyẹ?

¹² Jesu ọ riẹ nọ a ti kienyẹ ilele riẹ, yọ ẹrọwọ rai ọ gbẹ ga ha, a te sai thihakọ họ. Fikiere Jesu ọ tẹ kẹ oriruo jọ nọ a gbiku riẹ fihọ obe Luk re u fiobọhọ kẹ ae thihakọ. Ọ jọ oriruo na ta kpahe aye-uku jọ nọ ọ jẹ hai bo bru obruoziẹ jọ nọ ọ riẹ Ọghẹnẹ hẹ re o bru uvioziẹ kẹe. Aye-uku na ọ riẹ nọ o gbẹ bẹe no ho nọ o bi dhe obruoziẹ na ẹnyẹnyabru na, obruoziẹ na o ti fiobọhọ kẹe. Obruoziẹ na o te gine bru uvioziẹ kẹ aye-uku na nọ o kpokpo iei raha no. Eme ma wuhrẹ no iku na ze? Jihova o kiẹrẹe, yọ o re bru uvioziẹ ẹsikpobi. Oyejabọ nọ Jesu ọ rọ ta nọ: “Evaọ uzẹme, kọ Ọghẹnẹ o gbe ti bruoziẹ kẹ ahwo riẹ nọ ọ salọ, enọ i bi bo sei te aso te uvo, yọ o bi wo odiri kẹ ae na?” (Se Luk 18:1-8.) Jesu ọ tẹ jẹ ta nọ: “Nọ Ọmọ ohwo ọ te nyaze, kọ ọ te ginẹ jọ otọakpọ na ruẹ ẹrọwọ nana?” Nọ a tẹ be maki kienyẹ omai, ma re thihakọ je kru ẹrọwọ mai. Ma vẹ rọ ere dhesẹ nọ ma wo ẹrọwọ ziezi wọhọ aye-uku na. Ma te wo ẹrọwọ otiọye, u re mu omai ẹro nọ ẹdẹ jọ, ẹdẹ jọ, Jihova ọ te dhogbo ze ti fiobọhọ kẹ omai. Ma rẹ jẹ riẹ nọ olẹ u re fiobọhọ gaga. Ẹsejọ Jihova ọ rẹ kuyo olẹ mai evaọ oghẹrẹ nọ ma rẹro riẹ hẹ.

13. Ẹvẹ olẹ u ro fiobọhọ kẹ uviuwou jọ nọ otu ugbarugba a je ti kpe kufiẹ gheghe gheghe?

¹³ Joma ta kpahe Sista Vero nọ ọ be rria obọ Democratic Republic of the Congo. Ọye avọ ọzae riẹ nọ ọ rrọ ukoko ho gbe ọmọtẹ rai nọ ọ jọ ikpe ikpegbisoi a jẹ dhẹ no ẹwho rai fiki otu ugbarugba nọ a wọ ohọre ze. Nọ a be dhẹ na, a te te oria jọ nọ a jọ di edhere na. Kẹsena ahwo ugbarugba na a te le ae mu jẹ ta kẹ ae nọ a ti kpe ai no. Vero o te muhọ ẹviẹ. Ọmọtẹ rai na ọ tẹ jẹ lẹ do via re ọ ruẹse rọ ere whrehe oni riẹ. O se odẹ Jihova unuẹse buobu  evaọ olẹ riẹ na. Nọ ọ lẹ no, osu otu ugbarugba na ọ tẹ nọe nọ: “Mọtẹ, ono o wuhrẹ owhẹ epanọ a rẹ lẹ?” Ọmọtẹ na ọ tẹ ta nọ: “Oni mẹ o wuhrẹ omẹ, yọ ẹme nọ ọ rrọ obe Matiu 6:9-13 o ro wuhrẹ omẹ.” Osu otu ugbarugba na ọ tẹ ta kẹe nọ: “Mọtẹ, whẹ avọ ọsẹgboni ra wha nyavrẹ tou. Ajọ Jihova Ọghẹnẹ rai ọ thọ owhai!”

14. Eme o rẹ sae lẹliẹ olẹ bẹ omai no, kọ eme o ti fiobọhọ kẹ omai ruabọhọ olẹ?

¹⁴ Oware nana nọ o via na u dhesẹ nọ olẹ u wuzou gaga, ma du rri olẹ vo vievie he. Kinọ Ọghẹnẹ ọ gbẹ nwane rọ edhere igbunu kuyo olẹ mai hi hayo nọ ọ gbẹ kuyo olẹ mai ẹsiẹsiẹ hẹ? Wọhọ aye-uku nọ Jesu ọ rọ kẹ oriruo na, jọ olẹ o bẹ owhẹ hẹ. Jọ u mu owhẹ ẹro nọ Jihova ọ te siọ owhẹ ba ha. Ọ te rọ oghẹrẹ jọ kuyo olẹ ra nọ oke o be nyaharo na. Hae lẹ Jihova ẹsikpobi nọ ọ rọ ẹzi ọfuafo riẹ fiobọhọ kẹ owhẹ. (Fil. 4:13) Kareghẹhọ nọ kẹle na, Jihova ọ te ghale owhẹ gaga te epanọ whọ gbẹ te rọ kareghẹhọ uye kpobi nọ o bẹ owhẹ no ho. Nọ Jihova o bi fiobọhọ kẹ owhẹ thihakọ ebẹbẹ na, ẹrọwọ ra ọ te ga yọ whọ te sai thihakọ ebẹbẹ nọ e rrọ obaro tha.​—1 Pita 1:6, 7.

15. Wọhọ epanọ Matiu 17:19, 20 o ta, ẹbẹbẹ vẹ ilele Jesu a rẹriẹ ovao dhe?

¹⁵ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ ẹrọwọ o ti fiobọhọ kẹ ae fi ebẹbẹ kparobọ. (Se Matiu 17:19, 20.) Ilele Jesu a jẹ hai le idhivẹri no ahwo oma, rekọ u wo ẹdẹ jọ nọ a sai ru ere he. Kọ eme ọ wha riẹ ze? Jesu ọ ta kẹ ae nọ fikinọ ẹrọwọ rai o tulo ho. Ọ tẹ rọ uvẹ yena wuhrẹ ae nọ a te wo ẹrọwọ ọgaga, a sai thihakọ je yeri uzuazọ rai vrẹ nọ a tẹ maki wo ebẹbẹ nọ e wọhọ ugbehru. Epọvo na re, nẹnẹ na, ma rẹ sae nyaku ebẹbẹ nọ i re ru omai roro nọ akpọ o re kẹ omai no.

16. Eme o bi fiobọhọ kẹ Sista Geydi kru ẹrọwọ riẹ ghelọ oware okpẹtu nọ o via kẹe na?

¹⁶ Joma ta kpahe oware nọ o via kẹ Sista Geydi evaọ obọ Guatemala. U wo ẹdẹ jọ nọ avọ ọzae riẹ nọ a re se Edi a je no ewuhrẹ ze, otu ugbarugba a te kru rai je kpe ọzae na no. Ẹvẹ ẹrọwọ nọ Sista Geydi o wo o sai ro fiobọhọ kẹe thihakọ dede nọ ọ jọ ọkora gaga oke nọ ọzae riẹ o ro whu na? Ọ ta nọ: “Olẹ u bi fiobọhọ kẹ omẹ gaga keme mẹ be rọ ere gbolo owha mẹ kẹ Jihova, udu u te bi te omẹ otọ. Jihova ọ be rẹrote omẹ, ọ be rọ imoni mẹ gbe inievo ukoko na fiobọhọ kẹ omẹ. Fikinọ mẹ be rọ oma mẹ kpobi kẹ iruẹru ukoko na, u ru nọ mẹ gbẹ be rọ jọ ọkọkora ha. Yọ mẹ be ruawa gahrọ kpahe odẹnotha ha. Oware nana nọ o via na u wuhrẹ omẹ oware jọ. U ru omẹ riẹ nọ Jihova, Jesu gbe inievo ukoko na a ti fiobọhọ kẹ omẹ nọ mẹ te sai ro kru ẹrọwọ mẹ nọ ebẹbẹ e tẹ maki te omẹ evaọ obaro.”

17. Eme ma re ru nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku ẹbẹbẹ ologbo?

¹⁷ Kọ ohwo jọ nọ ọ kpekpe owhẹ oma  gaga o whu siọ owhẹ ba? O tẹ rrọ ere, hae jọ Ebaibol na se iku ahwo nọ a kpare no uwhu ze, u ve ti mu owhẹ ẹro viere inọ Jihova ọ te gine kpare ahwo nọ a whu no ze. Kọ whọ rrọ ọkọkora fikinọ a si ohwo uviuwou ra jọ no ukoko? O tẹ rrọ ere, hai se Ebaibol gbe ebe ukoko na re u mu owhẹ ẹro ziezi nọ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rẹ rọ whọku ohwo o mai woma. Who te wo ẹbẹbẹ jọ kpobi, rọ uvẹ yena ru epanọ ẹrọwọ ra ọ rẹ rọ ga ziezi. Hae ta eva ra kpobi kẹ Jihova evaọ olẹ. Who siomano inievo ukoko na ha, ukpoye hai bikẹle ae. (Itẹ 18:1) Hai ru eware nọ i re fiobọhọ kẹ owhẹ thihakọ o tẹ make rọnọ e rẹ lẹliẹ owhẹ kareghẹhọ oware nọ o via na jẹ lẹliẹ owhẹ viẹ. (Ol. 126:5, 6) Hai kpohọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ẹsikpobi, whọ vẹ jẹ hai se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ. Hai roro kpahe eware iwoma nọ Jihova o ti ru kẹ owhẹ evaọ obaro ẹsikpobi. Nọ whọ tẹ ruẹ nọ Jihova o bi gine fiobọhọ kẹ owhẹ, ẹrọwọ ra o ti dhe ẹgẹga.

18. Who te muẹrohọ eware jọ nọ i dhesẹ nọ ẹrọwọ ra ọ ga tere he, eme whọ rẹ sai ru?

¹⁸ Otẹrọnọ oware nọ who ru kpahe ebẹbẹ jọ nọ i te owhẹ uruosa nana hayo oke jọ nọ u kpemu u dhesẹ nọ ẹrọwọ ra ọ ga tere he, whọ jọ udu u whrehe owhẹ hẹ. Rehọ iẹe wọhọ uvẹ nọ whọ sai ro ru ẹrọwọ ra ga. Jọ olẹ ra yare Jihova oware ovona nọ ikọ Jesu a yare riẹ evaọ oke nọ u kpemu, a ta nọ: “Tua ẹrọwọ mai.” (Luk 17:5) Whọ sai je ru oware nọ inievo nọ ma ta kpahe evaọ uzoẹme nana a ru. Wọhọ Miguel avọ Yurai, hae kareghẹhọ oke sa-sa nọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ owhẹ no. Wọhọ ọmọtẹ Vero gbe Anel, hae lẹ gaga se Jihova ẹsikpobi nọ who te wo ebẹbẹ. Yọ wọhọ Geydi, hae kareghẹhọ nọ Jihova ọ sae rehọ imoni mai hayo inievo ukoko na fiobọhọ kẹ omai nọ ma te wo ebẹbẹ. Whọ tẹ kuvẹ re Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ evaọ ebẹbẹ nọ i bi te owhẹ nẹnẹ, u ti mu owhẹ ẹro nọ o ti fiobọhọ kẹ owhẹ thihakọ ebẹbẹ ilogbo nọ e rẹ sai te owhẹ evaọ obaro.

19. Eme Jesu ọ riẹ, kọ who te ru ẹrọwọ ra ga enẹna, eme ọ rẹ sai mu owhẹ ẹro?

¹⁹ Jesu o fiobọhọ kẹ ilele riẹ nọ a rọ riẹ abọ nọ ẹrọwọ rai ọ jọ ga te he. Rekọ ọ riẹ nọ Jihova o ti fiobọhọ kẹ ilele riẹ fi edawọ kparobọ evaọ obaro. (Jọn 14:1; 16:33) Ọ riẹ nọ ogbotu ahwo buobu a ti wo ẹrọwọ ọgaga, a vẹ te zọ evaọ oke uye ulogbo nọ o be tha na. (Evia. 7:9, 14) Kọ whọ te jọ usu ahwo nọ a te zọ na? Whọ tẹ be hae rọ oghẹrẹ kpobi ru ẹrọwọ ra ga enẹna, whọ te zọ evaọ oke yena fiki aruoriwo Ọghẹnẹ.​—Hib. 10:39.