1. (a) Eme Jẹfta avọ Hana a ru nọ i tho ohwohwo? (Rri iwoho nọ e rrọ emuhọ uzoẹme na.) (b) Enọ vẹ ma te kẹ iyo rai evaọ uzoẹme nana?

JẸFTA ọ jọ osu nọ o wo udu, ọ tẹ jẹ jọ ọgbaẹmo ologbo. Hana ọ jọ aye uwou-orọo nọ o wo omaurokpotọ gaga. Aimava na a jẹ gọ Ọghẹnẹ uzẹme na, rekọ eme ọfa a ru nọ i tho ohwohwo? Aimava na a ya ọvuọ eyaa riẹ kẹ Ọghẹnẹ, yọ a ru eyaa rai gba. A rrọ emamọ oriruo kẹ omai nẹnẹ otẹrọnọ ma gwọlọ ya eyaa jọ kẹ Jihova. Rekọ ma rẹ sae nọ enọ jọ wọhọ: Eme họ eyaa? Ẹvẹ u wuzou te re a ya eyaa kẹ Ọghẹnẹ? Eware jọ vẹ ma rẹ sai wuhrẹ mi Jẹfta avọ Hana?

2, 3. (a) Eme họ eyaa? (b) Eme Ebaibol na ọ ta kpahe eyaa nọ a rẹ ya kẹ Ọghẹnẹ?

² Wọhọ epanọ a jọ Ebaibol na rehọ ẹme na ruiruo, eyaa yọ oware nọ ohwo ọ ta kẹ Ọghẹnẹ nọ ọ gwọlọ ru. O sae jọnọ ohwo na ọ ya eyaa inọ ọ gwọlọ kẹ okẹ jọ, ru oghẹrẹ iruo jọ, hayo siomano oghẹrẹ eware jọ. Unevaze ohwo ọ rẹ rọ ya eyaa, orọnọ ọgbahọ họ. Ghele na, Ọghẹnẹ o re rri eyaa itieye na ghaghae, enọ ohwo na o re koko hrọ, keme o wọhọ ẹsenọ ohwo na o duwu iyei evaọ aro riẹ nọ ọ rọ ta nọ ọ gwọlọ ru oware jọ hayo ọ gwọlọ ru oware jọ họ. (Emu. 14:​22, 23; Hib. 6:​16, 17) Eme Ebaibol na ọ ta kpahe epanọ u wuzou te re a ya eyaa kẹ Ọghẹnẹ?

³ Uzi Mosis na o ta nọ: “Okenọ ohwo ọ tẹ yeya rọkẹ  ỌNOWO na, hayo o te mu oma riẹ imu kpahe oware jọ, ọ rẹ se onọ ọ ta na ba eruo ho; o re ruẹ wọhọ epanọ u no unu riẹ ze kpobi.” (Ik. 30:2) Evaọ oke ofa, Ọghẹnẹ ọ rọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ Solomọn kere nọ: “Whọ tẹ ya eya kẹ Ọghẹnẹ, u lehie owhẹ obọ ẹ hwa ha, keme o wo evawere kpahe igheghẹ hẹ. Hwa onọ whọ ya na.” (Ọtausi. 5:4) Jesu o te je fiẹgba họ epanọ eyaa nọ a rẹ ya kẹ Ọghẹnẹ i wuzou te nọ ọ ta nọ: “A ta kẹ ahwo oke anwae nọ: ‘Who duwu iyei ababọ erugba vievie he, rekọ who re ru eyaa nọ whọ ya kẹ Jihova gba.’”​—Mat. 5:33.

4. (a) Ẹvẹ eyaa nọ ma rẹ ya kẹ Ọghẹnẹ i wuzou te? (b) Eme ma ti wuhrẹ kpahe Jẹfta avọ Hana?

⁴ O rrọ vevẹ inọ eyaa nọ a rẹ ya kẹ Ọghẹnẹ yọ oware nọ a rẹ rọ zaharo ho. Ma gbe ru eyaa nọ ma ya kẹ Jihova gba ha, o rẹ sai kpomahọ usu mai kugbei. Devidi o kere nọ: “Ono ọ sae gadiẹ ugbehru ỌNOWO na? Hayo ono ọ sae mudhe eva oria ẹri riẹ na? . . . Ọnọ ọ rẹ kpare ẹzi riẹ ru oware ufofe he, ọ rẹ rehọ ẹghẹ duwuiyei gbe he.” (Ol. 24:​3, 4) Didi eyaa Jẹfta avọ Hana a ya? Kọ o lọhọ kẹ ae re a ru eyaa na gba?

5. Didi eyaa Jẹfta ọ ya kẹ Jihova, kọ eme o no rie ze?

⁵ Jẹfta ọ ya eyaa jọ kẹ Ọghẹnẹ taure ọ tẹ te nyai lele ahwo Amọn fi ẹmo, enọ i je gbe edha họ idibo Ọghẹnẹ aro, yọ o ru eyaa na gba. (Ibr. 10:​7-9) Fikinọ Jẹfta ọ gwọlọ gine fi kparobọ, ọ tẹ ya eyaa kẹ Jihova nọ: “Otẹrọnọ whọ rehọ ahwo Ammọn họ obọ mẹ, oware kpobi nọ o kaki no uwou mẹ ze ti dede omẹ, nọ me bi kpozi avọ obokparọ no obọ Ammọn ze, o rẹ jọ orọ ỌNOWO na.” Kọ eme ọ ginẹ via? Jẹfta o fi ahwo Amọn kparobọ, rekọ nọ o je no ẹmo na kpozi, ọmọtẹ ọvo nọ o wo ọ tẹ dhẹ ze te kaki dede iei. Whaọ ọye ọ be te jọ ọnọ ọ te rọ kẹ “ỌNOWO na.” (Ibr. 11:​30-34) Kọ eme onana u dhesẹ?

6. (a) Re Jẹfta ọ sai ru eyaa nọ ọ ya kẹ Ọghẹnẹ na gba, kọ o lọhọ kẹe avọ ọmọtẹ riẹ? (b) Eme obe Iziewariẹ 23:​21, 23 avọ Olezi 15:4 u wuhrẹ owhẹ kpahe eyaa nọ a rẹ ya kẹ Ọghẹnẹ?

⁶ Re ọsẹ riẹ ọ sai ru eyaa nọ ọ ya na gba, o gwọlọ nọ ọmọtẹ Jẹfta na o re kpobọ uwou-udhu egagọ re ọ jọ obei ruiruo evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi. Kọ okpakpa Jẹfta ọ rọ ya eyaa nana? Ijo, keme ọ riẹ nọ ohwo kpobi ọ sae dhẹ ze te kaki dede iei, makọ ọmọtẹ riẹ dede. O make rrọ ere na, onana o lọhọ kẹ aimava vievie he, keme a te kpairoro vrẹ eware jọ fiki onana. Nọ Jẹfta ọ ruẹ ọmọtẹ riẹ nọ ọ be dhẹ ze ti dede iei, “ọ tẹ bẹre iwu riẹ” je muhọ eweri. Ọmọtẹ riẹ ọ tẹ nyae viẹ keme ọ tẹ gbẹ sai wo ọzae he. Fikieme a je ro weri? Jẹfta o wo ọmọ ọfa ha, yọ ọmọtẹ ọvo riẹ na ọ te gbẹ sai wo ọzae re o yẹ iruọmọ kẹe he. Ohwo ọvo o ti gbe yo odẹ uviuwou na hayo reuku eware riẹ hẹ. Rekọ orọnikọ oware nọ o mai wuzou kẹ Jẹfta oye he. Jẹfta ọ ta nọ: “Me rovie unu mẹ kẹ ỌNOWO na no, mẹ gbẹ sae rẹriẹ eya mẹ hẹ.” Ọmọtẹ riẹ ọ tẹ kpahe kẹe nọ: “Otẹrọnọ who rovie unu ra kẹ ỌNOWO na no, ru omẹ wọhọ epanọ whọ tae.” (Ibr. 11:​35-39) Aimava na a jọ ahwo nọ a talamu Jihova, yọ a gwọlọ ru eyaa nọ a ya kẹ Jihova na gba ghelọ oware nọ u ti vru mi ai kẹhẹ.​—Se Iziewariẹ 23:​21, 23; Olezi 15:4.

7. (a) Didi eyaa Hana ọ ya, kọ fikieme? Kọ eme ọ via? (b) Eme Samuẹle o ti ru fiki eyaa Hana na? (Rri ẹme-obotọ.)

⁷ Hana yọ omọfa jọ nọ o koko eyaa  nọ ọ ya kẹ Jihova. Ọ ya eyaa riẹ evaọ okenọ ọ jẹ rẹriẹ ovao dhe ẹbẹbẹ, nọ ovruvrẹ riẹ ọ jẹ hae wọviẹ iẹe fikinọ ọ jọ ọga. (1 Sam. 1:​4-7, 10, 16) Hana o horie eva riẹ kẹ Ọghẹnẹ evaọ olẹ jẹ ya eyaa kẹe nọ: “O ỌNOWO na ọgbaẹmo, otẹ ruọ owhẹ, who te riwi ẹbẹbẹ odibo ọmọtẹ ra, whọ tẹ kareghẹ họ omẹ, re odibo ọmọtẹ ra ọ gbẹ thọrọ owhẹ ẹro ho, rekọ whọ te kẹ odibo ọmọtẹ ra ọmọzae, kọ mẹ rẹ rehọ iẹe kẹ ỌNOWO na evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi, are o re te uzou riẹ hẹ.” * (1 Sam. 1:11) Ọghẹnẹ o yo olẹ Hana, kẹsena o te yẹ ọmọzae. Onana o lẹliẹ eva were Hana gaga. Rekọ eyaa nọ ọ ya kẹ Ọghẹnẹ na e thọrọ e riẹ ẹro ho. Nọ o yẹ ọmọzae na no, ọ tẹ ta nọ: “Mẹ yariẹe no obọ ỌNOWO na ze.”​—1 Sam. 1:20.

8. (a) Ẹvẹ o jọ Hana oma re o ru eyaa riẹ na gba? (b) Ẹvẹ eme Devidi nọ e rrọ Olezi avọ 61 na e rọ kareghẹhọ owhẹ emamọ uruemu Hana?

⁸ Nọ Hana ọ nwani bru Samuẹle evie no, ẹsejọhọ nọ ọ jọ oware wọhọ ikpe esa, Hana o te ru eyaa riẹ na gba kẹ Ọghẹnẹ. Eyaa na e thọrọ e riẹ ẹro vievie he. Ọ tẹ rehọ Samuẹle bru Ilai nọ ọ jọ Ozerẹ Okpehru evaọ obọ uwou Ọghẹnẹ. Kẹsena Hana ọ tẹ ta kẹ Ilai nọ: “Ọmọ ọ nana mẹ lẹ olẹ riẹ na; ỌNOWO na o te ru onọ mẹ yare riẹ gba kẹ omẹ. Fikiere mẹ rehe riẹ kẹ ỌNOWO na; evaọ uzuazọ riẹ kpobi, ọ rẹ jọ kẹ ỌNOWO na.” (1 Sam. 1:​24-28) Kẹsena, “Samuẹle ọ tẹ ro evaọ aro ỌNOWO na.” (1 Sam. 2:21) Kọ ẹvẹ onana o jọ Hana oma? O you ọmọ riẹ na gaga, rekọ obọnana ọ te gbẹ ruẹe kẹdẹ kẹdẹ hẹ, nọ ọ be rro ze na. Dai roro kpahe epanọ ọ hai ti ro tete ọmọ na, wọe, lele iei zaharo, nwane wọhọ epanọ emamọ oniọmọ o re ru kẹ ọmọ nọ o you na. Dede na, Hana ọ vioja vievie he inọ o ru eyaa riẹ na gba kẹ Ọghẹnẹ. Eva e jẹ were iẹe ẹsikpobi.​—1 Sam. 2:​1, 2; se Olezi 61:​1, 5, 8.

9. Enọ jọ vẹ i kiọkọ nọ ma te kẹ iyo rai?

⁹ Obọnana nọ ma riẹ epanọ u wuzou te re ma ya eyaa kẹ Ọghẹnẹ no na, joma ta kpahe enọ nana: Eyaa vẹ mai Ileleikristi ma rẹ sae ya? Ma tẹ ya eyaa no, eme ma rẹ gbaemu nọ ma re ru hrọ?

10. Eyaa vẹ e mai wuzou nọ Oleleikristi ọ rẹ ya, kọ eme eyaa nana i dhesẹ?

¹⁰ Eyaa nọ e mai wuzou nọ Oleleikristi ọ rẹ sae ya họ, eyaa omauromudhe kẹ Ọghẹnẹ. Fikieme ma rọ ta ere? Keme Oleleikristi na ọ ya eyaa kẹ Jihova evaọ olẹ inọ ọ te gọe bẹdẹ bẹdẹ, ghelọ oware nọ o via kpobi kẹhẹ. Wọhọ epanọ Jesu ọ ta, ohwo na ọ “vro omobọ riẹ,” koyehọ o re gbe ru oreva riẹ hẹ, ukpoye oreva Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ karo kẹ oware ofa kpobi evaọ uzuazọ riẹ. (Mat. 16:24) No umuo ẹdẹ yena vrẹ, ‘Jihova o wo rie.’ (Rom 14:8) U fo nọ ohwo kpobi nọ ọ ya eyaa omauromudhe no, o se eyaa yena gboja gaga, wọhọ epanọ oso-ilezi na ọ ta kpahe eyaa nọ ọ ya kẹ Ọghẹnẹ inọ: “Eme mẹ rẹ za rọ kẹ ỌNOWO fiki irere nana kpobi nọ o ro ru omẹ ọghọ na? Mẹ rẹ hwaosa eya nọ mẹ ya kẹ ỌNOWO eva iraro ahwo riẹ kpobi.”​—Ol. 116:​12, 14.

11. Eme ọ via evaọ ẹdẹ nọ whọ rọ họ-ame?

¹¹ Kọ whọ roma mudhe kẹ Jihova jẹ rọ ame-ọhọ dhesẹ iẹe via no? O tẹ rrọ ere, kiyọ whọ riẹ ru gaga! Kareghẹhọ nọ evaọ ẹdẹ nọ whọ rọ họ-ame, a jọ iraro ogbotu ahwo buobu nọ owhẹ  sọ whọ roma mudhe kẹ Jihova no jẹ riẹ nọ “[omauromudhe] gbe ame-ọhọ ra u dhesẹ owhẹ via wọhọ omọvo Isẹri Jihova nọ ọ rrọ usu kugbe ukoko Ọghẹnẹ nọ ẹzi riẹ ọ be kpọ.” Uyo nọ whọ kẹ no udu ze u dhesẹ kẹ ahwo kpobi nọ whọ ginẹ roma mudhe kẹ Ọghẹnẹ no, je dhesẹ nọ whẹ yọ ọgbodibo Jihova nọ o te kẹ ame-ọhọ no. Onana u ru eva were Jihova gaga!

12. (a) Enọ vẹ u fo nọ ma rẹ nọ omamai? (b) Iruemu vẹ Pita ọ ta nọ ma daoma wo?

¹² Dede na, whọ tẹ họ-ame no yọ who muhọ obọ. No umuo oke yena vrẹ, o gwọlọ nọ ma re ru lele eyaa omauromudhe mai jẹ rọ eva mai kpobi gọ Jihova. Fikiere, ma sae nọ omamai nọ: ‘Anwọ oke nọ mẹ rọ họ-ame na, ẹnyaharo vẹ me wo no evaọ egagọ Jihova? Kọ mẹ gbẹ be rọ udu kpobi gọ Jihova? (Kọl. 3:23) Kọ mẹ be hae lẹ, se Ebaibol na, kpohọ ewuhrẹ kẹse kẹse, je wobọ evaọ usiuwoma ota na ẹsikpobi, manikọ mẹ be dina whrehe?’ Pita ukọ na ọ ta nọ ma sae whaha uke nọ ma re si kpemu evaọ egagọ Jihova otẹrọnọ ma be hai fi eriariẹ, ithihakọ, gbe omarọkẹ Ọghẹnẹ ba ẹrọwọ mai.​—Se 2 Pita 1:​5-8.

13. Eme u fo nọ Oleleikristi nọ ọ họ-ame no o re vuhumu?

 ¹³ A rẹ sae wariẹ unu hu nọ ohwo ọ tẹ ya eyaa inọ ọ roma mudhe kẹ Ọghẹnẹ no. Otẹrọnọ egagọ Jihova e bẹ ohwo no hayo ọ gbẹ gwọlọ yeri uzuazọ Oleleikristi hi, ọ rẹ sae wariẹ unu hu inọ ọ roma mudhe kẹ Ọghẹnẹ jẹ họ-ame he. * Keme taure ọ tẹ te họ-ame, ọyọvo o dhesẹ via inọ ọ roma mudhe kẹ Jihova no, orọnikọ a gbae họ họ. Fikiere ọ tẹ thọ uzi ulogbo jọ, o re gu ẹkẹ-unu riẹ kẹ Jihova gbe ukoko na. (Rom 14:12) Ajọ a ta kpahe omai vievie he inọ ‘ma nyasiọ uyoyou nọ ma wo oke ọsosuọ ba no.’ Ukpoye, ma gwọlọ nọ Jesu ọ ta kpahe omai nọ: “Mẹ riẹ eware nọ who bi ru, uyoyou gbe ẹrọwọ gbe iruo ra evaọ egagọ Ọghẹnẹ gbe ithihakọ ra, yọ eware nọ who bi ru enẹna i vi enọ who ru evaọ ọsosuọ.” (Evia. 2:​4, 19) Fikiere a joma daoma koko eyaa omauromudhe mai, re o wha evawere se Jihova.

14. Ovẹ họ eyaa avivẹ nọ e mai wuzou nọ ohwo ọ rẹ ya, kọ fikieme?

¹⁴ Eyaa avivẹ nọ e mai wuzou nọ ohwo ọ rẹ sae ya họ, eyaa orọo. Fikieme o rọ rrọ ere? Keme orọo o rrọ ghaghae evaọ aro Ọghẹnẹ. Iraro Ọghẹnẹ gbe ahwo buobu, ọzae-avọ-aye na a jọ ya eyaa orọo na. Wọhọ oriruo, a rẹ ya eyaa inọ a ti you ohwohwo, rehọ ohwohwo ghaghae, jẹ rọ adhẹẹ kẹ ohwohwo, gbe inọ a ti ru ere evaọ epanọ a “te rria kugbe kri te evaọ otọakpọ na wọhọ epanọ ọruẹrẹfihọ orọo Ọghẹnẹ o ta.” O sae jọnọ eme evona dẹẹ ahwo kpobi a rẹ ta ha, ghele na iraro Ọghẹnẹ a jọ ya eyaa orọo rai na. Kẹsena a ve whowho ai nọ a zihe ruọ ọzae-avọ-aye no, yọ onana u dhesẹ nọ a rẹ jọ kugbe ohwohwo bọo ẹdẹ uwhu. (Emu. 2:24; 1 Kọr. 7:39) Fikiere wọhọ ẹme nọ Jesu ọ ta, “Onọ Ọghẹnẹ o kugbe no, ajọ ohwo ọvo ọ hẹriẹ iẹe he,” makọ ọzae na, aye na, hayo omọfa kpobi. Ọzae avọ aye kpobi nọ a gwọlọ rọo, a rẹ riẹ vuhumu nọ a rẹ fa orọo na vievie he.​—Mak 10:9.

15. Fikieme Ileleikristi a gbe ro rri orọo evevere wọhọ ahwo obọ akpọ họ?

¹⁵ Uzẹme riẹ họ, imava nọ e be rọo na a gba ha, fikiere orọo ovuọvo o gba gbe he. Oyejabọ nọ Ebaibol ọ rọ ta nọ ahwo nọ a rọo no a ti “wo uye” ẹsejọ. (1 Kọr. 7:28) U yoma kẹhẹ inọ, ahwo buobu evaọ akpọ na a bi rri orọo evevere. Nọ a tẹ nwani wo ẹmẹbẹbẹ evaọ orọo rai, a vẹ dhẹ siọ ọrivẹ-orọo rai ba hayo fa orọo na dede. Rekọ ere orọo Ileleikristi o rẹ jọ họ. Nọ Oleleikristi o gbe koko eyaa orọo riẹ hẹ, o wọhọ ẹsenọ o gu ọrue kẹ Ọghẹnẹ, yọ Ọghẹnẹ o mukpahe ọrue-oguo. (Izerẹ 19:12; Itẹ 6:​16-19) Pọl ukọ na o kere nọ: “Kọ who wo aye? Whọ gbẹ gwọlọ epanọ who re ro siobọnoi hi.” (1 Kọr. 7:27) Pọl ọ ta ere keme ọ riẹ nọ Jihova o mukpahe orọo nọ a re mu fa.​—Mal. 2:​13-16.

16. Eme Ebaibol na ọ ta kpahe ẹhẹriẹ gbe orọo-ofa?

¹⁶ Jesu ọ ta nọ oware nọ o rẹ sae lẹliẹ orọo fa họ, nọ ọzae hayo aye na o te bruẹnwae yọ ọnọ o kiọkọ ọ rọwo rọvrẹe he. (Mat. 19:9; Hib. 13:4) Kọ ẹvẹ kpahe ọrivẹ-orọo nọ ohwo ọ rẹ hẹriẹ oma no? Ebaibol na ọ ta ẹme kpahe onana re. (Se 1 Ahwo Kọrint 7: 10, 11.) Ebaibol na ọ fodẹ oware nọ o rẹ sae lẹliẹ ọzae-avọ-aye hẹriẹ dẹẹ hẹ. Rekọ Ileleikristi jọ a rri nọ u wo eware jọ nọ e rẹ sae lẹliẹ orọo hẹriẹ, wọhọ okenọ ọrivẹ jọ ọ tẹ be hai kpe ọnọ o kiọkọ je fi uzuazọ riẹ họ ọza, nọ ọ tẹ be whaha iẹe inọ ọ gọ Ọghẹnẹ hẹ, hayo nọ ọjọ o te zihe ruọ ukọ-ọrue. *

17. Eme Ileleikristi nọ e rọo no a re ru re orọo rai o sae tọ ziezi?

¹⁷ Nọ ọzae-avọ-aye a tẹ nyabru ekpako ukoko kẹ ohrẹ kpahe ẹbẹbẹ jọ nọ a bi wo evaọ orọo rai, u fo re ekpako na a nọ ae sọ a rri ividio Eme Họ Uvi Uyoyou? na kẹle, hayo sọ a wuhrẹ ibroshọ Uviuwou Ra O Sai Wo Evawere na kẹle. Fikieme? Keme ividio nana gbe ibroshọ nana e ta kpahe ehrẹ Ebaibol sa-sa nọ i fiobọhọ kẹ ezae-avọ-eyae buobu no evaọ orọo rai. Ọzae-avọ-aye jọ a ta nọ: “Anwẹnọ ma bi ro wuhrẹ ibroshọ nana evaọ uviuwou mai na, ma be wereva vi epaọ ọsosuọ.” Aye jọ nọ ọ rọo te ikpe udhegbivẹ no nọ avọ ọzae riẹ a jẹ te hẹriẹ no ohwohwo, ọ ta nọ: “Dede nọ mai imava ma họ-ame no, ma wo iroro evo ho. Ẹruoke ividio na i ro te omai obọ! Enẹna mẹ avọ ọzae mẹ ma be riẹ yeri ziezi.” Kọ whọ rọo no? O tẹ rrọ ere, daoma fi ehrẹ Jihova họ iruo evaọ orọo ra. Onana u ti fiobọhọ kẹ owhẹ koko eyaa orọo ra avọ evawere.

18, 19. (a) Eme esẹgbini Ileleikristi buobu a ru no? (b) Didi eyaa inievo nọ e rrọ iruo odibọgba oke-kpobi ọrọ obọdẹ na a ya?

¹⁸ Kọ whọ kareghẹhọ oware ofa nọ Jẹfta avọ Hana a ru nọ i tho ohwohwo? Fiki eyaa rai na, Jẹfta avọ Hana a rehọ ọvuọ ọmọ riẹ kpobọ uwou Ọghẹnẹ re a jọ obei ruiruo. Yọ uzuazọ nọ o mai woma a salọ na. Nẹnẹ, esẹgbini Ileleikristi buobu a tuduhọ emọ rai awọ no re a ruọ iruo odibọgba oke-kpobi na, re a rehọ uzuazọ rai ruiruo kẹ Ọghẹnẹ. Iniẹvo nọ e ginẹ sai ru ere, a fo ejiro.​—Ibr. 11:40; Ol. 110:3.

¹⁹ Enẹna, Inievo nọ E Rrọ Iruo Odibọgba Oke-Kpobi Obọdẹ Evaọ Akpọ Soso orọ Isẹri Jihova, i bu te idu udhosa gbe ihrẹ (67,000). Ejọ i bi ruiruo evaọ Ebẹtẹle, iruo ebabọ, iruo ọsẹro okogho, enọ i bi wuhrẹ evaọ isukulu ukoko na, iruo imishọnare, ekobaro obọdẹ hayo enọ e be rẹrote Egwa Okokohọ gbe iwou isukulu ukoko na. Aikpobi a ya “Eyaa Ẹmeoyo gbe Uzuazọ Oyogbe.” A rọ enẹ rọwo nọ a re ru iruo kpobi nọ a kẹ rai re a sae wha iruo Uvie na haro, yeri uzuazọ oyogbe, yọ a rẹ kọ okọ ovuọvo evaọ akpọ na nọ a re ro wo ugho ho, ajokpa nọ a re mi uvẹ tao. Iruo na họ iruo obọdẹ orọnikọ ahwo na ha. A riẹ epanọ u wuzou te re a koko eyaa rai na nọ a gbẹ rrọ iruo odibọgba oke-kpobi ọrọ obọdẹ na.

20. Eme u fo nọ ma rẹ hae ru “no ẹdẹ te ẹdẹ,” kọ fikieme?

²⁰ Evaọ usu eyaa nọ ma ta kpahe no na, bro whọ ya kẹ Ọghẹnẹ no, ọvo, ivẹ, manikọ esa na? Obọnana whọ ruẹ vuhumu no inọ whọ rẹ rehọ eyaa ra na jeve jeve he. (Itẹ 20:25) Ma gbe koko eyaa nọ ma ya kẹ Jihova na ha, o rẹ wha enwoma ilogbo ze. (Ọtausi. 5:6) Fikiere a joma rọ evawere ‘suile ajiri kẹ odẹ Jihova, nọ ma be hae hwaosa eyaa mai no ẹdẹ te ẹdẹ’ na.​—Ol. 61:8.