1. Amono a fiobọhọ to ukoko obọ Filipai họ?

OKENỌ Pọl ukọ na, Saelas, Luk gbe Timoti a te Filipai nọ o jọ otọ esuo Rom, a ruẹ nọ ahwo buobu a gwọlọ yo usi uwoma Uvie na. Ileleikristi ene nana nọ i wo ajọwha na a fiobọhọ to ukoko họ evaọ ẹwho yena, kẹsena aikpobi a tẹ jẹ hai kuomagbe, ẹsejọhọ evaọ uwou oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Lidia nọ o re dede ahwo rehọ gaga.​—Iruẹru 16:40.

2. Ẹbẹbẹ vẹ ukoko nọ a tohọ obọ na o rẹriẹ ovao dhe?

² U kri hi, ẹbẹbẹ jọ o te te ukoko nana nọ a tohọ obọ na. Setan o ru nọ ewegrẹ egagọ uzẹme a ro mu inievo na họ ekpokpo gaga fiki usi uwoma ota na. A mu Pọl avọ Saelas, rọ ekpọ fa ae kẹsena a te gbolo ai fihọ uwou-odi. Nọ a si ai no uwou-odi ze no, a tẹ nyabru Ileleikristi nọ i kurẹriẹ obọ na jẹ bọ ae ga. Kẹsena Pọl, Saelas gbe Luk a te no Filipai, rekọ o wọhọ nọ Timoti ọ daji obei. Kọ eme ukoko nana nọ a tohọ obọ na u ti ru na? Jihova ọ rọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ ae, onọ u ru nọ a sae rọ ruabọhọ egagọ Jihova avọ ajọwha. (Fil. 2:12) Inievo nana a te ahwo nọ Pọl o re gine ro seha!

3. Wọhọ epanọ o rrọ Ahwo Filipai 1:9-11, eme Pọl ọ lẹ kpahe?

³ Nọ oware wọhọ ikpe ikpe e ruọ emu no, Pọl o te kere ileta se ukoko obọ Filipai na. Who te bi se ileta na, whọ rẹ nwane ruẹ epanọ Pọl o you ibe Ileleikristi riẹ nana te.  O kere se ai nọ: “U bi si omẹ urru gaga re mẹ ruẹ owhai kpobi, keme me wo ọkpọ uvi uyoyou Kristi Jesu kẹ owhai.” (Fil. 1:8) O kere se ai nọ ọ be lẹ roro ae. Ọ lẹ nọ Jihova o fiobọhọ kẹ ae re uyoyou rai u dhe ẹruẹro, re a muẹrohọ eware nọ e mai wuzou, kare afuẹwẹ, jẹ hae mọ ibi ikiẹrẹe ẹsikpobi. U wo eware buobu nọ ma rẹ sai wuhrẹ no ẹme Pọl na ze nẹnẹ. Fikiere joma se eme nọ Pọl o kere se Ileleikristi obọ Filipai na. (Se Ahwo Filipai 1:9-11.) Kẹsena ma vẹ te ta kpahe eware nọ ọ fodẹ na unọjọ utọjọ jẹ ruẹ epanọ ma sai ro fi eware nọ ma wuhrẹ họ iruo.

4. (a) Wọhọ epanọ o rrọ 1 Jọn 4:9, 10, ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ epanọ o you omai te? (b) Ẹvẹ u fo nọ ma re you Ọghẹnẹ te?

⁴ Jihova o dhesẹ uyoyou ulogbo kẹ omai nọ o vi Ọmọ riẹ ziọ otọakpọ ti whu fiki izieraha mai. (Se 1 Jọn 4:9, 10.) Uyoyou ulogbo nana nọ Ọghẹnẹ o dhesẹ kẹ omai na u re ru omai you rie re. (Rom 5:8) Ẹvẹ u fo nọ ma re you Ọghẹnẹ te? Jesu ọ kuyo onọ yena nọ ọ ta kẹ ohwo Farisi jọ nọ: “Whọ rẹ rehọ udu ra kpobi gbe uzuazọ ra kpobi gbe iroro ra kpobi ro you Jihova Ọghẹnẹ ra hrọ.” (Mat. 22:36, 37) Orọnikọ abọjọ udu mai ọvo ma re ro you Ọghẹnẹ hẹ, rekọ udu mai kpobi. Ma rẹ daoma ru re uyoyou nọ ma wo kẹe o hai dhe ẹgẹga kẹdẹ kẹdẹ. Pọl ọ ta kẹ inievo obọ Filipai na nọ jọ uyoyou rai “u gbe dhe ẹruẹro.” Eme ma rẹ sai ru re uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ o ga ziezi?

5. Ẹvẹ uyoyou mai o sai ro dhe ẹgẹga?

⁵ O gwọlọ nọ ma rẹ riẹ Ọghẹnẹ re ma sai you rie. Ebaibol na ọ ta nọ: “Ohwo kpobi nọ o wo uyoyou hu ọ re riẹ Ọghẹnẹ hẹ, keme Ọghẹnẹ họ uyoyou.” (1 Jọn 4:8) Pọl ukọ na o dhesẹ nọ uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ o rẹ ga ziezi nọ ma te wo “eriariẹ egbagba gbe orimuo kpobi” kpahe iẹe. (Fil. 1:9) Nọ ma mu Ebaibol na họ ewuhrẹ, umutho eware nọ ma wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ u ru nọ ma ro wo uyoyou kẹe. Nọ ma gbe bi wuhrẹ kpahe Jihova na, uyoyou nana u te bi dhe ẹgẹga. Oyejabọ nọ uwuhrẹ omobọ mai gbe eroro odidi e rọ rrọ usu eware nọ e mai wuzou evaọ uzuazọ na.​—Fil. 2:16.

6. Wọhọ epanọ o rrọ 1 Jọn 4:11, 20, 21, ẹvẹ uyoyou mai o sai ro dhe ẹruẹro?

⁶ Uyoyou ulogbo nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ omai o rẹ wọ omai you ibe Ileleikristi mai. (Se 1 Jọn 4:11, 20, 21.) Ma sai roro nọ o rrọ lọlọhọ gaga re ma you ibe Ileleikristi mai. Ma sai gine roro ere keme Jihova ọvona ma be gọ yọ ma be daoma rọ aro kele emamọ iruemu riẹ. Ma be rọ aro kele Jesu re, ọnọ o wo uyoyou ulogbo kẹ omai te epanọ o ro siobọno uzuazọ riẹ fiki mai. Rekọ ẹsejọ o rẹ jọ bẹbẹ kẹ omai re ma koko uzi nọ o ta nọ ma wo uyoyou kẹ ohwohwo. Joma ta kpahe oware jọ nọ o via evaọ ukoko obọ Filipai.

7. Eme ma wuhrẹ no ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ Yodia avọ Sintiki na ze?

⁷ Yodia avọ Sintiki yọ Ileleikristi nọ i wo ajọwha ziezi kẹ iruo Uvie na, yọ a jọ “ibe iruiruo” Pọl ukọ na. Ghele na, o wọhọ nọ a kuvẹ re ẹbẹbẹ nọ ọ jọ udevie rai ọ raha usu rai. Nọ Pọl o je kere se ukoko rai, ọ fodẹ Yodia avọ Sintiki jẹ tuduhọ ae awọ nọ jọ “a wo iroro evo.” (Fil. 4:2, 3) Pọl ọ ruẹ nọ u fo re ọ tuduhọ ukoko na soso awọ inọ, a “hai ru eware kpobi ababọ eguago gbe avro-ọvro.” (Fil. 2:14)  Avro ọ riẹ hẹ, ohrẹ nana nọ Pọl ọ kẹ na u fiobọhọ kẹ inievo-emetẹ ivẹ nana nọ e dadamu egagọ Jihova na gbe ukoko na soso re uyoyou nọ a wo kẹ ohwohwo u dhe ẹruẹro.

8. Eme ọ rẹ sai ru nọ ma gbe ro you inievo mai hi, kọ ẹvẹ ma sae rọ whaha onana?

⁸ Wọhọ Yodia avọ Sintiki, o sae jọnọ ethobọ inievo mai nọ ma be tẹrovi u bi ru ei jọ bẹbẹ kẹ omai re uyoyou nọ ma wo kẹ ae u dhe ẹruẹro. Mai kpobi ma re ruthọ kẹdẹ kẹdẹ. Ma tẹ be tẹrovi iruthọ amọfa, uyoyou nọ ma wo kẹ ae o rẹ gbẹ ga ha. Wọhọ oriruo, nọ oniọvo nọ ọ hai ti kuomagbe omai ru Ọgwa Uvie fo ọ gbẹ kareghẹhọ họ, o rẹ sae kẹ omai uye. Ma tẹ jẹ kareghẹhọ eware efa nọ o ru omai thọ okenọ u kpemu, eva e rẹ dha omai ga, ma re gbe you rie te epanọ o jọ vẹre he. O tẹ rrọ ere kẹ owhẹ, u ti woma re whọ kareghẹhọ nọ: Jihova ọ be ruẹ iruthọ mai, te erọ oniọvo na. Ghelọ iruthọ nana, o gbe you omai kpobi, te oniọvo na re. Fikiere, joma rọ aro kele Jihova, re ma tẹrovi abọ nọ inievo mai a be jọ riẹ ru. Ma tẹ be dawo ẹgba mai kpobi re ma you inievo mai, ma ti wo okugbe ziezi.​—Fil. 2:1, 2.

9. Ejọ vẹ họ “eware nọ e mae roja” nọ Pọl ọ fodẹ evaọ ileta riẹ na?

⁹ Pọl ọ rọ obufihọ ẹzi Ọghẹnẹ kẹ inievo obọ Filipai gbe Ileleikristi kpobi ohrẹ, inọ a “vuhu eware nọ e mae roja.” (Fil. 1:10) Eware nana jọ họ, odẹ Jihova nọ a re si afuẹwẹ no, ẹjiroro riẹ nọ o re rugba, gbe udhedhẹ avọ okugbe nọ o rẹ jọ ukoko na. (Mat. 6:9, 10; Jọn 13:35) Ma tẹ rọ eware nana karo evaọ uzuazọ, yọ ma bi dhesẹ nọ ma you Jihova.

10. Eme ma re ru re ma sae kare afuẹwẹ evaọ aro Jihova?

¹⁰ Pọl ọ ta re inọ ma “kare afuẹwẹ.” Onana u dhesẹ hẹ inọ ma rẹ jọ gbagba. Ohwo-akpọ ọ sae kare afuẹwẹ riẹriẹriẹ hẹ wọhọ Jihova. Dede na, Jihova o ti rri omai inọ ma kare afuẹwẹ otẹrọnọ ma dawo ẹgba mai kpobi re uyoyou mai u dhe ẹruẹro, jẹ rọ eware nọ e mae roja karo. Edhere jọ nọ ma re ro dhesẹ uyoyou mai via họ, nọ ma gbe bi ru amọfa zoruẹ hẹ.

11. Fikieme ma gbe ro ru amọfa zoruẹ hẹ?

¹¹ Ohrẹ Pọl inọ ma “siọ amọfa ba ezoruẹ” na yọ unuovẹvẹ ulogbo. Ẹvẹ ma sai ro ru amọfa zoruẹ? Eware ẹkeriotọ nọ e rẹ were omai, ẹgọ mai, hayo oghẹrẹ okọ nọ ma rrọ o sai ru amọfa zoruẹ. Ẹsejọhọ oware nọ ma bi ru na o nwane thọ họ. Rekọ otẹrọnọ u bi kpokpo obruoziẹ-iroro omọfa nọ u je ru ei zoruẹ, yọ ẹbẹbẹ ologbo. Jesu ọ ta nọ o rẹ mai woma re a gba utho ulogbo fihọ ohwo uriohọ gbolo fihọ abade viukpenọ ohwo na o re ru omogodẹ riẹ jọ zoruẹ.​—Mat. 18:6.

12. Eme ma wuhrẹ no oriruo ọzae-avọ-aye jọ nọ a rrọ ekobaro ze?

¹² Muẹrohọ oghẹrẹ nọ ọzae-avọ-aye jọ nọ a rrọ ekobaro a ro ru lele unuovẹvẹ Jesu na. Ekobaro nana avọ ọzae-avọ-aye ọfa jọ nọ a kurẹriẹ obọ a gbẹ jọ ukoko, yọ u wo eware sa-sa nọ ahwo nana a jẹ hai ru hu. O rrọ ọzae-avọ-aye nana nọ a kurẹriẹ obọ na oma inọ u fo ho re Oleleikristi ọ nyai rri ifimu, makọ enọ a rẹ jọ dhesẹ ekpehre ughe he. Fikiere nọ a yo nọ ekobaro ivẹ na a nyai rri ifimu, o kẹ rai uye gaga. Nọ ekobaro na a muẹrohọ onana, a gbẹ nyai rri ifimu hu  bẹsenọ ọzae-avọ-aye nọ a kurẹriẹ obọ na a ro wuhrẹ obruoziẹ-iroro rai ziezi. (Hib. 5:14) Ekobaro na a rọ emamọ uruemu rai dhesẹ nọ a you inievo nọ i kurẹriẹ obọ na no udu ze, orọnikọ evaọ igbenu hu.​—Rom 14:19-21; 1 Jọn 3:18.

13. Ẹvẹ ma sae rọ lẹliẹ omọfa thọ uzi?

¹³ Edhere ọfa nọ ma sai ro ru omọfa zoruẹ họ, nọ ma tẹ lẹliẹe thọ uzi. Ẹvẹ onana o sae rọ via? Ma rehọ iẹe nọ o jẹ hae jọ bẹbẹ kẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol jọ re o su omariẹ nọ udi ogaga o tẹ rrọ otọ, rekọ o fi ẹbẹbẹ nana kparobọ uwhremu na. Kẹsena ọ tẹ ruẹ nọ o te mai woma kẹe re ọ siọ udi ogaga ba riẹriẹriẹ. O te wo ẹnyaharo ziezi, jẹ họ-ame. Ẹdẹjọ, oniọvo jọ nọ o zizie i rie ziọ uwou riẹ ọ tẹ be kẹe udi ogaga, inọ: “Whẹ yọ Oleleikristi enẹna; ẹzi Jihova ọ rrọ owhẹ oma. Oma-onyẹ yọ abọ jọ ubi ẹzi na. Ohwo nọ o wo oma-onyẹ ọ rẹ da vrẹ oma ha.” Dai roro kpahe ebẹbẹ nọ i re noi ze nọ oniọvo nọ o kurẹriẹ obọ na ọ tẹ ginẹ gaviezọ kẹ ekpehre ohrẹ yena!

14. Ẹvẹ iwuhrẹ ukoko na i re ro fiobọhọ kẹ omai ru lele ohrẹ nọ o rrọ Ahwo Filipai 1:10?

¹⁴ Iwuhrẹ ukoko na i re fiobọhọ kẹ omai ru lele ohrẹ nọ o rrọ Ahwo Filipai 1:10 na evaọ idhere buobu. Orọ ọsosuọ, obọdẹ eware nọ Jihova o bi wuhrẹ omai i bi ru omai riẹ eware nọ o rri inọ e mai wuzou. Orọ avọ ivẹ, a bi wuhrẹ omai epanọ ma re ro fi ehrẹ Ebaibol họ iruo re ma sae kare afuẹwẹ. Orọ avọ esa, iwuhrẹ  na e be wọ omai “dhesẹ uyoyou je ru iruo iwoma.” (Hib. 10:24, 25) Nọ inievo mai a tẹ be hae tuduhọ omai awọ, uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe inievo mai u ti dhe ẹruẹro. Ma tẹ ginẹ rọ udu mai kpobi you Ọghẹnẹ gbe inievo mai, ma te dawo ẹgba mai kpobi re ma siọ inievo mai ba ezoruẹ.

15. Ẹvẹ ohwo o re ro dhesẹ nọ “ibi ikiẹrẹe” e vọ riẹ oma?

¹⁵ Pọl ọ lẹ se Jihova inọ jọ “ibi ikiẹrẹe” e vọ inievo obọ Filipai na oma. (Fil. 1:11) Avro ọ riẹ hẹ, “ibi ikiẹrẹe” nana jọ họ, uyoyou nọ a wo kẹ Jihova gbe ahwo riẹ. Onana u kugbe usi uwoma nọ a rẹ ta kẹ amọfa kpahe ẹrọwọ nọ a fihọ Jesu, gbe obọdẹ ẹruore nọ a wo. Ma rẹ jọ obe Ahwo Filipai 2:15 ruẹ ẹme ọfa nọ Pọl ọ ta, inọ jọ a “lo wọhọ ikpẹ evaọ akpọ na.” Onana u ru omai kareghẹhọ ẹme nọ Jesu ọ ta inọ ilele riẹ họ “elo akpọ na.” (Mat. 5:14-16) Ọ tẹ jẹ ta kẹ ae nọ a nyai “ru ahwo zihe ruọ ilele,” gbe nọ a ti “se isẹri . . . rite oria nọ o mai thabọ evaọ otọakpọ na.” (Mat. 28:18-20; Iruẹru 1:8) Ma tẹ be rọ ajọwha ru iruo nana nọ i wuzou na yọ ma be mọ “ibi ikiẹrẹe.”

16. Ẹvẹ Ahwo Filipai 1:12-14 u ro dhesẹ nọ ma sai lo wọhọ ikpẹ makọ evaọ oke obẹbẹ? (Rri uwoho nọ o rrọ uke emagazini na.)

¹⁶ Oghẹrẹ kpobi nọ eware e rrọ kẹ omai kẹhẹ, ma sai lo wọhọ ikpẹ. Ẹsejọ dede, eware nọ e hae te whaha omai usi uwoma na e sai tube rovie uvẹ nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma na. Wọhọ oriruo, okenọ Pọl o ro kere ileta se inievo obọ Filipai na yọ a mu rie imu inọ o re no uwou ze he. Rekọ egbregba nọ e jariẹ abọ e whaha e riẹ usi uwoma nọ ọ rẹ ta kẹ ahwo nọ a mu rie he gbe enọ i je weze bru ei ze. Pọl ọ rọ ajọwha  ta usi uwoma na ghelọ ebẹbẹ yena kpobi, yọ onana o kẹ inievo na udu nọ a jẹ rọ ta “ẹme Ọghẹnẹ . . . ababọ ozodhẹ.”​—Se Ahwo Filipai 1:12-14; 4:22.

17. Kẹ oriruo oke mai na jọ nọ u dhesẹ nọ ma sae mọ ibi makọ evaọ oke obẹbẹ.

¹⁷ Inievo mai buobu a be ta usi uwoma na ududu wọhọ Pọl. A be rria erẹwho nọ a sae jọ ta usi uwoma na evaọ ẹgbede he hayo no uwou ruọ uwou hu. Fikiere a be rọ idhere efa ta usi uwoma na. (Mat. 10:16-20) Evaọ orẹwho utioye jọ, ọsẹro okogho jọ ọ ta nọ jọ owhowho-uvie kpobi ọ daoma ta usi uwoma evaọ ẹkwotọ obọriẹ. Ẹkwotọ nọ ọ ta na họ, imoni rai, ahwo nọ a gbẹ rrọ oria, ibe emọ isukulu, ibe iruiruo, gbe egbẹrioma rai. Nọ inievo na a ru ere evaọ ikpe ivẹ ọvo, unu ikoko nọ e rrọ okogho na i te bu vi epanọ e jọ. Ẹsejọhọ ma be rria orẹwho nọ ma sae jọ ta usi uwoma evaọ oria kpobi. Dede na, ma sai wuhrẹ eware buobu mi inievo mai nọ e rọ idhere sa-sa ta usi uwoma ghelọ awhaha egọmeti. Ma rẹ romakẹ usi uwoma ota na ziezi, je fievahọ Jihova inọ ọ te kẹ omai ẹgba nọ ma rẹ rọ ruabọhọ usi uwoma na ghelọ ebẹbẹ nọ e rẹ sae whaha omai.​—Fil. 2:13.

18. Eme ma gba riẹ mu nọ ma re ru?

¹⁸ Nọ urere na o kẹle gaga no na, joma gbaemu nọ ma re ru lele ohrẹ nọ Pọl o kere se inievo obọ Filipai na. Joma vuhu eware nọ e mae roja, kare afuẹwẹ, whaha amọfa nọ ma re ru zoruẹ, jẹ mọ ibi ikiẹrẹe. Ma te ru ere, uyoyou mai u ti dhe ẹruẹro, ma vẹ te jẹ wha orro se Jihova, Ọsẹ oyoyou mai na.