1. Oghẹrẹ ebẹbẹ vẹ e rẹ sai te idibo Jihova?

KỌ ẸBẸBẸ jọ ọ rrọ otọ kẹ owhẹ obọnana? O sae jọnọ oniọvo jọ o ru owhẹ eva dha evaọ ukoko na. (Jem. 3:2) O sae jọnọ ọmọ-isukulu ra hayo ọmọ-eklase ra jọ o bi se owhẹ ẹkoko fikinọ whẹ yọ Osẹri Jihova. (1 Pita 4:3, 4) O sae jẹ jọnọ ahwo uviuwou ra jọ a be gwọlọ nọ who kpohọ ewuhrẹ hẹ hayo ta usi uwoma ha. (Mat. 10:35, 36) Ebẹbẹ itienana e tẹ be kẹ owhẹ uye gaga, ẹsejọhọ whọ sae ta nọ whọ gbẹ gwọlọ gọ Jihova ha. Rekọ riẹ nọ ghelọ oghẹrẹ ebẹbẹ nọ i bi te owhẹ kpobi kẹhẹ, Jihova ọ sae kẹ owhẹ areghẹ gbe ẹgba nọ who re ro thihakọ rai.

2. Wọhọ epanọ o rrọ Ahwo Rom 15:4, erere vẹ ma re wo nọ ma tẹ be romatotọ se Ebaibol na?

² Jihova o ru nọ a ro kere eware buobu fihọ Ebaibol na kpahe oghẹrẹ nọ idibo riẹ jọ a ro thihakọ ebẹbẹ ilogbo nọ i te rai. Fikieme o ro ru ere? Pọl ọ kuyo na inọ, re ma sai wuhrẹ no ai ze. (Se Ahwo Rom 15:4.) Ma tẹ be hai se iku nana, i re fiobọhọ kẹ omai wo omosasọ gbe ẹruore. Rekọ re ma sai wo irere nana, orọnikọ ma re se Ebaibol na ehruehru hu. Ma rẹ daoma sei evaọ oghẹrẹ nọ u re ro duobọte omai udu je nwene oghẹrẹ nọ ma bi rri eware. Wọhọ oriruo, eme ma re ru nọ ma tẹ gwọlọ jọ Ebaibol na riẹ epanọ ma sai ro thihakọ ẹbẹbẹ jọ? Ma sai ru eware ene nana. (1) Lẹ, (2) Ru wọhọ ẹsenọ whọ jariẹ okenọ oware na o jẹ via, (3) Roro didi, gbe (4) Ru oware nọ whọ jọ oria nọ who se na wuhrẹ. Ma te ta kpahe epanọ ma re ro ru eware nana ọvuọvo. * Kẹsena ma vẹ  te ta kpahe Devidi ovie na gbe Pọl, jẹ rọ oghẹrẹ utiona wuhrẹ no eware nọ e via kẹ ae ze.

3. Taure who te ti mu Ebaibol họ ese, eme u fo nọ who re ru, kọ fikieme?

³ (1) Lẹ. Taure who te ti se Ebaibol, lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ oghẹrẹ nọ whọ sai ro wo erere no oware nọ who ti se na ze. Wọhọ oriruo, otẹrọnọ whọ gwọlọ se Ebaibol re whọ riẹ oware nọ who re ru evaọ ẹbẹbẹ jọ nọ o te owhẹ, lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ ruẹ ẹme jọ evaọ Ebaibol na nọ u re fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ onọ who re ru.​—Fil. 4:6, 7; Jem. 1:5.

4. Eme whọ rẹ sai ru nọ oria Ebaibol nọ who bi se u re ro duobọte owhẹ ziezi?

⁴ (2) Ru wọhọ ẹsenọ whọ jariẹ okenọ oware na o jẹ via. Ma sai roro kpahe oware nọ o via evaọ oghẹrẹ nọ o rẹ rọ wọhọ nọ ma jọ etẹe, ere Jihova ọ ma omai. Re oware nọ who bi se na o sai duobọte owhẹ ziezi, ru wọhọ ẹsenọ whọ jariẹ okenọ oware na o jẹ via na, inọ whẹ omara họ ohwo nọ who bi se kpahe na. Daoma ruẹ eware nọ ohwo na ọ ruẹ, re whọ jẹ riẹ epanọ eware e ginẹ jọ kẹe.

5. Eme u dhesẹ re a roro didi, kọ ẹvẹ ma sai ro ru ei?

⁵ (3) Roro didi. Ohwo o te bi roro didi, ọ rẹ romatotọ roro kpahe eware nọ o bi se gbe epanọ i ro kiekpahe ọyomariẹ. U re fiobọhọ kẹe riẹ oware nọ o se ziezi keme ọ te riẹ epanọ eware sa-sa evaọ isase na e rọ jẹhọ ohwohwo. Nọ ohwo ọ gbẹ be hai roro didi hi, o rẹ wọhọ ẹsenọ o bi rri eware sa-sa nọ ọ gwọlọ ro there emu evaọ otọ. Rekọ o te bi roro didi, o rẹ wọhọ ẹsenọ ọ rọ eware na kpobi there emu no, onọ u re ru emu na were. Enọ itiena e sai fiobọhọ kẹ owhẹ roro didi: ‘Eme ohwo nọ me bi se kpahe na o ru nọ u fiobọhọ kẹe? Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹe? Ẹvẹ oware nọ me se na o sai ro fiobọhọ kẹ omẹ thihakọ ẹbẹbẹ mẹ?’

6. Fikieme ma re ro ru oware nọ ma jọ Ebaibol wuhrẹ?

⁶ (4) Ru oware nọ whọ jọ oria nọ who se na wuhrẹ. Jesu ọ ta nọ ma gbe ru oware nọ ma wuhrẹ hẹ yọ ma wọhọ ohwo nọ ọ bọ uwou riẹ fihọ ehru uwẹkpẹ. Ọ daoma fihọ iruo na gaga, rekọ ukuhọ riẹ, iruo na kpobi uvrẹvru. Fikieme? Fikinọ uwou na u ti zurie kie nọ ofou o te fou ze hayo nọ owhe o te ku ze. (Mat. 7:24-27) Epọvo na re, ma tẹ make lẹ taure ma te ti se oria Ebaibol, je ru wọhọ ẹsenọ ma rrọ kugbe ahwo nọ ma se kpahe na, jẹ maki roro didi, rekọ nọ ma gbe ru eware nọ ma wuhrẹ hẹ, eware na kpobi e rẹ jọ uvrẹvru. Keme nọ edawọ e tẹ ze, hayo nọ ebẹbẹ i te te omai, ma te sai dikihẹ hẹ, keme ẹrọwọ mai ọ te ga te he. Rekọ nọ ma te se Ebaibol je ru eware nọ ma wuhrẹ, u re fiobọhọ kẹ omai jẹ emamọ iroro, wo udhedhẹ yọ ẹrọwọ mai ọ te ga. (Aiz. 48:17, 18) Ma be te ta kpahe oware jọ nọ o via kẹ Devidi ovie na. Joma ru eware ene nọ ma ta na, nọ ma be te ta kpahe Devidi na.

7. Iku Ebaibol vẹ ma te ta kpahe na?

⁷ Kọ ogbẹnyusu hayo ohwo uviuwou ra jọ nọ who fievahọ o ru owhẹ oware jọ nọ o da owhẹ gaga no ẹdẹjọ? O tẹ rrọ ere, kiyọ who ti wuhrẹ oware jọ nọ u ti fiobọhọ kẹ owhẹ nọ who te se kpahe oware nọ Devidi o ru evaọ oke nọ ọmọ riẹ, Absalọm ọ jẹ rọ gwọlọ mi ei uvie.​—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8. Eme whọ rẹ sai ru re Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ evaọ ẹbẹbẹ ra?

⁸ (1) Lẹ. Nọ who bi roro kpahe iku Devidi na, lẹ se Jihova kpahe oware odada nọ a ru owhẹ gbe epanọ o be kẹ owhẹ uye te. (Ol. 6:6-9) U te no ere no, yare nọ o ru re whọ jọ iku na muẹrohọ oware jọ nọ o rẹ sai  fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ onọ who re ru evaọ ẹbẹbẹ ra na.

9. Eme ọ via kẹ Devidi avọ Absalọm?

⁹ (2) Ru wọhọ ẹsenọ whọ jariẹ okenọ oware na o jẹ via. Roro kpahe oware nọ o via kẹ Devidi. Absalọm, ọmọzae Devidi ọ rọ etoke ikpe jọ ru eware sa-sa re ọ sae dẹ ahwo Izrẹl rehọ. (2 Sam. 15:7) Nọ Absalọm ọ ruẹ nọ ọ dẹ ahwo rehọ ziezi no, o te vi ekiotọ ruọ Izrẹl soso re a nyae vuẹ ahwo na inọ jọ a ta nọ ọye họ ovie rai. Ọ tubẹ nyai se Ahitofẹl nọ ọ jọ ogbẹnyusu ọkpekpe gbe ọkohrẹ Devidi gboma re o kuomagbei nyae wọso Devidi. Absalọm o te je woro nọ ọyomariẹ o zihe ruọ ovie no. Ọ tẹ jẹ gwọlọ epanọ o re ro mu Devidi re o kpei no. Yọ o wọhọ nọ Devidi ọ jẹ mọ gaga evaọ oke yena. (Ol. 41:1-9) Nọ Devidi o yo, ọ tẹ dhẹ no Jerusalẹm no. Uwhremu na, egbaẹmo Absalọm a te je lele egbaẹmo Devidi họre. Egbaẹmo Devidi a te fi ae kparobọ je kpe Absalọm ọmọ Devidi no.

10. Eme Devidi ọ hae sai ru fiki ebẹbẹ nọ i te rie?

¹⁰ Obọnana joma roro kpahe epanọ o rẹ sae jọnọ o jẹ kẹ Devidi uye te nọ eware nana kpobi e jẹ via kẹe na, re o jọ wọhọ ẹsenọ ma ginẹ jọ etẹe. Whaọ, o you Absalọm ọmọ riẹ na gaga, o te je fievahọ Ahitofẹl. Rekọ ghelọ epanọ a kpekpe riẹ oma te na, a kuomagbe jẹ wọso ẹe. A ru Devidi eware iyoma gaga, a jẹ tubẹ gwọlọ epanọ a re ro kpei no dede. Devidi ọ hae gbẹ sae fievahọ amọfa nọ a kẹle riẹ oma ha, ọ hai ti viẹro ku ai nọ a kuomagbe Absalọm no re. Ọ hae te tọlọ oma riẹ dhẹ no ẹwho, ababọ omọfa nọ ọ rẹ kuvẹ re o lele iei. Hayo ọ hai ti ru ọkọkora. Rekọ o ru eware yena ọvuọvo ho, ukpoye o thihakọ ebẹbẹ na. Ẹvẹ ọ sai ro thihakọ?

11. Eme Devidi o ru evaọ okenọ ebẹbẹ i tei?

¹¹ (3) Roro didi. Eme whọ rẹ sai wuhrẹ no iku nana ze? Roro kpahe onọ nana re whọ kuyo riẹ, “Eme Devidi o ru nọ u fiobọhọ kẹe?” Devidi ọ ruawa vrẹta ha, yọ ọ rọ okpakpa jiroro oware nọ o re ru hu. Ozọ u mu rie vrẹta gbe he, te epanọ ọ gbẹ rọ riẹ onọ o re ru hu. Ukpoye ọ lẹ se Jihova nọ o fiobọhọ kẹe, ọ tẹ jẹ ta kẹ ahwo nọ a kpekpe riẹ oma re a fiobọhọ kẹe re. Ọ jiroro oware nọ o re ru je ru ei vẹrẹ vẹre. Dede nọ oware nọ a ru rie na o da riẹ gaga, ọ jẹ dheva kẹ ahwo hayo viẹro ku ai hi. O gbe je fievahọ Jihova gbe ahwo nọ a kpekpe riẹ oma.

12. Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ Devidi?

¹² Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ Devidi? Who te ru ekiakiẹ whọ rẹ ruẹ nọ Jihova ọ kẹ Devidi ẹgba nọ ọ sai ro thihakọ ebẹbẹ riẹ. (Ol. 3:1-8; ẹme nọ ọ rrọ ehru oria ikereakere) Nọ Devidi ọ jiroro oware nọ o re ru, Jihova o fiobọhọ iẹe. Jihova ọ tẹ jẹ jọ kugbe ahwo nọ a talamu Devidi evaọ oke nọ a jẹ họre kẹ Devidi nọ ọ rrọ ovie rai na.

13. Ẹvẹ whọ sae rọ rehọ aro kele Devidi nọ ohwo jọ o te ru owhẹ eva dha? (Matiu 18:15-17)

¹³ (4) Ru oware nọ whọ jọ oria nọ who se na wuhrẹ. Nọ omara nọ, ‘Ẹvẹ mẹ sae rọ rehọ aro kele Devidi?’ Oware jọ họ, jiroro oware nọ who re ru ababọ oke oraha nọ ẹbẹbẹ ọ tẹ rrọ otọ. Otẹrọnọ ẹbẹbẹ na họ, a ru owhẹ oware jọ nọ o da owhẹ gaga, whọ sai ru oware nọ Jesu ọ ta evaọ Matiu uzou avọ ikpegberee na. (Se Matiu 18:15-17.) Whọ sai je rri ẹme nọ ọ rrọ etẹe rọ jiroro oware nọ who re ru. Dede na, who du rọ oke nọ eva e be rọ dha owhẹ jiroro oware nọ who re ru hu. Lẹ se Jihova inọ o fiobọhọ kẹ owhẹ re ofu ra o kpotọ, re ọ jẹ kẹ owhẹ areghẹ nọ whọ sai ro ru oware jọ kpahe ẹbẹbẹ na. Who du bueva ha inọ who re gbe fievahọ ohwo ọvo ho, ukpoye rọwo nọ a fiobọhọ kẹ owhẹ nọ a tẹ gwọlọ ru ere. (Itẹ 17:17) Lele ohrẹ nọ o rrọ Ebaibol na keme oyena o mai wuzou.​—Itẹ 3:5, 6.

14. Eme ọ rẹ sae via nọ eria ikere nana e jẹ tuduhọ owhẹ awọ: 2 Timoti 1:12-16; 4:6-11, 17-22?

¹⁴ Kọ ahwo uviuwou ra a be wọso owhẹ fikinọ whẹ yọ Osẹri Jihova? Manikọ whọ be rria orẹwho nọ egọmeti ọ jọ whaha iruo mai jọ hayo nọ a jọ gwọlọ Isẹri Jihova ha? O tẹ rrọ ere, udu o te jọ owhẹ awọ nọ who te se eria ikere nana: 2 Timoti 1:12-16; 4:6-11, 17-22. * Oke nọ Pọl ọ jọ uwou-odi o ro kere eria Ebaibol nana.

15. Eme whọ rẹ lẹ se Jihova nọ o fiobọhọ kẹ owhẹ ru?

¹⁵ (1) Lẹ. Taure who te ti se eria Ebaibol nọ ma fodẹ na, vuẹ Jihova ẹbẹbẹ ra. Vuẹe uzedhe oware nọ o be kẹ owhẹ uye na, gbe epanọ o be da owhẹ te. Kẹsena whọ vẹ lẹ sei re o fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ eware jọ, nọ who ti se kpahe ebẹbẹ nọ i te Pọl na. O vẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ oware nọ who re ru kpahe ebẹbẹ nọ i bi te owhẹ.

16. Eme ọ via kẹ Pọl?

¹⁶ (2) Ru wọhọ ẹsenọ whọ jariẹ okenọ oware na o jẹ via. Rehọ iẹe nọ whẹ họ Pọl. Ọ rrọ egbregba evaọ uwou-odi obọ Rom. A kaki fi ei họ uwou-odi no oke jọ a te siobọnoi, rekọ obọnana ọ riẹ nọ a te siẹe ba ekpe he. Ahwo jọ nọ a kpekpe riẹ oma vẹre a dhẹ siẹe ba no, yọ obọnana oma o lọhọ e riẹ gaga no.​—2 Tim. 1:15.

17. Eme Pọl ọ hae sai ru evaọ oke nọ a mu ei?

¹⁷ Pọl ọ hai ti roro kpahe oke nọ u kpemu inọ ọ gbẹ hai zihe ruọ odibo Ọghẹnẹ hẹ a hai ti mu ei hi. Ọ hae sai mu ofu kẹ ahwo ubrotọ Esia nọ a dhẹ siẹe ba, yọ ẹsejọhọ ọ gbẹ hai ti fievahọ egbẹrioma riẹ efa ha. Rekọ Pọl o ru ere he. Kọ ẹvẹ ọ sai ro fievahọ Ọghẹnẹ inọ o ti fiobọhọ kẹe gbe inọ egbẹnyusu riẹ nọ i kiọkọ a te dhẹ siẹe ba ha?

18. Eme Pọl o ru evaọ oke nọ a mu ei?

¹⁸ (3) Roro didi. Nọ omara nọ, “Eme Pọl o ru nọ u fiobọhọ kẹe?” Dede nọ ọ rẹriẹ ovao dhe uwhu, oware nọ o mai wuzou o thọrọ e riẹ ẹro ho, koyehọ re o ru oware nọ o rẹ wha orro se Ọghẹnẹ. U te no ere no, o gbe je roro kpahe epanọ ọ rẹ rọ tuduhọ amọfa awọ. Yọ kẹse kẹse ọ jẹ hae lẹ se Jihova. (2 Tim. 1:3) Ukpenọ o re roro kpahe ahwo nọ a fiobọhọ kẹe he, ọ jẹ hai yere egbẹnyusu riẹ nọ e nyase iẹe ba ha, enọ e rọ oghẹrẹ sa-sa fiobọhọ kẹe. Ọ jẹ hai wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ ẹsikpobi re. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) U mu rie ẹro nọ Jihova avọ Jesu a you rie, yọ oware nọ o mai wuzou oye. Ọ tẹ jẹ riẹ vevẹ nọ Jihova avọ Jesu a te nyase iẹe ba ha, yọ a te hwosa kẹe keme ọ dhẹ siọ iruo Uvie na ba ha.

19. Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ Pọl?

¹⁹ Jihova ọ ta kẹ Pọl vẹre nọ a te kẹe uye fiki iruo Uvie na. (Iruẹru 21:11-13) Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ Pọl? Ọ kuyo elẹ riẹ, ọ tẹ jẹ kẹe ẹgba evaọ oke ebẹbẹ na. (2 Tim. 4:17) A ta kẹ Pọl nọ o ti wo osa iruo nọ uye o bẹ riẹ fihọ na. Jihova o te je ru nọ egbẹnyusu riẹ nọ e jọ kugbei a ro fiobọhọ kẹe.

20. Ma te roro kpahe ẹme nọ Pọl ọ ta evaọ obe Ahwo Rom 8:38, 39, ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele iei?

²⁰ (4) Ru oware nọ whọ jọ oria nọ who se na wuhrẹ. Nọ omara inọ, ‘Ẹvẹ mẹ sae rọ rehọ aro kele Pọl?’ Ma re rẹro nọ a te kẹ omai uye fikinọ ma be gọ Jihova wọhọ epanọ a jẹ kẹ Pọl uye na. (Mak 10:29, 30) Re ma sai kru ẹrọwọ mai nọ a tẹ be wọso omai, ma rẹ hae lẹ se Jihova je wuhrẹ Ebaibol na ẹsikpobi. Yọ ma rẹ hae kareghẹhọ nọ, oware nọ o mai wuzou họ, epanọ ma re ro ru oware nọ o rẹ wha orro se Jihova. U re je mu omai ẹro nọ Jihova o ti kiukeku omai hi, yọ u wo oware ovo nọ ohwo jọ ọ rẹ sai ru hu nọ Jihova o gbe ro you omai hi.​—Se Ahwo Rom 8:38, 39; Hib. 13:5, 6.

21. Eme o fiobọhọ kẹ Aya avọ Hector fi ebẹbẹ rai kparobọ?

²¹ Ma te se kpahe ahwo nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na, ma sai thihakọ oghẹrẹ ẹbẹbẹ kpobi. Wọhọ oriruo, ọkobaro jọ nọ a re se Aya evaọ obọ Japan nọ ọ jẹ hae dhozọ usi uwoma ota ẹgbede ọ ta nọ iku Jona i fiobọhọ si ozọ noi ẹro. Yọ uzoge jọ nọ a re se Hector evaọ obọ Indonesia nọ ọsẹgboni riẹ a rrọ ukoko ho ọ ta nọ iku Rut i ru nọ o ro wuhrẹ kpahe Jihova, jẹ gbaemu nọ ọ rẹ gọe.

22. Ẹvẹ edrama iku Ebaibol nọ a kporo via hayo iku nọ e rrọ oria “Rọ Aro Kele Ẹrọwọ Rai” na e sai ro fiobọhọ kẹ owhẹ?

²² Who te wo ẹbẹbẹ jọ, ẹvẹ whọ sae rọ ruẹ iku Ebaibol nọ e rẹ bọ owhẹ ga? Ividio ukoko na, edrama nọ a kporo via, gbe iku ahwo nọ e rrọ oria “Rọ Aro Kele Ẹrọwọ Rai” evaọ itanẹte na e rẹ lẹliẹ omai wo otoriẹ iku Ebaibol ziezi. * A ru ekiakiẹ fihọ eware nana ziezi. Taure who te ti se ai, rri rai, hayo gaviezọ kẹ ae, lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ jarai wuhrẹ eware jọ nọ whọ rẹ sai ru kpahe ẹbẹbẹ ra na. Rehọ iẹe nọ whẹ họ ohwo nọ who bi rri, gaviezọ kẹ hayo se iku riẹ na. Romatotọ roro kpahe oware nọ odibo Jihova na o ru gbe epanọ Jihova o ro fiobọhọ kẹe thihakọ ebẹbẹ nọ i te rie. Kẹsena who ve roro epanọ whọ sai ro ru eware nọ who wuhrẹ no iku na ze evaọ ẹbẹbẹ nọ o te owhẹ na. Yere Jihova kẹ obọ nọ o fihọ kẹ owhẹ no, whọ vẹ jẹ hae tuduhọ amọfa awọ je fiobọhọ kẹ ae. Enẹ who re ro dhesẹ nọ obọ nọ Jihova o fihọ kẹ owhẹ no o da owhẹ ẹro fia.

23. Eme Jihova ọ ya eyaa riẹ kẹ omai evaọ Aizaya 41:10, 13?

²³ Eware e rrọ bẹbẹ gaga evaọ akpọ Setan nana, yọ ẹsejọ i re yoma te epanọ ma gbẹ rọ riẹ onọ ma re ru hu. (2 Tim. 3:1) Rekọ jọ ozọ u mu omai hi. Jihova ọ riẹ ebẹbẹ nọ i bi te omai. Ọ ya eyaa nọ ebẹbẹ i te te omai, ọ te rọ obọze riẹ kru omai. (Se Aizaya 41:10, 13.) Nọ orọnọ Jihova ọ rrọ omai emu na, Ẹme riẹ, Ebaibol na ọ sai fiobọhọ kẹ omai wo ẹgba nọ ma sai ro fi ebẹbẹ mai kparobọ.