1, 2. (a) Amono ẹme Jesu nọ ọ rrọ obe Matiu 24:12 na ọ kaki kiekpahe? (b) Ẹvẹ obe Iruẹru u ro dhesẹ nọ Ileleikristi ọsosuọ buobu a ruabọhọ je dhesẹ uyoyou? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

NỌ JESU ọ jẹ ta kpahe oka nọ u ti dhesẹ “oke urere uyero-akpọ na,” ọ ta re nọ “uyoyou ibuobu u re ti kiekpo.” (Mat. 24:​3, 12) Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, ahwo Ju nọ a se omarai ahwo Ọghẹnẹ, a kuvẹ nọ uyoyou rai kẹ Ọghẹnẹ u ro kiekpo.

² Wo ohẹriẹ, Ileleikristi buobu evaọ oke yena a je “whowho usi uwoma na kpahe Kristi na,” jẹ rọ uruemu rai dhesẹ nọ a you Ọghẹnẹ, ibe Ileleikristi rai, gbe amọfa nọ e jọ Ileleikristi hi. (Iruẹru 2:​44-47; 5:42) Rekọ ilele Jesu jọ evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ a kuvẹ nọ uyoyou rai u ro kiekpo.

3. Eme o rẹ sae jọnọ o wha riẹ ze nọ uyoyou Ileleikristi jọ u je ro kiekpo?

³ Nọ Jesu ọ kparoma kpobọ odhiwu no, ọ ta kẹ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ e jọ Ẹfisọs nọ: “Mẹ be whọku owhẹ evaọ onana, whọ nyasiọ uyoyou nọ who wo oke ọsosuọ ba no.” (Evia. 2:4) Eme o rẹ sae jọnọ o rrọ usu eware nọ e wha onana ze? O sae jọnọ ilele ọsosuọ Jesu yena a kuvẹ re eware  akpọ nọ ahwo a je kie lele e kpọ uzuazọ uyero rai. (Ẹf. 2:​2, 3) Wọhọ ikpewho buobu nẹnẹ, ogbekuo ọ da otọ fia evaọ Ẹfisọs ikpe-udhusoi ọsosuọ. Ugho o jọ okpẹwho na ziezi, yọ oware nọ ahwo a jẹ mae tẹrovi họ epanọ a rẹ rọ riakpọ kuoma je yeri uzuazọ okpohwo. O rrọ vevẹ inọ isiuru nọ a re ro ru omarai eva were u ru nọ a gbe je ro wo uyoyou kẹ Ọghẹnẹ gbe amọfa ha. Ofariẹ, ahwo oke yena a jẹ hai ru eware iyoma odode je gbe ọfariẹ epanọ u je rai.

4. (a) Ẹvẹ uyoyou u ro kiekpo no evaọ oke mai na? (b) Eware esa vẹ ma te ta kpahe nọ uyoyou mai o rẹ sae jọ kiekpo?

⁴ Eruẹaruẹ Jesu kpahe uyoyou ahwo nọ u re ti kiekpo na u kiekpahe oke mai na re. Nẹnẹ, uyoyou nọ ahwo buobu a wo kẹ Ọghẹnẹ u bi kpotọ kẹdẹ kẹdẹ. Ibuobu i kiukeku Ọghẹnẹ, be rẹroso ikoko ahwo-akpọ inọ i ti ku ebẹbẹ rai họ. Onana o wha riẹ ze nọ uyoyou ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ hẹ u bi ro kpotọ ẹsikpobi. Yọ wọhọ epanọ o via kẹ Ileleikristi nọ e jọ Ẹfisọs ikpe-udhusoi ọsosuọ na, Ileleikristi uzẹme nẹnẹ a rẹ sae kuvẹ re uyoyou rai u kiekpo re. Joma ta kpahe oghẹrẹ nọ uyoyou mai o sai ro kiekpo evaọ eware esa nana: (1) uyoyou kẹ Jihova, (2) uyoyou kẹ uzẹme Ebaibol, (3) gbe uyoyou kẹ inievo mai.

5. Fikieme ma re ro you Ọghẹnẹ hrọ?

⁵ Taure Jesu ọ tẹ te vẹvẹ ilele riẹ unu kpahe uyoyou nọ o rẹ sai kiekpo, ọ ta kpahe uyoyou nọ o mai wuzou evaọ ẹdẹ yena. Ọ ta nọ: “‘Whọ rẹ rehọ udu ra kpobi gbe uzuazọ ra kpobi gbe iroro ra kpobi ro you Jihova Ọghẹnẹ ra hrọ.’ Onana họ ujaje nọ o mae rro gbe orọ ọsosuọ.” (Mat. 22:​37, 38) Uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ o tẹ rrọ gaga, u re fiobọhọ kẹ omai koko ijaje riẹ, thihakọ edawọ, je mukpahe oware uyoma. (Se Olezi 97:10.) Rekọ Setan avọ akpọ riẹ a be daoma epanọ uyoyou mai kẹ Jihova u re ro whrehe.

6. Eme uyoyou nọ ahwo a wo kẹ Ọghẹnẹ hẹ o wha ze no?

⁶ Ahwo akpọ inẹnẹ a wo eriwo ọthọthọ kpahe uyoyou. Ukpenọ a re you Ọghẹnẹ nọ ọ ma ehrugbakpọ na, a bi “you omobọrai.” (2 Tim. 3:2) Akpọ nana nọ Setan o bi su na ọ be lẹliẹ ahwo you “isiuru uwo . . . isiuru ibiaro . . . gbe eware nọ ohwo o wo nọ o re ro dhesẹ oma.” (1 Jọn 2:16) Pọl ukọ na ọ vẹvẹ Ileleikristi unu kpahe isiuru uwo nọ a re le inọ: “Iroro nọ a re fihọ eware uwo o rẹ wha uwhu ze, . . . iroro nọ a re fihọ eware uwo u re ru ohwo họ ọwegrẹ Ọghẹnẹ.” (Rom 8:​6, 7) Avro ọ riẹ hẹ, ahwo nọ a be rọ uzuazọ rai le ekwakwa efe hayo gbe ọfariẹ, a rọ ẹro ruẹ eware edada buobu nọ e wha enwoma se ai no.​—1 Kọr. 6:18; 1 Tim. 6:​9, 10.

7. Ebẹbẹ vẹ Ileleikristi a rẹriẹ ovao dhe nẹnẹ?

⁷ Evaọ ekwotọ jọ, ahwo nọ a rọwo Ọghẹnẹ hẹ gbe enọ e rọwo eghrorotha a re wuhrẹ eware sa-sa nọ i re ru nọ ahwo a gbe ro you Ọghẹnẹ hẹ, je tube ru nọ a gbẹ rọ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ. A viẹ ibuobu họ no inọ ohwo ogheghẹ ọvo ọ rẹ rọwo nọ Ọmemama ọ rrọ. Evaọ oke ovona, ahwo a be rọ ọghọ kẹ egbaeriariẹ, onọ u bi ru nọ a bi ro kiukeku Ọnọ ọ ma omai na. (Rom 1:25) Ma tẹ be hae kezọ kẹ iwuhrẹ itieye, o rẹ sai ru nọ uyoyou mai kẹ Jihova u re ro kiekpo, je ru omai siọ Jihova ba ẹgọ.​—Hib. 3:12.

8. (a) Iyero jọ vẹ e rẹ sae lẹliẹ udu whrehe idibo Jihova nẹnẹ? (b) Eme ọbọga vẹ e rrọ obe Olezi 136?

⁸ Ma tẹ kuvẹ re udu u whrehe omai, o rẹ sae lẹliẹ ẹrọwọ mai whrehe je ru nọ uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ u re ro kiekpo. Evaọ akpọ omuomu nana nọ Setan ọ be kpọ na, mai kpobi ma rẹ rẹriẹ ovao dhe  uyero nọ o rẹ lẹliẹ udu whrehe omai ẹsejọ. (1 Jọn 5:19) O sae jọnọ owho hayo ẹyao hayo ẹbẹbẹ ugho o be kẹ omai uye obọnana. O jẹ sae jọnọ ma bi rri omamai nọ ma fioka ha, u wo ethobọ jọ nọ e be hae kẹ omai uye, hayo u wo eware jọ nọ ma bi rẹro rai nọ i bi te omai obọ họ. Ghele na, ma du rọ fiki eware itieye nọ e be via kẹ omai roro nọ Jihova o gbabọ kẹ omai no ho. Ukpoye, o gwọlọ nọ ma jọ oke utioye roro didi kpahe eme ọbọga nọ e rrọ Ebaibol na, nọ i dhesẹ uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ nọ Jihova o wo kẹ omai. Eme itieye na jọ e rrọ obe Olezi 136:​23, nọ o ta nọ: “Ọ be kareghẹhọ omai, evaọ eyero okpokpotọ mai, keme uyoyou ulogbo riẹ o rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.” Jihova o gine wo uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ kẹ idibo riẹ. Fikiere, o rẹ sai mu omai ẹro nọ o re yo “ayare” mai je ru oware jọ kpahe ae.​—Ol. 116:1; 136:​24-26.

9. Eme ọ kẹ Pọl ẹgba nọ ọ sae rọ yọrọ uyoyou nọ o wo kẹ Ọghẹnẹ?

⁹ Wọhọ ọso-ilezi na, Pọl ukọ na o wo ọbọga nọ o roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹe. Pọl o kere nọ: “Jihova họ ọnọ o bi fiobọhọ kẹ omẹ; ozọ u re mu omẹ hẹ. Eme ohwo ọ rẹ sai ru omẹ?” (Hib. 13:6) Evaifihọ yena nọ Pọl o wo kpahe ẹruọsa Jihova na u fiobọhọ kẹe thihakọ ebẹbẹ. Ọ kuvẹ re uyero obẹbẹ o lẹliẹ ẹrọwọ riẹ whrehe he. Makọ okenọ Pọl ọ jọ uwou-odi dede, o kere ileta sa-sa rọ tuduhọ ibe Ileleikristi riẹ awọ. (Ẹf. 4:1; Fil. 1:7; Filim. 1) Pọl ọ kuvẹ re uyoyou nọ o wo kẹ Jihova u kiekpo ho, makọ evaọ okenọ ọ rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ ilogbo. Eme ọ kẹ riẹ ẹgba nọ ọ sai ro ru ere? Ọ rẹroso “Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ omosasọ . . . , ọnọ ọ rẹ sasa omai oma evaọ uye kpobi nọ ma rrọ.” (2 Kọr. 1:​3, 4) Kọ ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele oriruo Pọl je ru re uyoyou mai kẹ Jihova o jọ gaga?

10. Eme ma re ru re uyoyou mai kẹ Jihova o gbẹ jọ gaga?

¹⁰ Pọl ọ fodẹ obọdẹ edhere jọ nọ ma sai ro ru uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ jọ gaga. O kere se ibe Ileleikristi riẹ nọ: “Wha hae lẹ kẹse kẹse.” O te je kere se ai oke ofa nọ jọ a “ruabọhọ olẹ.” (1 Tẹs. 5:17; Rom 12:12) Ma tẹ be hae ta ẹme kẹ Jihova evaọ olẹ ẹsikpobi, u re ru nọ ma re ro wo usu okpekpe kugbei. (Ol. 86:3) Ma tẹ be hae rehọ oke ziezi horie eva mai kẹ Jihova, be hae vuẹ e oware kpobi nọ o rrọ omai udu, u re si omai kẹle Ọsẹ obọ odhiwu mai, “ọnọ o re yo elẹ” na. (Ol. 65:2) U te no ere no, ma tẹ ruẹ epanọ Jihova ọ be rọ kẹ uyo elẹ mai, uyoyou mai kẹe u re dhe ẹgẹga. U re ru omai vuhumu nọ “ỌNOWO na ọ kẹle enọ i bo se ei kpobi.” (Ol. 145:18) Evaifihọ nana, inọ Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai o vẹ te kẹ omai ẹgba thihakọ ebẹbẹ efa nọ i ti te omai.

11, 12. Eme ma re ru re iwuhrẹ Ebaibol e sae were omai ziezi?

¹¹ Uzẹme o rẹ were omai Ileleikristi, yọ ma se rie gboja gaga. Evaọ Ebaibol na ma rẹ jọ ruẹ uzẹme. Nọ Jesu ọ jẹ lẹ se Ọsẹ riẹ, ọ ta nọ: “Ẹme ra họ uzẹme.” (Jọn 17:17) Fikiere, re ma sai you uzẹme Ebaibol hayo re o sae were omai, o gwọlọ nọ ma re wo eriariẹ egbagba Ẹme Ọghẹnẹ tao. (Kọl. 1:10) Dede na, onana o vrẹ eriariẹ nọ ohwo o re wo fihọ uzou ọvo. Muẹrohọ oghẹrẹ nọ odibo Ọghẹnẹ nọ o kere Olezi avọ 119 na o ro fiobọhọ kẹ omai riẹ oware nọ u dhesẹ re a you uzẹme Ebaibol. (Se Olezi 119:​97-100.) Kọ ma be hae rọ oke jọ roro didi kpahe eria Ikereakere jọ evaọ okpẹdoke? Isiuru nọ ma wo kẹ uzẹme Ebaibol o te ga họ nọ ma tẹ be hai roro didi kpahe epanọ o rọ kẹ omai erere nọ ma ru lele ithubro Ebaibol.

 ¹² Ọso-ilezi na ọ so nọ: “Ẹvẹ ẹme ra ọ were omẹ te, ọ were vi ọnyọ evaọ unu mẹ!” (Ol. 119:103) Epọvo na re, ma sae reawere emu iwuhrẹ Ọghẹnẹ sa-sa nọ ukoko Ọghẹnẹ o be ruẹrẹhọ kẹ omai. Wọhọ odẹme, ma rẹ sae kuvẹ re emu nana ọ gbẹ hae daji omai unu omojọ, onọ u re ru nọ ma rẹ rọ kareghẹhọ “eme-awere” uzẹme na jẹ rehọ ae fiobọhọ kẹ amọfa.​—Ọtausi. 12:10.

13. Eme o fiobọhọ kẹ Jerimaya wo uyoyou kẹ Ẹme Ọghẹnẹ, kọ ẹvẹ onana u ro kpomahọ iẹe?

¹³ Jerimaya ọruẹaro na o you Ikereakere na gaga. Muẹrohọ oghẹrẹ nọ ẹme Ọghẹnẹ o duobọtei udu te. Ọ ta nọ: “Me du eme ra ruẹ, mẹ tẹ re ae, eme ra i te zihe ruọ oghọghọ gbe evawere evaọ eva mẹ; keme odẹ ra a bi ro se omẹ, E ỌNOWO, Ọghẹnẹ ogbaẹmo.” (Jeri. 15:16) Jerimaya ọ jẹ hai roro didi kpahe ẹme Ọghẹnẹ. Wọhọ odẹme, ọ re ẹme Ọghẹnẹ jẹ kẹe uvẹ re o ru iruo evaọ oma riẹ. Onana u fiobọhọ kẹe wo edẹro kẹ uvẹ-ọghọ nọ a be rọ rehọ odẹ Ọghẹnẹ sei. Kọ uyoyou nọ ma wo kẹ iwuhrẹ Ebaibol o be wọ omai dhesẹ edẹro kẹ uvẹ-ọghọ nọ a be rọ rehọ odẹ Ọghẹnẹ se omai, jẹ be wọ omai whowho ovuẹ Uvie riẹ evaọ oke urere nana?

14. Eme ma re ru re iwuhrẹ Ebaibol e sae were omai ziezi?

¹⁴ U te no Ebaibol gbe ebe ukoko na efa nọ ma re se no, eme ọfa o rẹ sae lẹliẹ iwuhrẹ Ebaibol were omai? Ma rẹ sai ru isiuru nọ ma wo rọkẹ iwuhrẹ Ebaibol ga nọ ma tẹ be hai kpohọ ewuhrẹ ẹsikpobi. Uwou-Eroro Na nọ ma be hai ro wuhrẹ Ebaibol koka koka yọ ugogo edhere jọ nọ Ọghẹnẹ o bi ro wuhrẹ omai. Re ma sai wo otoriẹ uzoẹme nọ a bi wuhrẹ ziezi, o gwọlọ nọ ma rẹ romatotọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ ewuhrẹ Uwou-Eroro Na. Edhere jọ nọ ma sai ro ru onana họ, nọ ma tẹ be hai rovie oria ikere kpobi nọ a fodẹ je sei kẹ omamai. Enẹna, ohwo ọ rẹ sae jọ oria evuẹ jw.org rehọ Uwou-Eroro Na kẹ omariẹ, hayo kpohọ JW Library jẹ jọ eria nana rri orọ ẹvẹrẹ nọ ọ were riẹ. Evaọ uzoẹme uwuhrẹ kpobi, oghẹrẹ Uwou-Eroro Na jọ o riẹ nọ ohwo ọ rẹ sae jọ rovie kpohọ oria ikere vẹrẹ nọ ọ tẹ rehọ iẹe fihọ ifonu hayo okwakwa  utioye ofa. Rekọ oghẹrẹ kpobi nọ whọ rọ rehọ Uwou-Eroro Na kẹhẹ, whọ tẹ be hae roma totọ se oria ikere na je roro didi kpahe ae, u ti ru nọ iwuhrẹ Ebaibol e te rọ were owhẹ ziezi.​—Se Olezi 1:2.

15, 16. (a) Wọhọ epanọ o rrọ Jọn 13:​34, 35, owha-iruo vẹ ma wo? (b) Ẹvẹ uyoyou nọ ma re wo kẹ inievo mai u ro wobọ kugbe uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ gbe Ebaibol na?

¹⁵ Evaọ aso urere nọ Jesu ọ rọ jọ otọakpọ, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Mẹ be kẹ owhai ujaje okpokpọ inọ wha you ohwohwo; wọhọ epanọ me you owhai na, wha you ohwohwo epọvo na re. Ẹkwoma onana ahwo kpobi a te rọ riẹ nọ whai yọ ilele mẹ, nọ wha te wo uyoyou evaọ udevie rai.”​—Jọn 13:​34, 35.

¹⁶ Uyoyou nọ ma re wo kẹ ibe Ileleikristi mai u wobọ kugbe uyoyou mai kẹ Jihova. Ababọ avro, ma rẹ sai you Jihova ha nọ ma gbe you ibe Ileleikristi mai hi. Jọn ukọ na o kere nọ: “Ohwo nọ o you oniọvo riẹ hẹ, ọnọ ọ be ruẹ, ọ rẹ sai you Ọghẹnẹ hẹ, ọnọ ọ re ruẹ hẹ.” (1 Jọn 4:20) Ofariẹ, uyoyou mai kẹ Jihova gbe ibe Ileleikristi mai u wobọ kugbe uyoyou nọ ma re wo kẹ uzẹme Ebaibol na. Fikieme? Keme ma te wo uyoyou kẹ uzẹme Ebaibol na, o rẹ wọ omai rọ udu kpobi koko ujaje Ebaibol nọ o ta nọ ma you Ọghẹnẹ gbe ibe Ileleikristi mai.​—1 Pita 1:22; 1 Jọn 4:21.

17. Idhere jọ vẹ ma sai ro dhesẹ uyoyou?

¹⁷ Se 1 Ahwo Tẹsalonika 4:​9, 10. Ugogo idhere jọ vẹ ma sai ro dhesẹ uyoyou kẹ inievo mai evaọ ukoko na? O sae jọnọ oniọvo jọ ọ riẹ nọ o gwọlọ nọ a re fiobọhọ wọ kpohọ ewuhrẹ. Hayo o sae jọnọ aye-uku jọ ọ riẹ nọ eware jọ evaọ uwou riẹ e raha nọ e gwọlọ aruẹrẹ. (Jem. 1:27) O gwọlọ nọ ma raha oke jọ kugbe, jẹ rọ uduotahawọ kẹ inievo nọ udu u whrehe no, nọ e rrọ ọkora, hayo nọ e be rẹriẹ ovao dhe oghẹrẹ ebẹbẹ efa, te a kpako no hayo a gbẹ maha. (Itẹ 12:25; Kọl. 4:11) U re dhesẹ nọ ma gine you ibe Ileleikristi mai nọ ma tẹ be hae rọ ẹmeunu gbe uruemu dhesẹ ọdawẹ kẹ “enọ ma gbẹ rrọ ẹrọwọ na.”​—Gal. 6:10.

18. Eme o ti fiobọhọ kẹ omai fi ebẹbẹ nọ ma wo kugbe ibe Ileleikristi mai kparobọ?

¹⁸ Ebaibol na ọ ta nọ “evaọ edẹ urere” akpọ omuomu nana, ahwo buobu a ti dhesẹ uruemu oriobọ gbe uvou-uthe. (2 Tim. 3:​1, 2) Fikiere, o gba omai Ileleikristi họ nọ ma rẹ daoma gaga re uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ, uzẹme Ebaibol na, gbe amọfa o ruẹsi dhe ẹgẹga. Uzẹme, u re wo ẹsejọ nọ ma re wo ẹbẹbẹ kugbe ibe Ileleikristi mai jọ. Rekọ o rẹ jọ oware evawere kẹ ukoko na gaga nọ uyoyou o tẹ be hae wọ omai ku ebẹbẹ họ dhedhẹ! (Ẹf. 4:32; Kọl. 3:14) Fikiere, ajọ ma kuvẹ vievie he re uyoyou mai u kiekpo! Ukpoye, jọ ma gbe wo uyoyou ogaga kẹ Jihova, Ẹme riẹ, gbe ibe Ileleikristi mai.