1. Eme Ebaibol na o re fiobọhọ kẹ omai ru?

MA SAI thihakọ ẹbẹbẹ kpobi, keme Jihova họ Owuhrẹ Ologbo Oride nọ o bi wuhrẹ omai. (Aiz. 30:20, 21) Ma rẹ jọ Ẹme riẹ ruẹ oware kpobi nọ u re fiobọhọ kẹ omai “te ziezi” jẹ “ruẹrẹ oma kpahe ziezi kẹ iruo iwoma kpobi.” (2 Tim. 3:17) Ma te bi yeri uzuazọ mai lele iwuhrẹ Ebaibol, ma re wo areghẹ vi otu nọ ọ be ta nọ ma ru lele “areghẹ akpọ nana.”​—1 Kọr. 3:19; Ol. 119:97-100.

2. Eme ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe?

² Wọhọ epanọ ma bi ti wuhrẹ na, eware nọ akpọ na o bi se eware areghẹ na yọ eware iyoma nọ i re si ugboma mai na urru. Onana u re ru nọ o rẹ rọ jọ bẹbẹ kẹ omai re ma whaha iroro gbe uruemu ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ hẹ. Oyejabọ nọ Ebaibol na ọ rọ ta nọ: “Wha muẹrohotọ re ohwo ọvo o gbe mu owhai rehọ họ ẹkwoma eriariẹ akpọ na gbe eviẹhọ ifofe nọ i no iwuhrẹ ahwo” ze. (Kọl. 2:8) Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe oghẹrẹ nọ eviẹhọ ifofe hayo erue ivẹ jọ nọ ahwo a bi kie lele gaga i ro muhọ. Ma te jọ ọvuọvo ta kpahe oware nọ areghẹ akpọ na o rọ rrọ ugheghẹ, gbe oghẹrẹ nọ areghẹ nọ ọ rrọ Ẹme Ọghẹnẹ o ro kpehru thethabọ vi ohrẹ kpobi nọ akpọ na ọ rẹ kẹ.

3-4. Didi inwene e romavia evaọ obọ America kpahe oghẹrẹ nọ ahwo a rri owezẹ ọzae-avọ-aye nọ ukpe 1900 o vrẹ no?

³ Evaọ obọ America, enwene ologbo ọ romavia evaọ oghẹrẹ nọ ahwo a rri owezẹ ọzae-avọ-aye nọ ukpe 1900 o vrẹ no. Oke ọsosuọ, ahwo buobu a rọwo nọ ahwo nọ a rọo no ọvo a rẹ wezẹ kugbe, yọ a jẹ hae rehọ owezẹ ọzae-avọ-aye gbiku hu. Rekọ nọ oke o be nyaharo na, ahwo a tẹ raha no, a tẹ be ta nọ ohwo kpobi ọ sai ru epanọ u je rie.

 ⁴ Evaọ etoke ikpe 1922 rite 1929 nọ ahwo buobu a ta nọ akpọ na ọ rọ raha na, uruemu ahwo kpahe owezẹ ọzae-avọ-aye, akpọriọ gbe ugho u nwene gaga. Aye jọ nọ ọ rẹ kiotọ eware ọ ta nọ: “Uruemu nọ o rẹ kpare isiuru owezẹ họ oware nọ u je titi evaọ iwoho nọ a ro ru ifimu, edrama, ile, ebe, gbe eware ekiọthuọ.” Evaọ etoke nana, oghẹrẹ ile-igbe nọ e rẹ kpare isiuru owezẹ e tẹ te da fia yọ ahwo a gbẹ jẹ gọ ẹgọ nọ ọ rrọ kpatiẹ hẹ. Nwane wọhọ epanọ Ebaibol na ọ ta kpahe edẹ urere na, ahwo a “you omaweromẹ” thesiwa.​—2 Tim. 3:4.

5. Anwọ ukpe 1960 ze, ẹvẹ ahwo a bi rri owezẹ ọzae-avọ-aye?

⁵ Anwọ ukpe 1960 ze, ahwo a te muhọ ẹria kugbe ababọ orọo nọ a ro, uruemu ọzae avọ ọzae hayo aye avọ aye nọ a rẹ wezẹ kugbe, gbe orọo nọ a rẹ fa lọlọhọ o tẹ da akpọ fia. A te mu ọfariẹ-ogbe họ edhesẹ vevẹ vi epaọ ọsosuọ evaọ ifimu gbe eware arozaha buobu. Enẹna ma be ruẹ eware iyoma sa-sa nọ i bi no ekpehre uzuazọ yena ze. Ohwo jọ nọ o re kere ebe ọ ta nọ iviuwou nọ e be hẹriẹ, iviuwou ọyewọ ọvo, idhọvẹ, ifoto ẹbẹba nọ e reria ahwo oma no, gbe eware igbogbo itieye efa i bi no “eriwo ọthọthọ nọ ahwo a wo enẹna kpahe owezẹ ọzae-avọ-aye” ze. Eyao nọ i re no ọfariẹ-ogbe ze wọhọ AIDS nọ e da fia nẹnẹ, yọ oware jọ nọ u dhesẹ nọ areghẹ akpọ na yọ ugheghẹ.​—2 Pita 2:19.

6. Ẹvẹ oghẹrẹ nọ akpọ na o bi rri owezẹ ọzae-avọ-aye u bi ro ru ẹjiroro Setan gba?

⁶ Oghẹrẹ nọ akpọ na o bi rri owezẹ ọzae-avọ-aye u bi ru ẹjiroro Setan gba. Ababọ avro, o rẹ were iẹe nọ ahwo a te bi dhomahọ owezẹ nọ o thọ evaọ aro Ọghẹnẹ jẹ rọ ere rri ọruẹrẹfihotọ orọo nọ Ọghẹnẹ o fihọ na vo. (Ẹf. 2:2) Ọfariẹ-ogbe o re si ọghọ no ọruẹrẹfihotọ emọ-iyẹ nọ Jihova o ru kẹ ahwo-akpọ, yọ ohwo kpobi nọ o bi gbe-ọfariẹ ọ sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ hẹ.​—1 Kọr. 6:9, 10.

7-8. Ẹvẹ Ebaibol na o ro dhesẹ emamọ ubiẹro nọ u fo nọ a re ro rri owezẹ ọzae-avọ-aye?

⁷ Ahwo nọ a bi ru lele areghẹ akpọ na a rẹ ta nọ izi Ebaibol e ga hrọ, inọ a sai koko ai hi. Ahwo otiọye na a sae nọ inọ, ‘Fikieme Ọghẹnẹ nọ ọ ma isiuru owezẹ fihọ omai oma no ọ rẹ rọ ta kẹ omai nọ  ma kru oma mai?’ Ahwo a rẹ nọ onọ yena fiki iroro ethọthọ nọ a wo inọ oware kpobi nọ u si ohwo-akpọ urru o re ru. Rekọ Ebaibol ọ ta ere he. Ọghẹnẹ o bru ọghọ họ omai oma nọ ọ rehọ Ebaibol na wuhrẹ omai inọ ma sae whaha ikpehre isiuru kpobi nọ e ziọ udu mai, ma tẹ gwọlọ ru ere. (Kọl. 3:5) U te no ere no, Jihova o ru ọruẹrẹfihotọ orọo, re ahwo nọ a rọo no a sae wezẹ kugbe. (1 Kọr. 7:8, 9) Onana u re ru nọ ọzae avọ aye nọ a rrọ orọo a gbẹ rọ reoja ebẹbẹ gbe enuobro nọ i re no ọfariẹ-ogbe ze he.

⁸ Wo ohẹriẹ no areghẹ akpọ na, Ebaibol o dhesẹ emamọ ubiẹro nọ u fo nọ a re ro rri owezẹ ọzae-avọ-aye. O ta vevẹ nọ owezẹ ọzae-avọ-aye o sae jọ oware omaweromẹ. (Itẹ 5:18, 19) Dede na, Ebaibol na ọ ta nọ: “U fo re omomọvo rai ọ riẹ epanọ o re ro su oma riẹ re ọ sae jọ ọrẹri je wo ọghọ, orọnikọ avọ isiuru egaga kẹ owezẹ ọzae-avọ-aye nọ e vrẹta ha wọhọ epaọ erẹwho na nọ e riẹ Ọghẹnẹ hẹ.”​—1 Tẹs. 4:4, 5.

9. (a) Nọ ukpe 1900 o vrẹ no, ẹvẹ a ro fiobọhọ kẹ idibo Jihova ru lele obọdẹ ehrẹ Ebaibol nọ i dhesẹ uvi areghẹ via? (b) Ohrẹ areghẹ vẹ o rrọ 1 Jọn 2:15, 16? (c) Wọhọ epanọ o rrọ Ahwo Rom 1:24-27, iruemu ọfariẹ-ogbe vẹ ma rẹ whaha?

⁹ Nọ ukpe 1900 o vrẹ no, idibo Jihova a kuvẹ vievie he re ahwo nọ “a zẹ omovuọ rai no riẹriẹriẹ” a su ai thọ. (Ẹf. 4:19) A jẹ daoma ru lele izi Jihova. Uwou-Eroro Asoi 15, 1926, (ọrọ Oyibo) o ta nọ “ọzae hayo aye ọ rẹ jọ fuafo evaọ iroro gbe iruẹru, maero evaọ oghẹrẹ nọ emezae a re yerikugbe emetẹ gbe oghẹrẹ nọ emetẹ a re yerikugbe emezae.” Ghelọ oghẹrẹ nọ ahwo a je yeri uzuazọ rai evaọ oke yena kẹhẹ, idibo Jihova a je ru lele obọdẹ ehrẹ Ebaibol nọ i dhesẹ uvi areghẹ via. (Se 1 Jọn 2:15, 16.) Eva e be were omai kẹhẹ inọ ma wo Ebaibol na! Ma te je bi yere Jihova nọ ọ be rọ rehọ Ẹme riẹ wuhrẹ omai evaọ ẹruoke re u fiobọhọ kẹ omai whaha iruemu ọfariẹ-ogbe nọ akpọ na o bi rri fihọ areghẹ na. *​—Se Ahwo Rom 1:24-27.

10-11. Eme Ebaibol na ọ ta nọ o te via evaọ edẹ urere na?

¹⁰ Ebaibol na ọ vẹvẹ omai unu nọ evaọ edẹ urere na ahwo a ti “you omobọ rai.” (2 Tim. 3:1, 2) Fikiere u gbe omai unu hu inọ ahwo-akpọ a bi rri omarai rro vrẹta. Obe jọ nọ o rẹ fotọ eware o ta nọ evaọ etoke ikpe 1970, “ebe nọ i re fiobọhọ kẹ ohwo ru eware kẹ omobọ riẹ e da fia.” Ebe jọ “e jẹ tuduhọ ahwo nọ a bi se ai awọ inọ jọ a riẹ omobọ rai, jẹ omobọ rai rehọ, jẹ wereva gaga kpahe oghẹrẹ ohwo nọ a rrọ kpobi.” Wọhọ oriruo, obe utioye jọ o ta nọ: “You ohwo nọ ọ mai wo erru kpaobọ, ohwo nọ ọ mai woma kpaobọ, ohwo nọ o te ziezi evaọ akpọ na soso, yọ whẹ họ ohwo yena.” Obe na o ta nọ “omomọvo ọ rẹ salọ oghẹrẹ nọ o re yeri uzuazọ riẹ, jiroro oware nọ u woma gbe onọ u yoma kẹ omobọ riẹ, je fi izi nọ e were riẹ họ kẹ omobọ riẹ.”

¹¹ Kọ whọ be hai yo eme itieye na? Oghẹrẹ oware utioye Setan ọ ta kẹ Ivi nọ o ru. Ọ ta nọ Ivi ọ sae “jọ wọhọ Ọghẹnẹ,” ọ vẹ te “riẹ ewoma gbe eyoma.” (Emu. 3:5) Nẹnẹ ahwo buobu a bi rri omarai rro te epanọ a bi ro roro nọ ohwo ọvo, makọ Ọghẹnẹ dede o wo udu nọ ọ rẹ rọ vuẹ ae oware nọ u woma gbe onọ u yoma ha.  Edhere jọ nọ ahwo a bi ro dhesẹ uruemu nana họ, oghẹrẹ nọ a bi rri orọo.

12. Ẹvẹ ahwo a bi rri orọo?

¹² Ebaibol ọ ta kẹ ọzae avọ aye inọ a rọ ọghọ kẹ ohwohwo je ru lele eyaa nọ a ya kẹ ohwohwo evaọ okenọ a rọo. O tuduhọ ahwo nọ a rọo no awọ inọ a talamu ohwohwo nọ o ta nọ: “Oyejabọ nọ ọzae ọ rẹ rọ nyasiọ ọsẹ riẹ gbe oni riẹ ba ọ vẹ talamu aye riẹ, a ve zihe ruọ uwo ovo.” (Emu. 2:24) Wo ohẹriẹ, enọ i bi ru lele areghẹ akpọ na a rri orọo ere he, a be ta nọ ọzae avọ aye nọ a rrọ orọo a rẹ tẹrovi ọvuọ ẹgwọlọ riẹ. Obe jọ nọ o ta kpahe orọo-ofa o ta nọ: “Evaọ ehaa orọo jọ, nọ a tẹ be ya eyaa kẹ ohwohwo a gbẹ be ta ha inọ ‘evaọ epanọ mẹ avọ owhẹ ma te rria kugbe kri te’ rekọ eyaa nọ e ga tere he a be ya, onọ a rẹ jọ ta nọ ‘evaọ epanọ mẹ avọ owhẹ ma ti you ohwohwo kri te’ [koyehọ, a gbe you ohwohwo wọhọ epaọ ọsosuọ họ, a sae fa orọo na].” Oghẹrẹ utiona nọ a bi rri orọo na u ru nọ erọo buobu e rọ fa no, yọ onana o wha edada se ahwo gaga no. Ababọ avro, orivo nọ ahwo a wo kẹ orọo na yọ oware ugheghẹ.

13. Fikieme ahwo omorro a re ro tu Jihova oma?

¹³ Ebaibol na ọ ta nọ: “Ohwo kpobi nọ omorro o rrọ udu riẹ ọ rẹ tọtọ Jihova oma.” (Itẹ 16:5) Fikieme ahwo omorro a re ro tu Jihova oma? Oware jọ nọ o so riẹ ze họ, ahwo nọ a you omobọ rai vrẹta a be rọ aro kele Setan nọ o wo omorro na. U gbunu kẹhẹ inọ Setan o je rẹro nọ Jesu nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ma eware kpobi na, o ti gine kigwẹ gọe. (Mat. 4:8, 9; Kọl. 1:15, 16) Ahwo nọ a wo oghẹrẹ omorro utioye na a bi dhesẹ areghẹ akpọ nana via, onọ o rrọ ugheghẹ evaọ aro Ọghẹnẹ.

14. Ẹvẹ Ahwo Rom 12:3 o sai ro fiobọhọ kẹ omai rri omamai oghẹrẹ nọ u fo?

¹⁴ Ebaibol na o fiobọhọ kẹ omai riẹ oghẹrẹ nọ u fo nọ ma re rri omamai. O ta nọ u fo nọ ma re you omobọ mai rekọ o rẹ  vrẹta ha. Jesu ọ ta nọ: “Who re you ọrivẹ ra wọhọ omobọ ra,” onọ u dhesẹ nọ ma rẹ rẹrote omamai. (Mat. 19:19) Rekọ, Ebaibol na o wuhrẹ omai nọ ma rẹ wọ omamai kpehru vi amọfa ha. Ukpoye, o ta nọ: “Wha rehọ ẹwhọ hayo omorro ru oware ovo ho, rekọ avọ omaurokpotọ wha rri amọfa inọ a rro vi owhai.”​—Fil. 2:3; se Ahwo Rom 12:3.

15. Fikieme whọ sae rọ ta nọ ohrẹ Ebaibol kpahe omorro o rrọ ziezi?

¹⁵ Nẹnẹ, ahwo buobu nọ akpọ na o rri fihọ iwoareghẹ a rẹ ta nọ ohrẹ nọ Ebaibol na ọ kẹ kpahe omorro na u wiruo ho. A rẹ ta nọ who te rri amọfa kpehru vi omara, u re ru nọ amọfa a rẹ rọ wha owhẹ re hayo rri owhẹ vo. Rekọ, eme omorro nọ o da akpọ Setan fia nẹnẹ na o wha ze no? Eme who muẹrohọ no? Kọ ahwo nọ a rẹ gwọlọ ewoma omobọ rai ọvo a bi gine wo evawere? Iviuwou rai e be wereva? A wo uvi egbẹnyusu? A wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ? Who te gine rri rie ziezi, ovẹ o be mae kẹ erere? Areghẹ akpọ na manikọ areghẹ nọ ọ rrọ Ẹme Ọghẹnẹ?

16-17. Eme o bi ru eva were omai, kọ fikieme?

¹⁶ Ahwo nọ a re ru lele ohrẹ enọ akpọ na o rri fihọ iwoareghẹ, a wọhọ imava nọ i bi kpohọ erẹ nọ i vru, ọjọ evaọ usu rai ọ tẹ be nọ ọdekọ onọ kpahe edhere nọ ọ rẹ nya. Jesu ọ ta kpahe enọ ahwo a rri fihọ iwoareghẹ evaọ oke riẹ nọ: “Isu ituaro a rrọ. Otẹrọnọ ohwo otuaro o te bi su ohwo otuaro, aimava a re kie ruọ ọgọdọ.” (Mat. 15:14) Uzẹme, areghẹ akpọ nana yọ ugheghẹ evaọ obọ Ọghẹnẹ.

¹⁷ Ehrẹ areghẹ nọ e rrọ Ebaibol na e rẹ kẹ “erere nọ a tẹ be rehọ ai wuhrẹ, kẹ uthubro, kpọ eware vi, whọku ohwo evaọ ẹrẹreokie.” (2 Tim. 3:16) Eva e were omai gaga inọ Jihova ọ be rọ ukoko riẹ thọ omai no eviẹhọ areghẹ akpọ na! (Ẹf. 4:14) Eware nọ ọ be rehọ Ebaibol na wuhrẹ omai, e be kẹ omai ẹgba nọ ma re ro koko izi riẹ nọ e rrọ Ebaibol na. Uvẹ-ọghọ riẹ o rro kẹhẹ nọ ma rọ rrọ ahwo nọ obọdẹ areghẹ nọ o no Ebaibol ze ọ be kpọ!