1-2. Ebẹbẹ vẹ inievo mai buobu a bi wo?

PỌL ukọ na ọ tuduhọ Timoti awọ inọ o fi oma họ iruo odibọgba na ziezi. Ohrẹ yena o rrọ kẹ omai Ileleikristi kpobi nẹnẹ re. (2 Tim. 4:5) Mai kpobi ma be ginẹ daoma ziezi re ma fi oma họ iruo Jihova wọhọ epanọ Pọl ọ ta na, rekọ ẹsejọ o rẹ nwane lọhọ tere he. Whaọ inievo mai buobu a rẹ ta usi uwoma na avọ ozọ. (2 Tim. 4:2) Wọhọ oriruo, inievo mai jọ a be rria ekwotọ nọ egọmeti a jọ gwọlọ rọ ẹro ruẹ Isẹri Jihova ha. Inievo nana a te kpohọ usi uwoma, iporisi e sai mu ai hayo tube fi ai họ uwou-odi dede.

² Idibo Jihova a bi wo ebẹbẹ buobu nẹnẹ nọ e rẹ sai fi oyẹlẹ họ ae oma. Wọhọ oriruo, inievo buobu a re ru iruo okikpo re a sae ruẹ orọ okpẹdẹ. A hae gwọlọ nọ a re kpohọ usi uwoma ziezi, rekọ nọ a te ru iruo no Ẹdọvo-Oka rite Edisoi-Oka no yọ oma o lọhọ e rai no. Ejọ a be sai ru te epanọ a hae gwọlọ ru te he fiki ẹyao hayo owho. Yọ ejọ dede e be sai no uwou ze he. Inievo efa e tẹ jẹ riẹ, nọ a re rri omarai inọ a fioka ha evaọ aro Jihova. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Mary * ọ ta nọ: “Me re rri omamẹ nọ me fioka ha, ẹsibuobu mẹ rẹ gwọlọ si iroro nana no udu, rekọ o be lọhọ vievie he, onana o vẹ be kẹ omẹ ọkora. Iroro nana nọ e da omẹ udu fia na u ru nọ me gbe wo ẹgba nọ mẹ rẹ rọ ta usi uwoma tere he. Onana o tẹ be jẹ lẹliẹ udu brukpe omẹ.”

3. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

³ Oghẹrẹ kpobi nọ eware e rrọ kẹ omai kẹhẹ, Jihova ọ rẹ sae kẹ omai ẹgba nọ ma re ro thihakọ ebẹbẹ nọ ma wo, ma vẹ jẹ sae rọ ẹgba mai kpobi gọe. Re ma tẹ ta kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ omai, joma kake ta kpahe epanọ o ro fiobọhọ kẹ Pọl avọ Timoti ruabọhọ egagọ riẹ dede nọ a wo ebẹbẹ.

4. Ebẹbẹ vẹ i te Pọl?

⁴ Ebẹbẹ buobu i te Pọl. A kpe rie ukpe iyẹ, a rọ itho fi ei, a te je fi ei họ uwou-odi. Ọghẹnẹ ọ gbẹ kẹe ẹgba ha, ọ hae sai thihakọ ebẹbẹ nana ha. (2 Kọr. 11:23-25) Ẹme nọ Pọl ọ ta u dhesẹ nọ ẹsejọ ọ jẹ sai ru te epanọ ọ hae gwọlọ ru te he, yọ onana o jẹ kẹe uye gaga. (Rom 7:18, 19, 24) U te no ere no, u wo ẹbẹbẹ jọ nọ o je thihakọ riẹ, nọ o se “unwe” nọ u bi duwu iei, yọ ọ jẹ lẹ se Ọghẹnẹ gaga re o si ẹbẹbẹ na no.​—2 Kọr. 12:7, 8.

5. Eme Pọl o ru dede nọ o wo ebẹbẹ sa-sa?

⁵ Jihova ọ kẹ Pọl ẹgba nọ ọ rọ ruabọhọ usi uwoma ota na ghelọ ebẹbẹ yena kpobi nọ i te rie na. Joma ta kpahe eware nọ Pọl o ru. Oke nọ a mu ei imu inọ o du no uwou ze he, ọ gbẹ jẹ ta usi uwoma na ghele avọ ajọwha. Pọl ọ tubẹ ta usi uwoma kẹ isu ahwo Ju, yọ o sae jọ nọ ọ ta usi uwoma kẹ ahwo ologbo egọmeti re. (Iruẹru 28:17; Fil. 4:21, 22) Ọ tẹ jẹ ta usi uwoma kẹ Iroiro Osu Ologbo na buobu gbe ahwo kpobi nọ a je weze bru ei evaọ oke yena. (Iruẹru 28:30, 31; Fil. 1:13) Evaọ oke ovo yena, Pọl o kere ileta buobu se Ileleikristi, yọ ma gbe bi se eware nọ o kere fihọ ileta yena evaọ Ebaibol na rite inẹnẹ. U te no ere no, emamọ uruemu Pọl o lẹliẹ inievo nọ e jọ Rom kruga ziezi. Onana u ru nọ Pọl ọ rọ ta nọ inievo na “a bi dhesẹ aruọwha vi epaọ anwẹdẹ evaọ ẹme Ọghẹnẹ nọ a be ta ababọ ozodhẹ.” (Fil. 1:14) Dede nọ ẹsejọ Pọl o je ru te epanọ ọ hae gwọlọ ru te he, ọ jẹ rọ uvẹ kpobi nọ u rovie fihọ ru iruo Ọghẹnẹ avọ ajọwha. Yọ oware nana nọ Pọl o ru na u fiobọhọ gaga “evaọ ẹnyaharo usi uwoma na.”​—Fil. 1:12.

6. Wọhọ epanọ o rrọ 2 Ahwo Kọrint 12:9, 10, eme o fiobọhọ kẹ Pọl nọ ọ sae rọ ta usi uwoma na ziezi?

⁶ Pọl ọ riẹ nọ eware kpobi nọ o ru evaọ egagọ Jihova, orọnikọ ẹgba riẹ o ro ru ai hi. Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ kẹ riẹ ẹgba na. Ọ ta nọ ogaga Ọghẹnẹ u dhesẹ oma via “evaọ oma enọ e ga ha.” (Se 2 Ahwo Kọrint 12:9, 10.) Jihova ọ kẹ Pọl ẹzi ọfuafo riẹ, onọ u fiobọhọ kẹe ta usi uwoma na ziezi dede nọ a je kpokpo iei, a fi rie họ uwou-odi, o te je wo ebẹbẹ efa.

7. Ebẹbẹ vẹ Timoti o wo nọ e hae lẹliẹe si uke kpemu evaọ usi uwoma ota na?

⁷ Timoti, ogbẹnyusu Pọl yọ ohwo ọfa  nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ ẹgba nọ ọ sae rọ ta usi uwoma na. Timoti ọ jẹ hai lele Pọl kpohọ usi uwoma ota evaọ eria sa-sa nọ i thabọ gaga. U te no ere no, Pọl o vi Timoti kpohọ ikoko sa-sa re ọ nyae tuduhọ inievo na awọ. (1 Kọr. 4:17) Ẹsejọhọ Timoti o je rri omariẹ nọ o te ohwo nọ o re ru iruo yena ha. O sae jọ nọ oyejabọ nọ Pọl ọ rọ ta kẹe nọ: “Who ru re ohwo ọvo o rri owhẹ vo ho fikinọ whọ rrọ ọmaha.” (1 Tim. 4:12) U te no ere no, evaọ oke ovo yena, Timoti o wo unwe nọ u je duwu iei re. Ebaibol na ọ ta nọ o je “dhe ẹmẹmọ.” (1 Tim. 5:23) Ghelọ ebẹbẹ nana kpobi, Timoti ọ riẹ nọ Jihova ọ te rọ ẹzi ọfuafo riẹ kẹe ẹgba re ọ sae ta usi uwoma na avọ ajọwha re ọ jẹ tuduhọ inievo na awọ.​—2 Tim. 1:7.

8. Eware ene vẹ Jihova ọ be rọ kẹ idibo riẹ ẹgba nẹnẹ?

⁸ Jihova ọ be kẹ idibo riẹ “ogaga nọ u vi ogaga” nẹnẹ re a sae gbẹ gọe nọ ebẹbẹ e tẹ be maki te ai. (2 Kọr. 4:7) Joma ta kpahe eware ene jọ nọ Jihova ọ be rọ kẹ omai ẹgba re ma sae gbẹ gọe nọ ebẹbẹ e tẹ be maki te omai. Eye họ olẹ, Ebaibol na, inievo ukoko na, gbe usi uwoma ota.

9. Ẹvẹ olẹ o sai ro fiobọhọ kẹ omai?

⁹ Olẹ o rẹ kẹ omai ẹgba. Pọl ọ jọ obe Ahwo Ẹfisọs 6:18 ta nọ ma hae lẹ se Ọghẹnẹ “evaọ uyero kpobi.” Ọghẹnẹ o ti yo olẹ mai na, ọ vẹ te kẹ omai ẹgba. Ere o jọ kẹ oniọvo-ọmọzae nọ a re se Jonnie nọ ọ rrọ obọ Bolivia evaọ oke nọ ebẹbẹ buobu i ro zere iei. Aye riẹ gbe ọsẹgboni riẹ a jẹ mọ gaga evaọ oke ovona. Brọda Jonnie ọ jẹ daoma rẹrote aimasa na, rekọ o jọ bẹbẹ kẹe gaga. Oni riẹ o te ti whu, yọ re oma na o tẹ te kẹ aye riẹ avọ ọsẹ riẹ uvẹ, o rehọ oke lelehie. Uwhremu na Brọda Jonnie ọ ta nọ: “Oke yena eware i te keke gaga no, oware nọ o jẹ hai fiobọhọ kẹ omẹ họ, mẹ rẹ lẹ se Jihova jẹ vuẹe oware nọ o be kẹ omẹ uye dẹẹ.” Jihova ọ kẹ Jonnie ẹgba nọ o ro thihakọ ẹbẹbẹ na. U wo oniọvo ọfa jọ nọ a re se Ronald evaọ obọ Bolivia nọ ọ rrọ ọkpako ukoko. Ẹdẹ jọ edọkita ọ ta nọ oni riẹ o wo ẹyao ọta. Nọ amara ọvo ọ vrẹ no, oni na o te whu. Eme o fiobọhọ kẹ Ronald thihakọ? Ọ ta nọ: “Mẹ rẹ lẹ se Jihova jẹ ta eva mẹ kpobi kẹe. Ohwo ọvo nọ ọ riẹ epanọ eware e rrọ omẹ oma te Jihova ọ riẹ hẹ, makọ mẹ omamẹ na dede.” Ẹsejọ nọ ebẹbẹ i te fu omai enu no, ma rẹ gbẹ riẹ oware nọ ma rẹ lẹ kẹ hẹ. Rekọ Jihova ọ be vuẹ omai nọ ma daoma lẹ sei ghele o tẹ make rọnọ ma be gwọlọ ẹme nọ ma rẹ ta evaọ olẹ na bẹ.​—Rom 8:26, 27.

10. Wọhọ epanọ o rrọ Ahwo Hibru 4:12, fikieme u ro wuzou gaga re ma hai se Ebaibol na je roro didi kpahe oware nọ ma se?

¹⁰ Ebaibol na ọ rẹ kẹ omai ẹgba. Wọhọ epanọ Ikereakere na e kẹ Pọl ẹgba jẹ sasa iẹe oma na, ere ọvona e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai re. (Rom 15:4) Ma tẹ be hai se Ebaibol na je roro didi kpahe iẹe, Jihova ọ sae rọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ omai wo otoriẹ eware nọ ma bi se na ziezi. Ma ve je wuhrẹ oware jọ noi ze nọ u re fiobọhọ kẹ omai evaọ ẹbẹbẹ mai na. (Se Ahwo Hibru 4:12.) Ronald nọ ma fodẹ ẹsiẹ na ọ ta nọ: “Eva e were omẹ nọ mẹ be hai se Ebaibol na kaso kaso anwẹdẹ. Me re roro kpahe iruemu Jihova gbe epanọ ọ rọ rẹrote idibo riẹ evaọ oke nọ o vrẹ. Onana u fiobọhọ kẹ omẹ wariẹ wo ẹgba.”

11. Ẹvẹ Ebaibol na o ro fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ wo ẹgba?

¹¹ Ma tẹ be hai roro didi kpahe oware nọ ma se evaọ Ebaibol na, ma te gbẹ nwani roro nọ omai u re no ho nọ ebẹbẹ i te te omai. Joma ta kpahe oghẹrẹ nọ Ebaibol  na o ro fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọzae o whu ku. Ọkpako ukoko jọ ọ ta kẹe nọ o te se obe Job, u ti fiobọhọ kẹe. Nọ o je se obe Job na, ọ tẹ jẹ fuọ Job inọ o bi roro nọ Ọghẹnẹ ọ wha ebẹbẹ riẹ ze. Ọ jẹ jọ udu riẹ whọku Job nọ: “Job, siọ ekpehre iroro itieye na ba eroro!” Ọ tẹ ruẹ nọ ọyomariẹ o wo ọkpọ iroro Job na re. Onana u te ru nọ o ro kru udu ga, nọ ọ sai ro thihakọ dede nọ uwhu ọzae riẹ na ọ da riẹ gaga.

12. Ẹvẹ Jihova ọ be rọ rehọ inievo ukoko na kẹ idibo riẹ ẹgba?

¹² Inievo ukoko na a rẹ sai fiobọhọ kẹ omai wo ẹgba. Edhere ọfa nọ Jihova ọ be rọ kẹ idibo riẹ ẹgba họ, inievo ukoko na nọ o bi ro fiobọhọ kẹ ae. Pọl o kere nọ u bi si ei urru re ọ nyabru inievo na, re a “tuduhọ ohwohwo awọ.” (Rom 1:11, 12) Mary nọ ma ta kpahe ẹsiẹ na ọ rehọ inievo ukoko na zaharo vievie he. Ọ ta nọ: “Jihova ọ rọ inievo na fiobọhọ kẹ omẹ gaga no. Ejọ e tubẹ riẹ ebẹbẹ nọ i bi te omẹ hẹ. Ghele na, a rẹ ta ẹme jọ nọ ọ rẹ bọ omẹ ga hayo tube vi ekade nọ a kere eme fihọ se omẹ. Yọ oke nọ mẹ rọ nwane gwọlọ iẹe dẹẹ inievo nana a re ro fiobọhọ. Oware ofa nọ u fiobọhọ kẹ omẹ họ, mẹ ta eva kẹ inievo-emetẹ nọ i wo ọkpọ ẹbẹbẹ mẹ na. Yọ oware nọ a vuẹ omẹ u fiobọhọ gaga. U te no ere no, ekpako ukoko na a rọ omẹ zaharo ho.”

13. Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ inievo mai wo ẹgba nọ ma te kpohọ ewuhrẹ?

¹³ Oria jọ nọ ma sae jọ tuduhọ inievo na awọ ziezi họ, nọ ma te kpohọ ewuhrẹ. Who te kpohọ ewuhrẹ, daoma jiri inievo na jẹ ta ẹme nọ o re dhesẹ nọ who you rai. Wọhọ oriruo, ẹdẹ jọ taure ewuhrẹ o te ti muhọ, ọkpako ukoko nọ a re se Peter ọ ta kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọzae riẹ ọ rrọ Osẹri Jihova ha inọ: “Nọ mẹ tẹ ruẹ owhẹ evaọ ewuhrẹ, eva ọvo e rẹ were omẹ. Ẹsikpobi whọ rẹ nabe họ emọ ezeza ra na je ku ewu họ ae, kẹsena wha vẹ ziọ ewuhrẹ. Yọ a rẹ tubẹ kẹ uyo dede.” Ẹme nọ oniọvo na ọ ta na u duobọtei te epanọ irui-oviẹ i ro noi aro ze. Ọ tẹ ta nọ: “Ọghẹnẹ ọvo o fi ẹme yena họ owhẹ unu na.”

14. Ẹvẹ usi uwoma ota na o sai ro fiobọhọ kẹ omai?

¹⁴ Usi uwoma ota na o rẹ kẹ omai ẹgba. Ma te kpohọ usi uwoma, eva ọvo e rẹ were omai, te ahwo a gaviezọ hayo a gaviezọ họ. (Itẹ 11:25) Ere o jọ kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Stacy. Oke nọ a si ohwo uviuwou riẹ jọ no ukoko, o kẹ riẹ uye gaga. Ẹsikpobi ọ jẹ nọ omariẹ nọ, ‘Kọ u wo oware jọ nọ mẹ hai ti ru ro fiobọhọ kẹ ohwo mẹ na nọ me ru hu?’ O roro bẹ. Eme o fiobọhọ kẹe thihakọ ẹbẹbẹ ologbo nana? Usi uwoma ota na! Nọ ọ tẹ rrọ usi uwoma, iroro riẹ kpobi e rẹ jọ ahwo nọ a rrọ ẹkwotọ usi uwoma ota riẹ nọ ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ. Ọ ta nọ: “Oke nọ oware nana o rọ via, Jihova ọ kẹ omẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol nọ ọ nyaharo ziezi. Onana u ru eva were omẹ gaga. Oware nọ o rẹ mae lẹliẹ eva were omẹ kpobi họ usi uwoma nọ mẹ rẹ nya.”

15. Eme who wuhrẹ no ẹme nọ Sista Mary ọ ta na ze?

¹⁵ O rẹ jọ inievo jọ oma nọ a be ta usi uwoma te epanọ a gwọlọ họ fiki epanọ eware e rrọ kẹ ae. Otẹrọnọ ere o rrọ owhẹ oma, kareghẹhọ nọ who te bi ru utho ẹgba ra eva e rẹ were Jihova. Joma ta kpahe Mary nọ ma fodẹ ẹsiẹ na. Nọ ọ kwa kpohọ oria nọ a be jọ ta ẹvẹrẹ riẹ hẹ, o je rri omariẹ nọ ọ be ta usi uwoma te epanọ ọ hae ta te he. Ọ ta nọ: “Nọ mẹ kwa nya obọ, oware nọ mẹ rẹ sai ru kpobi họ, ẹmẹme jọ ọvo mẹ rẹ sae ta evaọ ẹvẹrẹ na, hayo se oria jọ  evaọ Ebaibol, hayo rehọ omobe-ovẹvẹ kẹ ohwo evaọ usi uwoma.” O je rri omariẹ nọ ọ be sai ru oware ovo ho, keme o je rri ahwo nọ a riẹ ẹvẹrẹ na ẹta ziezi. Rekọ nọ oke o be nyaharo na, o gbe je rri omariẹ ere he. Ọ ruẹ nọ Jihova ọ rẹ sae rehọ iẹe ruiruo dede nọ ọ riẹ ẹvẹrẹ na tere he. Ọ ta nọ: “Whọ tẹ rehọ emeware nọ whọ riẹ evaọ Ebaibol wuhrẹ ohwo, u re nwene uzuazọ ohwo na, u du gwọlọ nọ who re yo ẹvẹrẹ na totọ tao ho.”

16. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ ahwo nọ a be sai no uwou ze he fiki ẹyao?

¹⁶ Ma tẹ be hae daoma ta usi uwoma dede nọ ma be sai no uwou ze he fiki ẹyao, o rẹ were Jihova. Jihova ọ rẹ sae gbẹ edhere kẹ omai nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma kẹ edọkita, enọso, gbe amọfa nọ a be rẹrote omai. Otẹrọnọ ẹsikpobi ma bi roro kpahe oghẹrẹ nọ ma je ru te vẹre, eva e te gbẹ were omai hi. Rekọ ma te bi muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ omai enẹna, ma ti wo ẹgba nọ ma re ro thihakọ ebẹbẹ kpobi, yọ eva e be were omai.

17. Wọhọ epanọ o rrọ Ọtausiuwoma Na 11:6, fikieme ma rẹ rọ gbẹ ta usi uwoma na o tẹ make rọnọ ma riẹ sọ ahwo a te gaviezọ họ?

¹⁷ Evaọ usu ibi nọ ma kọ, ma riẹ enọ e te ta awọ mu otọ jẹ rro ho. (Se Ọtausiuwoma Na 11:6.) Wọhọ oriruo, oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Barbara nọ ọ kpako vrẹ ikpe udhone no ọ rẹ rọ ifonu ta usi uwoma kẹse kẹse je kere ileta se ahwo. Ẹdẹ jọ nọ o kere ileta, o te fi Uwou-Eroro Asa 1, 2014 họ eva ileta na, onọ uzoẹme riẹ o rrọ, “Oware nọ Ọghẹnẹ O Ru kẹ Owhẹ No.” * Kpakọ ọzae-avọ-aye nọ o vi ileta na se na yọ Isẹri Jihova nọ a si no ukoko vrẹ ikpe udhegbihrẹ no. Aimava na a se emagazini na unuẹse buobu. O jọ ọzae na oma nọ Jihova ọye ọ be ta ẹme kẹ ae na. A tẹ wariẹ mu ewuhrẹ họ. Uwhremu na a te zihe ziọ ukoko na. Ma riẹ nọ eva e te were Sista Barbara gaga inọ emamọ oware otiọna o no ileta ọvo nana ze.

18. Eme ma re ru nọ ma tẹ gwọlọ nọ Jihova ọ kẹ omai ẹgba?

¹⁸ Jihova ọ be rọ eware buobu kẹ omai ẹgba nẹnẹ, eware wọhọ olẹ, Ebaibol na, inievo ukoko na, gbe usi uwoma ota na. Ma tẹ be hae lẹ, se Ebaibol na, kuomagbe inievo na, je kpohọ usi uwoma yọ ma bi dhesẹ nọ ma fievahọ Jihova inọ ọ sai fiobọhọ kẹ omai yọ ọ ginẹ gwọlọ ru ere. Jọ mai kpobi ma rẹroso Ọsẹ obọ odhiwu mai na inọ ọ te kẹ omai ẹgba keme o rẹ were iẹe “re o dhesẹ ẹgba riẹ fiki ahwo nọ a rehọ udu rai kpobi kẹe.”​—2 Irv. 16:9.