1-2. (a) Ẹvẹ Ebaibol na o dhesẹ Mosis, kọ eme o ru? (b) Erere vẹ o re te omai nọ ma te wo omaurokpotọ?

A JỌ Ebaibol na ta nọ Mosis yọ ohwo nọ ọ jọ “wowou, vi ahwo kpobi nọ a jẹ ria evaọ akpọ na.” (Ik. 12:3) Kọ onana u dhesẹ nọ Mosis yọ ọyẹlẹ, nọ ọ rẹ sae jiroro kẹ omobọ riẹ hẹ gbe ohwo nọ ọ rẹ dhozọ amọfa? Ere ahwo jọ a re dhesẹ ohwo nọ o wo omaurokpotọ. Rekọ ere o rrọ vievie he. Mosis yọ odibo Jihova nọ o wo udu, nọ ozọ u re mu hu, nọ ọ rẹ jiroro oware nọ o re ru ududu. Jihova o fiobọhọ kẹe nọ ọ nyabru ovie Ijipti nọ o wo ẹgba gaga na, o te je su ahwo Izrẹl nọ o rẹ sae jọnọ i bu te ima esa (3,000,000) soso nya udhude vrẹ, je fiobọhọ kẹ orẹwho Izrẹl fi ewegrẹ rai kparobọ.

² Oghẹrẹ ebẹbẹ nọ Mosis o fi kparobọ i bi te omai nẹnẹ hẹ, rekọ kẹdẹ kẹdẹ ma be rẹriẹ ovao dhe iyero sa-sa gbe ahwo sa-sa nọ a re ru ei bẹbẹ kẹ omai re ma wo omaurokpotọ. Rekọ ma tẹ daoma wo omaurokpotọ, erere ologbo jọ o re te omai. Jihova ọ ya eyaa nọ “enọ e rọ oma kpotọ, e rẹ te rọ otọ na reuku.” (Ol. 37:11) Kọ whọ sae ta nọ who wo omaurokpotọ? Kọ amọfa a sai dhesẹ owhẹ ere? Taure ma tẹ te kiyo enọ nana nọ i wuzou na, joma kake ta kpahe oware nọ omaurokpotọ o rrọ.

3-4. (a) Eme ma sai ro dhesẹ omaurokpotọ? (b) Re ma sai wo omaurokpotọ, iruemu vẹ ma re wo, kọ fikieme?

³ Omaurokpotọ * o wọhọ emamọ uwoho nọ a rọ ekọlọ sa-sa whẹ erru họ. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Wọhọ epanọ ohwo nọ  ọ rẹ drọ iwoho ọ rẹ rọ emamọ ekọlọ sa-sa whẹ erru họ oware nọ ọ drọ na, ere o gwọlọ emamọ iruemu sa-sa re ma sai wo omaurokpotọ. Emamọ iruemu nana jọ họ ẹmeoyo, ẹwolẹ, gbe udu. Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma re wo iruemu nana otẹrọnọ ma gwọlọ ru eva were Jihova?

⁴ Ahwo nọ a wo omaurokpotọ ọvo a re ru oreva Ọghẹnẹ. Oreva Ọghẹnẹ jọ họ, re ma jọ wolẹ. (Mat. 5:5; Gal. 5:23) Ma te bi ru oreva Ọghẹnẹ, eva e rẹ dha Setan rororo. Fikiere nọ ma tẹ maki wo omaurokpotọ jẹ rrọ wolẹ, ahwo buobu nọ a rrọ abọ Setan a re mukpahe omai. (Jọn 15:18, 19) Nọ o rrọ ere na, o gwọlọ nọ ma re wo udu re ma sai dikihẹ ga kẹ Setan.

5-6. (a) Fikieme Setan o ro mukpahe ahwo nọ a wo omaurokpotọ? (b) Enọ vẹ ma te kiyo rai?

⁵ Ohwo nọ o wo omaurokpotọ họ o re wo omorro, ọ rẹ sae kpọ ofu riẹ hẹ, yọ o re yoẹme kẹ Jihova ha. Nwanọ ere Setan ọ rrọ. Agbẹta nọ o ro mukpahe ahwo nọ a wo omaurokpotọ na! Keme emamọ uruemu ahwo otiọna o rẹ fere ekpehre uruemu Setan via, inọ ọ ginẹ rrọ yoyoma gaga. Yọ oware jọ nọ o rẹ tubẹ mae dha Setan eva họ, ahwo omaurokpotọ a rẹ rọ uruemu rai dhesẹ nọ Setan yọ ọtọrue. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Oware kpobi nọ Setan ọ ta hayo ru kẹhẹ, ọ rẹ sae whaha ahwo omaurokpotọ họ nọ a gbẹ rọ gọ Jihova ha!​—Job 2:3-5.

⁶ Oke vẹ o sae rọ jọ bẹbẹ kẹ omai re ma dhesẹ omaurokpotọ? Kọ ẹvẹ ma sae rọ daoma dhesẹ omaurokpotọ? Re ma sae kuyo enọ nana, ma te kake ta kpahe oriruo Mosis, emọ Hibru esa nọ a mu kpohọ igbo Babilọn, gbe Jesu.

7-8. Nọ amọfa a kẹ Mosis adhẹẹ hẹ, eme o ru?

⁷ Nọ a tẹ kẹ omai ọkwa: O rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ ahwo nọ a wo ọkwa re a dhesẹ omaurokpotọ, maero nọ ahwo nọ a rrọ otọ rai a tẹ ghẹmeeyo hayo nọ ae unu. Kọ oware utioye o via kẹ owhẹ no ẹdẹjọ? Kọ otẹrọnọ ahwo uviuwou ra a ru owhẹ oware otiọna, eme who ti ru? Muẹrohọ oware nọ Mosis o ru kpahe uyero utiona.

⁸ Jihova ọ rọ Mosis mu osu kẹ ahwo Izrẹl, jẹ kẹe uvẹ re o kere izi nọ e rẹ kpọ orẹwho na. Ababọ avro, Jihova ọ jẹ tha Mosis uke. Ghele na, Miriam avọ Erọn nọ  e jọ inievo eva Mosis a jẹ fo ẹe inọ o wo aye nọ ọ rrọ ohwo Kush keleme. O hae jọnọ ahwo jọ oware nana o via kẹ na eva e hae te dha ae gaga, rekọ Mosis o ru ere he. Ọ nyẹ oma riẹ. Ọ tubẹ lẹ Jihova nọ jọ o siwi oti nọ ọ ruọ Miriam oma. (Ik. 12:1-13) Fikieme Mosis o ro ru ere?

9-10. (a) Eme Jihova o fiobọhọ kẹ Mosis riẹ? (b) Eme ezae uwou-orọo gbe ekpako ukoko a rẹ sai wuhrẹ no oriruo Mosis ze?

⁹ Mosis ọ rọwo nọ Jihova o wuhrẹ iẹe. Ikpe udhuvẹ nọ i kpemu, nọ ọ gbẹ jọ omọvo orua uvie Ijipti, Mosis o wo omaurokpotọ họ. Ẹdẹjọ eva e tubẹ dhae te epanọ o ro kpe ọzae jọ nọ o rri inọ o ru oware jọ thọ. Mosis o je roro nọ Jihova ọ te rọwokugbe oware nọ o ru na. Jihova ọ rehọ ikpe udhuvẹ fiobọhọ kẹ Mosis riẹ nọ orọnikọ udu ọvo o re wo ho re ọ sai su ahwo Izrẹl, o gwọlọ nọ o re wo omaurokpotọ re. Yọ re ọ sai wo omaurokpotọ, o gwọlọ nọ o re yoẹme jẹ jọ wowolẹ. O wuhrẹ eware nana ziezi te epanọ ọ rọ jọ emamọ osu.​—Ọny. 2:11, 12; Iruẹru 7:21-30, 36.

¹⁰ U fo nọ ezae uwou-orọo gbe ekpako ukoko a rẹ rọ aro kele Mosis. Nọ amọfa a te rri owhẹ vo, whọ nwani mu ofu hu. Nọ eware jọ e tẹ thọ owhẹ obọ, wo omaurokpotọ nọ whọ rẹ rọ rọwo nọ who gine ru thọ. (Ọtausi. 7:9, 20) Ru lele ekpọvio Jihova kpahe oghẹrẹ nọ a re ro ku ebẹbẹ họ. Jẹ hae kuyo nọ o rrọ wolẹ ẹsikpobi. (Itẹ 15:1) Ezae uwou-orọo gbe ekpako ukoko nọ a ru ere, a re ru eva were Jihova, wha udhedhẹ ze, je fi oriruo omaurokpotọ họ kẹ amọfa.

11-13. Didi oriruo emezae Hibru esa na a fihotọ kẹ omai?

¹¹ Nọ a te bi kpokpo omai: Notọ avọ otọ ze isu akpọ na a bi kpokpo idibo Jihova. A rẹ wọ eku sa-sa fihọ omai uzou, rekọ ugogo oware nọ o be wha onana ze họ, ma gba riẹ mu inọ “Ọghẹnẹ họ osu nọ ma re yoẹme kẹ orọnikọ ahwo ho.” (Iruẹru 5:29) Ẹsejọ a re se omai ẹkoko, fi omai họ uwou-odi, hayo tubẹ họre omai dede. Ghele na, Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai jọ wolẹ evaọ etoke odawọ na kpobi nọ ma gbe ti ro ru kele he.

¹² Dai roro kpahe oriruo emezae Hibru esa nọ a mu kpohọ igbo Babilọn, eyehọ Hananaya, Mishẹl, gbe Azaraya. * Ovie Babilọn ọ ta kẹ ae nọ a guzou kpotọ kẹ ẹmema ologbo ọrọ igoru na. A tẹ rọ unu kpotọ ta kẹ ovie na nọ a te gọ ẹmema na ha. A romakpotọ kẹ Ọghẹnẹ dede nọ ovie na ọ  ta kẹ ae nọ o ti gbolo ai fihọ ebruerae. Jihova o siwi rai ẹsiẹsiẹ dede nọ a je rẹro oyena ha. U no rai eva ze nọ a rẹ reoja oware kpobi nọ Jihova ọ kuvẹ riẹ. (Dan. 3:1, 8-28) A dhesẹ via nọ ahwo omaurokpotọ a gine wo udu, yọ uvumọ ovie, oware imuozọ hayo uye o rrọ họ nọ u re ru nọ ma gbẹ rọ romakẹ Jihova riẹriẹriẹ hẹ.​—Ọny. 20:4, 5.

¹³ Ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele ahwo Hibru esa na, nọ oware jọ o tẹ romavia nọ o rẹ sae raha usu mai kugbe Jihova? Ma re fievahọ Jihova avọ omaurokpotọ inọ o ti fiobọhọ kẹ omai. (Ol. 118:6, 7) Nọ ahwo a tẹ wọ eku họ omai uzou, ma rẹ ta ẹme kẹ ae wowolẹ avọ adhẹẹ. (1 Pita 3:15) Yọ ma rẹ se thahe thahe inọ ma re ru oware ovo nọ o rẹ raha usu mai kugbe Ọsẹ oyoyou mai hi.

14-15. (a) Eme ọ rẹ sae via nọ oware jọ o tẹ be kẹ omai uye gaga? (b) Wọhọ epanọ o rrọ Aizaya 53:7, 10, ẹvẹ ma sae rọ ta nọ Jesu họ ohwo nọ ọ mai wo omaurokpotọ evaọ etoke uye?

¹⁴ Nọ oware jọ o tẹ be kẹ omai uye gaga: U re wo ẹsejọ nọ eware sa-sa e rẹ kẹ omai uye. O rẹ sae via enẹ nọ ma tẹ gwọlọ kere ẹdawọ evaọ obọ isukulu hayo nọ ma tẹ gwọlọ ru iruo jọ nọ e rrọ bẹbẹ. Yọ uzou o rẹ sai dhe omai ẹsejọ nọ ma te roro kpahe usiwo imu jọ nọ a gwọlọ ru kẹ omai. Nọ oware o tẹ be kẹ omai uye gaga, o rẹ jọ bẹbẹ re ma wo omaurokpotọ. Eware nọ ma re se gb’oware vẹre he i re mu omai eva họ ẹdha. Onana o sai ru omai kpahe ẹme ọgaga kẹ amọfa. Otẹrọnọ oware jọ o kẹ owhẹ uye gaga no, roro kpahe oriruo Jesu.

¹⁵ Umutho emerae jọ taure Jesu o te ti whu, ọ rẹriẹ ovao dhe eware nọ e jẹ kẹe uye gaga. Ọ riẹ nọ a ti gboja kẹe gaga, kẹsena a ve ti kpei. (Jọn 3:14, 15; Gal. 3:13) Ọ tubẹ ta ẹsejọ nọ ọ be ruawa gaga. (Luk 12:50) Yọ emedẹ jọ taure Jesu o te ti whu, ọ ta nọ: “Mẹ be rova.” Eme nọ ọ ta evaọ olẹ riẹ i dhesẹ nọ o gine wo omaurokpotọ yọ o je yoẹme kẹ Ọghẹnẹ gaga. Ọ ta nọ: “Ọsẹ, siwi omẹ no auwa nana. Ghele na, fiki onana me ro te auwa nana. Ọsẹ, kẹ odẹ ra oruaro.” (Jọn 12:27, 28) Nọ oke u te, Jesu ọ gbaudu nya lahwe re ewegrẹ Ọghẹnẹ a mu ei, kẹsena a te kpomovuọ họ iẹe oma, gboja kẹe, je kpei no. Ghelọ edada nọ e jariẹ oma gbe oja nọ ọ re, Jesu ọ rọ omaurokpotọ ru oreva Ọghẹnẹ. Avro ọ riẹ hẹ, Jesu họ ohwo nọ ọ mai wo omaurokpotọ evaọ etoke uye!​—Se Aizaya 53:7, 10.

16-17. (a) Eme ikọ Jesu a ru nọ o hae sai ru ei jọ bẹbẹ kẹe re o dhesẹ omaurokpotọ? (b) Ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele Jesu?

¹⁶ Evaọ aso urere taure Jesu o te ti whu, ilele riẹ i ru oware jọ nọ o hai ti ru ei jọ bẹbẹ kẹe re o dhesẹ omaurokpotọ. Dai roro kpahe edada nọ e jọ Jesu oma evaọ aso yena. Kọ ọ te sai kru ẹrọwọ riẹ rite uwhu? Whaọ uzuazọ ahwo buobu o rrọ ọza. (Rom 5:​18, 19) Mai wuzou na, oware kpobi nọ o ru u ti kpomahọ odẹ Ọsẹ riẹ. (Job 2:4) Kẹsena nọ ọ jẹ re emu urere kugbe ikọ riẹ, a te mu “avro ọgaga” họ “kpahe ọnọ ọ mae rro evaọ udevie rai.” Jesu ọ rọ ẹme nana kpọ ikọ riẹ họ unuẹse buobu no, makọ evaọ owọwọ ẹdẹ yena. U gbunu kẹhẹ inọ eva e dha Jesu hu. Ukpoye, ọ rọ unu kpotọ ta ẹme kẹ ae. Dede na Jesu o rolobọ kẹ ae he, ọ rọ edhere owowou wariẹ wuhrẹ ae oghẹrẹ uruemu nọ u fo nọ a re wo. Kẹsena o te jiri ai inọ a talamu ei evaọ etoke edawọ.​—Luk 22:24-28; Jọn 13:1-5, 12-15.

¹⁷ Eme whọ hai ti ru o hae jọnọ whẹ onana o via kẹ na? Ma sae rọ aro kele Jesu jọ wolẹ nọ oware jọ o tẹ be make kẹ omai uye gaga. Jọ u no owhẹ eva ze inọ who re  yoẹme kẹ Jihova nọ ọ ta nọ ma “gbẹ hai thihakọ kẹ ohwohwo.” (Kọl. 3:13) Ma ti ru lele ujaje yena lọlọhọ nọ ma tẹ kareghẹhọ nọ mai omamai ma rẹ ta ẹme je ru eware nọ e rẹ dha amọfa eva ẹsejọ re. (Itẹ 12:18; Jem. 3:2, 5) Hae fodẹ emamọ iruemu nọ whọ jọ oma amọfa muẹrohọ ẹsikpobi.​—Ẹf. 4:29.

18. Oghẹrẹ vẹ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ ahwo omaurokpotọ jẹ emamọ iroro, kọ eme o gwọlọ nọ ma re ru?

¹⁸ Ma te wo omaurokpotọ, ma te hae jẹ emamọ iroro. Nọ ma tẹ gwọlọ jẹ iroro nọ e rrọ bẹbẹ, Jihova ọ sai fiobọhọ kẹ omai, rekọ ma re wo omaurokpotọ tao. Ọ ya eyaa nọ ọ te gaviezọ kẹ “ẹgwọlọ enọ e rọ oma kpotọ.” (Ol. 10:17) Yọ orọnikọ ọ te gaviezọ kẹ oware nọ ma yare ọvo ho. Ebaibol na ọ ta nọ: “O re ti su enọ e rọ oma kpotọ eva onọ u kiẹrẹe, eye o re ti wuhrẹ edhere riẹ.” (Ol. 25:9) Jihova ọ be rọ Ebaibol na gbe ebe ukoko na su idibo riẹ, * gbe eware efa sa-sa nọ “ọrigbo nọ a re fievahọ nọ o wo areghẹ na” o bi ro wuhrẹ omai. (Mat. 24:45-47) Omaurokpotọ u re ru nọ ma re ro vuhumu nọ ma gwọlọ obufihọ, ma vẹ romatotọ wuhrẹ eware nọ Jihova ọ kẹ omai na, jẹ rọ eva mai kpobi ru lele eware nọ ma bi wuhrẹ.

19-21. Oware othọthọ vẹ Mosis o ru evaọ Kadẹsh, kọ eme ma rẹ sai wuhrẹ no onana ze?

¹⁹ Ma te wo omaurokpotọ, eware buobu e te thọ omai obọ họ. Wariẹ roro kpahe Mosis. O dhesẹ omaurokpotọ je ru eva were Jihova ikpe buobu. Kẹsena nọ ahwo Izrẹl a jọ udhude te enwenọ ikpe udhuvẹ no, Mosis o te ru oware jọ nọ u dhesẹ omaurokpotọ họ. Oniọvo-ọmọtẹ Mosis, ọnọ u muẹro nọ o fiobọhọ siwi uzuazọ ọyomariẹ evaọ obọ Ijipti na o whu, kẹsena a te ki ei fihọ Kadẹsh. Ahwo Izrẹl a tẹ wariẹ muhọ ẹgo inọ a be rẹrote ai ziezi hi. A je “bo kẹ Mosis” inọ a wo ame he. Ghelọ eware igbunu kpobi nọ Jihova ọ rehọ Mosis ru gbe epanọ Mosis ọ jẹ riẹ ahwo na su te na, a gbẹ jẹ go ghele. Orọnikọ ame nọ ọ jariẹ hẹ ọvo a jẹ go kpahe he, a jẹ go kpahe Mosis re, wọhọ ẹsenọ ọye o ru nọ uruame u je ro kpe ai.​—Ik. 20:1-5, 9-11.

²⁰ Eva e dha Mosis te epanọ o gbe ro dhesẹ omaurokpotọ họ. Ukpenọ ọ rẹ ta  ẹme kẹ utho na wọhọ epanọ Jihova ọ ta, Mosis ọ rọ evedha ta ẹme kẹ ahwo na jẹ ta ẹme nọ u dhesẹ nọ ogaga obọriẹ o bi ti ro ru oware igbunu na. Kẹsena ọ tẹ rọ ọkpọ riẹ fa utho na isiava, ame buobu o te kporo noi ze. Omorro gbe evedha e lẹliẹ e riẹ ru oware nọ o thọ gaga. (Ol. 106:32, 33) Fiki omoke nana nọ Mosis o dhesẹ omaurokpotọ họ na, Jihova ọ gbẹ kẹe uvẹ ruọ Ẹkwotọ Eyaa na ha.​—Ik. 20:12.

²¹ Ma jọ iku nana wuhrẹ eware jọ nọ i wuzou gaga. Orọ ọsosuọ, ma rẹ daoma ẹsikpobi re ma wo omaurokpotọ. Ma te gbabọkẹ omaurokpotọ makọ evaọ omoke, omorro o sae ruọ omai udu nọ o rẹ lẹliẹ omai ta ẹme hayo ru oware ugheghẹ. Orọ avọ ivẹ, oware o tẹ be kẹ omai uye gaga, o rẹ sae jọ bẹbẹ re ma dhesẹ omaurokpotọ. Fikiere ma rẹ daoma gaga re ma wo omaurokpotọ makọ evaọ oke nọ uzou u te bi dhe omai.

22-23. (a) Fikieme ma rẹ rọ daoma wo omaurokpotọ ẹsikpobi? (b) Eme ẹme nọ ọ rrọ Zẹfanaya 2:3 u dhesẹ?

²² Ma te wo omaurokpotọ, Jihova ọ te thọ omai. Kẹle na, Jihova o ti si ahwo omuomu kpobi no otọakpọ na, u ve ti kiọkọ ahwo omaurokpotọ ọvo. Evaọ oke yena, otọakpọ na o te vọ avọ udhedhẹ. (Ol. 37:10, 11) Kọ whọ te jọ usu ahwo omaurokpotọ yena? Whọ te jọ usu rai nọ who te ru lele ẹme nọ Jihova ọ ta evaọ obe Zẹfanaya 2:3. (Sei.)

²³ Fikieme Zẹfanaya 2:3 o rọ ta nọ: “Otiẹsejọ a [rẹ te ko] owhai dhere”? Orọnikọ onana u bi dhesẹ nọ Jihova o wo ẹgba nọ ọ rẹ rọ ko idibo riẹ nọ i you rie dhere he he. Ukpoye, u dhesẹ nọ ma re ru oware jọ re Jihova ọ tẹ thọ omai. Ma rẹ sae zọ evaọ ‘ẹdẹ ofu’ Jihova na, ma vẹ jẹ rria bẹdẹ bẹdẹ otẹrọnọ ma daoma wo omaurokpotọ je ru eva were Jihova.