1-2. Eme o rrọ Isẹri Jihova oja gaga?

OKPẸME jọ ọ rrọ otọ nọ o whaliẹ omai nẹnẹ, oye họ, sọ esuo Jihova ọ mai woma, gbe afuẹwẹ nọ a re si no odẹ riẹ. O rẹ were omai Isẹri Jihova gaga re ma ta kpahe onana. Kọ ma be ta nọ ohẹriẹ o rrọ eware ivẹ yena? Ijo.

² Mai kpobi ma ruẹ no inọ o ginẹ gwọlọ nọ a re si afuẹwẹ no odẹ Ọghẹnẹ. Ma te je wuhrẹ no inọ u wuzou gaga re ohwo kpobi o vuhumu nọ esuo Jihova ọ mai woma. O roja gaga re ma roro kpahe eware ivẹ nana.

3. A tẹ tẹme te odẹ Jihova, yọ eme a be ta na?

³ Uzẹme riẹ họ, a tẹ tẹme te odẹ Jihova, yọ a be ta kpahe oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ mai na ọ rrọ, oware kpobi nọ o bi ru, gbe oghẹrẹ nọ o bi ro su. Fikiere, re a si afuẹwẹ no odẹ Jihova họ oware nọ o mai wuzou, yọ re a si afuẹwẹ no odẹ na o gwọlọ nọ a re dhesẹ kẹ ohwo kpobi inọ esuo riẹ ọ mai woma. Ma rẹ sae riẹ oghẹrẹ odẹ nọ Jihova o wo nọ ma te muẹrohọ oghẹrẹ nọ o bi ro su.​—Rri ẹkpẹti na, “ Abọ Sa-Sa Okpẹme nọ Ọ Rrọ Otọ.”

4. Eme Olezi 135:13 o ta kpahe odẹ Ọghẹnẹ, kọ enọ vẹ ma te kiyo rai evaọ uzoẹme nana?

⁴ Odẹ Jihova u wuzou gaga. (Se Olezi 135:13.) Fikieme u ro wuzou tere? Oghẹrẹ vẹ a rọ raha odẹ na? Ẹvẹ Ọghẹnẹ o bi ro ru odẹ riẹ fo? Kọ ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ Jihova ọ kare afuẹwẹ? Joma kiyo enọ nana.

5. Fikieme o sai ro gbe ahwo jọ unu nọ a te yo nọ u fo re odẹ Ọghẹnẹ o jọ fuafo?

⁵ “Jọ odẹ ra o jọ fuafo.” (Mat. 6:9) Onana họ oware nọ  o mai wuzou nọ Jesu ọ ta nọ ma lẹ kpahe. Kọ eme họ otọ ẹme Jesu na? Re odẹ Ọghẹnẹ o jọ fuafo u dhesẹ nọ a re ru re odẹ na o jọ ọrẹri, kare afuẹwẹ hayo siọ ẹe ba ẹraha. Rekọ o sai gbe ahwo jọ unu inọ, ‘Kọ odẹ Jihova o gbẹ rrọ ọrẹri no anwẹdẹ?’ Re ma kuyo onọ yena, o gwọlọ nọ ma re roro kpahe oware nọ odẹ o rrọ.

6. Fikieme odẹ o rọ rrọ ghaghae?

⁶ A tẹ fodẹ odẹ nọ ohwo o wo, orọnikọ oghẹrẹ nọ a re kere odẹ na hayo oghẹrẹ nọ a re sei ọvo họ oware nọ a be ta kpahe he. Agbẹta nọ Ebaibol ọ rọ ta nọ: “U fo re a salọ emamọ odẹ viukpọ efe obuobu.” (Itẹ 22:1; Ọtausi. 7:1) Fikieme odẹ o rọ ghare tere? Keme oghẹrẹ ubiẹro nọ a bi ro rri ohwo oye u re dhesẹ sọ ohwo na o wo emamọ odẹ hayo ekpehre odẹ. Fikiere, orọnikọ oghẹrẹ nọ a kere odẹ hayo oghẹrẹ nọ a bi sei oye o mae roja ha, rekọ oware nọ o rẹ ziọ ahwo iroro nọ a te yo odẹ na.

7. Ẹvẹ ahwo a rọ raha odẹ Ọghẹnẹ no?

⁷ Nọ ahwo a tẹ ta erue kpahe Jihova, yọ a bi ru oware nọ amọfa a rẹ rọ rehọ ekpehre ubiẹro rri rie. Nọ a te ru ere, yọ odẹ riẹ a be raha na. Ọgbọ Idẹn a jọ kake raha odẹ Ọghẹnẹ. Joma ta kpahe oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ no oware nọ o via na ze.

8. Eme Adamu avọ Ivi a riẹ kpahe Ọghẹnẹ, kọ enọ vẹ ma rẹ sae nọ?

⁸ Adamu avọ Ivi a riẹ odẹ Jihova, a tẹ jẹ riẹ eware buobu kpahe Ọnọ o wo odẹ na. A riẹ nọ ọye ọ ma eware kpobi, te ae omarai, gbe ọgbọ owoma nọ a be rria na. Ọ tẹ jẹ ma ae gbagba jẹ whẹ aimava gbe. (Emu. 1:26-28; 2:18) Kọ a jẹ kareghẹhọ oware nọ Jihova o ru kẹ ae na ẹsikpobi? Kọ a you Jihova no udu rai kpobi ze je wo edẹro? Oware nọ a ru okenọ ọwegrẹ Ọghẹnẹ ọ dawo ae o fere oware nọ o rrọ udu rai via.

9. Wọhọ epanọ o rrọ Emuhọ 2:16, 17 gbe 3:1-5, eme Jihova ọ ta kẹ Adamu avọ Ivi, kọ ẹvẹ Setan o ro ku ẹme na rẹriẹ?

⁹ Se Emuhọ 2:16, 17 gbe 3:1-5. Setan ọ rọ araomuomu nọ Ivi inọ: “Kọ Ọghẹnẹ ọ ginẹ ta nọ wha rẹ re ubi-ure kpobi evaọ ọgbọ na ha?” Onọ nana yọ onọ ẹghẹ. Whaọ ẹme nọ Ọghẹnẹ ọ ta họ, a rẹ sae re  ubi-ure kpobi evaọ ọgbọ na, ọvo ọ ta nọ a rẹ re he. Oghẹrẹ ibi-ire sa-sa e vọ ọgbọ na nọ Adamu avọ Ivi a rẹ sae re. (Emu. 2:9) A rẹ ruẹ ohwo nọ o ru ọghọ te Jihova ha. Rekọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Adamu avọ Ivi nọ a rẹ re ubi-ure ọvo jọ họ. Fikiere onọ Setan na u ku ẹme nọ Ọghẹnẹ ọ ta rẹriẹ. Setan o fi ẹme na họ wọhọ ẹsenọ Ọghẹnẹ ọ be gbọ ogbọ. Ẹsejọhọ onana o lẹliẹ Ivi je roro nọ, ‘Kọ emamọ oware jọ o riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ be gwọlọ nọ me wo ho?’

10. Ẹvẹ Setan ọ rọ raha odẹ Ọghẹnẹ, kọ eme o no rie ze?

¹⁰ Okenọ Setan ọ nọ onọ na yọ Ivi o gbe bi yoẹme kẹ Jihova. Ọ vuẹ Setan uzi uvevẹ nọ Ọghẹnẹ o jie kẹ ae. O fibae nọ a rẹ tubẹ rọ obọ te ure na dede he. Ọ riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ vẹvẹ e rai unu nọ a tẹ re ubi-ure na a re whu. Rekọ Setan ọ tẹ ta kẹe nọ: “Wha ti whu vievie he.” (Emu. 3:2-4) Onana o gbẹ rrọ ẹme ẹghẹ hẹ. Setan ọ be raha odẹ Ọghẹnẹ, be wharo ta kẹ Ivi nọ Jihova yọ ọtọrue. Ere Setan o ro zihe ruọ ẹdhọ, hayo ohwo ọtaraha. Ivi ọ rọwo ẹme nọ Setan ọ ta, a tẹ rọ ere viẹe họ totọ. (1 Tim. 2:14) Ivi o fievahọ Setan vi Jihova. Oyejabọ nọ ọ rọ jiroro thọ, onọ ma gbẹ be reoja riẹ rite inẹnẹ. Ọ ghẹmeeyo kẹ Jihova. Ọ re ubi-ure nọ Jihova ọ ta nọ ọ re he na. Ọ tẹ jẹ kẹ Adamu.​—Emu. 3:6.

11. Eme u fo nọ ọsẹgboni ọsosuọ mai a hai ti ru, kọ eme a ru hu?

¹¹ Dae rọ omoke jọ roro kpahe ẹme nọ Ivi ọ hae te ta kẹ Setan. Dae rehọ iẹe nọ eme itiena ọ ta: “Mẹ riẹ owhẹ hẹ, rekọ mẹ riẹ Jihova Ọsẹ mẹ, me you rie je fievahọ iẹe. Ọye ọ kẹ omẹ avọ Adamu ọzae mẹ eware kpobi nọ ma wo. Ono ọ kẹ owhẹ unu nọ whọ rẹ rọ ta ẹme oyoma kpahe Jihova? Nya no etenẹ no!” Eva e hae te were Jihova kẹhẹ o hae jọnọ o yo eme itiena no unu ọmọtẹ riẹ ze! (Itẹ 27:11) Rekọ Ivi o you Jihova no udu ze he, ere Adamu re. Oye o soriẹ nọ Adamu avọ Ivi a gbẹ sae rọ wọso ọnọ ọ jẹ ta Ọsẹ rai raha ha na.

12. Ẹvẹ Setan o ro fi avro họ Ivi udu, kọ eme Adamu avọ Ivi a ru hu?

¹² Wọhọ epanọ ma ruẹ no na, oware ọsosuọ nọ Setan o ru họ, o fi avro họ Ivi udu. O ru nọ Ivi o ro muhọ ẹvro sọ Jihova yọ emamọ Ọsẹ. Onana u ru nọ Adamu avọ Ivi a gbẹ sae rọ thọ Jihova ha nọ Setan ọ jẹ raha odẹ riẹ. Enẹ Setan o ro ghẹ ai họ wọso Ọsẹ oyoyou rai na. Oware ovona Setan o bi ru nẹnẹ. Ọ be ta erue kpahe Ọghẹnẹ. Yọ o rrọ lọlọhọ re ahwo nọ a rọwo erue Setan a wọso esuo okiẹrẹe Ọghẹnẹ.

13. Ẹvẹ Izikiẹl 36:23 u ro dhesẹ ugogo oware nọ Ebaibol na ọ be ta?

¹³ Kọ Jihova ọ fọ kpoko ọvo bi rri  Ẹdhọ, ababọ oware ovo nọ o bi ru kpahe odẹ riẹ nọ a be raha? Vievie! Eware nọ a kere fihọ Ebaibol na kpobi e ta kpahe epanọ Jihova o bi ro ru re ahwo a riẹ nọ ẹme nọ a ta kpahe iẹe evaọ ọgbọ Idẹn na yọ ọrue koikoi. (Emu. 3:15) Ma sae ta nọ ugogo oware nọ Ebaibol na soso ọ be ta na họ: Jihova ọ be rehọ Uvie riẹ nọ Ọmọ riẹ o bi su na ru odẹ riẹ fo, je bi ru re ẹrẹreokie gbe udhedhẹ o wariẹ jọ otọakpọ na. Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro ru odẹ riẹ fo.​—Se Izikiẹl 36:23.

14. Eme Jihova o ru kpahe odẹ riẹ no anwẹnọ a rọ wọso ẹe evaọ ọgbọ Idẹn?

¹⁴ Setan ọ dawo ẹgba riẹ kpobi no re ọ whaha Jihova oware nọ ọ gwọlọ ru? Rekọ ọ be sae kparobọ họ. Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ eware nọ Jihova o ru no, nọ i dhesẹ nọ ohwo ọvo nọ ọ wọhọ Jihova Ọghẹnẹ mai na ọ rrọ họ. Uzẹme, ọwọsuọ Setan gbe enọ e rrọ abọ riẹ o kẹ Jihova uye gaga no. (Ol. 78:40) O make rrọ ere na, ọ be rọ areghẹ, odiri, gbe uvioziẹ ru oware nọ u fo kpahe ẹbẹbẹ na. O te je dhesẹ ẹgba riẹ nọ o wo umuo ho no evaọ idhere nọ a rẹ sai kele mu hu. Maero na, ma rẹ jọ eware kpobi nọ o bi ru ruẹ uyoyou riẹ. (1 Jọn 4:8) Jihova o gbe bi ru odẹ riẹ fo rite inẹnẹ.

15. Ẹvẹ Setan ọ be rọ raha odẹ Ọghẹnẹ nẹnẹ, kọ eme onana o be lẹliẹ ahwo ru?

¹⁵ Setan ọ gbẹ be raha odẹ Ọghẹnẹ rite inẹnẹ. O re ru nọ ahwo a rẹ rọ jọ udu rai vro sọ Ọghẹnẹ o gine wo ogaga, o re bru uvioziẹ, o wo areghẹ gaga, je wo uyoyou. Wọhọ oriruo, Setan ọ be viẹ ahwo họ roro nọ orọnikọ Jihova ọ ma eware he, inọ eware kpobi i mu rrọ. Yọ ahwo nọ a tubẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ, ọ rẹ lẹliẹ ae họ roro nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ ahwo uvẹ reakpọ kuoma ha, inọ izi riẹ i keke hrọ. O bi tube wuhrẹ ahwo nọ Ọghẹnẹ o wo ohrọ họ, inọ o re fi ahwo họ erae ehẹle re a jọ etẹe to. Nọ a tẹ sae rọwo erue nana no, o gbẹ bẹ hẹ re a siọ esuo okiẹrẹe Jihova. Bọo oke nọ a te raha Setan no, ọ te ruabọhọ ọtaraha nana, yọ ọ te gwọlọ epanọ  ọ rẹ rọ dẹ owhẹ rehọ re. Kọ who ti we ruọ ẹe abọ?

16. Eme Adamu avọ Ivi a ru hu nọ whọ rẹ sai ru?

¹⁶ Jihova ọ kẹ ahwo-akpọ gheghe uvẹ nọ a sae rọ jọ usu enọ i re ru odẹ riẹ fo. Onana u dhesẹ nọ whọ sai ru oware nọ Adamu avọ Ivi a ru hu. Dede nọ whọ rrọ akpọ nọ ahwo buobu a be jọ raha odẹ Ọghẹnẹ, who wo uvẹ nọ whọ sae rọ ta uzẹme na via, inọ Jihova yọ Ọghẹnẹ ọrẹri, o kiẹrẹe, o woma, jẹ rrọ yoyou. (Aiz. 29:23) Whọ sai dhesẹ nọ abọ Jihova whọ rrọ. Whọ sai fiobọhọ kẹ ahwo riẹ nọ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro su oye o mai woma, inọ esuo riẹ ọ te wha udhedhẹ gbe evawere se emama kpobi.​—Ol. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.

17. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ odẹ Ọsẹ riẹ via?

¹⁷ Ma te bi fiobọhọ kẹ ahwo riẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ ginẹ rrọ, yọ ma be rọ aro kele Jesu Kristi. (Jọn 17:26) Orọnikọ ese nọ Jesu o je se odẹ Ọsẹ riẹ ọvo o ro dhesẹ odẹ na via ha, o je dhesẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rrọ via kẹ amọfa. Wọhọ oriruo, ahwo Farisi a dhesẹ Jihova fihọ Ọghẹnẹ nọ o re dhuaro, nọ izi riẹ i bu hrọ, nọ a rẹ sai fou kẹle he, nọ o wo ohrọ họ. Rekọ Jesu o dhesẹ nọ ọ rrọ ere he. O ru nọ ahwo a rọ riẹ nọ kpakọ Ọsẹ riẹ o wo odiri, ọ rrọ yoyou, o wo erọvrẹ, yọ izi riẹ e ga hrọ họ. Fikinọ Jesu ọ jẹ rọ aro kele uruemu Ọsẹ riẹ evaọ oware kpobi nọ o je ru, u fiobọhọ kẹ ahwo riẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rrọ.​—Jọn 14:9.

18. Ẹvẹ ma sai ro si afuẹwẹ no odẹ Jihova?

¹⁸ Wọhọ Jesu, ma rẹ vuẹ amọfa oware nọ ma riẹ kpahe Jihova. Ma re wuhrẹ ae nọ ọ rrọ yoyou gaga. Enẹ ma re ro si afuẹwẹ no odẹ Jihova, onana u ve ti ru nọ ahwo a rẹ rọ rehọ emamọ ubiẹro rri rie. Ma rẹ sae jẹ rọ aro kele Jihova. Ma sai ru onana dede nọ ma gba ha. (Ẹf. 5:1, 2) Nọ ma tẹ be rọ ẹmeunu gbe uruemu mai dhesẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ ginẹ rrọ via, yọ ma bi ru odẹ riẹ fo. Ma te bi wuhrẹ ahwo kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ ginẹ rrọ, u re fiobọhọ kẹ ai vuhu erue nọ a gu  kpahe iẹe. * Ma rẹ jẹ rọ enẹ dhesẹ nọ ahwo-akpọ nọ a gba ha a rẹ sai kru ẹgbakiete rai.​—Job 27:5.

19. Ẹvẹ Aizaya 63:7 u ro fiobọhọ kẹ omai riẹ oware nọ o mai wuzou nọ ma re wuhrẹ ahwo?

¹⁹ Oware ofa jọ o riẹ nọ ma rẹ sai ru nọ u re fiobọhọ ru odẹ Ọghẹnẹ fo. Ẹsibuobu nọ ma te bi wuhrẹ ahwo Ebaibol, ma rẹ ta kẹ ae nọ Jihova họ Osu ehrugbakpọ na, inọ ọye o te Ọnọ o re su omai, yọ ẹme nana ọ gba kerọ ọka. Dede nọ u wuzou re ma wuhrẹ ahwo kpahe izi Ọghẹnẹ, ma re wuhrẹ ai re a you Jihova Ọsẹ mai, re a je yoẹme kẹe evaọ oware kpobi. Onana họ oware nọ o mai wuzou. Fikiere, u fo re ma hae ta kpahe emamọ iruemu Jihova, ma vẹ rọ ere dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ o wo odẹ na via. (Se Aizaya 63:7.) Ma te bi wuhrẹ ahwo oghẹrẹ utioye, u re ru ai you Jihova je yoẹme kẹe.

20. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

²⁰ Ẹvẹ ma sae rọ ruẹ nọ uruemu mai gbe oghẹrẹ nọ ma bi wuhrẹ ahwo o be lẹliẹ ae rọ emamọ ubiẹro rri Jihova je si kẹle iẹe? Uzoẹme nọ o rrọ aro na o te kuyo onọ nana.