1. Ẹvẹ o rẹ jọ Jihova oma nọ odibo riẹ nọ o vru o te zihe ze?

MA JỌ uzoẹme nọ o vrẹ na wuhrẹ nọ Jihova yọ othuru-igodẹ owoma nọ o re tete idibo riẹ kpobi. Ogodẹ riẹ jọ o te vru, ọ rẹ gwọlọ iẹe. Jihova ọ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ e nyasiọ iẹe ba no, inọ: “Wha zihe bru omẹ ze, me ti zihe bru owhai ze.” Ma riẹ nọ ere ọvona ọ be ta kẹ inievo nọ i siuke kpemu, keme ọ ta nọ: “Me re nwene he.” (Mal. 3:6, 7) Jesu ọ ta nọ Jihova avọ ikọ-odhiwu na a rẹ ghọghọ gaga nọ odibo ọvo riẹ nọ o vru o te zihe bru ei ze.​—Luk 15:10, 32.

2. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

² Joma ta kpahe etadhesẹ esa jọ nọ Jesu o ro wuhrẹ ahwo, nọ i ti fiobọhọ kẹ omai gwọlọ inievo mai nọ e siọ egagọ Jihova ba no. Ma te ta kpahe uruemu nọ u fo nọ ma re wo re ma sai fiobọhọ kẹ idibo Jihova nọ i vru zihe bru ei ze. Ma te jẹ ruẹ nọ ma tẹ ginẹ daoma fiobọhọ kẹ inievo nana zihe ze, oghọghọ nọ u re noi ze, a rẹ ruẹ unu gbiku riẹ hẹ.

3-4. Eme ọ lẹliẹ aye nọ a ta kpahe evaọ Luk 15:8-10 na gwọlọ ubiugho edrakma na tere?

³ Re ma sae gwọlọ ku inievo nọ e siọ egagọ Jihova ba no, o gwọlọ nọ ma rẹ daoma gaga. Jesu ọ jọ ọtadhesẹ riẹ jọ nọ ọ rrọ obe Luk ta kpahe aye jọ nọ ọ jẹ gwọlọ ubiugho edrakma riẹ nọ o ghare kẹe gaga. Oghẹrẹ nọ aye na ọ gwọlọ ubiugho na te họ oware nọ o mai duobọte omai evaọ iku na.​—Se Luk 15:8-10.

⁴ Ọtadhesẹ Jesu na o dhesẹ epanọ eva e rẹ were aye te evaọ oke yena nọ ọ tẹ ruẹ ubiugho riẹ nọ u vru. Evaọ oke Jesu, nọ ọmọtẹ o te bi kpohọ orọo, o wọhọ nọ oni riẹ ọ rẹ kẹe ibiugho edrakma ikpe. Ẹsejọhọ ubiugho nọ aye na  ọ jẹ gwọlọ na yọ usu enọ oni riẹ ọ kẹ riẹ evaọ ẹdẹ nọ o ro kpohọ orọo. Aye na ọ riẹ nọ uwou na ubiugho na o jọ vru. Fikiere ọ tẹ rọ ukpẹ tu rọ gwọlọ iẹe, rekọ ọ ruẹ e riẹ hẹ. Ukpẹ ewhri nọ a wo evaọ oke yena o jẹ hai lo ga ha, fikiere nọ ọ gwọlọ aro ware no, o te hwere uwou na kpobi. O je ri rri hi na, ubiugho edrakma riẹ na o rrọ ẹkpẹ nọ o hwere lahwe na lo nwranwranwra. Udu u te tei otọ. Ọ tẹ nwani se egbẹnyusu gbe ahwo nọ a gbẹ rrọ oria re ọ vuẹ ae.

5. Fikieme o sae rọ jọ bẹbẹ re ma gwọlọ ku inievo nọ e siọ egagọ Jihova ba no?

⁵ Wọhọ epanọ ma jọ ọtadhesẹ na ruẹ na, re ohwo ọ sae gwọlọ ku oware nọ u vru, okolo iruo ho. Epọvo na re, re ma sae gwọlọ ku inievo nọ e siọ egagọ Jihova ba no, o gwọlọ nọ ma rẹ daoma gaga. Ẹsejọhọ a siọ iwuhrẹ gbe usi uwoma ba ikpe buobu no. O sae tubẹ jọnọ a kwa kpohọ oria ofa no, yọ inievo nọ e rrọ obei a riẹ rai hi. Rekọ u mu omai ẹro nọ ejọ evaọ usu inievo nana a gwọlọ zihe bru Jihova ze. A gwọlọ wariẹ kuomagbe omai gọ Jihova, rekọ a sai zihe ze he ma gbe fiobọhọ kẹ ae he.

6. Ẹvẹ mai kpobi ma rẹ rọ gwọlọ inievo nọ e siọ ewuhrẹ ba no?

⁶ Ono ọ rẹ gwọlọ inievo nana nọ e siọ egagọ Jihova ba no na? Ekpako ukoko, ekobaro, ahwo uviuwou enọ e siọ ewuhrẹ ba no na, gbe iwhowho-uvie kpobi. Kọ ogbẹnyusu ra hayo ohwo uviuwou ra jọ ọ siọ ewuhrẹ ba no? Kọ whọ jọ usi uwoma ota no uwou ruọ uwou hayo orọ ẹgbede ruẹ oniọvo otiọye jọ? Whọ tẹ nyaku ohwo otiọye na, mi ei inọmba ifonu hayo adrẹse uwou riẹ inọ whọ gwọlọ rehọ iẹe kẹ ekpako ukoko. Ọ tẹ rọwo, whọ vẹ rehọ iẹe kẹ ekpako na.

7. Eme who wuhrẹ no ẹme Thomas na ze?

⁷ Ekpako ukoko o rẹ mae jọ oja re a gwọlọ enọ e gwọlọ zihe bru Jihova ze. Ẹvẹ a sai ro ru onana? Ọkpako ukoko jọ nọ a re se Thomas * evaọ obọ Spain o fiobọhọ kẹ inievo itiena nọ i bu vi udhuvẹ zihe ziọ ukoko na no. Ọ ta nọ: “Mẹ rẹ nọ inievo ukoko na sa-sa sọ a riẹ oria nọ oniọvo jọ nọ ọ siọ ewuhrẹ ba no ọ be rria. Hayo mẹ rẹ nọ inievo na sọ a riẹ oniọvo jọ nọ ọ gbẹ be ziọ ewuhrẹ hẹ. Inievo buobu nọ mẹ nọ a rẹ ta kẹ omẹ keme a riẹ nọ iruo nana i te rai re. Kẹsena nọ me te kpobọ uwou inievo nọ e siọ ewuhrẹ ba no na, mẹ vẹ nọ ae kpahe emọ rai gbe imoni rai. Inievo nana jọ a jẹ hae wha emọ rai ziọ ewuhrẹ vẹre, yọ ejọ evaọ usu emọ nana a tubẹ jọ iwhowho-uvie oke jọ. Ma sai fiobọhọ kẹ emọ na zihe bru Jihova ze re.”

8. Evaọ ọtadhesẹ ọmọ ogbọfariẹ nọ ọ rrọ Luk 15:17-24 na, eme ọsẹ na o ru nọ ọmọzae riẹ o kurẹriẹ?

⁸ Uruemu vẹ o gwọlọ nọ ma re wo re ma sai fiobọhọ kẹ enọ e gwọlọ zihe bru Jihova ze? Muẹrohọ eware sa-sa nọ ma rẹ sai wuhrẹ no ọtadhesẹ Jesu ọrọ ọmọ ogbọfariẹ na ze. (Se Luk 15:17-24.) Jesu ọ ta nọ, uwhremu na ọmọ na o bruoma kpiroro, o te zihe kpo. Ọsẹ na ọ tẹ dhẹ nyai dede ọmọzae riẹ, jẹ gbalọ iẹe ro dhesẹ nọ o you rie. Udu ọmọ na u te je brukpei, ọ tubẹ ta kẹ ọsẹ riẹ nọ o gbe te ohwo nọ a re se ọmọ riẹ hẹ. Oghẹrẹ nọ ọmọ na o ro horie eva kẹ ọsẹ riẹ u ru nọ ohrọ ọmọ na o rọ riẹe. Ọsẹ na o te ru eware sa-sa nọ u dhesẹ nọ o dede i rie rehọ wọhọ ọmọ oyoyou riẹ, orọnikọ wọhọ  oruiruo ho. Ọsẹ na o ku emamọ iwu họ ọmọzae riẹ nọ o kurẹriẹ no na, je ru ehaa fiki riẹ.

9. Iruemu vẹ ma re dhesẹ re ma sai fiobọhọ kẹ inievo mai zihe bru Jihova ze? (Rri ẹkpẹti na, “ Epanọ Ma re ro Fiobọhọ kẹ Enọ E Gwọlọ Zihe Ze.”)

⁹ Jihova ọ wọhọ ọsẹ nọ a jọ ọtadhesẹ na ta kpahe na. O you inievo nọ e siọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ota ba no gaga jẹ gwọlọ nọ a zihe bru ei ze. Ma tẹ rọ aro kele uruemu Jihova, onana o rẹ sai ru nọ inievo nana a re ro zihe ze. Ma re wo odiri, ọdawẹ, gbe uyoyou. Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma re dhesẹ iruemu nana, kọ ẹvẹ ma sai ro ru ere?

10. Fikieme o rọ gwọlọ odiri re ma sai fiobọhọ kẹ oniọvo nọ o vru zihe bru Jihova ze?

¹⁰ Ma re wo odiri kẹ ae keme, re ohwo ọ sai zihe bru Jihova ze, o rrọ oware asohẹrioke he. Inievo buobu nọ i zihe ze a ta nọ ekpako ukoko gbe inievo efa a weze bru ai unuẹse buobu taure a te ti nuhu oma. Oniọvo-ọmọtẹ jọ evaọ obọ Asia nọ a re se Nancy o kere nọ: “Ogbẹnyusu ọkpekpe mẹ jọ evaọ ukoko na o fiobọhọ kẹ omẹ gaga. O you omẹ wọhọ oniọvo riẹ nọ a yẹ tu ei. Ọ kareghẹhọ omẹ okenọ u kpemu, nọ ma jẹ hai ru eware kugbe. Ọ rẹ gaviezọ ziezi nọ mẹ tẹ be ta eware nọ e be kẹ omẹ uye, o wo odiri kẹhẹ. Yọ ẹsikpobi ọ rẹ kẹ omẹ ohrẹ. Ọ dhẹ kẹ omẹ vievie he, uvi ogbẹnyusu ọ rrọ.”

11. Fikieme o rọ gwọlọ ọdawẹ re ma sai fiobọhọ kẹ ohwo nọ a ru oware odada?

¹¹ Oware o tẹ be kẹ ohwo uye, o wọhọ oma nọ ọ nwa nọ o be dae gaga. Ọdawẹ nọ ma re dhesẹ o tẹ wọhọ oware nọ a re ro wholo iei re edada na i kpotọ. Inievo jọ nọ e siọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ota ba  no a ta nọ ohwo jọ evaọ ukoko na o ru rai oware nọ o da rai gaga evaọ okenọ u kpemu. Fikiere o be ruọ ae oma ha re a zihe bru Jihova ze. O sae jọ ejọ oma nọ a kienyẹ ae. Re a sai zihe ze, o gwọlọ nọ ohwo jọ ọ rẹ gaviezọ kẹ ae ziezi jẹ daoma dhesẹ ororokẹ. (Jem. 1:19) Oniọvo jọ nọ a re se María nọ ọ siọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ota ba oke jọ ọ ta nọ, “Oke yena, mẹ gwọlọ ohwo nọ ọ rẹ gaviezọ kẹ omẹ, ohwo nọ o re ririe oviẹ no omẹ aro, je fiobọhọ kẹ omẹ.”

12. Ẹvẹ uyoyou Jihova o rọ wọhọ ufi?

¹² Ebaibol na ọ ta nọ uyoyou nọ Jihova o wo kẹ idibo riẹ o wọhọ ufi. Ẹvẹ uyoyou Ọghẹnẹ o rọ wọhọ ufi? Roro kpahe onana: Dae rehọ iẹe nọ who kie fihọ abade nọ o bi fi ẹkporo yọ ame na ọ rrọ dhedhẹ gaga. Epanọ whọ be rọ da ame na, ohwo jọ nọ ọ rrọ okọ o te gbolo iflota kẹ owhẹ re whọ seba ekie diwi. Udu o tẹ dina kie owhẹ vi keme iflota na o ti ru owhẹ vori. Rekọ iflota na ọvo o sai siwi owhẹ hẹ. O te gwọlọ nọ ahwo nọ a rrọ okọ na a re gbolo ufi kẹ owhẹ, kẹsena a vẹ rọ ufi na si owhẹ ruọ eva okọ na. Jihova ọ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ a nyasiọ iẹe ba nọ: ‘Mẹ jẹ rọ ifi si ai te oma, ifi uyoyou.’ (Hos. 11:4) Epọvo na Ọghẹnẹ o bi ru ahwo nọ a siọ egagọ riẹ ba no, nọ a kie ruọ ebẹbẹ jẹ rrọ awawa wọhọ ohwo nọ o kie fihọ abade. O bi fiobọhọ kẹ ae re a zihe bru ei ze keme o you rai. Jihova ọ sae rọ owhẹ ru onana.

13. Ẹvẹ iku Pablo na i ro dhesẹ nọ u fo re ma dhesẹ uyoyou kẹ inievo nọ e nyasiọ Jihova ba no?

¹³ U fo re ma hae ta kẹ inievo nọ e siọ egagọ Jihova ba no inọ Jihova o you rai  gbe nọ ma you rai re. Pablo nọ ma ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na ọ siọ egagọ Jihova ba vrẹ ikpe ọgba. Ọ ta nọ: “Ohiohiẹ ẹdẹ jọ nọ me je no uwou kpohọ oria jọ, mẹ ruẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ kpako no. Ẹme nọ ọ ta kẹ omẹ o dhesẹ nọ o you omẹ. Me te muhọ ẹviẹ wọhọ ọmọboba. Mẹ tẹ ta kẹe nọ o wọhọ nọ Jihova o vi rie bru omẹ ze. Okioke yena mẹ rọ gbaemu nọ me re zihe bru Jihova ze.”

14. Evaọ ọtadhesẹ nọ ọ rrọ Luk 15:4, 5 na, eme othuru-igodẹ na o ru nọ ọ ruẹ ogodẹ nọ o vru na no?

¹⁴ U fo re ma hai fiobọhọ kẹ enọ i siuke kpemu no evaọ egagọ Jihova. O sae jọnọ eware edada buobu e via kẹ ae no wọhọ ọmọ nọ o zihe bru ọsẹ riẹ ze nọ Jesu ọ ta kpahe evaọ ọtadhesẹ riẹ na. Yọ ẹsejọhọ fikinọ a duomahọ akpọ Setan no, a gbe wo emamọ usu kugbe Jihova ha. Fikiere, ma re fiobọhọ kẹ ae re a wariẹ si kẹle Jihova. Evaọ ọtadhesẹ ogodẹ nọ o vru na, Jesu ọ ta nọ othuru-igodẹ na ọ wọ ogodẹ na fihọ ẹkoko zihe kpohọ oria nọ uthuru na o rrọ. Whaọ oma o lọhọ othuru-igodẹ na no keme ọ be gwọlọ ogodẹ na anwẹsiẹ. Ghele na, ọ wọ ogodẹ na fihọ ẹkoko keme ọ riẹ nọ ogodẹ na o gbe wo ẹgba nọ ọ te rọ nyate obonọ uthuru na o rrọ họ.​—Se Luk 15:4, 5.

15. Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ inievo nọ e gwọlọ zihe bru Jihova ze? (Rri ẹkpẹti na, “ Obe jọ nọ U re Fiobọhọ Gaga.”)

¹⁵ Re ma sai fiobọhọ kẹ inievo jọ nọ e nyasiọ Jihova ba no zihe ze, okolo iruo ho, yọ o rẹ rehọ oke. Rekọ ẹzi Jihova, Ebaibol na, gbe ebe ukoko na e sai fiobọhọ kẹ omai ru onana. (Rom 15:1) Ẹvẹ ma  sai ro fiobọhọ kẹ inievo nana? Ọkpako ukoko jọ ọ ta nọ, “U fo nọ a re wuhrẹ Ebaibol kugbe inievo buobu nọ e siọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ota ba no nọ e gwọlọ zihe ze.” * Fikiere, ekpako ukoko a tẹ ta kẹ owhẹ nọ who wuhrẹ kugbe ọjọ, whọ se he. Ọkpako ukoko na ọ ta re nọ, “Oniọvo nọ o bi ti wuhrẹ kugbe ọnọ ọ gwọlọ zihe ze na ọ rẹ whẹtiẹe họ oma, ọ rẹ jọ ohwo nọ ọ rẹ sae ta eva kẹ.”

16. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ ikọ-odhiwu i bi fiobọhọ kẹ omai?

¹⁶ Eware nọ inievo mai buobu a rọ ẹro ruẹ no i dhesẹ nọ ikọ-odhiwu i bi fiobọhọ kẹ omai gwọlọ ku inievo nọ i siuke kpemu no, nọ e gwọlọ zihe bru Jihova ze. (Evia. 14:6) Wọhọ oriruo, oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Silvio evaọ obọ Ecuador ọ lẹ se Jihova gaga inọ ọ gwọlọ zihe ziọ ukoko na. Epanọ ọ be rọ lẹ na, ekpako ukoko ivẹ i te kporo ẹthẹ riẹ. No umuo ẹdẹ yena ze, ekpako na a te je fiobọhọ kẹe re o zihe bru Jihova ze.

17. Ma te fiobọhọ kẹ oniọvo nọ o siuke kpemu zihe ze, ẹvẹ o rẹ jọ omai oma?

¹⁷ Nọ ma te fiobọhọ kẹ oniọvo nọ o siuke kpemu zihe bru Jihova ze, eva e rẹ were omai gaga. Ọkobaro jọ nọ a re se Salvador nọ ọ be hae daoma fiobọhọ kẹ inievo nọ e siọ ewuhrẹ ba no, ọ ta nọ: “Me te roro kpahe inievo itieye nọ i zihe ze no, eva e rẹ were omẹ gaga. Mẹ tẹ ruẹ ogodẹ Jihova jọ nọ Jihova o fiobọhọ kẹ va Setan abọ zihe ziọ ukoko na, jẹ kareghẹhọ nọ mẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ ohwo yena, eva ọvo e rẹ were omẹ.”​—Iruẹru 20:35.

18. Otẹrọnọ whọ siọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ota ba no, eme u fo nọ whọ rẹ riẹ?

¹⁸ Otẹrọnọ whọ siọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ota ba no, riẹ nọ Jihova o gbe you owhẹ. Ọ gwọlọ nọ who zihe bru ei ze. Daoma ra kpobi re who zihe ze. Jihova ọ wọhọ ọsẹ ọmọ nọ ọ kwa no uwou nọ Jesu ọ ta kpahe evaọ ọtadhesẹ na. Jihova o bi si ẹro no edhere he, yọ eva e te were iẹe gaga nọ who te zihe ze.