UZOẸME UWUHRẸ 47
OLE AVỌ 103 Esẹro na Yọ Ezae nọ A rọ Kẹ Ekẹ
Inievo-Emezae, kọ Wha be Daoma re Wha Te Ọkpako Ukoko?
“Otẹrọnọ ọzae jọ ọ be daoma re o te ohwo nọ ọ rẹ jọ ọsẹro, emamọ iruo ọ be gwọlọ na.”—1 TIM. 3:1.
OWARE NỌ A JARIẸ TA KPAHE
A jariẹ ta kpahe eware nọ oniọvo-ọmọzae o re ru taure a tẹ te rehọ iẹe mu ọkpako.
1-2. Eware jọ vẹ họ “emamọ iruo” nọ ọkpako ukoko o re ru?
OTẸRỌNỌ whọ rrọ odibo oruiruo no anwọ oke jọ ze na, ẹsejọhọ who bi te ohwo nọ a re ro mu ọkpako no. Kọ whọ be daoma re who te ohwo nọ a re ro mu ọkpako re who ru “emamọ iruo” nọ ọkpako o re ru?—1 Tim. 3:1.
2 Eware jọ vẹ ọkpako ukoko o re ru? O re kpohọ usi uwoma ziezi, je fiobọhọ kẹ inievo na re a sae ta usi uwoma. Ọ rẹ hae nyae tuduhọ inievo na awọ, ọ rẹ rehọ ẹme Ọghẹnẹ wuhrẹ ai, o ve je wo emamọ uruemu nọ inievo na a rẹ sae rọ aro kele. Enana kpobi e wha riẹ ze nọ Ebaibol ọ rọ ta nọ ekpako nọ i bi ru iruo gaga na yọ ezae nọ a rọ “kẹ ekẹ.”—Ẹf. 4:8.
3. Eme oniọvo-ọmọzae o re ru re ọ sai te ohwo nọ a re ro mu ọkpako ukoko? (1 Timoti 3:1-7; Taitọs 1:5-9)
3 Eme who re ru re whọ sai te ohwo nọ a re ro mu ọkpako ukoko? Orọnikọ eware nọ a re rri ro fi ohwo họ iruo evaọ akpọ na, eye a re rri ro fi ohwo họ ọkpako ho. A tẹ be rehọ ahwo iruo, a sai fi owhẹ họ iruo na, a tẹ riẹ nọ whọ riẹ iruo na. Rekọ o rrọ ere he, nọ a tẹ be rehọ ohwo mu ọkpako ukoko. Orọnikọ fikinọ whọ riẹ usi uwoma ẹta jẹ riẹ ahwo ewuhrẹ a rẹ rọ nwane rehọ owhẹ mu ọkpako ho. Whọ rẹ jẹ daoma ru eware efa nọ Ebaibol ọ ta nọ ohwo nọ a re ro mu ọkpako ukoko o re ru. (Se 1 Timoti 3:1-7; Taitọs 1:5-9.) Ma te jọ uzoẹme nana ta ẹme te eware jọ nọ i wuzou gaga nọ u fo nọ ohwo nọ a re ro mu ọkpako ukoko o re ru. Ọrọ ọsosuọ, ọ rẹ jọ ohwo nọ te inievo ukoko na, te ahwo nọ a rrọ ukoko na ha a rẹ ta ẹme ezi riẹ. Ọrọ avọ ivẹ, o re kru egagọ Ọghẹnẹ ga, o ve je fiobọhọ kẹ ahwo uwou riẹ ru ere re. Ọrọ avọ esa, o re ru eware jọ ro fiobọhọ kẹ inievo ukoko na.
JỌ OHWO NỌ A RẸ TA ẸME EZI RIẸ
4. A tẹ ta nọ ohwo ọ “kare afuẹwẹ,” eme o dhesẹ?
4 Re whọ sai te ohwo nọ a re ro mu ọkpako, whọ rẹ “kare afuẹwẹ.” Koyehọ who re ru eware nọ e rẹ wha ekpehre odẹ se owhẹ hẹ. O vẹ te whae ze nọ inievo ukoko na a te rọ ta ẹme ezi ra. Ere ọvo ho, whọ rẹ jọ “ohwo nọ ahwo obọ otafe a be ta emamọ ẹme kpahe.” Ahwo nọ a rrọ ukoko na ha a rẹ sae ta ikpehre eme kpahe eware nọ who bi wuhrẹ evaọ Ebaibol na. Yọ ẹsejọ dede a re dhesẹ owhẹ nọ whọ rẹ ta uzẹme he hayo inọ who wo emamọ uruemu hu. Rekọ jọ o jọ nọ ere whọ ginẹ rrọ họ. (Dan. 6:4, 5) Nọ omara nọ, ‘Kọ me gine wo emamọ uruemu nọ inievo ukoko na te ahwo nọ a rrọ ukoko na ha a rẹ ta ẹme kpahe?’
5. Oghẹrẹ uruemu vẹ who re wo nọ u re dhesẹ nọ whẹ yọ ohwo nọ o “you ewoma”?
5 Whọ tẹ rrọ ohwo nọ “o you ewoma,” who re muẹrohọ eware iwoma nọ ahwo a bi ru. Yọ whọ rẹ vuẹ ae epanọ emamọ uruemu nọ a wo o were owhẹ te. Oware jọ re họ, whọ rẹ jọ ohwo nọ ọ rẹ gwọlọ ru eware iwoma kẹ ahwo. Yọ ẹsejọ dede orọnọ eware nọ ohwo na ọ gwọlọ nọ who ru kẹe ọvo who re ru hu. Who re ru eware efa nọ whọ riẹ nọ e te were iẹe. (1 Tẹs. 2:8) Fikieme o rọ roja gaga re ekpako ukoko a “you ewoma”? Keme ọkpako ọ rẹ rehọ oke nọ ọ hai ro ru eware obọriẹ nyae tuduhọ inievo na awọ. Yọ o re ru eware efa evaọ ukoko na. (1 Pita 5:1-3) Rekọ obọ nọ a bi fihọ kẹ inievo ukoko na o be lẹliẹ eva were ae gaga. O be kẹ ae uye he inọ a kpairoro vrẹ eware jọ nọ a hai ti ru kẹ omobọ rai.—Iruẹru 20:35.
6. Eware jọ vẹ ohwo nọ o re “dede erara rehọ” o re ru? (Ahwo Hibru 13:2, 16; rri uwoho na re.)
6 Oware jọ nọ u re dhesẹ nọ who re “dede erara rehọ” họ, who re ru eware iwoma kẹ oghoghẹrẹ ahwo kpobi, orọnikọ enọ e kẹle owhẹ oma ọvo ho. (1 Pita 4:9) Obe jọ o ta nọ ohwo nọ o re dede erara rehọ gaga “ọ tẹ be ghọ ọrara, o re ru ei no eva riẹ kpobi ze.” Nọ omara nọ, ‘Kọ mẹ yọ ohwo nọ o re dede erara rehọ?’ (Se Ahwo Hibru 13:2, 16.) Ohwo nọ o re dede erara rehọ, erara e tẹ kpahe iẹe, ọ rẹ rehọ omoware kpobi nọ u te rie obọ ghọ ae. O re ru utho nọ ọ sai ru kẹ ohwo na, ohwo na ọ tẹ make rrọ oyogbe nọ ọ sai ti ru oware ovo kẹe odẹnotha ha. Yọ ọ rẹ ghọ esẹro okogho, inievo nọ a vi ze ti ru ẹme, gbe amọfa nọ a bi ru iruo gaga evaọ ukoko na.—Emu. 18:2-8; Itẹ 3:27; Luk 14:13, 14; Iruẹru 16:15; Rom 12:13.
7. Oghẹrẹ vẹ ọkpako ukoko o re yeri uzuazọ riẹ nọ u re dhesẹ nọ “o you ugho ho”?
7 Ohwo nọ a re ro mu ọkpako ọ rẹ jọ “ohwo nọ o you ugho ho.” Orọnọ epanọ who re ro fe o rẹ mae jọ owhẹ oja ha. Te who fe te who yogbe, iruo Uvie na whọ rẹ rọ karo evaọ eware kpobi nọ whọ gwọlọ ru. (Mat. 6:33) Whọ rẹ rehọ oke ra, ẹgba ra, gbe eware nọ who wo gọ Jihova, je fiobọhọ kẹ uviuwou ra gbe ukoko na. (Mat. 6:24; 1 Jọn 2:15-17) Nọ omara nọ: ‘Oghẹrẹ ubiẹro vẹ me bi ro rri ugho? Kọ me te wo eware nọ e mae roja no, e be da omẹ ẹro? Binikọ me bi le ugho kiti kiti, re me gbe wo eware efa?’—1 Tim. 6:6, 17-19.
8. Eme gbe eme who re ru nọ u re dhesẹ nọ whẹ yọ ohwo nọ uruemu riẹ o rrọ “owowa” who te je wo “oma-onyẹ”?
8 Whọ rẹ jẹ jọ ohwo nọ “uruemu riẹ o rẹ jọ owowa,” who ve je “wo oma-onyẹ.” Onana u dhesẹ nọ who re ru eware vrẹta ha. Whọ rẹ re emu bu hrọ họ, whọ rẹ da idi bẹ hẹ, whọ rẹ sẹ omosẹ ra kpatiẹ, yọ whọ rẹ rehọ euwa buobu rri ifimu hayo zaro ho. Yọ evaọ ẹme osẹ gbe eware efa, orọnikọ onọ u kie ze kpobi whọ rẹ dhẹ lele he. (Luk 21:34; Jem. 4:4) Whọ rẹ jọ ohwo nọ ọ rẹ kaki mu ofu hu, o tẹ make rọnọ a ru owhẹ eva dha. Whọ rẹ “jọ ọgba-udi hi,” koyehọ whọ rẹ da vrẹ oma ha, yọ whọ rẹ jọ ohwo nọ a riẹ nọ ọ rẹ da bu hu. Nọ omara nọ, ‘Kọ eware nọ me bi ru u dhesẹ nọ me re ru eware vrẹta ha, mẹ tẹ jẹ rrọ ohwo nọ ọ rẹ nyẹ oma mẹ?’
9. Ẹvẹ ohwo nọ o “wo iroro nọ e gba” jẹ rrọ “kpatiẹ” ọ rẹ jọ?
9 Whọ tẹ rrọ ohwo nọ o “wo iroro nọ e gba,” who re rri otọ mu re who te ti ru oware, yọ who re roro kpahe ẹme nọ Ebaibol ọ ta. Ma riẹ nọ whọ be hai roro kpahe ẹme nọ Ebaibol ọ ta re who te ti ru oware, yọ o be lẹliẹ owhẹ ru eware avọ areghẹ. Who bi mu eware ru hu, yọ who re mu la ruọ ẹme he. Ruabọhọ iẹe. Who gbe ri roro ẹme jọ te nọ whọ riẹ egha nọ ẹme na o rri hi, who dhunu họ iẹe he. (Itẹ 18:13) Who te bi ru enẹ, who ti ru eware nọ i dhesẹ nọ who bi rri eware oghẹrẹ nọ Jihova o re rri eware. U te no ere no, whọ rẹ “jọ kpatiẹ.” Koyehọ who re ru eware whọhọ whọhọ họ, yọ who re leti hi. A te fi oke họ kẹ oware jọ, whọ rẹ daoma ru ei evaọ ẹruoke. Whọ rẹ jọ ohwo nọ a re fievahọ, whọ vẹ jẹ jọ ohwo nọ a riẹ nọ o re ru oware nọ ukoko o ta. Who te wo uruemu utionana, ahwo a rẹ ta ẹme ezi ra. Obọnana, ma te ta ẹme kpahe eware nọ Ebaibol ọ ta nọ ohwo nọ ọ rẹ jọ ọkpako ukoko o re ru re ọ sai fiobọhọ kẹ uviuwou riẹ kruga.
JỌ OHWO NỌ AHWO UVIUWOU RIẸ A RẸ SAE RỌ ARO KELE
10. Eme ọzae nọ “ọ be sẹro uviuwou riẹ ziezi” o re ru?
10 Otẹrọnọ who wo aye no, re a tẹ te rehọ owhẹ mu ọkpako, a re rri oghẹrẹ nọ whẹ avọ aye ra wha rrọ. Fikiere whọ rẹ “sẹro uviuwou [ra] ziezi.” Whọ rẹ jọ ọzae nọ ahwo a riẹ nọ o you aye gbe emọ riẹ jẹ be rẹrote ai. Who re kru ukoko na ga, who ve je fiobọhọ kẹ ẹkwẹ ra re a kruga. Fikieme o rọ rrọ ere? O roja gaga, keme Pọl ukọ na ọ nọ inọ: “Otẹrọnọ ọzae ọ riẹ epanọ ọ rẹ rọ sẹro uviuwou riẹ hẹ, ẹvẹ ọ sae rọ rẹrote ukoko Ọghẹnẹ?”—1 Tim. 3:5.
11-12. Eme a re rri re a tẹ te rọ ọzae nọ o wo uviuwou mu ọkpako? (Rri uwoho na re.)
11 Otẹrọnọ who yẹ emọ no, emọ ra a rẹ jọ emọ nọ “e be romakpotọ avọ osegboja kpobi.” Who re wuhrẹ ai ziezi jẹ kpọ ae họ edhere, rekọ orọnọ avọ ofu hu. Emaha a rẹ hwẹ jẹ zaro gaga, rekọ wuhrẹ ai re a wo emamọ uruemu, re a hai yoẹme, jẹ kẹ ahwo adhẹẹ. Oye ovo gbe he, daoma gaga re who wuhrẹ ai epanọ a rẹ sae rọ kẹle Jihova ziezi je ru oware nọ Ebaibol ọ ta. Who ve je fiobọhọ kẹ ae re a te ahwo nọ a rẹ họ-ame.
12 Ohwo nọ a re ro mu ọkpako ọ rẹ jọ ohwo nọ “emọ riẹ e rọwo, yọ ahwo a be ta kpahe ae he inọ a bi yeri uzuazọ ofafariẹ hayo a rrọ ahwo ọwọsuọ.” Kọ ọmọ ọkpako ukoko nọ ọ rrọ ukoko na ọ tẹ raha uzi ulogbo jọ, kọ a sai si ọsẹ riẹ no ọkpako? Otẹrọnọ ọsẹ na o bi wuhrẹ ọmọ na jẹ kpọe họ anwẹdẹ hẹ, a rẹ sai rri rie nọ o gbe te ohwo nọ ọ rẹ jọ ọkpako ho.—Rri Uwou-Eroro Akpe 15, 1996, ẹwẹ. 21, edhe. 6-7.
WO URUEMU NỌ O TE LẸLIẸ OWHẸ RẸROTE UKOKO NA
13. Eme who re ru nọ u re dhesẹ nọ whẹ yọ “ohwo nọ o wo iroro,” yọ who “wo udu ogaga ha”?
13 Nọ inievo-emezae a te wo uruemu nọ u fo nọ Oleleikristi o re wo, o rẹ wha erere se ukoko na soso. Ọzae nọ o “wo iroro,” o re ru oware nọ o rẹ lẹliẹ udhedhẹ jọ ukoko na. Whọ tẹ gwọlọ nọ a rri owhẹ inọ whẹ yọ ohwo nọ o wo iroro, hae gaviezọ kẹ amọfa, je roro kpahe ẹme nọ a ta ze. Kọ a tẹ be gba ẹgwae, ahwo buobu evaọ ẹgwae na a tẹ ta nọ enẹ ma re ru oware na, yọ Ebaibol ọ ta nọ o thọ họ, whọ te rọwo fihọ iẹe, o tẹ make rọnọ o kiehọ owhẹ oma ha? Nọ a ta nọ ọkpako “o re wo udu ogaga ha” na, u dhesẹ nọ who re si ikẹ hẹ inọ onọ u re kiehọ owhẹ oma ọvo a re ru. Keme whọ riẹ nọ ẹsibuobu, ọna ọ ta ze, ọna ọ ta ze, a rẹ rọ riẹ onọ o mai woma nọ a re ru. (Emu. 13:8, 9; Itẹ 15:22) Whọ rẹ jọ ohwo nọ “ọ rẹ kaki mu ofu hu,” yọ whọ rẹ jọ “ohwo nọ ẹwhọ ọ rẹ were he.” Keme uruemu utioye na o rẹ whae ze nọ who ti ro ru ahwo gaga je lele ahwo vro avro ẹsikpobi. Ukpọ ere, jọ ohwo odhedhẹ. Nọ avro hayo ẹwhọ ọ tẹ rrọ otọ, ohwo odhedhẹ o re ru epanọ a re ro ku ẹme na họ. (Jem. 3:17, 18) Whọ tẹ be kpahe ẹme wolẹ kẹ ohwo nọ ofu o bi mu, o rẹ lẹliẹ ofu na kpotọ. O sai tube ru udu ahwo nọ a be wọso omai dhẹ.—Ibr. 8:1-3; Itẹ 20:3; 25:15; Mat. 5:23, 24.
14. A tẹ ta nọ ohwo nọ a re ro mu ọkpako “ọ rẹ jọ ohwo nọ o kurẹriẹ obọ họ” yọ ọ rẹ jọ “ọnọ a re fievahọ,” eme a be ta na?
14 Oniọvo-ọmọzae nọ a re ro mu ọkpako ọ rẹ jọ “ohwo nọ o kurẹriẹ obọ họ.” Orọnikọ oyena o nwani dhesẹ nọ whọ rẹ họ-ame te ikpe buobu no re who te ti te ọkpako ho. Rekọ whọ rẹ kareghẹhọ nọ re ohwo ọ tẹ te jọ Oleleikristi nọ o ye te, o rẹ rehọ oke. Taure who te ti te epanọ a rẹ rọ rehọ owhẹ mu ọkpako, whọ rẹ romakpotọ, who ve je ru iruo kpobi nọ a kẹ owhẹ avọ evawere bẹsenọ Jihova o re ru nọ a rẹ rọ kẹ owhẹ iruo efa. Nwanọ ere Jesu o ru re. (Mat. 20:23; Fil. 2:5-8) U te no ere no, who te tilẹmu oware nọ Jihova gbe ukoko riẹ o ta ghelọ ebẹbẹ nọ i bi te owhẹ, yọ who bi dhesẹ nọ whẹ yọ “ọnọ a re fievahọ.”—1 Tim. 4:15.
15. Kọ ohwo ọ rẹ riẹ ẹme eru gaga taure a tẹ te rehọ iẹe mu ọkpako? Ru ei vẹ.
15 Ikereakere na e vuẹ omai vevẹ inọ ọsẹro “ọ rẹ jọ ọnọ ọ rẹ sai wuhrẹ ahwo.” Kọ ẹme nọ a be ta na họ whọ rẹ jọ ohwo nọ ọ riẹ ẹme eru gaga tao? Ijo. Ma jọ ukoko na wo ekpako buobu nọ e be daoma gaga dede nọ a nwane riẹ ẹme eru tere he. Ghele na, a rẹ ta ẹme ruọ ohwo oma nọ a te kpohọ usi uwoma. Yọ a rẹ ta ẹme nọ o re te inievo na udu nọ a tẹ nyae tuduhọ ae awọ. (Je rri 1 Ahwo Kọrint 12:28, 29; gbe Ahwo Ẹfisọs 4:11.) Rekọ otẹrọnọ whọ nwane riẹ ẹme eru tere he, gbẹ hae daoma re whọ riẹ epanọ a re wuhrẹ ahwo ziezi. Kọ eme o ti fiobọhọ kẹ owhẹ?
16. Eme o sae lẹliẹ owhẹ riẹ epanọ a re wuhrẹ ahwo ziezi? (Rri uwoho na re.)
16 “Nya lele ẹme uzẹme na whawha.” Oware jọ nọ u re fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ ahwo ziezi nọ who te bi ru ẹme hayo kẹ ohwo ohrẹ họ, ta oware nọ o rrọ Ebaibol. Hae romatotọ se Ebaibol gbe ebe ukoko na kẹse kẹse. (Itẹ 15:28; 16:23) Nọ who te bi se oria jọ, muẹrohọ oghẹrẹ nọ a fa otọ ikereakere na. Who te bi wuhrẹ ahwo, daoma ta ẹme na oghẹrẹ nọ o re ro te ahwo udu. Nọ who te ru ẹme no, nọ ekpako ukoko nọ e riẹ ẹme eru ziezi re a vuẹ owhẹ oware nọ whọ sai ru ẹdẹfa re ẹme ra o woma viere. Who ve je ru oware nọ a ta kẹ owhẹ. (1 Tim. 5:17) Ẹsibuobu ekpako a rẹ “tuduhọ ahwo awọ.” Rekọ ẹsejọ a rẹ “whọku” inievo jọ. Te a be tuduhọ oniọvo rai awọ, te a be whọku ei, a rẹ rọ unu kpotọ ta ẹme na. Whọ tẹ be rọ unu kpotọ ta ẹme kẹ ohwo, jẹ be tae evaọ oghẹrẹ nọ ohwo na ọ rẹ rọ riẹ nọ who you rie, yọ Ebaibol whọ be rọ ẹme na no ze, ẹme na o re tei udu. Fikieme o te rọ jọ ere na? Keme Jesu Owuhrẹ Ologbo na whọ be rọ aro kele na.—Mat. 11:28-30; 2 Tim. 2:24.
HAI GBE RU EWARE NỌ WHỌ SAI RO TE ỌKPAKO
17. (a) Eme idibo iruiruo a rẹ kareghẹhọ nọ a be daoma re a te ahwo nọ a re ro mu ekpako na? (b) Ekpako ukoko a te bi rri oniọvo jọ sọ o te ohwo nọ a re ro mu ọkpako, eme a rẹ kareghẹhọ? (Rri ẹkpẹti na “ Who Du Roro nọ O re Ru Eware Kpobi Gbagba Tao Ha.”)
17 Nọ idibo iruiruo a te rri eware nọ ohwo o re ru re o te ti te ọkpako, ẹsejọhọ ejọ a te ta nọ, ‘Kọ nọ eweware nọ ohwo o re ru? Kpakọ mẹ te sai te ọkpako ẹdẹvo ho.’ Rekọ kareghẹhọ nọ Jihova o bi rẹro nọ who ti ru eware na wọhọ ohwo ọgbagba ha, yọ inievo na a bi rẹro oware utioye gbe he. (1 Pita 2:21) Ẹzi ọfuafo Jihova o ti fiobọhọ kẹ owhẹ ru eware na, yọ ẹzi ọfuafo na o wo ẹgba wo umuo ho. (Fil. 2:13) Kọ oware jọ ọ rrọ usu eware na nọ whọ gwọlọ gbẹ daoma fihọ? O tẹ rrọ ere, lẹ se Jihova kpahe iẹe. Jọ ebe ukoko na kiẹ kpahe iẹe, re whọ jẹ nọ ekpako na epanọ whọ sai ro ru ei ziezi.
18. Eme u fo nọ idibo iruiruo kpobi a rẹ daoma gbe ru?
18 Ajọ mai kpobi, te enọ a ro mu ekpako no, a gbẹ hai ru eware nọ ma jọ uzoẹme nana wuhrẹ na. (Fil. 3:16) Kọ whẹ yọ odibo oruiruo? O tẹ rrọ ere, daoma te ohwo nọ a re ro mu ọkpako! Lẹ se Jihova re o gbe wuhrẹ owhẹ, je fiobọhọ kẹ owhẹ re whọ sai te ohwo nọ a rẹ kẹ iruo efa nọ who re ru kẹe gbe inievo ra evaọ ukoko na. (Aiz. 64:8) Ajọ Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ nọ whọ be daoma na, re whọ sai te ohwo nọ a re ro mu ọkpako.
OLE AVỌ 101 Joma rọ Okugbe Ruiruo Ọghẹnẹ