1. Eme u je fo re ma lele ohrẹ nọ inievo nọ e kpako no a kẹ omai?

 MA TẸ gwọlọ jiroro jọ nọ e roja gaga, ma rẹ gwọlọ ohwo jọ nọ ọ rẹ kẹ omai ohrẹ. Ekpako ukoko na gbe inievo efa nọ i kruga ziezi a sae vuẹ omai oware nọ u re fiobọhọ kẹ omai. Ọkpako soso ọ tẹ hrẹ omai, ma du nwani roro nọ, ‘Kọ nọ ọ be ta ẹme na dede, ọ tubẹ riẹ nọ akpọ yena ọ vrẹ no?’ Ma du roro ere he. Jihova ọ gwọlọ nọ ma wuhrẹ mi ahwo nọ e kpako no. Ithihi rai i bu otọ vi emai. A ruẹ eware buobu no evaọ akpọ, yọ a wo areghẹ gaga.—Job 12:12.

2. Eme ma ti wuhrẹ evaọ uzoẹme nana?

² Jihova ọ rehọ ahwo jọ nọ e kpako no nọ e gọ riẹ ziezi rọ tuduhọ ahwo riẹ awọ jẹ vuẹ ae oware nọ a re ru. A gbiku rai fihọ Ebaibol. Ahwo otiọye na jọ họ Mosis, Devidi, gbe Jọn ukọ na. Ejọ i whu bẹ no re a te ti yẹ ejọ. Yọ orọnọ oghẹrẹ ọvona eware e jọ kẹ ae he. Nọ a who be kẹle uwhu no, a tẹ kẹ izoge na emamọ ohrẹ. Aimasa na a ta ẹme nọ o dhesẹ nọ o roja gaga re ohwo o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ. Jihova o ru nọ a ro kere emamọ eme yena fihọ Ebaibol nọ ma rẹ ruẹ se nẹnẹ. Mai kpobi na, te emaha te ekpako, ma te rri ẹme nọ a ta, u ti fiobọhọ kẹ omai. (Rom 15:4; 2 Tim. 3:16) Ma te jọ uzoẹme nana ta ẹme kpahe eme urere nọ aimasa na a ta, gbe oware nọ ma sai wuhrẹ no ai ze.

WHỌ TE “RRIA OKE KRẸKRI”

3. Eware jọ vẹ Mosis o ru?

³ Mosis yọ ohwo nọ ọ rọ eva riẹ kpobi gọ Jihova. Ọ jọ ọruẹaro Ọghẹnẹ, obruoziẹ, osu gbe ohwo nọ o re kere iku eware nọ e via. Mosis ọ ruẹ eware buobu evaọ oke riẹ. Ọye Jihova o ro su ahwo Izrẹl no igbo Ijipti. Ọ ruẹ iruo igbunu buobu nọ Jihova o ru. Ọye Jihova o ro kere ebe isoi ọsosuọ Ebaibol na gbe  Olezi 90. Yọ o wọhọ nọ ọye o kere Olezi 91. O wọhọ nọ ọye ọvona o kere obe Job re.

4. Amono Mosis ọ ta ẹme kẹ, kọ eme ọ kareghẹhọ ae?

⁴ Omoke jọ taure Mosis o te ti whu, o te se ahwo Izrẹl kpobi kokohọ. Oke yena yọ Mosis ọ jọ ikpe udhozeza. Ọ tẹ kareghẹhọ ae eware nọ Jihova o ru kẹ ae no. Ahwo jọ evaọ usu ahwo na, okenọ a jọ uzoge, a ruẹ eware igbunu buobu nọ Jihova o ru fiki rai. A tẹ jẹ ruẹ eware egaga nọ Jihova o ru ahwo Ijipti. (Ọny. 7:3, 4) Jihova ọ hẹriẹ Abade Ọwawae na kẹ ae, a tẹ nya udevie riẹ vrẹ. Yọ iraro rai Fẹro avọ egbaẹmo riẹ a jọ da ame whu evaọ abade na. (Ọny. 14:29-31) Okenọ a jọ udhude na, Jihova ọ thọ rai, ọ tẹ jẹ rẹrote ae. (Izie. 8:3, 4) Whaọ oke u te no nọ ahwo Izrẹl a be te rọ ruọ Ẹkwotọ Eyaa na. Mosis ọ ruẹ nọ uvẹ nọ ọ rẹ rọ tuduhọ ahwo na awọ u rovie no. a

5. Ma te rri obe Iziewariẹ 30:19, 20, eme Mosis ọ ta kẹ ahwo Izrẹl inọ o te via nọ a te yoẹme?

⁵ Eme Mosis ọ ta? (Se Iziewariẹ 30:19, 20.) Ọ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ a te yoẹme, eware i ti woma kẹ ae. Jihova ọ te ghale ae, a vẹ te rria oke krẹkri evaọ ẹkwotọ nọ Jihova ọ ya eyaa inọ ọ te kẹ ae na. Ẹkwotọ na o woma wo umuo ho! Yọ a tẹ kọ eware fihọ iẹe, u re wou eware gaga. Rri eware nọ Mosis ọ ta inọ ahwo Izrẹl a te ruẹ evaọ ẹkwotọ na: “Ikpewho nọ e rrọ ruaro jẹ rrọ wowoma nọ wha bọ họ, iwou nọ e vọ avọ oghoghẹrẹ eware iwoma kpobi nọ wha ruẹ uye fihọ họ, egọdọ-ame nọ a bru fihọ itho nọ wha tọ họ, te egbọ evaene gbe ire olivi nọ wha kọ họ.”—Izie. 6:10, 11.

6. Fikieme Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ ahwo erẹwho efa uvẹ re a fi ahwo Izrẹl kparobọ?

⁶ Mosis ọ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ a gbe yoẹme he, eware e te riẹ nya kẹ ae he. A tẹ gwọlọ nọ a rẹ rria Ẹkwotọ Eyaa na tọ, a re koko izi Jihova. Mosis ọ ta kẹ ae nọ jọ a “salọ uzuazọ.” Ọ vuẹ rai epanọ a sae rọ salọ uzuazọ. Ọ ta kẹ ae nọ a re yoẹme kẹ Jihova a vẹ jẹ “talamu” Jihova. Edele eme yena kpobi nọ Mosis ọ ta na, ahwo Izrẹl a yoẹme kẹ Jihova ha. Fikiere nọ u te oke jọ no, Jihova ọ tẹ kẹ ahwo Asiria uvẹ nọ a rọ nyaze te raha ofẹ jọ Izrẹl no je mu ai kpohọ igbo. Jihova ọ tẹ jẹ kẹ ahwo Babilọn uvẹ uwhremu na nọ a rọ nyaze te raha ofẹ nọ o kiọkọ je mu ahwo nọ a be rria ofẹ yena kpohọ igbo.—2 Iv. 17:6-8, 13, 14; 2 Irv. 36:15-17, 20.

7. Eme ma wuhrẹ no ẹme nọ Mosis ọ ta ze? (Rri uwoho na re.)

⁷ Eme ma wuhrẹ no oware nọ o via kẹ ahwo Izrẹl na ze? Ma te yoẹme, ma re wo uzuazọ. Okenọ Mosis ọ rọ ta ẹme kẹ ahwo Izrẹl na, yọ a bi ti ru re a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na. Mai omamai re, okenọ ma te rọ ruọ akpọ ọkpokpọ na ọ kẹle kpobi no. A ti ru otọakpọ na soso fihọ aparadase. (Aiz. 35:1; Luk 23:43) Oke yena, Ẹdhọ avọ izi imuomu riẹ a te gbẹ jariẹ hẹ. (Evia. 20:2, 3) Egagọ erue nọ e be viẹ ahwo họ nẹnẹ nọ a gbẹ be rọ riẹ Jihova ha na, e te gbẹ jariẹ hẹ. (Evia. 17:16) Egọmeti nọ e be rọ uye bẹ ahwo nọ a bi su nẹnẹ na, e te gbẹ jariẹ gbe he. (Evia. 19:19, 20) Jihova ọ te kẹ ohwo ọvo uvẹ re ọ wha ozighi fihọ akpọ ọkpokpọ na ha. (Ol. 37:10, 11) Ohwo kpobi o ti koko izi Jihova. Yọ oria nọ a bi jo koko izi Jihova, udhedhẹ gbe okugbe o rẹ jariẹ. Fikiere ahwo-akpọ a ti you ohwohwo je fievahọ ohwohwo oke yena. (Aiz. 11:9) Who rri emamọ akpọ nọ ọ rrọ obaro hẹrẹ omai! Ma te yoẹme kẹ Jihova, orọnikọ imikpe jọ ọvo ma te rria akpọ ọkpokpọ na ha. Rekọ ma te rriae bẹdẹ bẹdẹ.—Ol. 37:29; Jọn 3:16.

8. Nọ imishọnare jọ ọ kareghẹhọ eyaa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ya, eme o lẹliẹ e riẹ ru? (Jud 20, 21)

 ⁸ Joma hai roro kpahe eyaa nọ Ọghẹnẹ ọ ya kẹ omai inọ ma te rria bẹdẹ bẹdẹ na. Ma te bi ru ere, odawọ o tẹ maki te omai, ma te daoma gbe ru oware nọ o rẹ were Jihova. (Se Jud 20, 21.) Ma tẹ be hai roro kpahe eyaa na, o rẹ jẹ lẹliẹ omai wo ẹgba nọ ma re ro dikihẹ ga, re ma gbe ru oware uyoma nọ u bi si omai urru hu. U wo oniọvo jọ nọ ọ rrọ imishọnare kri no evaọ Africa. Oke jọ, iroro riẹ e jẹ hae vuẹe nọ jọ o ru oware jọ nọ Jihova o mukpahe. Ọ ta nọ: “Mẹ riẹ nọ me te ru oware na, mẹ te gbẹ sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ hẹ. Fikiere mẹ tẹ ta nọ mẹ rẹ daoma gaga re me gbe ru oware na ha. Mẹ lẹ se Jihova gaga. Yọ o gine fiobọhọ kẹ omẹ nọ me gbe ro ru oware na ha.”

“WHO VE TI WO OBOKPARỌ”

9. Eware jọ vẹ e via kẹ Devidi?

⁹ Devidi yọ ovie nọ a riẹ gaga. Ọ jẹ hae so ile, ọ jẹ hai kere ile, ọ jọ ọgbaẹmo, yọ Ọghẹnẹ ọ rehọ e riẹ ruẹaro. Ikpokpoma buobu i te Devidi. Evaọ ikpe jọ, ẹdhẹdhẹ ọvo ọ jẹ dhẹ fikinọ Sọl ovie na ọ jẹ re iẹe ihri yọ ọ jẹ gwọlọ kpei no. Nọ a rọ Devidi mu ovie no dede, ọmọ obọriẹ nọ a re se Absalọm ọ tẹ jẹ gwọlọ mi ei ọkwa na no. Ere Devidi o ro je muhọ ẹdhẹ re a se iẹe ba ekpe no. Devidi omariẹ o te je ru eware jọ nọ i woma ha. O make rrọ ere na, Devidi o gbe je ru oware nọ o rẹ were Jihova bọo ẹdẹ nọ o ro whu. Jihova ọ ta nọ Devidi yọ “ọzae nọ o kiehọ udu [riẹ].” Devidi ọ kẹ ọmọ riẹ jọ ohrẹ nọ u ti fiobọhọ kẹ omai kpobi.—Iruẹru 13:22; 1 Iv. 15:5.

10. Fikieme Devidi ọ rọ hrẹ ọmọ riẹ nọ a re se Solomọn?

¹⁰ Devidi ọ kẹ ọmọ riẹ nọ a re se Solomọn ohrẹ jọ. Jihova ọ ta nọ u te no Devidi no, Solomọn họ ohwo nọ o ti su Izrẹl. Yọ ọye o ti ru nọ ahwo na a te gbẹ rọ gọ Jihova oghẹrẹ nọ ọ gwọlọ. Ọ te jẹ bọ etẹmpol kẹ Ọghẹnẹ. (1 Irv. 22:5) Eware nọ Solomọn o ti ru na, okolo iruo ho. Kọ eme Devidi ọ ta kẹe? Ma te ruẹ ẹme nọ ọ ta.

11. Ma te rri obe 1 Ivie 2:2, 3, ẹvẹ Devidi ọ ta kẹ Solomọn inọ eware e te jọ kẹe nọ o te yoẹme, kọ ẹvẹ eware e ginẹ jọ kẹe? (Rri uwoho na re.)

¹¹ Eme Devidi ọ ta? (Se 1 Ivie 2:2, 3.) Devidi ọ ta kẹ Solomọn nọ o te yoẹme kẹ Jihova, eware e te riẹ nya kẹe. Eware e ginẹ riẹ nya kẹ Solomọn ikpe buobu. (1 Irv. 29:23-25) Solomọn ọ bọ etẹmpol ologbo kẹ Jihova. A ru onaa fihọ etẹmpol na gaga. Solomọn o kere ebe jọ evaọ Ebaibol. Yọ a kere eme jọ nọ ọ ta fihọ eria efa evaọ Ebaibol. O wo areghẹ gaga, yọ o fe gaga re. (1 Iv. 4:34) Re eware e sae riẹ nya kẹ Solomọn, Devidi ọ vuẹ riẹ nọ o re yoẹme kẹ Jihova. Rekọ nọ u te oria jọ no, Solomọn o gbe je yoẹme he, o te mu emedhọ họ ẹgọ. Jihova ọ tẹ kẹnoma kẹe re. Areghẹ ẹdẹ nọ Solomọn o je ro su ahwo evaọ edhere Ọghẹnẹ na, o gbe woi hi. Yọ o gbe je bru uvioziẹ hẹ.—1 Iv. 11:9, 10; 12:4.

12. Eme ma wuhrẹ no ẹme nọ Devidi ọ ta ze?

 ¹² Eme ma wuhrẹ no oware nọ o via na ze? Ma te yoẹme, eware e rẹ riẹ nya kẹ omai. (Ol. 1:1-3) Orọnikọ epanọ Jihova o ru nọ Solomọn o ro fe gaga, je ru nọ ahwo a jẹ rọ kẹe adhẹẹ gaga na, ere ọ nwane ta nọ o ti ru kẹ omai hi. Rekọ ma te bi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ, ọ te kẹ omai areghẹ nọ ma te rọ jiroro nọ eware e te rọ riẹ nya kẹ omai. (Itẹ 2:6, 7; Jem. 1:5) Ehrẹ nọ Jihova ọ be kẹ omai i re fiobọhọ kẹ omai nọ ma tẹ be gwọlọ iruo nọ ma re ru, gbe okenọ ma te bi roro sọ ma re kpohọ isukulu ilogbo. I re je fiobọhọ kẹ omai re evaọ oghẹrẹ ifimu, ile, gbe igemu nọ ma rẹ keria kẹ. Ehrẹ riẹ i re fiobọhọ kẹ omai re evaọ ẹme ugho. Ma te bi lele ehrẹ Jihova, ma te whaha oware kpobi nọ o rẹ so ẹe ze nọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ u gbe ro te omai obọ họ. (Itẹ 2:10, 11) Ma te bi lele ehrẹ Jihova, ma ti lele emamọ ahwo nya usu, yọ ma ti lele ohwohwo riẹ yeri evaọ uviuwou mai.

13. Eme Carmen o ru uwhremu na nọ u ru nọ eva e be rọ ginẹ were iẹe?

¹³ U wo oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Carmen nọ ọ be rria obọ Mozambique. Oke jọ o je roro nọ ohwo o gbe kpohọ iyunivasiti hi, akpọ o re woma kẹe he. Fikiere o te mu iyunivasiti họ ẹnya, yọ oware nọ o je wuhrẹ họ epanọ a rẹ drọ eplane uwou jẹ bọ uwou. Oniọvo na ọ ta nọ: “Eware nọ me je wuhrẹ e jẹ were omẹ. Rekọ mẹ gbẹ jẹ sai wo uvẹ ru oware ofa ha. Yọ oma o jẹ hae rrọ omẹ no keme irioke, ighọjọ ihrẹ gbe abọ, yọ me kpobọ isukulu no. Me je ti kpozi kọ ighọjọ ezeza owọwọ. Ewuhrẹ dede, ẹgbẹgba mẹ jẹ rọ nya. Fikiere mẹ gbẹ nwani kruga tere he evaọ ukoko na. Oke yena, mẹ riẹ kẹ omamẹ nọ ilori ivẹ mẹ be gwọlọ ru iruo kẹ na.” (Mat. 6:24) Oniọvo na ọ tẹ lẹ kpahe oware na. Ọ tẹ jẹ kiẹ ebe ukoko na re ọ riẹ oware nọ o re ru. Ọ ta nọ: “Inievo jọ nọ i kruga ziezi gbe oni mẹ a kẹ omẹ obọdẹ ohrẹ nọ u fiobọhọ kẹ omẹ. Nọ me ti rri ohrẹ nọ a kẹ omẹ, mẹ tẹ ta nọ me re no iyunivasiti na re mẹ sai wo uvẹ ru iruo kẹ Jihova ziezi. U te ru nọ mẹ rọ jiroro nọ e mai woma evaọ uzuazọ mẹ. Mẹ be ruobọ fiki iroro nọ mẹ jẹ na ha.”

14. Eme ma wuhrẹ no ẹme nọ Mosis avọ Devidi a ta ze?

¹⁴ Mosis avọ Devidi a you Jihova. Yọ a riẹ nọ o roja gaga re ohwo o yoẹme kẹ Jihova. A rọ eme urere nọ a ta tuduhọ amọfa awọ re a hai gbe ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ wọhọ epanọ ae omarai a ru na. A tẹ jẹ ta nọ  ohwo ọ tẹ nyase Jihova ba, Jihova ọ rẹ nyase iẹe ba re. Ọ rẹ gbẹ ghale iẹe he, dede nọ ọ ta nọ ọ te ghale iẹe no vẹre. Ẹme nọ Mosis avọ Devidi a ta u re fiobọhọ kẹ omai nẹnẹ re. Nọ ikpe buobu e vrẹ no, odibo Jihova ọfa ọ tẹ jẹ ta ẹme nọ u dhesẹ nọ o roja re ma hai gbe ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ.

“OWARE OFA NỌ O RẸ KẸ OMẸ OGHỌGHỌ VI ONANA O RRỌ HỌ”

15. Eware jọ vẹ Jọn ukọ na ọ rọ ẹro ruẹ?

¹⁵ Jesu Kristi o you Jọn ukọ na gaga. (Mat. 10:2; Jọn 19:26) Jọn ọ jẹ hai lele Jesu okenọ ọ jẹ ta usi uwoma. Ọ ruẹ iruo igbunu nọ Jesu o ru. Ọ jariẹ okenọ a jẹ rọ uye bẹ Jesu. Okenọ a je kpe Jesu dede, Jọn ọ jọ etẹe. Yọ ọ ruẹ Jesu nọ a kpare iẹe ze no. Jọn ọ jariẹ re nọ a mu usi uwoma họ ẹta evaọ eria avọ eria, nọ o wha riẹ ze nọ ahwo buobu a ro mu ukoko Ileleikristi na họ ekurẹriẹ ze. U te epanọ Pọl o ro kere nọ a ta usi uwoma na “evaọ udevie emama kpobi nọ e rrọ otọ odhiwu na” no.—Kọl. 1:23.

16. Amono jọ eware nọ Jọn o kere evaọ ileta riẹ i fiobọhọ kẹ?

¹⁶ Jọn ọ tọ gaga. Nọ ọ who gaga no, Ọghẹnẹ ọ tẹ rehọ iẹe kere ebe jọ evaọ Ebaibol. O kere “eware nọ Jesu Kristi o dhesẹ via,” nọ i re mu urirẹ. (Evia. 1:1) Ọye o kere obe nọ a se Usi Uwoma Jọn evaọ Ebaibol na. O te je kere ileta esa evaọ Ebaibol na re. O kere ileta avọ esa riẹ se Oleleikristi jọ nọ a re se Geyọs nọ o kruga evaọ ukoko na. Jọn ọ rehọ Geyọs wọhọ ọmọ riẹ. (3 Jọn 1) Oke yena o wọhọ nọ ahwo buobu a jọ ukoko na nọ Jọn ọ rehọ wọhọ emọ riẹ. Eware nọ Jọn o kere i bi fiobọhọ kẹ Ileleikristi kpobi rite inẹnẹ na.

17. Wọhọ epanọ obe 3 Jọn 4 o ta, eme ma rẹ ruẹ evaọ ukoko na nọ o rẹ lẹliẹ eva were omai gbe Jihova Ọghẹnẹ gaga?

¹⁷ Eme Jọn o kere? (Se 3 Jọn 4.) Jọn o kere nọ eva e rẹ were iẹe nọ ọ tẹ ruẹ inievo nọ i bi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ. Okenọ Jọn o ro kere obe Jọn avọ esa na, ahwo jọ a je wuhrẹ iwuhrẹ erue evaọ ukoko na yọ a jẹ wha ohẹriẹ fihọ ukoko na. O make rrọ ere na, ahwo jọ a jariẹ nọ a gbẹ jẹ “nya evaọ uzẹme na.” Ahwo yena a je yoẹme kẹ Jihova yọ a je “koko ijaje riẹ.” (2 Jọn 4, 6) Eva e jẹ were Jọn inọ Ileleikristi yena a gbe je ru oware nọ o rẹ were Jihova, yọ eva e jẹ were Jihova re.—Itẹ 27:11.

18. Eme ma wuhrẹ no eme urere nọ Jọn o kere ze?

¹⁸ Eme ma wuhrẹ no ẹme nọ Jọn ọ ta ze? Ma te bi ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ, eva e rẹ were omai gbe amọfa. (1 Jọn 5:3) Ma te bi ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ, eva e rẹ were omai keme ma riẹ nọ oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ ma bi ru na. Nọ Jihova ọ tẹ ruẹ nọ ma be kẹnoma kẹ eware iyoma nọ a rrọ akpọ  na ru je bi ru oware nọ o rẹ were iẹe, ọ rẹ ghọghọ. (Itẹ 23:15) Ikọ-odhiwu na a rẹ ghọghọ re. (Luk 15:10) Yọ ma tẹ ruẹ nọ inievo ukoko na a gbe bi ru oware nọ o rẹ were Jihova dede nọ ebẹbẹ gbe edawọ i bi te ai, eva e rẹ were omai. (2 Tẹs. 1:4) Nọ Ọghẹnẹ ọ tẹ raha akpọ nana no, ma jẹ zọ ẹdẹfa, eva e te were omai inọ ma ru oware nọ o rẹ were Jihova te urere dede nọ ma jọ akpọ nọ Ẹdhọ o je su.

19. Eme Sista Rachel ọ ta kpahe oghẹrẹ nọ o rẹ jọ nọ who te wuhrẹ amọfa? (Rri uwoho na re.)

¹⁹ Eva e rẹ were omai gaga nọ ma te bi wuhrẹ ahwo uzẹme na. Oniọvo jọ nọ a re se Rachel nọ ọ be rria obọ Dominican Republic ọ ta ẹme jọ. Ọ ta nọ re ohwo o gine wuhrẹ omọfa kpahe Ọghẹnẹ ezi mai na, a rẹ ruẹ oware nọ ọ rro tei hi. Oniọvo na o fiobọhọ kẹ izoge buobu no evaọ ukoko na, yọ a wọhọ emọ kẹe. Ọ ta nọ: “Mẹ tẹ ruẹ ahwo nọ me wuhrẹ Ebaibol nọ a bi you Jihova ze ẹmẹrera, be rẹroso Jihova je nwene re eva rai e sae were Jihova, oghẹrẹ eva jọ e rẹ were omẹ. Eva e rẹ were omẹ te epanọ mẹ gbẹ rọ kareghẹhọ oke nọ mẹ raha ro wuhrẹ ai te epanọ a rrọ na ha. Me re rri rie nọ eware nọ me ru kẹ ae na uvrẹvru hu.”

WUHRẸ EWARE JỌ NO EME URERE NỌ AHWO NỌ I WO ẸRỌWỌ A TA ZE

20. Eware jọ vẹ Mosis, Devidi, gbe Jọn a ru nọ ma bi ru nẹnẹ?

²⁰ Epanọ eware e jọ okenọ Mosis, Devidi, gbe Jọn a rọ jọ akpọ, ere eware e rrọ kẹ omai nẹnẹ hẹ. Rekọ eware buobu e riẹ nọ a je ru nọ ma bi ru nẹnẹ re. Epanọ a jẹ gọ Ọghẹnẹ uzẹme ọvo na, ere ma be gọe re. A jẹ hae lẹ se Jihova, a rẹroso ẹe, yọ oware nọ Jihova ọ gwọlọ, a jẹ hai ru. Ere ma bi ru nẹnẹ re. Yọ epọvo na nọ u mu rai ẹro inọ Jihova ọ rẹ ghale ahwo nọ i yoẹme kẹe gaga na, ere u mu omai ẹro re.

21. Ohwo kpobi nọ o ru eware nọ ma jọ eme nọ Mosis, Devidi, gbe Jọn a ta na wuhrẹ, eghale vẹ o ti wo?

²¹ Whaọ ma dhunu te eme nọ ezae esa yena a ta no. Kọ eme ma ti ru na? Joma hai ru eware nọ ma wuhrẹ na. Joma hai koko izi Jihova. Ma te ru ere, ẹsiẹe eware e te rọ ginẹ riẹ nya kẹ omai evaọ oware kpobi nọ ma bi ru. Ma ti wo uzuazọ, ma vẹ te “rria oke krẹkri.” Ma te rria bẹdẹ bẹdẹ. (Izie. 30:20) Ere ọvo ho, eva e te were omai keme ma riẹ nọ ma bi ru oware nọ o rẹ were Ọsẹ obọ odhiwu mai nọ o you omai gaga na. Oghẹrẹ nọ Ọsẹ mai na o re ro ru eyaa kpobi nọ ọ ya gba u re gbe omai unu ọvo.—Ẹf. 3:20.