Obe jọ nọ o rẹ fa otọ eme o ta nọ iyei iduwu yọ “eyaa obọdẹ nọ ohwo ọ rẹ ya inọ o ti ru oware jọ, ọ vẹ jẹ ta ẹme nọ u re dhesẹ nọ u mu rie ẹro. Ẹsibuobu, ohwo na ọ rẹ ta nọ Ọghẹnẹ . . . họ isẹri riẹ.” A sae rọ unu duwu iyei hayo kere iei fihotọ

Ahwo jọ a sai roro nọ u fo re a duwu iyei hi keme Jesu ọ ta nọ: “Wha duwu iyei vievie he . . . Jọ ‘Ee’ rai o jọ Ee, re ‘Ijo’ rai o jọ Ijo, keme onọ o vrẹ onana, obọ omuomu na u no ze.” (Mat. 5:33-37) Jesu ọ riẹ nọ a jọ Uzi Mosis fodẹ iyei jọ nọ u fo nọ a re duwu. Ọ tẹ jẹ riẹ nọ idibo Ọghẹnẹ sa-sa evaọ oke nọ u kpemu a duwu iyei. (Emu. 14:22, 23; Ọny. 22:10, 11) Jesu ọ riẹ re inọ Jihova omariẹ o duwu iyei oke jọ. (Hib. 6:13-17) Onana u dhesẹ nọ orọnikọ Jesu ọ be ta nọ ma re duwu iyei vievie he he. Oware nọ ọ be ta na họ, u fo ho re ma rọ omoware kpobi duwu iyei. Oware nọ ma duwu iyei riẹ kpobi, ma re ru ei gba keme ere Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ma ru.

Kọ a tẹ ta nọ who duwu iyei, eme who re ru? Kake nọ omara nọ, ‘Kọ mẹ sai ru oware nọ a gwọlọ nọ me duwu iyei riẹ na?’ Whọ tẹ riẹ nọ whọ te sai ru ei hi, who duwu iyei na ha. Ebaibol ọ ta nọ: “O mai woma re whọ seba ẹya, ukpenọ whọ rẹ ya eyaa yọ who re ru ei gba ha.” (Ọtausi. 5:5) U te no ere no, roro kpahe eria Ebaibol sa-sa nọ e ta ẹme kpahe oghẹrẹ iyei nọ whọ gwọlọ duwu na, who ve je ru oware nọ whọ riẹ nọ o te lẹliẹ udu brukpe owhẹ hẹ. Eria Ebaibol vẹ whọ rẹ sai roro kpahe?

Iyei iduwu jọ e thọ họ evaọ aro Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, Isẹri Jihova a tẹ be ruọ orọo a rẹ ya eyaa kẹ ohwohwo. Eyaa yena yọ oghẹrẹ iyei iduwu jọ. Ọzae avọ aye na a rẹ jọ iraro Ọghẹnẹ gbe ahwo kpobi nọ a rrọ etẹe ya eyaa inọ a ti you ohwohwo, rri ohwohwo ghaghae, jẹ kẹ ohwohwo adhẹẹ “evaọ okenọ [aimava a] te rria kugbe” kpobi na. (U wo oghoghẹrẹ sa-sa nọ ezae avọ eyae a rẹ ta ẹme nana nọ a tẹ be ruọ orọo. Oghẹrẹ kpobi nọ a rọ tae kẹhẹ, eyaa a ya evaọ aro Ọghẹnẹ na.) Nọ a tẹ ya eyaa na no, ohwo nọ ọ be whẹ aimava gbe na o ve whowho nọ aimava a zihe ruọ ọzae-avọ-aye no, ọ vẹ jẹ ta nọ jọ oware ovo o hẹriẹ ae he. (Emu. 2:24; 1 Kọr. 7:39) Eyaa hayo iyei nọ a duwu na yọ emamọ oware, u te je kiehọ evaọ aro Ọghẹnẹ.

U wo iyei iduwu jọ nọ e thọ evaọ aro Ọghẹnẹ. Uvi Oleleikristi o re duwu iyei nọ a rẹ jọ ta nọ a rẹ nyai fi ẹmo hayo siọ Ọghẹnẹ ba ẹgọ họ. Ohwo nọ o ru eware yena ọ thọ uzi Ọghẹnẹ. Ọghẹnẹ ọ ta nọ Ileleikristi a re “wo obọ kugbe akpọ na ha.” Onana u dhesẹ nọ ewho ivẹ i te wo ẹme jọ nọ ọ rrọ otọ hayo a be họre, Oleleikristi ọ rẹ jọ abọ ọvo ho.—Jọn 15:19; Aiz. 2:4; Jem. 1:27.

 U wo oghẹrẹ iyei iduwu jọ nọ Oleleikristi ọ rẹ jọ jiroro onọ o re ru. Ẹsejọ taure Oleleikristi ọ tẹ te jiroro sọ o re duwu iyei jọ, u fo re ọ romatotọ roro kpahe ẹme jọ nọ Jesu ọ ta. Ọ ta nọ: “Wha hwa eware Siza zihe kẹ Siza, rekọ eware Ọghẹnẹ kẹ Ọghẹnẹ.”—Luk 20:25.

Ma rehọ iẹe nọ Oleleikristi o fi odẹ hotọ inọ ọ gwọlọ jọ ọmotọ orẹwho ọfa hayo ọ gwọlọ nọ a kẹe obe nọ ọ rẹ sai ro kpohọ obei. Kẹsena a tẹ vuẹe nọ o re duwu iyei taure a tẹ te whobọhọ obe na. Otẹrọnọ o te duwu iyei na o gba riẹ họ nọ ọ te jọ orẹwho nọ o bi kpohọ na ru oware jọ nọ Ọghẹnẹ o mukpahe, o ti duwu iyei na ha keme ọ riẹ nọ udu riẹ u ti brukpei. Ẹsejọ egọmeti a rẹ ta nọ ohwo ọ sai si eme jọ no eme nọ a kere fihọ obe iyei iduwu na otẹrọnọ o te lẹliẹ udu brukpei.

O te si eme nọ i fo ho no obe iyei iduwu na no, ọ sai duwu iyei na keme obe Ahwo Rom 13:1 o ta nọ: “Jọ ohwo kpobi ọ romakpotọ kẹ enọ i wo udu-esuo okpehru.” Oleleikristi ọ sai rri rie nọ oware ovo o jọ iyei itieye na thọ họ, keme oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ o ru oye o bi ru na.

Nọ a tẹ vuẹ owhẹ nọ who kru oware jọ họ obọ, hayo ru obọ oghẹrẹ jọ, hayo kigwẹ nọ who te bi duwu iyei, u fo re who roro sọ o te lẹliẹ udu brukpe owhẹ. Ahwo Rom gbe ahwo Sitia oke anwae a jẹ hai kru egbọdọ rai họ obọ ro duwu iyei, nọ a tẹ be yare ogaga mi edhọ ẹmo-ofio rai. A rri rie nọ u dhesẹ nọ ohwo nọ o bi duwu iyei na ọ rẹ ta uzẹme. O gbẹ rrọ ere he, ẹdhọ na o re ru ei oware uyoma. Ahwo Griki a jẹ hae kpare obọ kpehru nọ a te bi duwu iyei. A jẹ hae rọ ere dhesẹ nọ ọghẹnẹ jọ ọ riẹ nọ o bi yo ẹme nọ a be ta, jẹ ruẹ oware nọ a bi ru, yọ ọ te kẹ ohwo kpobi nọ o ru thọ uye.

Uzẹme riẹ họ, odibo Jihova ọ rẹ rehọ oware nọ u wobọ kugbe ẹdhọgọ duwu iyei hi. Kọ otẹrọnọ a jọ okọto ta kẹ owhẹ nọ whọ rọ obọ kpahe Ebaibol duwu iyei? Whọ sai ru ere keme a jọ Ebaibol ta kpahe idibo Ọghẹnẹ jọ nọ a ru eware sa-sa rọ kẹ imuẹro evaọ oke nọ a je duwu iyei. (Emu. 24:2, 3, 9; 47:29-31) Kareghẹhọ nọ who te duwu iyei evaọ oghẹrẹ utioye, Ọghẹnẹ ọ be ruẹ owhẹ. Fikiere, onọ kpobi nọ a nọ owhẹ, whọ rẹ ta uzẹme na.

Iyei kpobi nọ ma gwọlọ duwu, ma rẹ lẹ kpahe ẹme na jẹ romatotọ roro kpahe iẹe keme ma gwọlọ ru oware ovo nọ o rẹ raha usu mai avọ Jihova ha. U te no ere no, ma gwọlọ ru oware nọ Ebaibol ọ ta jẹ whaha oware kpobi nọ o rẹ lẹliẹ udu brukpe omai. Whọ tẹ ta nọ who re duwu iyei jọ, riẹ nọ who re ru oware nọ who duwu iyei riẹ na gba.—1 Pita 2:12.