UZOẸME UWUHRẸ 31
OLE AVỌ 12 Jihova, Ọghẹnẹ Erumeru
Oware nọ Jihova O Ru re O Siwi Ahwo-Akpọ No Igbo Uzioraha
“Ọghẹnẹ o you akpọ na gaga te epanọ o ro siobọno Ọmọ ọvo riẹ.”—JỌN 3:16.
OWARE NỌ A JARIẸ TA KPAHE
Epanọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ omai re ma sai ru oware nọ o rẹ were iẹe dede nọ mai yọ erahaizi, gbe oware nọ o ru re ma sai no igbo uzioraha jẹ rria bẹdẹ bẹdẹ.
1-2. (a) Eme họ uzioraha, kọ ẹvẹ ma te sai ro no igbo uzioraha? (Rri “Ẹme nọ A Ru Vẹ” na re.) (b) Eme ma ti wuhrẹ evaọ uzoẹme nana gbe efa nọ e rrọ Uwou-Eroro nana? (Rri uzoẹme na re, “Rọkẹ Ohwo nọ O bi Se Uwou-Eroro Nana.”)
KỌ WHỌ riẹ epanọ Jihova o you owhẹ te? Oware jọ nọ o rẹ lẹliẹ owhẹ riẹ nọ o you owhẹ gaga họ nọ who te wuhrẹ kpahe oware nọ o ru no re ọ sai si owhẹ no igbo uzioraha gbe uwhu. Uzioraha a yọ ọwegrẹ mai, o yoma wo umuo ho. Whọ sae rọ ẹgba obọra fi ei kparobọ họ. Kẹdẹ kẹdẹ ma be raha uzi, yọ ma bi whu fiki uzioraha. (Rom 5:12) Rekọ ma wo ẹruore. Ma riẹ nọ Jihova o ti ru nọ ma ti ro no igbo uzioraha ẹdẹ jọ. U mu omai ẹro nọ ere o te ginẹ jọ.
2 Anwọ oware wọhọ ikpe idu ezeza (6,000) Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ ahwo-akpọ re a sae gọe dede nọ a reuku uzioraha. Fikieme Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ omai? Keme o you omai. Anwọ okenọ Jihova ọ rọ ma ohwo-akpọ ze, o ro you ohwo-akpọ. Oye o soriẹ ze nọ Jihova o ro ru eware jọ nọ e lọhọ họ re ọ sai siwi omai no igbo uzioraha. Ọghẹnẹ ọ riẹ nọ uzioraha u re si uwhu kpe ohwo, yọ ọ gwọlọ nọ ma whu hu. Ọ gwọlọ nọ ma rria bẹdẹ bẹdẹ. (Rom 6:23) Ọ gwọlọ nọ whẹ omara whọ rria bẹdẹ bẹdẹ. Ma te jọ uzoẹme nana kẹ iyo enọ esa jọ. Orọ ọsosuọ, eme Jihova o ru no re mai ahwo-akpọ ma sai wo ẹruore dede nọ mai erahaizi? Orọ avọ ivẹ, ẹvẹ ahwo jọ evaọ oke anwae a ro kiẹrẹe evaọ aro Ọghẹnẹ dede nọ a jẹ raha uzi? Orọ avọ esa, eme Jesu o ru re ọ sai siwi ahwo-akpọ no igbo uzioraha?
EME JIHOVA O RU RE MAI ERAHAIZI MA SAI WO ẸRUORE?
3. Eme ọsẹgboni ọsosuọ mai a ru nọ a ro zihe ruọ erahaizi?
3 Nọ Jihova ọ ma Adamu avọ Ivi, ọ gwọlọ nọ eva ọvo e rẹ were ae. O fi rai họ oria uwowoma nọ a rẹ rria. Ọ ma rai re a jọ ọzae-avọ-aye. Ọ tẹ jẹ kẹ ae emamọ iruo nọ e rẹ lẹliẹ eva were ae. Ọ ta kẹ ae nọ jọ a yẹ re emọ rai e vọ akpọ na soso. A ve je ru otọakpọ na soso fihọ aparadase wọhọ epanọ ọgbọ Idẹn ọ jọ aparadase na. O jie izi buobu kẹ ae he. Oware ọvuọvo ọ ta kẹ ai nọ a ru hu. Yọ o bẹ hẹ re a ru epanọ Ọghẹnẹ ọ ta na. Ọghẹnẹ ọ vẹvẹ e rai unu inọ a tẹ raha uzi na, a ti whu keme a keke aro fihọ wọso ẹe. Kọ eme ọ via? Ma riẹ iku na. Ukọ-odhiwu jọ nọ o you Ọghẹnẹ hẹ, yọ o you Adamu avọ Ivi gbe he, ọ tẹ lẹliẹ ae họ re a raha uzi na. Adamu avọ Ivi a yoẹme riẹ, a te ru oware nọ ọ ta kẹ ae na. A fievahọ Ọsẹ obọ odhiwu rai nọ o you rai gaga na ha. Oware nọ Jihova ọ ta nọ o te via kẹ ae na o ginẹ via kẹ ae. Nọ a raha uzi na no, no umuo oke yena vrẹ, ebẹbẹ i te mu ai họ ete. Ẹmẹrera na, a te muhọ ẹwho, a te ti whu. Nọ a whu no, a te zihe ruọ ovu nọ a ma rai no ze.—Emu. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Fikieme uzioraha o rẹ rọ dha Jihova eva, kọ eme ọ gwọlọ ru kẹ emọ Adamu avọ Ivi? (Ahwo Rom 8:20, 21)
4 Jihova o ru nọ a ro kere iku oware nọ o via kẹ Adamu avọ Ivi na fihotọ re ma sai wuhrẹ oware jọ noi ze. Iku na e lẹliẹ omai riẹ oware nọ uzioraha o rẹ rọ dha Jihova eva gaga na. Uzioraha o rẹ whae ze nọ ma gbẹ sae kẹle Ọsẹ obọ odhiwu mai na ha. Yọ u re si uwhu kpe omai. (Aiz. 59:2) Oware nọ Setan nọ ọ so okpẹtu na kpobi ze na ọ gwọlọ oye. Oyejabọ uzioraha o rẹ rọ were iẹe na. Yọ o bi ru re uzioraha o were ahwo-akpọ re. Okenọ ọ lẹliẹ ọsẹgboni ọsosuọ mai họ no, ẹsejọhọ o roro nọ akpọ o te rie obọ no. Rekọ ọ riẹ epanọ Jihova o you ahwo-akpọ te he. Jihova ọ kpairoro vrẹ oware nọ ọ gwọlọ ru kẹ emọ Adamu avọ Ivi hi. O you ahwo-akpọ gaga, oyejabọ o ro ru oware jọ vẹrẹ vẹrẹ re a sai wo ẹruore. (Se Ahwo Rom 8:20, 21.) Jihova ọ riẹ nọ emọ jọ nọ Adamu avọ Ivi a ti yẹ a ti you rie, yọ a te gwọlọ nọ o fiobọhọ kẹ ae re a gbẹ raha uzi riẹ hẹ. Jihova họ Ọsẹ rai, yọ ọye ọ ma rai. Fikiere ọ te gbẹ edhere kẹ ae re a sai no igbo uzioraha jẹ kẹle iẹe. Kọ ẹvẹ Jihova o ti ro ru oware nana?
5. Oke vẹ Jihova ọ rọ kake ta ẹme nọ o lẹliẹ ahwo-akpọ wo ẹruore, kọ eme ọ ta? (Emuhọ 3:15)
5 Se Emuhọ 3:15. Oware ọsosuọ nọ Jihova o ru re ahwo-akpọ a sai wo ẹruore họ, ọ ta ẹme jọ evaọ okenọ o je bruoziẹ kpe Setan. Ọghẹnẹ ọ ta nọ a ti yẹ “ọmọ” jọ nọ o ti ru oware nọ o te lẹliẹ omai wo ẹruore. Ọmọ yena o ti kpe Setan no. O ve ti si ebẹbẹ kpobi nọ Setan ọ wha ze notọ. (1 Jọn 3:8) Rekọ uye o te bẹ ọmọ yena. Setan o ti ru nọ a ti ro kpei no. Yọ uwhu riẹ na o te da Jihova gaga. Rekọ Jihova o ti thihakọ keme ọ riẹ nọ emamọ oware u ti noi ze. U ti ru nọ ahwo-akpọ buobu a ti ro no igbo uzioraha gbe uwhu.
ẸVẸ IDIBO ỌGHẸNẸ EVAỌ OKE ANWAE A RO KIẸRẸE DEDE NỌ ERAHAIZI A JỌ?
6. Eme Ebẹle, Noa, gbe amọfa nọ a wo ẹrọwọ a ru nọ o lẹliẹ e rai kẹle Ọghẹnẹ ziezi?
6 No anwọ oke anwae ze, Jihova ọ be rọ ẹmẹrera fiobọhọ kẹ ahwo-akpọ riẹ oware nọ a re ru re a sae kẹle iẹe dede nọ a reuku uzioraha. Ebẹle họ ọmọ avọ ivẹ Adamu avọ Ivi. Ọye họ ohwo-akpọ ọsosuọ nọ o fi ẹrọwọ họ Jihova anwẹnọ Adamu avọ Ivi a rọ raha uzi na. Ebẹle ọ jẹ daoma ru oware nọ o rẹ were Jihova jẹ kẹle iẹe keme o you Jihova. Oye o soriẹ ze nọ o ro dhe idhe kẹ Jihova. Fikinọ othuru-igodẹ ọ jọ, ọ tẹ rehọ imigodẹ riẹ jọ dhe idhe kẹ Jihova. Kọ ẹvẹ Jihova o rri idhe riẹ na? Jihova “ọ jẹ Ebẹle rehọ te idhe riẹ.” (Emu. 4:4) Idhe nọ amọfa nọ i you Jihova nọ i fievahọ iẹe a dhe kẹe uwhremu na e were riẹ re. Noa yọ ohwo otiọye na jọ. (Emu. 8:20, 21) Idhe ahwo yena e were Jihova. Jihova ọ be rọ ere vuẹ ahwo-akpọ inọ a make rrọ erahaizi na, a sai ru oware nọ o rẹ were iẹe, a ve je go kẹle iẹe. b
7. Nọ ma te roro te epanọ Abraham ọ rọ rọwo nọ ọ rẹ rọ ọmọ riẹ dhe idhe, eme ma re wuhrẹ noi ze?
7 Abraham yọ ohwo nọ o wo ẹrọwọ gaga. Jihova ọ ta kẹe nọ o ru oware jọ nọ o lọhọ vievie he. Jihova ọ vuẹ riẹ nọ jọ ọ rehọ ọmọ riẹ nọ a re se Aiziki dhe idhe kẹe. O te lọhọ kẹ Abraham vievie he re o ru oware yena. Rekọ ghele na, o ru epanọ o re ro ru oware nọ Ọghẹnẹ ọ vuẹ riẹ na. Epanọ o bi ti ro kpe ọmọ na, Ọghẹnẹ ọ tẹ ta kẹe nọ o du kpei hi. Dede nọ Jihova ọ kẹ riẹ uvẹ re o kpe ọmọ riẹ hẹ, ahwo kpobi nọ a wo ẹrọwọ a sai wuhrẹ oware jọ no oware nọ o via na ze. U dhesẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ o re siobọno Ọmọ riẹ nọ o you gaga na ze re ọ rọ uzuazọ riẹ dhe idhe fiki ahwo-akpọ. Kinọ uyoyou nọ Jihova o wo kẹ ohwo-akpọ!—Emu. 22:1-18.
8. Idhe nọ ahwo Izrẹl a jẹ hai dhe na, eme a je dhe idhe na hẹrẹ? (Iruo-Izerẹ 4:27-29; 17:11)
8 Nọ Abraham o whu no, ikpe buobu nọ i lele i rie, Jihova o te jie izi kẹ ahwo Izrẹl. O jie izi buobu kẹ ae kpahe idhe nọ a re dhe ro voro oma nọ a tẹ raha uzi. (Se Iruo-Izerẹ 4:27-29; 17:11.) Idhe yena nọ a jẹ hai dhe na, a je dhe ae hẹrẹ uzedhe idhe nọ Ọmọ Ọghẹnẹ o ti dhe nọ o ti ro si ahwo-akpọ no igbo uzioraha. Ọghẹnẹ ọ rọ ẹzi riẹ ru nọ eruẹaro riẹ a ro kere nọ ọmọ nọ a ya eyaa riẹ na ọ te ruẹ uye je whu. Ọmọ yena họ Ọmọ Ọghẹnẹ nọ o you gaga. A kere nọ a ti kpei wọhọ omogodẹ nọ a bi ro dhe idhe. (Aiz. 53:1-12) Oware nọ Jihova o ru na o rro kẹhẹ! O siobọno Ọmọ riẹ nọ o you gaga na re a rehọ iẹe dhe idhe fiki ahwo-akpọ, re a sai no igbo uzioraha gbe uwhu. Yọ whẹ omara whọ rrọ usu ahwo nọ o whu kẹ.
EME JESU O RU RE Ọ SAI SIWI AHWO-AKPỌ?
9. Oghẹrẹ ohwo vẹ Jọn Ọhọahwo-Ame na ọ vuẹ ahwo inọ Jesu ọ rrọ? (Ahwo Hibru 9:22; 10:1-4, 12)
9 Okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, u wo ẹdẹ jọ nọ ọ jẹ nya bru Jọn Ọhọahwo-Ame na. Jọn ọ tẹ riobọhọ Jesu, ọ tẹ ta nọ: “Rri Omogodẹ Ọghẹnẹ ọnọ ọ be wha uzioraha akpọ na vrẹ!” (Jọn 1:29) Ẹzi Ọghẹnẹ ọye ọ wọ Jọn ta ẹme yena. Yọ ẹme riẹ na o dhesẹ nọ Jesu họ ọmọ nọ a ruẹaro kpahe anwẹdẹ na. Ọ te rọ uzuazọ riẹ dhe idhe wọhọ epanọ a ruẹaro fihotọ anwẹdẹ. Nọ Jesu ọ nyaze no, koyehọ ohwo nọ o ti ru nọ ahwo-akpọ a ti ro wo ẹruore ọ nyaze no. Ọye o ti siwi ahwo-akpọ no igbo uzioraha.—Se Ahwo Hibru 9:22; 10:1-4, 12.
10. Eme Jesu o ru nọ u dhesẹ nọ ọ ginẹ “nyaze ti se” erahaizi?
10 Ahwo nọ o jẹ kẹ uye inọ erahaizi a rrọ, Jesu ọ jẹ hai muẹrohọ ae gaga. Yọ o se rai re a jọ ilele riẹ. Ọ riẹ nọ uzioraha họ oware nọ o wha uye nọ o rrọ akpọ na kpobi ze. Fikiere ọ jẹ hai se ahwo nọ ahwo a rri nọ erahaizi gboma. Jesu ọ kẹ oriruo jọ. Ọ ta nọ: “Ahwo nọ oma rai o ga a gwọlọ ọbo-imu hu, rekọ enọ e be mọ e gwọlọ ọbo-imu.” Nọ ọ ta ere no, ọ tẹ ta nọ: “Erahaizi mẹ nyaze ti se, orọnikọ ahwo okiẹrẹe he.” (Mat. 9:12, 13) Jesu o gine ru epanọ ọ ta na. Oke jọ, aye jọ ọ nyaze te viẹ fihọ awọ Jesu jẹ rọ irui-oviẹ riẹ ririe awọ Jesu. Ọ rọ izieraha aye na vrẹ riẹ. (Luk 7:37-50) U no ere no, Jesu o wuhrẹ aye Sameria nọ avọ iẹe a jẹ ta ẹme evaọ akotọ oza na eware jọ nọ i wuzou gaga. Jesu o wuhrẹ i riẹ dede nọ ọ riẹ nọ aye na o je gbe-ọfariẹ. (Jọn 4:7, 17-19, 25, 26) Ere ọvo ho, uwhu nọ u re no uzioraha ze na, Ọghẹnẹ ọ kẹ Jesu ogaga nọ o ro fi ei kparobọ. Ọ kpare ahwo nọ i whu no ze, te ezae te eyae, te emaha te ekpako.—Mat. 11:5.
11. Oghẹrẹ ohwo vẹ Jesu ọ jọ nọ o wha riẹ ze nọ ahwo nọ a se erahaizi a jẹ sae rọ nyabru ei?
11 Fiki oghẹrẹ ohwo nọ Jesu ọ jọ, makọ ahwo nọ a jẹ raha izi gaga a jẹ hai bikẹle iẹe. Jesu ọ jẹ hae re ohrọ rai je roro kẹ ae. Fikiere a jẹ hae nyabru Jesu. Ozọ riẹ u je mu ai hi. (Luk 15:1, 2) Jesu o jiri ahwo otiọye na yọ o fiobọhọ kẹ ae fikinọ a fi ẹrọwọ họ iẹe. (Luk 19:1-10) Oghẹrẹ nọ Jesu ọ jẹ hae re ohrọ ahwo te, o lẹliẹ omai riẹ nọ Ọsẹ riẹ ọ rẹ re ohrọ ohwo gaga. (Jọn 14:9) Ẹme nọ Jesu ọ ta gbe eware nọ o ru i dhesẹ nọ Ọsẹ riẹ nọ o wo ohrọ-oriọ gaga na o you ahwo-akpọ. U te je dhesẹ nọ Jihova ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ ahwo-akpọ re a sai ru oware nọ o rẹ were iẹe. Jesu o fiobọhọ kẹ erahaizi, u te ru nọ a rọ gwọlọ nọ a re kurẹriẹ, a vẹ jọ ilele Jesu.—Luk 5:27, 28.
12. Eme Jesu ọ ta kẹ ahwo kpahe uwhu riẹ?
12 Jesu ọ riẹ oware nọ a ti ru ei. Ẹtẹta ọ jẹ ta kẹ ilele riẹ inọ a ti vivie iei, a ti kpei, a vẹ te kare iẹe fihọ ure. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Ọ riẹ nọ uwhu riẹ na họ oware nọ u ti si uzioraha no akpọ na. Jọn Ọhọahwo-Ame na ọ ta riẹ, yọ eruẹaro na a ruẹaro kpahe iẹe re. Jesu omariẹ o te je wuhrẹ ahwo nọ, ọ tẹ rọ uzuazọ riẹ dhe idhe no, o “ti si oghẹrẹ ahwo kpobi bru” omariẹ. (Jọn 12:32) Nọ ahwo-akpọ a te fi ẹrọwọ họ Jesu je bi lele oriruo riẹ, eva rai e rẹ were Jihova dede nọ erahaizi a rrọ. Yọ ahwo nọ a ru ere, a ti “no igbo uzioraha no” evaọ obaro. (Rom 6:14, 18, 22; Jọn 8:32) Jesu ọ riẹ nọ erere otiọye na o ti te ahwo nọ i fi ẹrọwọ họ iẹe. Fikiere ọ tẹ rọwo nọ o re whu. O fi udu dhe inọ o re whu uwhu oja.—Jọn 10:17, 18.
13. Oghẹrẹ uwhu vẹ Jesu o whu, kọ eme uwhu riẹ na o lẹliẹ omai riẹ kpahe Jihova? (Rri uwoho na re.)
13 A vivie Jesu, a te mu ei, a yẹ ebasẹ kẹe. A gu erue fihọ iẹe uzou. A te je gboja kẹe gaga. Isoja a te su ei vrẹ kpohọ oria nọ a te jọ kare iẹe fihọ ure. A tẹ jọ etẹe tehe ibubẹ fihọ iẹe yawo ure na. O thihakọ edada na kpobi bẹsenọ o ro whu. Rekọ ohwo jọ ọ jariẹ nọ oware na o tubẹ mae da dede. Ọye họ Jihova Ọghẹnẹ. Jihova ọ rọ ogaga ulogbo riẹ ru re ahwo na a siọ Ọmọ riẹ ba ekpe he. Kọ epanọ Ọsẹ na o you Ọmọ na te na, fikieme ọ rọ kuvẹ re a kpe Ọmọ na? Fikinọ o you ahwo-akpọ. Jesu ọ ta nọ: “Ọghẹnẹ o you akpọ na gaga te epanọ o ro siobọno Ọmọ ọvo riẹ, re ohwo kpobi nọ o fi ẹrọwọ họ iẹe o gbe whu hu rekọ o ve wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.”—Jọn 3:16.
Okenọ a je kpe Jesu re ma sai no igbo uzioraha gbe uwhu na, oware nọ Jihova o thihakọ riẹ nọ ọ jẹ ruẹ epanọ a bi ro kpe Ọmọ riẹ na, a rẹ ruẹ unu gbiku riẹ hẹ (Rri edhe-ẹme avọ 13)
14. Eme uwhu nọ Jesu o whu na u dhesẹ?
14 Uwhu nọ Jesu o whu na oye họ oware nọ o mae rro nọ u dhesẹ nọ Jihova o you emọ Adamu avọ Ivi. U dhesẹ nọ Jihova o you owhẹ gaga. Oware nọ o ru re whọ sai no igbo uzioraha gbe uwhu, okolo ho. Jihova o thihakọ oware nọ o mae dae kpobi fiki mai. (1 Jọn 4:9, 10) Ọ ginẹ gwọlọ nọ mai kpobi ma hai ru oware nọ o rẹ were iẹe dede nọ mai erahaizi, ma ve no igbo uzioraha.
15. Re a sae rehọ izieraha mai vrẹ omai, eme ma re ru?
15 Idhe ẹtanigbo nọ Ọmọ ọvo Ọghẹnẹ o dhe na yọ okẹ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai. Yọ u rovie uvẹ fihọ no nọ Ọghẹnẹ ọ sae rọ rehọ izieraha mai vrẹ omai. Rekọ re Ọghẹnẹ ọ tẹ te rehọ izieraha mai vrẹ omai, ma re ru oware jọ. Eme ọye? Jọn Ọhọahwo-Ame na gbe Jesu a fodẹ oware nọ ma re ru. A ta nọ: “Wha kurẹriẹ, keme Uvie odhiwu o kẹle no.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Ẹme yena o dhesẹ nọ re ma sai ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ jẹ kẹle iẹe, ma re kurẹriẹ. Eme o re dhesẹ nọ ohwo o kurẹriẹ? Kọ eme ma re ru nọ u re dhesẹ nọ ma be daoma siọ uzi ba ẹraha? Ma te kẹ iyo enọ yena evaọ uzoẹme ọfa nọ ma ti wuhrẹ.
OLE AVỌ 18 Wo Edẹro kẹ Ẹtanigbo Na
a ẸME NỌ A RU VẸ: A tẹ jọ Ebaibol fodẹ “uzioraha,” ẹsejọ a rẹ rehọ iẹe ta kpahe epanọ ohwo o re ru oware nọ Jihova ọ ta nọ a ru hu, hayo siọ oware nọ Jihova ọ ta ba eru. Rekọ ẹsejọ nọ a tẹ fodẹ “uzioraha,” oware nọ a be ta na họ, oruthọ hayo uzioraha nọ ma reuku riẹ mi Adamu. Oware nọ o wha riẹ ze nọ mai kpobi ma bi ro whu na oye.
