1. Eme inievo jọ a re roro ẹsejọ?

 EVA e were omai gaga nọ ma rọ riẹ nọ eva mai e be were Jihova. Ebaibol ọ ta nọ: “Ahwo Jihova a rẹ were iẹe.” (Ol. 149:4) Rekọ ẹsejọ, inievo jọ a re roro nọ, ‘Kọ eva mẹ e be ginẹ were Jihova?’ Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ iku idibo Ọghẹnẹ jọ nọ avro otiọye na ọ jọ udu rai evaọ oke nọ u kpemu.—1 Sam. 1:6-10; Job 29:2, 4; Ol. 51:11.

2. Eme ma re ru re eva mai e sae were Jihova?

² Ebaibol o dhesẹ vevẹ nọ dede nọ ahwo-akpọ a gba ha, a sai ru eva were Jihova. Kọ ẹvẹ ma sai ro ru eva were Jihova? Ma re fi ẹrọwọ họ Jesu Kristi, ma vẹ jẹ họ-ame. (Jọn 3:16) Ma tẹ họ-ame no, yọ ma dhesẹ kẹ ahwo kpobi no inọ ma kurẹriẹ no izieraha mai no, ma tẹ jẹ ya eyaa kẹ Ọghẹnẹ no inọ oreva riẹ ma re ru. (Iruẹru 2:38; 3:19) Oware nana u re ru eva were Jihova gaga keme o rẹ lẹliẹe riẹ nọ ma gwọlọ jọ egbẹnyusu riẹ. Ma tẹ be dawo utho ẹgba mai kpobi re ma ru epanọ ma ya eyaa riẹ na, eva mai e rẹ were Jihova, yọ ọ rẹ rehọ omai nọ mai yọ egbẹnyusu riẹ.—Ol. 25:14.

3. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

³ Eme o sae lẹliẹ ahwo jọ roro nọ eva rai e be were Ọghẹnẹ hẹ? Kọ eme Jihova ọ ta, nọ u dhesẹ nọ eva mai e be were iẹe? Kọ eme Oleleikristi o re ru re u mu ei ẹro ziezi nọ eva riẹ e be were Ọghẹnẹ?

OWARE NỌ O SAE LẸLIẸ EJỌ RORO NỌ EVA RAI E BE WERE JIHOVA HA

4-5. Ma te bi rri omamai nọ ma fioka ha, eme ma rẹ kareghẹhọ?

⁴ No emaha ze mai ahwo jọ ma bi ro rri omamai nọ ma fioka ha. (Ol. 88:15) Oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Adrián ọ ta nọ: “No emaha ze me bi ro rri omamẹ nọ me fioka ha. Nọ mẹ jọ ọmaha, mẹ jẹ hae lẹ nọ ajọ ahwo uviuwou mai a ruọ Aparadase, rekọ u mu omẹ ẹro nọ me woma te ohwo  nọ ọ te ruọ Aparadase na ha.” Oniọvo ọfa nọ a re se Tony nọ ọsẹgboni riẹ a jọ ukoko na ha, ọ ta nọ: “Ọsẹgboni mẹ a vuẹ omẹ ẹdẹvo nọ a you omẹ hayo mẹ emamọ ọmọ họ. Ẹsikpobi a jẹ hae lẹliẹ omẹ roro nọ mẹ be daoma te he.”

⁵ Otẹrọnọ ma be hai rri omamai nọ ma fioka ha, joma kareghẹhọ nọ Jihova ọye o ru nọ ma rọ rrọ ukoko na. (Jọn 6:44) Ọ be ruẹ epanọ ma be daoma te, yọ ọ riẹ eva mai. (1 Sam. 16:7; 2 Irv. 6:30) Fikiere ọ tẹ ta nọ mai yọ emamọ ahwo, ma rẹ vro ho.—1 Jọn 3:19, 20.

6. Ẹvẹ Pọl ọ jẹ hai rri omariẹ nọ ọ tẹ kareghẹhọ eware iyoma nọ o ru oke jọ?

⁶ Re inievo jọ a te ti kurẹriẹ, a ru eware jọ nọ e gbẹ be kẹ ae uye rite inẹnẹ na. (1 Pita 4:3) Makọ ohwo nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ ziezi ọ sai roro nọ ọ be daoma te he fiki ikpehre eware nọ o re roro ẹsejọ. Kọ udu ra o be hai brukpe owhẹ ẹsejọ? O tẹ rrọ ere, riẹ nọ whẹ ọvo ho. O jọ ere kẹ idibo Jihova jọ. Ohwo otiọye jọ họ Pọl ukọ na. O jẹ hae kẹe uye gaga nọ ọ tẹ kareghẹhọ eware nọ o ru thọ. (Rom 7:24) Nọ Pọl ọ maki kurẹriẹ jẹ họ-ame no, ọ ta nọ ọye “ọ mae kawo evaọ usu ikọ na,” yọ ọye “ọ mai yoma” evaọ usu erahaizi nọ e rrọ akpọ na.—1 Kọr. 15:9; 1 Tim. 1:15.

7. Eme ma rẹ kareghẹhọ kpahe izi nọ ma raha oke jọ?

⁷ Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ ta nọ ma te kurẹriẹ ọ rẹ rọvrẹ omai. (Ol. 86:5) Fikiere oware nọ ma ru ọ tẹ da omai gaga, joma rọwo nọ Jihova ọ rọvrẹ omai no.—Kọl. 2:13.

8-9. Eme u fo nọ ma rẹ kareghẹhọ nọ ma te bi roro nọ ma sai ru eva were Jihova ha?

⁸ Mai kpobi ma gwọlọ gọ Jihova ziezi. Rekọ ẹsejọ inievo jọ a re roro nọ eware nọ a bi ru evaọ egagọ Jihova na yọ oware ovo kẹ Jihova ha. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Amanda ọ ta nọ: “Me roro nọ me gbe bi ru vi epanọ me bi ru na ha, u dhesẹ nọ me bi ru utho ẹgba mẹ hẹ evaọ egagọ Jihova. Ẹsikpobi me re roro nọ mẹ be daoma te he. Fikiere mẹ gbẹ sai nwani ru oware jọ họ, o rẹ kẹ omẹ uye gaga. Yọ me re roro nọ o te kẹ Jihova uye gaga re inọ mẹ sai ru oware na ha.”

⁹ Ẹsejọ ma re roro nọ epanọ ma daoma te kẹhẹ, ma sai ti ru eva were Jihova ha. Eme o sai fiobọhọ kẹ omai si iroro itieye na no udu? Ma rẹ kareghẹhọ nọ Jihova yọ ọga nọ oware o rẹ kake were he he, hayo nọ o make bẹ owhẹ no, yọ ọ be ta nọ who ri ru oware ovo ho. Ma te ru utho ẹgba mai, te o kawo, te o rro, o rẹ dae ẹro. Oware ofa jọ nọ o sai fiobọhọ kẹ omai họ, joma hae kareghẹhọ ahwo nọ a rehọ omarai kpobi kẹ iruo Jihova evaọ okenọ o vrẹ. A gbiku ahwo otiọye jọ fihọ Ebaibol na. Pọl yọ ọjọ. Ọ rọ ajọwha ru iruo Jihova ikpe buobu. O kpohọ eria ithethabọ buobu, jẹ rehọ ikoko mu eria avọ eria. Rekọ nọ eware i nwene, nọ ọ gbẹ jẹ sae ta usi uwoma te epaọ ọsosuọ họ, kọ eva riẹ e dha Jihova? Ijo. O gbe je ru utho ẹgba riẹ, yọ Jihova o fiobọhọ kẹe. (Iruẹru 28:30, 31) Epọvo na nẹnẹ re, ẹsejọ ma sai ru te epanọ ma gwọlọ ru te he. Oware nọ Jihova ọ rẹ mai rri họ, iroro nọ ma bi ro ru oware nọ ma bi ru na. Obọnana ma te ta kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ be rọ vuẹ omai nọ eva mai e be were iẹe.

ẸVẸ JIHOVA Ọ BE RỌ VUẸ OMAI NỌ EVA MAI E BE WERE IẸE?

10. Ẹvẹ Jihova ọ be rọ vuẹ omai nẹnẹ inọ o you omai? (Jọn 16:27)

¹⁰ Ebaibol na. Jihova o te you ohwo, ọ rẹ vuẹe nọ o you rie. Isiava soso ọ ta kẹ Jesu nọ o you rie gaga, ọ tẹ jẹ jẹe rehọ. (Mat.  3:17; 17:5) Kọ whọ gwọlọ nọ Jihova ọvo ọ rehọ unu riẹ vuẹ owhẹ nọ o you owhẹ? Jihova ọ rẹ ta ẹme no obọ odhiwu ze kẹ omai hi. Ebaibol na ọ be rọ ta ẹme kẹ omai. Ma te se eme nọ Jesu ọ ta evaọ obe Matiu, Mak, Luk, gbe Jọn, o rẹ wọhọ ẹsenọ ma bi yo urru Jihova nọ ọ be vuẹ omai nọ o you omai. (Se Jọn 16:27.) Jesu ọ rọ aro kele oware kpobi nọ Ọsẹ riẹ o ru. Dede nọ ilele riẹ a gba ha, ọ jẹ vuẹ ae nọ a be riẹ ru. Ma te se eme itieye na nọ ọ jẹ hae ta kẹ ae na, ma rẹ rehọ iẹe nọ yọ edhere jọ nọ Jihova ọ be rọ vuẹ omai nọ ma be daoma.—Jọn 15:9, 15.

11. Nọ uye jọ u te te omai oma, eme u dhesẹ nọ orọnikọ fikinọ eva mai e be dha Jihova jabọ họ? (Jemis 1:12)

¹¹ Eware nọ Jihova o bi ru. Jihova ọ rẹ gwọlọ fiobọhọ kẹ omai. Ẹgba riẹ ma be sae rọ re emu kpohọ eva, je bi wo eware nọ ma re ro yeri akpọ. Ẹsejọ Jihova ọ rẹ kuvẹ re uye u te omai wọhọ epanọ ọ kuvẹ inọ uye u te Job oke ẹdẹ. (Job 1:8-11) Rekọ ma te wo ẹbẹbẹ u dhesẹ nọ eva mai e gbẹ be were Ọghẹnẹ ha ha. Okenọ ma wo ẹbẹbẹ ma sai gine ro dhesẹ nọ ma you Jihova gaga, ma te je fievahọ iẹe. (Se Jemis 1:12.) Ma te wo ẹbẹbẹ, Jihova o re fiobọhọ kẹ omai re ma sai thihakọ riẹ.

12. Eme ma wuhrẹ no oware nọ o via kẹ Brọda Dmitrii ze?

¹² Joma gbiku oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Dmitrii nọ ọ rrọ obọ Asia. Nọ a si ei no iruo, emerae buobu ọ jẹ ruẹ iruo ho. Ọ tẹ dhugbẹ ta nọ ọ rẹ rehọ uvẹ yena nọ o wo na ta usi uwoma ziezi. Oware nọ o ru na u dhesẹ nọ o fievahọ Jihova. Rekọ ọ jọ ababọ iruo oke lelehie. Evaọ udevie ẹbẹbẹ yena nọ ọ rrọ na, o te je kie ẹyao. Ọ mọ te epanọ ọ gbẹ jẹ sai ro no uwou ze he. O te muhọ eroro nọ, ‘Kọ ẹvẹ ọzae nọ o wo aye gbe emọ wọhọ omẹ na ọ rẹ mọ fihotọ?’ O te bi roro nọ ẹsejọhọ o ru oware jọ nọ o be lẹliẹ eva riẹ dha Jihova. Evaọ owọwọ ẹdẹ jọ, ọmọtẹ riẹ o te kere eme nọ e rrọ Aizaya 30:15 fihọ ẹwẹ-obe. Oria Ebaibol na o ta nọ: “Wha tẹ rọ udu kpotọ je fievahọ omẹ, wha ti wo ẹgba.” Ọ tẹ rehọ iẹe sei evaọ obọ ehwa nọ o kiẹzẹ. Ọ tẹ ta kẹe nọ, “Sẹmẹ, eva e gbẹ be were owhẹ hẹ, kareghẹhọ oria Ebaibol nana.” Brọda Dmitrii ọ tẹ te riẹ nọ Jihova ọ re nyasiọ iẹe ba ha. Oyejabọ nọ uviuwou riẹ a gbẹ be sae rọ re emu, ku ewu họ, je wo  oria nọ a rẹ rria na. Ọ ta nọ: “O lẹliẹ omẹ riẹ nọ oware nọ u fo nọ me ru kpobi họ, mẹ rẹ rọ udu kpotọ, mẹ vẹ gbẹ hai fievahọ Jihova.” Otẹrọnọ ẹbẹbẹ otiọye na o te owhẹ, fievahọ Jihova, riẹ nọ ọ be rẹrote owhẹ, yọ ọ te kẹ owhẹ ẹgba nọ who re ro thihakọ ẹbẹbẹ na.

13. Amono jọ Jihova ọ sae rọ vuẹ omai nọ o you omai, kọ oghẹrẹ vẹ a re ro ru ei?

¹³ Inievo mai. Jihova ọ rẹ rọ inievo mai vuẹ omai nọ eva mai e be were iẹe. Ọ sae rehọ oniọvo jọ ze te tuduhọ omai awọ okenọ eva e gbẹ be were omai hi. Nwanọ ere o via kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ evaọ obọ Asia okenọ ẹbẹbẹ ologbo jọ o tei oma. Nọ a si ei no iruo no, o te je muhọ ẹmọ, yọ ẹyao na ọ jọ gaga. Ere ọzae riẹ ọ rọ jẹ raha uzi ulogbo jọ, a te si ei no ọkpako no. Oniọvo-ọmọtẹ na ọ ta nọ: “Me je roro nọ, kọ eme Ọghẹnẹ ọ rọ kuvẹ nọ eware nana kpobi e via kẹ omẹ? O wọhọ nọ me ru oware jọ nọ o wha riẹ ze nọ eva mẹ e gbẹ be were Jihova ha.” Kẹsena ọ tẹ lẹ se Jihova inọ jọ o ru oware jọ nọ ọ sae rọ riẹ nọ o gbe you rie. Kọ ẹvẹ Jihova o ro yo olẹ na? Ọ ta nọ: “Ekpako ukoko na a tẹ nyaze te vuẹ omẹ nọ Jihova o gbe you omẹ.” Nọ oke jọ o vrẹ no, ọ tẹ jẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹe. Oniọvo na ọ ta nọ: “Ẹdẹdẹ yena, inievo jọ evaọ ukoko mai a te kere ileta se omẹ. Nọ mẹ ruẹ eme nọ a kere fihọ ileta na, mẹ tẹ nwane riẹ nọ olẹ nọ mẹ lẹ na oye Jihova o yo no na.” Ẹsibuobu Jihova ọ rẹ rọ inievo mai tuduhọ omai awọ re ma riẹ nọ eva mai e be were iẹe.—Ol. 10:17.

14. Oware ofa vẹ Jihova ọ rẹ rọ inievo na ru nọ o re ro dhesẹ kẹ omai nọ o you omai?

¹⁴ Jihova ọ tẹ be rọ inievo ukoko na kẹ omai ohrẹ fiki oware jọ nọ ma bi ru, u re dhesẹ nọ eva mai e be were iẹe. Evaọ oke  anwae, Jihova ọ rọ Pọl kere ileta ikpegbene soso se inievo riẹ. Ọ jọ ileta na jọ whọku inievo jọ evaọ edhere nọ u dhesẹ nọ o you rai. Fikieme Jihova ọ rọ rehọ Pọl whọku ae? Jihova yọ emamọ Ọsẹ. Yọ emamọ ọsẹ ọ rẹ whọku “ọmọ nọ ọ were riẹ.” (Itẹ 3:11, 12) Fikiere nọ oniọvo jọ ọ tẹ vuẹ omai nọ ma riẹ oware jọ ru hu, yọ oware nọ ọ be vuẹ omai na o rọwokugbe ẹme Ebaibol, joma roro nọ eva mai e be dha Jihova ha. Rekọ joma riẹ nọ Jihova o you omai jabọ nọ ọ be rọ rehọ oniọvo yena kpọ omai họ na. (Hib. 12:6) Eware efa vẹ i dhesẹ nọ eva mai e be were Jihova?

EWARE EFA NỌ I DHESẸ NỌ EVA MAI E BE WERE JIHOVA

15. Amono Jihova ọ rẹ kẹ ẹzi ọfuafo riẹ, kọ ẹvẹ obufihọ yena o rọ lẹliẹ omai riẹ nọ Jihova o you omai?

¹⁵ Jihova ọ rẹ kẹ ahwo nọ eva rai e be were iẹe ẹzi ọfuafo riẹ. (Mat. 12:18) Whọ sae nọ omara nọ, ‘Kọ me bi dhesẹ nọ me wo uruemu jọ nọ ẹzi Ọghẹnẹ o re fiobọhọ kẹ ohwo wo?’ Kọ who muẹrohọ nọ who bi wo odiri kẹ ahwo gaga enẹna vi oke ẹdẹ nọ whọ re riẹ Jihova ha? Who te wo uruemu nọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ o re fiobọhọ kẹ ohwo wo na, u re mu owhẹ ẹro gaga inọ eva ra e be were Jihova.—Rri ẹkpẹti na “ Ubi Ẹzi na Họ . . . ”

16. Amono Jihova ọ be rọ vuẹ ahwo usi uwoma na nẹnẹ, kinọ whọ riẹ ere no na, ẹvẹ who rri omara? (1 Ahwo Tẹsalonika 2:4)

¹⁶ Fikinọ eva mai e be were Jihova jabọ nọ ọ rọ vuẹ omai nọ ma nyae ta usi uwoma na kẹ ahwo. (Se 1 Ahwo Tẹsalonika 2:4.) Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Jocelyn ọ ta ẹme te irere nọ i te rie fikinọ ọ be hae ta usi uwoma kẹ ahwo. Ohiohiẹ ẹdẹ jọ nọ ọ rọwo ze, eva e jẹ were iẹe he. Ọ ta nọ: “Ẹgba ọ jọ omẹ oma ha, yọ me je rri omamẹ nọ u wo oware ovo nọ mẹ sai ru hu. Rekọ mẹ jọ ọkobaro oke yena, yọ me re kpohọ usi uwoma ẹdẹ yena. Fikiere mẹ tẹ lẹ. Mẹ kpama, me te kpohọ usi uwoma.” Ohiohiẹ ẹdẹ yena, Jocelyn ọ tẹ ta usi uwoma kẹ aye jọ nọ a re se Mary. Aye na ọ rrọ wowou, yọ ọ rọwo nọ a wuhrẹ iẹe Ebaibol. Emerae jọ nọ i lele i rie, Mary ọ tẹ ta nọ ọ jẹ lẹ se Ọghẹnẹ inọ o fiobọhọ kẹe, yọ nwanọ oke yena Sista Jocelyn o ro kporo ẹthẹ riẹ na. Kọ eme Jocelyn o wuhrẹ no oware nọ o via na ze? Ọ ta nọ: “Me te rri rie wọhọ ẹsenọ Jihova ọ be vuẹ omẹ nọ, ‘Me you  owhẹ.’” Ma riẹ nọ nwanọ ohwo kpobi ọ te gaviezọ kẹ usi uwoma na ha. Rekọ eva mai e rẹ were Jihova nọ ma tẹ be daoma ta usi uwoma.

17. Eme who wuhrẹ no ẹme nọ Vicky ọ ta kpahe idhe ẹtanigbo na ze? (Olezi 5:12)

¹⁷ Jihova ọ rẹ rọ fiki idhe ẹtanigbo na rọvrẹ ahwo nọ eva rai e be were iẹe. (1 Tim. 2:5, 6) Kọ otẹrọnọ ma họ-ame no yọ ma fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo na, rekọ udu mai o gbẹ be vuẹ omai nọ eva mai e be were Jihova ha, eme ma re ru? Ma rẹ kareghẹhọ nọ udu mai o sae lẹliẹ omai họ ẹsejọ. Rekọ Jihova ọ rẹ lẹliẹ omai họ vievie he. Nọ ọ ta nọ eva mai e be were iẹe na, joma rehọ iẹe ere. Jihova o rri ahwo nọ a fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo na inọ a kiẹrẹe, yọ ọ te ghale ae. (Se Olezi 5:12; Rom 3:26) Idhe ẹtanigbo na nọ oniọvo nọ a re se Vicky o roro kpahe u fiobọhọ kẹe. Nọ o roro kpahe idhe ẹtanigbo na no, ọ tẹ ta nọ: “Jihova o bi thihakọ kẹ omẹ anwẹdẹ. . . . Ghele na, o wọhọ ẹsenọ mẹ be vuẹ Jihova anwẹdẹ nọ: ‘Whọ sai you ohwo wọhọ omẹ na ha. Idhe ẹtanigbo nọ Ọmọ ra o dhe na i te epanọ a sae rọ rehọ izieraha mẹ vrẹ omẹ hẹ.’” Idhe ẹtanigbo na nọ ọ romatotọ roro kpahe o tẹ te lẹliẹe ruẹ nọ Jihova o gine you rie gaga. Ma tẹ be hai roro didi kpahe uwhu Jesu, ma te ruẹ nọ Jihova o you omai yọ eva mai e be were iẹe.

18. Nọ ma te gbe you Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai na, eme ma riẹ nọ o ti ru?

¹⁸ Whọ tẹ be maki ru eware nọ ma jọ uzoẹme nana wuhrẹ na, ẹsejọhọ who ti gbe roro ẹsejọ inọ Jihova o you owhẹ hẹ. O tẹ via ere, kareghẹhọ nọ “enọ i you [Jihova] te urere,” eva rai e rẹ were iẹe. (Jem. 1:12) Fikiere hai ru eware nọ e rẹ lẹliẹ owhẹ kẹle Jihova je muẹrohọ eware nọ i dhesẹ nọ eva ra e be were iẹe. Hae kareghẹhọ nọ Jihova “o thabọ no omai omomọvo ho.”—Iruẹru 17:27.