1-2. (a) Fikieme o rọ rrọ bẹbẹ kẹ ahwo buobu nẹnẹ re a fievahọ enọ i bi su ai? (b) Eme ma te ta ẹme kpahe evaọ uzoẹme nana?

NẸNẸ na, ahwo buobu a fievahọ enọ i bi su ai hi. A ruẹ no inọ enọ i bi bruoziẹ evaọ obọ ekọto gbe ahwo ologbo egọmeti, enọ a bi fiobọhọ kẹ ọvo họ otu nọ i fe gbe enọ a riẹ odẹ. A be daezọ iyogbe he. Oyejabọ nọ Ebaibol ọ rọ ta nọ: “Ohwo o [bi] su ọrivẹ riẹ ruọ uye.” (Ọtausi. 8:9) Makọ ilorida egagọ dede, ahwo a fievahọ ae he fiki iruemu iyoma rai. Onana o be tubẹ whae ze nọ ahwo jọ a gbẹ be rọ kẹle Ọghẹnẹ hẹ. Fikiere, nọ ma te bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo, o rẹ sae jọ bẹbẹ re ọ rọwo nọ Jihova o re ru oware nọ o gba ẹsikpobi, gbe nọ o te mai woma kẹ omai re ma ru oware kpobi nọ a vuẹ omai evaọ ukoko na.

² Uzẹme riẹ họ, orọnikọ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọvo u fo nọ a re fievahọ Jihova avọ ukoko riẹ hẹ. Makọ mai ahwo nọ a rrọ ukoko na kri no, u fo re ma hae kareghẹhọ nọ Jihova o re ru oware nọ u fo ẹsikpobi. Ẹsejọ, oware jọ o sae via nọ u re ru ei jọ bẹbẹ kẹ omai re ma rọwo onana. Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe eware esa jọ nọ e rẹ sai nuhu ẹrọwọ mai. Eye họ : (1) nọ ma te se iku jọ evaọ Ebaibol, (2) nọ ukoko Jihova o tẹ ta nọ joma ru oware jọ, gbe (3) oke nọ ebẹbẹ i te te omai evaọ obaro.

3. Eme ọ rẹ sae via ẹsejọ nọ ma te se iku jọ evaọ Ebaibol?

 ³ Nọ ma tẹ jọ Ebaibol se iku jọ, o sae jọ bẹbẹ kẹ omai re ma riẹ oware nọ o lẹliẹ Jihova ru oware jọ evaọ iku na.  Wọhọ oriruo, a jọ obe Ikelakele ta kpahe ọzae Izrẹl jọ nọ ọ nyai hwe ire evaọ ẹdẹ Ẹdijala. Jihova ọ ta nọ a rọ itho fi ei kpe. Rekọ nọ ikpe buobu e vrẹ no, oware jọ nọ Jihova o ru o sai gbe omai unu. Obe Samuẹle avọ ivẹ o ta nọ Jihova ọ rọvrẹ Devidi ovie na nọ o bruẹnwae, o te je kpe ọzae aye nọ o lele bruẹnwae na no. (Ik. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13) Ma sae jọ udu mai nọ inọ, ‘Kọ fikieme Jihova ọ jẹ rọvrẹ Devidi nọ o kpe ohwo je bruẹnwae, o ve bruoziẹ uwhu kpe ohwo nọ ọ nyai hwe ire ọvo evaọ ẹdẹ Ẹdijala?’ Re ma sae kẹ uyo onọ yena, joma ta kpahe eware esa jọ nọ u fo nọ ma rẹ kareghẹhọ nọ ma te bi se iku jọ evaọ Ebaibol na.

4. Eme ọ rrọ obe Emuhọ 18:20, 21 gbe Iziewariẹ 10:17 nọ o lẹliẹ omai riẹ nọ Jihova o re ru oware nọ o gba ẹsikpobi?

⁴Orọnikọ iku kpobi evaọ Ebaibol ma rẹ sae jọ riẹ oware kpobi nọ o via ha. Wọhọ oriruo, ma riẹ nọ oware nọ Devidi o ru na o da riẹ gaga, yọ o kurẹriẹ no eva ze. (Ol. 51:2-4) Kọ ọzae nọ ọ thọ uzi Ẹdijala na, ma riẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ jọ? Kọ oware nọ o ru na o da riẹ? Kọ ọ be hai rri izi Jihova vo? Kọ a rọ ẹme na si ei ozọ no ẹdẹ jọ? A jọ Ebaibol vuẹ omai eware nana ha. Rekọ oware nọ ma riẹ kpobi họ, Jihova “o re kienyẹ ohwo vievie he.” (Izie. 32:4) Nọ o te bi ru oware, ọ rẹ rọ atanọ atanọ ru ei hi, yọ o re mukpahe ahwo jọ gheghe gheghe he, hayo ru eware itieye efa nọ e rẹ lẹliẹ ohwo-akpọ kienye ọrivẹ riẹ hẹ. (Se Emuhọ 18:20, 21; Iziewariẹ 10:17.) Ma tẹ romatotọ wuhrẹ kpahe Jihova gbe izi riẹ, ma rẹ riẹ nọ oware kpobi nọ o ru u re kiehọ ẹsikpobi. Fikiere, ma tẹ jọ Ebaibol se iku jọ, nọ ma gbẹ riẹ oware nọ o lẹliẹ Jihova ru oware jọ họ, ma rẹ riẹ nọ oware nọ o ru na o rrọ gbagba keme ma riẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ. Ma riẹ nọ Ọghẹnẹ mai na “o kiẹrẹe evaọ idhere riẹ kpobi.”​—Ol. 145:17.

5. Fikinọ ma gba ha, ẹvẹ ma re rri oware ẹsejọ? (Rri ẹkpẹti na re, “ Ma rẹ Sai Rri Oware Thọ Fikinọ Ma Gba Ha.”)

⁵Ma gba ha, fikiere ma sai rri oware thọ. Mai ahwo-akpọ ma wo emamọ iruemu nọ Ọghẹnẹ nọ ọ ma omai na o wo. Oye o wha riẹ ze nọ o rẹ rọ kẹ omai uye gaga na nọ a te bi kienyẹ ohwo jọ. (Emu. 1:26) Rekọ  fikinọ ma gba ha, nọ oware jọ o tẹ via, ma tẹ maki roro nọ ma riẹ oware nọ o via na totọ, ma sai gbe rri oware na thọ ghele. Wọhọ oriruo, nọ Jihova ọ ta nọ ọ gbẹ be raha ahwo Nanivi hi, oware na o kẹ Jona uye gaga. (Jona 3:10–4:1) Rekọ, rri emamọ oware nọ u no rie ze fikinọ Jihova ọ rọvrẹ rai. U ru nọ ahwo Nanivi nọ a bu vi idu udhozeza (120,000) soso a gbe ro whu hu. Ukuhọ riẹ, Jona họ ọnọ o rri ẹme na thọ orọnikọ Jihova ha.

6. Fikieme o gbẹ rọ gwọlọ nọ Jihova ọ rẹ vuẹ omai oware nọ o be lẹliẹe ru oware kpobi nọ o bi ru hu?

⁶U du gwọlọ nọ Jihova ọ rẹ vuẹ ahwo-akpọ oware nọ o lẹliẹ e riẹ ru oware jọ họ. Uzẹme inọ evaọ oke nọ u kpemu, Jihova ọ gaviezọ kẹ idibo riẹ nọ e jẹ nọe kpahe oware nọ o ru hayo oware nọ o bi ti ru. (Emu. 18:25; Jona 4:2, 3) Yọ ẹsejọ, Jihova ọ rẹ ta oware nọ o lẹliẹ e riẹ ru oware jọ. (Jona 4:10, 11) O make rrọ ere na, u du gwọlọ nọ Jihova ọ rẹ vuẹ omai oware nọ o lẹliẹ e riẹ ru oware kpobi nọ o ru hu. Ọye ọ ma omai, fikiere nọ o te bi ti ru oware jọ hayo nọ o te ru oware jọ no, u du gwọlọ nọ ma rẹ whobọhọ iẹe kẹe nọ u woma hayo u yoma ha.​—Aiz. 40:13, 14; 55:9.

7. Eme o rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ omai, kọ fikieme?

⁷ Ma riẹ nọ Jihova o re ru oware nọ o gba ẹsikpobi. Rekọ o sae jọ bẹbẹ kẹ omai re ma ru oware kpobi nọ ahwo nọ Jihova o ro mu evaọ ukoko na a vuẹ omai. Nọ a tẹ vuẹ omai oware jọ, ma sae jọ udu mai vro sọ ere Jihova ọ ginẹ gwọlọ nọ oware na o jọ, hayo orọ udu obọrai a be vuẹ omai na. Ẹsejọhọ oghẹrẹ iroro itieye e jọ ahwo jọ udu re evaọ oke anwae. Joma wariẹ roro kpahe iku nọ ma ta kpahe evaọ  edhe-ẹme avọ 3 na. Omoni ọzae nọ ọ thọ uzi Ẹdijala na ọ sae jọ udu riẹ vro sọ Mosis ọ ginẹ nọ mi Jihova taure a te ti bruoziẹ uwhu kpe ọzae na. Yọ ogbẹnyusu Uraya ohwo Hit nọ Devidi o lele aye riẹ bruẹnwae na ọ sai roro nọ fiki ọkwa nọ Devidi ọ rrọ a rọ kẹe uvẹ nọ a gbe ro kpei hi na. Uzẹme riẹ họ, ma gbe fievahọ ahwo nọ Jihova o ro mu evaọ ukoko riẹ hẹ, ma sae ta nọ ma fievahọ Jihova ha keme Jihova o fievahọ ae jabọ nọ ọ rọ rehọ ae mu.

8. Eme ọ rrọ Iruẹru Ikọ 16:4, 5 nọ a be jọ ukoko Jihova ru nẹnẹ re?

⁸ Nẹnẹ, “ọrigbo nọ a re fievahọ nọ o wo areghẹ na,” ọye Jihova ọ be rọ rẹrote abọ ukoko riẹ nọ o rrọ obọ otọakpọ obonẹ. (Mat. 24:45) Wọhọ epanọ ekpako gbe ikọ na a jẹ rẹrote ukoko Jihova evaọ oke Ileleikristi ọsosuọ na, ere ọvona ọrigbo nọ a re fievahọ na ọ be rẹrote idibo Ọghẹnẹ nọ e rrọ akpọ na soso jẹ vuẹ ekpako ukoko oware nọ a re ru. (Se Iruẹru Ikọ 16:4, 5.) Kẹsena ekpako ukoko a vẹ vuẹ inievo na oware nọ ọrigbo na ọ ta, jẹ ruẹ nọ a ru rie. Ma te bi ru oware nọ ọrigbo na avọ ekpako ukoko a vuẹ omai, u re dhesẹ nọ ma fievahọ Jihova.

9. Oke vẹ o sae rọ jọ bẹbẹ kẹ omai re ma ru oware nọ ekpako ukoko a ta, kọ fikieme?

⁹ Ẹsejọ, o rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ omai re ma ru oware nọ ekpako ukoko a ta kẹ omai. Wọhọ oriruo, anwọ imikpe jọ ze na a nwene eware jọ evaọ ikoko gbe ikogho buobu. Ekpako ukoko a vuẹ inievo jọ inọ a kpohọ ikoko efa nọ inievo e rrọ bu tere he, re ekpala nọ a be keria ha evaọ ikoko jọ i gbe bu hrọ họ. A tẹ vuẹ omai nọ ma kpohọ ukoko ofa, o sae kẹ omai uye keme ukoko nọ ma rrọ obọnana oye egbẹnyusu  gbe ahwo uviuwou mai a rrọ. Kọ Ọghẹnẹ ọye ọ vuẹ ekpako na ukoko nọ a re fi owhowho-uvie ọvuọvo họ? Ijo. Onana o sai ru nọ o rẹ rọ jọ bẹbẹ kẹ omai re ma ru oware nọ a ta. Ghele na, Jihova o fievahọ ekpako ukoko inọ a te vuẹ omai oware nọ u fo nọ ma re ru evaọ oke utioye na. Yọ u fo nọ ma re fievahọ ae re. *

10. Wọhọ epanọ o rrọ Ahwo Hibru 13:17, fikieme ma re ro ru oware kpobi nọ ekpako na a ta kẹ omai?

¹⁰ Fikieme ma re ro ru oware kpobi nọ ekpako ukoko a ta o tẹ make rọnọ ere ma hae gwọlọ nọ a ru oware na ha? Keme ma te bi yoẹme kẹ ae, udhedhẹ gbe okugbe o rẹ jọ ukoko na. (Ẹf. 4:2, 3) Nọ ohwo kpobi o te bi ru oware nọ ekpako ukoko na a rọwo fihọ, o rẹ lẹliẹ ukoko na nyaharo ziezi. (Se Ahwo Hibru 13:17.) Oware nọ o rẹ mae lẹliẹ omai yoẹme kẹ ae họ, ma rẹ rọ ere dhesẹ kẹ Jihova nọ ma fievahọ iẹe, keme Jihova o fievahọ ekpako na jabọ nọ ọ rọ rehọ ae mu re a rẹrote omai.​—Iruẹru 20:28.

11. Eme ma rẹ kareghẹhọ nọ u re fiobọhọ kẹ omai ru oware kpobi nọ ekpako ukoko a ta kẹ omai?

¹¹ Nọ ekpako na a tẹ be jiroro kpahe oware jọ evaọ ukoko na, a rẹ kake lẹ re Jihova ọ rọ ẹzi ọfuafo riẹ fiobọhọ kẹ ae. Ma tẹ kareghẹhọ onana, u re fiobọhọ kẹ omai ru oware nọ a ta. U te no olẹ no, ekpako na a rẹ romatotọ roro kpahe ẹme nọ Ebaibol ọ ta kpahe iroro nọ a be te jẹ na gbe ẹme nọ ukoko Jihova o ta kpahe iẹe no. Oware nọ o rrọ ae oja kpobi họ, epanọ a sai ro ru oware nọ o rẹ were Jihova, gbe onọ o te mai kiehọ inievo na oma. Inievo nana nọ e be rọ eva rai kpobi ru iruo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rai na a riẹ nọ a gbe ru oware nọ u fo ho, eva e te were Ọghẹnẹ hẹ. (1 Pita 5:2, 3) Who te rri akpọ na nẹnẹ, whọ rẹ ruẹ nọ ahwo a be whọ kuoma fikinọ a wo ọvuọ ovioma riẹ, ọvuọ egagọ riẹ, gbe ọvuọ utu esuo riẹ nọ a be họre kẹ. Rekọ idibo Jihova a be gọ Jihova dhedhẹ. A wo okugbe. Kọ whọ gbẹ ruẹ nọ Jihova o bi fiobọhọ kẹ ukoko riẹ jabọ nọ ma ro wo okugbe na?

12. Eme gbe eme ekpako ukoko a re roro kpahe nọ a te bi rri sọ ohwo jọ nọ ọ raha uzi ọ rẹ gbẹ jọ ukoko na?

¹² Jihova ọ gwọlọ nọ ekpako ukoko a daoma rai kpobi re ukoko na o jọ fuafo. Onana yọ okolo iruo ho. Nọ Oleleikristi ọ tẹ raha uzi ulogbo jọ, Jihova ọ gwọlọ nọ ekpako na a rẹ keria re a jiroro sọ ohwo na o gbe fo ohwo nọ ọ rẹ gbẹ jọ ukoko na. Ekpako na a rẹ daoma riẹ sọ oware nọ ohwo na o ru na o kẹ riẹ uye, a vẹ jẹ daoma riẹ eware efa. Ohwo na ọ sae ta nọ o kurẹriẹ no. Rekọ ọ ginẹ riẹ nọ oware nọ o ru na u yoma? Kọ u no rie eva ze nọ o ti gbe ru oware utioye ẹdẹfa ha? Otẹrọnọ ekpehre egbẹnyusu eye e lẹliẹ e riẹ raha uzi na, kọ ọ gba riẹ mu inọ o re bru usu no ahwo otiọye na? Nọ ekpako na a tẹ be jiroro na, a rẹ lẹ se Jihova, rri eware kpobi nọ e via evaọ ẹme na, je rri oware nọ Ebaibol ọ ta kpahe iẹe. A ve je rri oghẹrẹ nọ ohwo na o rri oware nọ o ru na. Kẹsena a vẹ jiroro sọ ohwo na ọ rẹ gbẹ jọ ukoko na. Ẹsejọ o rẹ gwọlọ nọ a si ohwo na no ukoko.​—1 Kọr. 5:11-13.

13. Eme ọ rẹ sae jọ omai iroro nọ a te si ogbẹnyusu hayo ohwo uviuwou mai jọ no ukoko?

¹³ Eme o rẹ sae lẹliẹe jọ bẹbẹ kẹ omai re ma rọwo nọ iroro nọ ekpako na a jẹ o rrọ ziezi? Nọ ohwo nọ a si no ukoko ọ gbẹ rrọ ogbẹnyusu ọkpekpe hayo ohwo uviuwou mai hi, o te bẹ hẹ re ma rọwo fihọ iroro nọ  ekpako na a jẹ. Rekọ ẹvẹ o te jọ otẹrọnọ ohwo na yọ ogbẹnyusu mai hayo ohwo uviuwou mai? Ma sai roro nọ ekpako na a rri ẹme na te he, hayo a bruoziẹ na oghẹrẹ nọ Jihova ọ gwọlọ họ. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ omai nọ ma te bi roro ere?

14. Eme o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai nọ ekpako na a te si ohwo mai jọ no ukoko?

¹⁴ Joma hae kareghẹhọ nọ Jihova họ ọnọ ọ ta nọ a si ohwo nọ o kurẹriẹ hẹ no ukoko, yọ u re ru nọ ukoko na o rẹ rọ jọ fuafo. O rẹ jẹ sai fiobọhọ kẹ ohwo nọ ọ raha uzi na kurẹriẹ. A tẹ kẹ ohwo nọ ọ be raha izi Ọghẹnẹ odode uvẹ re ọ gbẹ jọ ukoko na, ọ sae raha amọfa. (Gal. 5:9) U te no ere no, ọ sai roro nọ oware nọ o ru na o nwani yoma tere he. O vẹ te whae ze nọ o gbe ro nwene he, re Jihova ọ rọvrẹ riẹ. (Ọtausi. 8:11) Joma riẹ nọ re ekpako a te ti si ohwo no ukoko, a rẹ romatotọ rri ẹme na. Ekpako na a be hae kareghẹhọ ẹme nọ a ta kẹ ibruoziẹ Izrẹl inọ, “orọnikọ ohwo-akpọ wha bi guẹdhọ rọkẹ hẹ rekọ rọkẹ Jihova.”​—2 Irv. 19:6, 7.

15. Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma fievahọ Jihova enẹna tube vi epaọ anwẹdẹ kpobi?

¹⁵ Akpọ oyoma nana o ti kuhọ kẹle. Fikiere, ma re fievahọ Jihova enẹna vi epaọ anwẹdẹ kpobi. Eme ma rọ ta ere? Nọ uye ulogbo na u te muhọ no, a sae vuẹ omai nọ ma ru oware jọ nọ ma roro nọ u wotọ họ. Uzẹme riẹ họ, orọnikọ Jihova ọ te vuẹ omai omomọvo oware nọ ma re ru hu. Esẹjọhọ ahwo nọ o ro mu evaọ ukoko na, eye ọ te rọ vuẹ omai oware nọ ma re ru. Orọnikọ oke yena ma rẹ rọ vro avro hayo wo iroro ivẹ hẹ. Orọnọ oke yena ma rẹ rọ nọ họ inọ, ‘Kọ enẹ Jihova ọ ginẹ gwọlọ nọ ma ru, manikọ iroro obọrai a be rọ ta ẹme na?’ Kọ who ti fievahọ Jihova oke yena je ru oware kpobi nọ ukoko riẹ o ta nọ who ru? Oghẹrẹ nọ who bi yoẹme kẹ ukoko Jihova te enẹna oye u ti dhesẹ sọ who ti yoẹme oke yena. Who te bi ru oware kpobi nọ ukoko na o vuẹ owhẹ enẹna, kiyọ evaọ oke uye ulogbo na, who ti ru epọvo na re.​—Luk 16:10.

16. Eme Jihova o ti ru kẹle na, nọ o sae jọ nọ o te were omai tere he?

¹⁶ Oware ofa nọ u fo nọ ma re roro kpahe họ, ahwo nọ Jihova o ti siwi gbe enọ ọ te raha no evaọ ẹmo Amagidọn. Obọnana, u wo ahwo jọ, te ahwo uviuwou mai jọ nọ ma hae gwọlọ nọ a kurẹriẹ ze, taure Jihova ọ tẹ te raha akpọ na no. Rekọ Jihova ọ rọ Jesu mu no re o bruoziẹ ohwo kpobi, sọ ọ te zọ hayo ọ te zọ họ, evaọ Amagidọn. (Mat. 25:31-33; 2 Tẹs. 1:7-9)  Orọnọ mai ma te vuẹ Jihova ohwo nọ o re siwi gbe ohwo nọ o ti whu hu. (Mat. 25:34, 41, 46) Kọ onọ Jihova o ru kpobi o te were omai, manikọ o te kẹ omai uye? Kọ whọ gbẹ ruẹ nọ u fo re who fievahọ Jihova enẹna, inọ oware kpobi nọ o ru o rrọ gbagba re whọ sai fievahọ iẹe evaọ obaro?

17. Irere vẹ i ti te omai nọ akpọ omuomu nana o te kuhọ no?

¹⁷ Akpọ ọ te were gaga nọ Ọghẹnẹ ọ tẹ raha akpọ omuomu nana no. Nọ ma tẹ ruọ akpọ ọkpokpọ na no, egagọ erue e gbẹ te jọ họ. Te otu nọ e be thueki nọ e be wha ahwo re, gbe egọmeti akpọ nana nọ i bi kienyẹ ahwo jẹ rọ uye bẹ ahwo anwọ ikpe buobu ze na, a te gbẹ jariẹ hẹ. Ẹyao, owho, gbe uwhu nọ u bi kpe ahwo mai siọ omai ba na e te gbẹ jariẹ gbe he. A ti fi Setan avọ idhivẹri riẹ họ uwou-odi ikpe odu (1,000) soso. Uye nọ a si se omai na o te gbẹ jọ họ. (Evia. 20:2, 3) Eva e te were omai gaga oke yena nọ ma ro fievahọ Jihova inọ oware nọ o ru kpobi o rrọ gbagba.

18. Eme ma rẹ sai wuhrẹ nọ ma te se oware nọ ahwo Izrẹl a ru evaọ Ikelakele 11:4-6 gbe 21:5?

¹⁸ Nọ ma tẹ ruọ akpọ ọkpokpọ na no, ẹsejọhọ o te jọ bẹbẹ kẹ omai re ma ru eware jọ nọ Jihova ọ te ta nọ ma ru. Wọhọ oriruo, nọ ahwo Izrẹl a no igbo Ijipti no, u kri hi, otu rai jọ o te muhọ ẹgo. A jẹ ta nọ a be ruẹ emamọ emu nọ a jẹ re evaọ Ijipti hi. Ejọ e jẹ ta nọ emana nọ Jihova ọ jẹ kẹ ae re na e vẹso ae no. (Se Ikelakele 11:4-6; 21:5.) Ma gbe rri otọ mu hu, ma sai ru epọvo na nọ Amagidọn o te fi vrẹ no. Ma riẹ epanọ iruo mai i ti bu te he, oke nọ ma te whẹ ezuzu nọ ọ te jọ akpọ na no je ru otọakpọ na fihọ aparadase. Ẹsejọhọ o te jọ okolo iruo ho, yọ eware e sae dina jọ gaga evaọ oke ọsosuọ. Kọ oke yena ma te ta nọ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ru eware o were omai hi? Oware nọ ma riẹ họ, nọ eware nọ Jihova o bi ru kẹ omai enẹna e tẹ be da omai ẹro, enọ o ti ru kẹ omai evaọ oke yena e te were omai re.

19. Eme ma wuhrẹ no evaọ uzoẹme nana?

¹⁹ Jihova o re ru oware nọ o gba ẹsikpobi. Joma vro riẹ vievie he. U te no ere no, u fo nọ ma re fievahọ ahwo nọ Jihova o ro mu re a vuẹ omai oware nọ ma re ru, re ma je yoẹme kẹ ae. Jọ ẹme nọ Jihova ọ rọ Aizaya ọruẹaro na ta ọ thọrọ omai ẹro vievie he, inọ: “Wha tẹ fọ je fievahọ omẹ, wha ti wo ẹgba.”​—Aiz. 30:15.