Eme ẹme na “Whọ te sẹro rai” nọ ọ rrọ Olezi 12:7 na o dhesẹ? Kọ ahwo nọ “a bi kienyẹ” nọ a fodẹ evaọ owọ avọ 5 na ae Ọghẹnẹ ọ te sẹro na, binikọ “eme Jihova” wọhọ epanọ owọ avọ 6 o ta?

Eme efa nọ e rrọ Olezi yena i dhesẹ nọ ahwo a be ta kpahe.

A jọ Olezi 12:1-4 ta nọ “ahwo ọtẹruo a gbẹ riẹ hẹ.” Rri eme efa nọ e rrọ Olezi 12:5-7 na. Kareghẹhọ nọ etẹe a jọ ta nọ, “Whọ te sẹro rai” na.

A jọ owọ avọ 5 ta oware nọ Ọghẹnẹ o ti ru kẹ enọ e “be reoja” na. A ta nọ o ti siwi ai.

A tẹ jọ owọ avọ 6 fibae nọ “eme Jihova e rrọ fuafo; e wọhọ isiliva nọ a ru fo.” Ma riẹ nọ uzẹme ọvo o rrọ ẹme yena.—Ol. 18:30; 119:140.

Rri owọ nọ u lele i rie, koyehọ Olezi 12:7. O ta nọ: “Whọ te sẹro rai, O Jihova; whọ te thọ omomọvo rai no oge nana bẹdẹ bẹdẹ.” Kọ ẹme na “rai” nọ ọ rrọ etẹe na, eme a be rehọ iẹe ta kpahe?

Fikinọ “eme Jihova” a kake ta ẹme kpahe re a tẹ te jọ owọ avọ 7 ta nọ “whọ te sẹro rai,” ahwo jọ a re roro nọ “whọ te sẹro rai” nọ a ta na u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ te sẹro eme riẹ. Ma riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ sẹro Ebaibol okenọ ahwo a jie uzi inọ ohwo ọvo o gbe sei hi, gbe okenọ a jẹ mahe Ebaibol.—Aiz. 40:8; 1 Pita 1:25.

Rekọ ma riẹ nọ ẹme nọ a jọ owọ avọ 5 ta na, uzẹme re. Jihova o siwi idibo riẹ nọ a je “kienyẹ” gbe enọ e jẹ “reoja” evaọ oke nọ o vrẹ, yọ o ti gbe siwi ahwo otiọye na nẹnẹ.—Job 36:15; Ol. 6:4; 31:1, 2; 54:7; 145:20.

Kọ eme ẹme na “rai” nọ ọ rrọ owọ avọ 7 na o dhesẹ?

Eme nọ e rrọ Olezi nana i dhesẹ nọ ahwo a be ta kpahe na.

Olezi 12:1 ọ ta ẹme kpahe “ahwo ọtẹruo.” Owọ avọ 2 u dhesẹ nọ o wọhọ nọ a gu ọrue kẹ ahwo nana. Nọ who je sei haro, whọ vẹ ruẹ nọ Jihova o ti dhesẹ oware kẹ ahwo nọ a be rọ ẹrọo rai ta ugbẹta. Olezi nana ọ be jẹ omai riẹ nọ, joma fievahọ Jihova, inọ o ti siwi ahwo riẹ, keme eme riẹ e rrọ fuafo.

Fikiere ẹme nọ owọ avọ 7 ọ be ta na họ Jihova ọ te sẹro ahwo riẹ nọ ahwo omuomu a bi kienyẹ na.

Ẹme na “rai” nọ ọ rrọ etẹe na, ọ rrọ Ebaibol ahwo Masorete oke anwae nọ a rọ ẹvẹrẹ Hibru kere. Evaọ Ebaibol jọ nọ a rọ Griki kere nọ a re se Septuagint, a fi “mai” họ owọ avọ 7 na isiava. U dhesẹ nọ ahwo nọ a kienyẹ nọ e be reoja na a gbẹ be ta kpahe na. Ẹme nọ o ku owọ avọ 7 họ họ, a te thọ “omomọvo” idibo riẹ “no oge nana” nọ o bi jiri uruemu ogbekuo na. (Ol. 12:7, 8) Who te rri owọ avọ 7 na evaọ ọnọ a rọ ẹvẹrẹ Aramaik kere, o ta nọ: “Whẹ, O, ỌNOWO, whọ te sẹro ikiẹrẹe na, whọ te thọ ae no oge omuomu nana bẹdẹ bẹdẹ. Kabọ kabọ irumuomu a be jọ nya wọhọ ẹzozo nọ o re se azẹ emọ ahwo.” Ebaibol yena kpobi i dhesẹ nọ ẹme nọ Olezi 12:7 o be ta na họ, Ọghẹnẹ ọ te sẹro ahwo riẹ, orọnikọ eme riẹ ọ be ta nọ ọ te sẹro na ha.

Oria Ebaibol nana u fiobọhọ kẹ “ahwo ọtẹruo,” koyehọ ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ wo ẹruore, inọ Ọghẹnẹ o ti siwi ai.