1. Ẹvẹ whọ be hai roro nọ Jihova ọ rrọ?

 KỌ WHỌ be hai roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rrọ ẹsejọ? Whọ tẹ be lẹ se Jihova, ẹvẹ whọ be hai roro nọ ọ rrọ? Ma rẹ ruẹ Jihova ha. Rekọ Ebaibol ọ ta ẹme te eware jọ ro dhesẹ oghẹrẹ nọ ọ rrọ. Ebaibol o se Jihova “ọre gbe ojese,” a te je sei “erae nọ e rẹ to oware muotọ.” (Ol. 84:11; Hib. 12:29) Ebaibol ọ ta nọ elo nọ o bi no oma Ọghẹnẹ ze ọ wọhọ elo utho safaya, elo igoru, gbe isiliva. Yọ elo nọ ọ wariẹ e riẹ họ ọ wọhọ elo usi-ame. (Izik. 1:26-28) Ẹsejọ ma te roro te eware yena, idudu e rẹ jọ omai oma, o vẹ be jẹ lẹliẹ ozọ Jihova mu omai.

2. Fikieme ahwo jọ a re ro roro nọ Jihova ọ sai you rai hi?

² Fikinọ ma sae ruẹ Jihova ha, o sae lẹliẹ omai roro nọ o you omai hi. Ahwo jọ a re roro nọ Jihova ọ sai you rai hi fiki eware nọ e via kẹ ae no. Esẹ ahwo otiọye na jọ a you rai hi evaọ oke emaha rai. Jihova ọ riẹ epanọ eware nọ e via kẹ ahwo yena no e be kẹ ae uye te. Rekọ fikinọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma rẹ riẹ nọ o you omai, ọ jọ Ebaibol dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ kẹ omai.

3. Eme u je fo re ma romatotọ wuhrẹ kpahe Jihova gbe epanọ o you omai te?

³ Jihova o wo uyoyou gaga. Oware nọ a mae rọ riẹe oye. (1 Jọn 4:8) Uyoyou oye o rẹ lẹliẹe ru oware kpobi nọ o bi ru. O you omai ahwo-akpọ gaga. O tube you ahwo nọ a be gọe he dede. (Mat. 5:44, 45) Ma te jọ uzoẹme nana romatotọ wuhrẹ kpahe Jihova gbe epanọ o you omai te. Ma tẹ riẹ Jihova gaga, ma ti you rie gaga.

JIHOVA O YOU OMAI GAGA

4. Ẹvẹ who rri uyoyou nọ Jihova o wo kẹ owhẹ? (Rri uwoho na re.)

⁴ “Jihova ọ rrọ yoyou gaga.” (Jem. 5:11) Jihova ọ jọ Ebaibol ta nọ ọ wọhọ oni nọ o you emọ riẹ gaga. (Aiz. 66:12, 13) Oni nọ ọmọ ọ rrọ obọ, ọ rẹ rọ ọmọ riẹ zaro ho, ọ rẹ nabe rẹrotei. Ọ rẹ keria, ọ vẹ wọ ọmọ na fihọ awọ, ọ vẹ be zaro kẹe, jẹ be so ile kẹe. O rẹ kẹ oni na uye nọ ọmọ na ọ tẹ be  viẹ. Yọ ọmọ na ọ tẹ gwọlọ oware jọ, oni na o re ru ei kẹe re eva e sae were iẹe. Ere ọvona re, nọ oware jọ o tẹ be kẹ omai uye, ma rẹ riẹ nọ Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai keme o you omai. Ọso-ilezi na ọ ta nọ: “Okenọ awaọruọ ọ da omẹ oma fia, whọ sasa omẹ oma je ru udu te omẹ otọ.”—Ol. 94:19.

5. Eme Jihova o bi ru kẹ owhẹ fikinọ uyoyou nọ o wo kẹ owhẹ o rẹ hiẹ hẹ?

⁵ Uyoyou Jihova o rẹ hiẹ hẹ. (Ol. 103:8) Ma tẹ maki ru ei thọ, ọ rẹ nwani gbolo omai kufiẹ hẹ. Ahwo Izrẹl a jẹ hai ru oware nọ o rẹ dha Jihova eva unuẹse buobu. Avọ ere ghele na, nọ a kurẹriẹ, Jihova o dhesẹ nọ o wo uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ kẹ ae. Ọ ta kẹ ae nọ: “Whọ rrọ ghaghae evaọ ẹro mẹ, mẹ kẹ owhẹ ọghọ, me te je you owhẹ.” (Aiz. 43:4, 5) Epọvo na Jihova ọ gbẹ rrọ rite inẹnẹ na. Uyoyou nọ o wo kẹ omai o rẹ hiẹ hẹ. Ma tẹ make raha uzi ulogbo jọ, ọ rẹ nwane kpairoro vrẹ omai hi. Ma te gine kurẹriẹ je bi ru oware nọ o rẹ were iẹe, o re se omai gboma. Ọ ta nọ, “ọ te rọvrẹ evaọ edhere ologbo.” (Aiz. 55:7) Ebaibol ọ ta nọ Jihova ọ tẹ rọvrẹ owhẹ no, who re wo “ezi omosasọ” nọ o “no obọ Jihova omariẹ ze.”—Iruẹru 3:19.

6. Eme obe Zẹkaraya 2:8 o vuẹ omai kpahe Jihova?

⁶ Se Zẹkaraya 2:8. Fikinọ Jihova o you omai gaga, oware jọ o tẹ be kẹ omai uye, o re kri ẹriẹ hẹ. O rẹ kẹe uye, yọ ọ rẹ thọ omai. Fikiere oware jọ o tẹ be kẹ omai uye, joma lẹ se Jihova nọ: “Sẹro mẹ wọhọ ọmọ-ẹro ra.” (Ol. 17:8) Ubiẹro ohwo-akpọ ọ dhozọ viere. Ọ rẹ gwọlọ nọ oware u tei hi. Fikiere nọ Jihova ọ ta nọ ma wọhọ ọmọ-ẹro riẹ na, ẹme nọ ọ be vuẹ omai na họ, “Whai yọ ahwo mẹ. Ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ rọ obọ te owhai, kiyọ ọ be gwọlọ omẹ ẹme. A rẹ rọ owhai zaro kẹ omẹ hẹ.”

7. Eme u je fo re u mu omai ẹro inọ Jihova o gine you omai?

⁷ Jihova ọ gwọlọ nọ whọ riẹ nọ o you owhẹ. Rekọ ọ riẹ nọ ẹsejọhọ fiki eware nọ e via kẹ owhẹ no, who bi roro nọ ọ sai you owhẹ hẹ. Hayo o sae jọ nọ ebẹbẹ nọ i bi te owhẹ e ga te epanọ who bi ro roro nọ Jihova o gbe you owhẹ hẹ. Kọ eme who re ru re u mu owhẹ ẹro inọ Jihova o gine you owhẹ? Ma te ta ẹme te epanọ Jihova o ro dhesẹ nọ o you Jesu, enọ a rọ ẹzi wholo na, gbe omai kpobi.

 EPANỌ JIHOVA O BI RO DHESẸ NỌ O YOU OMAI

8. Eme o lẹliẹ Jesu riẹ nọ Ọsẹ riẹ o you rie?

⁸ Jesu ọ jọ obọ odhiwu kugbe Jihova Ọsẹ riẹ evaọ ikpe buobu gbidi gbidi. Aimava a you ohwohwo gaga, a tẹ jẹ kẹle ohwohwo gaga. Ohwo ọvo o ri lele omọfa rria kri te ere he. Ma te se obe Matiu 17:5, Jihova ọ jọ etẹe ta nọ o you Jesu. Jihova ọ hae sae jọ etẹe ta ọvo inọ, ‘Ọnana họ ọnọ mẹ jẹrehọ.’ Rekọ o ru ere he. Ọ gwọlọ nọ ma riẹ nọ o you Ọmọ riẹ na gaga. Oyejabọ ọ rọ ta ẹme ọfa kugbe ẹme yena inọ: “Ọnana họ Ọmọzae mẹ, oyoyou mẹ na.” Eva e were Jihova gaga inọ Ọmọ riẹ na ọ be daoma gaga. Yọ ọ gwọlọ ru oware nọ o vi rie ze ti ru. (Ẹf. 1:7) Jesu ọ riẹ nọ Ọsẹ riẹ o you rie gaga. Ọ ta unuẹse buobu inọ Ọsẹ na o you rie.—Jọn 3:35; 10:17; 17:24.

9. Eme a ta kpahe epanọ Jihova o you enọ a rọ ẹzi wholo na te, kọ eme obe jọ o ta kpahe ẹme yena? (Ahwo Rom 5:5)

⁹ Amọfa jọ nọ Jihova o you gaga họ, Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na. (Se Ahwo Rom 5:5.) Pọl ukọ na ọ ta nọ Ọghẹnẹ ọ “rọ uyoyou riẹ vọ udu mai.” Obe jọ nọ o rẹ fa otọ eme Ebaibol o ta ẹme jọ kpahe ẹme yena. O ta nọ o wọhọ ẹsenọ uyoyou na “u kporo ẹkẹre bru omai ze.” Whọ ruẹ emamọ ẹme nọ Ebaibol o ro dhesẹ uyoyou nọ Jihova o wo kẹ enọ a rọ ẹzi wholo na? Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a riẹ nọ Ọghẹnẹ “o you” rai. (Jud 1) Oyejabọ nọ Jọn ukọ na nọ ọ jọ usu enọ a rọ ẹzi wholo na o ro kere nọ: “Rri epanọ uyoyou nọ Ọsẹ na o dhesẹ kẹ omai o rro te, nọ a bi ro se omai emọ Ọghẹnẹ!” (1 Jọn 3:1) Kọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na ọvo Jihova o you? Ijo. O you omai kpobi na.

10. Eme o mae rro nọ Jihova o ru kẹ owhẹ nọ u dhesẹ nọ o you owhẹ gaga?

¹⁰ Eme o mae rro nọ Jihova o ru no ro dhesẹ nọ o you omai? Oye họ, Ọmọ riẹ nọ o vi ze ti whu kẹ omai rọ ta omai no igbo. Uyoyou o rẹ gbẹ rro viere he! (Jọn 3:16; Rom 5:8) Jihova o siobọno Ọmọ riẹ nọ ọ mae kẹle iẹe kpobi re o whu fiki mai, a vẹ sae rọ izieraha mai vrẹ omai, ma vẹ sae jọ egbẹnyusu riẹ. (1 Jọn 4:10) Ma te gine dhizu, ma je roro didi kpahe okpoware nọ Jihova avọ Jesu a ru kẹ omai na, o rẹ lẹliẹ omai riẹ nọ a you omai kpobi na omomọvo. (Gal. 2:20) Orọnikọ thakpinọ a ru eware na lele epanọ u fo nọ e rẹ jọ, oye o lẹliẹ Jihova vi Jesu ze ti whu kẹ omai hi. Rekọ o vi rie ze fikinọ o you omai. Ọmọ nọ ọ mae kẹle Ọsẹ na kpobi, nọ ọ mai you kpobi, ọye Ọsẹ na o vi ze ti whu kẹ omai na! Jihova ọ kuvẹ re Jesu Ọmọ riẹ na ọ ginẹ ruẹ uye je whu fiki mai.

11. Eme ma wuhrẹ no ẹme obe Jerimaya 31:3 ze?

¹¹ Eware nọ ma ta no na i dhesẹ nọ, uyoyou nọ Jihova o you omai, orọnikọ obọ udu riẹ ọvo o rrọ họ, rekọ o bi dhesẹ iẹe via. (Se Jerimaya 31:3.) Jihova o you omai jabọ ọ rọ rehọ omai ziọ ukoko riẹ. (Je rri Iziewariẹ 7:7, 8.) Ohwo ọvo hayo oware ovo o sai ru nọ Jihova ọ rẹ rọ siọ omai ba eyou ho. (Rom 8:38, 39) Nọ who te rri epanọ Jihova o you owhẹ te, ẹvẹ o be lẹliẹ owhẹ rri Jihova? Se Olezi avọ 23, whọ te ruẹ nọ udu o jọ Devidi awọ fikinọ ọ riẹ nọ Jihova o you rie jẹ be rẹrotei. Yọ ere udu o rẹ jọ omai awọ re fikinọ ma riẹ nọ Jihova o you omai.

ẸVẸ WHO RRI OGHẸRẸ NỌ JIHOVA O YOU OWHẸ TE?

12. Eme Olezi avọ 23 o ta kpahe?

¹² Se Olezi 23:1-6. Who te se ẹme nọ ọ rrọ Olezi avọ 23 na, o rẹ lẹliẹ owhẹ ruẹ nọ Jihova o gine you omai gaga yọ ọ be rẹrote omai. Devidi ọye o kere ẹme nọ ọ rrọ etẹe na. Ọ ta nọ Jihova họ Ọsẹro riẹ, yọ ọ be rẹrotei wọhọ othuru-igodẹ. Ẹme nọ ọ  ta o dhesẹ nọ avọ Jihova a kẹle ohwohwo gaga. Ọ riẹ nọ o te fi oma hotọ re Jihova o su ei, o ti su ei thọ họ. Yọ o gine fi omariẹ hotọ kẹ Jihova re o su ei. Devidi ọ riẹ nọ uyoyou nọ Jihova o wo kẹe o te hiẹ hẹ. Eme o nwani ro mu ei ẹro ga te ere?

13. Eme o lẹliẹ Devidi riẹ nọ Jihova ọ te se iẹe ba ha?

¹³ “Oware ovo o te kare omẹ hẹ.” Jihova ọ jẹ rẹrote Devidi ẹsikpobi, yọ Devidi ọ riẹ ere. Devidi ọ tẹ jẹ jọ ogbẹnyusu ọkpekpe Jihova. Yọ eva riẹ e jẹ were Jihova. Oyejabọ Devidi ọ rọ riẹ nọ oghẹrẹ kpobi nọ eware e rẹ jọ kẹhẹ, Jihova ọ te rẹrotei. O make rọnọ ebẹbẹ i te Devidi, o je bru udu gaga ha. Ọ riẹ nọ Jihova ọ te rẹrotei keme o you rie gaga. Fikiere eva e jẹ were Devidi gaga.—Ol. 16:11.

14. Oghẹrẹ vẹ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ omai nọ ebẹbẹ i te te omai?

¹⁴ Jihova ọ be hae rẹrote omai no vẹre fikinọ o you omai. Rekọ nọ eware okpẹtu jọ e tẹ via kẹ omai, ẹsiẹe ọ rẹ mai tubẹ rẹrote omai. Eware okpẹtu e jẹ via kẹ ahwo uviuwou oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Claire a nọ ọ jọ Ebẹtẹle ru iruo vrẹ ikpe udhe no. Yọ eware na e jẹ via ususu. Okie o kie ọsẹ riẹ, a si oniọvo riẹ ọrọ ọmọtẹ no ukoko, yọ te uwou rai te omokọ nọ a jẹ rọ rẹrote omarai, e tẹ jẹ raha no. Kọ ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ ae? Claire ọ ta nọ: “Jihova ọ jẹ kẹ uvẹ re omorọ okpẹdẹ na o kare ae he. Ẹsejọ oghẹrẹ nọ Jihova o je ro fiobọhọ kẹ ae dede u je gbe omẹ unu. Ẹsibuobu mẹ rẹ kareghẹhọ eware nọ Jihova o ru kẹ omẹ no nọ i dhesẹ nọ o you omẹ. E rẹ thọrọ omẹ ẹro ho. Eware yena nọ mẹ rẹ kareghẹhọ na i re fiobọhọ kẹ omẹ thihakọ nọ ẹbẹbẹ jọ o te te omẹ.”

15. Eme o jẹ hae lẹliẹ udu te Devidi otọ? (Rri uwoho na re.)

 ¹⁵ “Ọ rẹ sasa omẹ oma.” Ẹsejọ Devidi ọ jẹ hae ruawa fiki ebẹbẹ nọ i je tei. (Ol. 18:4-6) Rekọ fikinọ ọ riẹ nọ Jihova o you rie yọ ọ be se iẹe ba ha, udu o jẹ hai tei otọ. Ọ ta nọ, ẹgba ọ gbẹ riẹe oma ha, Jihova o re su ei kpohọ “oria nọ ẹbe ọrọrọ ọ vọ” gbe “eria nọ ame ọ vọ nọ a rẹ jọ serihọ.” O tẹ so ẹe ze nọ Devidi ọ sai ro wo ẹgba thihakọ ebẹbẹ nọ i te rie jẹ be gọ Jihova vrẹ.—Ol. 18:28-32.

16. Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ nọ o you owhẹ oke jọ nọ ẹbẹbẹ o te owhẹ?

¹⁶ Ẹsejọ ebẹbẹ i te te omai, ma re roro nọ ọmai u re no. Rekọ “fiki uyoyou Jihova nọ o rẹ hiẹ hẹ ma gbe ri whu hu na.” (Enu. 3:22; Kọl. 1:11) Joma ta kpahe oware nọ o via kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Rachel. Evaọ okenọ ẹyao COVID-19 na o muhọ evo no, ọzae riẹ o te kie no ukoko na no, ọ tẹ jẹ dhẹ se iẹe ba. Kọ ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọtẹ na? Ọ ta nọ: “Jihova ọ rọ inievo na fiobọhọ kẹ omẹ, yọ o lẹliẹ omẹ riẹ nọ a you omẹ. A jẹ hae jọ kugbe omẹ jẹ tuduhọ omẹ awọ. A jẹ hae wọ emu se omẹ, a jẹ hae rọ ifonu vi uwou se omẹ rọ tuduhọ omẹ awọ, yọ a jẹ hai vi eria Ebaibol lele iei. A jẹ hae hwẹ re eva e were omẹ, yọ a jẹ hae vuẹ omẹ nọ Jihova ọ rrọ kugbe omẹ. Ẹsikpobi me re yere Jihova nọ me ro wo emamọ inievo nọ i you omẹ tere evaọ ukoko na.”

17. Fikieme Devidi ọ gbẹ jẹ “dhozọ enwoma evo ho”?

¹⁷ “Mẹ rẹ dhozọ enwoma evo ho.” Ẹsibuobu ahwo nọ a roro nọ a wọ akpọ họ uzou a jẹ gwọlọ nọ a re kpe Devidi no. Rekọ o je bru udu gaga ha keme ọ riẹ nọ Jihova ọ te thọe fikinọ o you rie. Ẹsikpobi nọ a tẹ be gwọlọ Devidi kpe, Devidi ọ jẹ hai muẹrohọ nọ Jihova ọ rrọ kugbei, yọ o jẹ hae lẹliẹ udu tei otọ. Oyejabọ ọ rọ so ole kẹ Jihova nọ: “[Jihova] o siwi omẹ no eware nọ i je ru ozọ mu omẹ kpobi.” (Ol. 34:4) Eware nọ e jẹ lẹliẹ ozọ mu Devidi na e rẹ ginẹ lẹliẹ ozọ mu ohwo. Rekọ fikinọ ọ riẹ nọ Jihova o you rie, yọ ọ te se iẹe ba ha, ọ gbẹ jẹ dhozọ họ.

18. Fikieme u ro wuzou re whọ kareghẹhọ nọ Jihova o you owhẹ nọ ozọ u te bi mu owhẹ?

¹⁸ Ma tẹ kareghẹhọ nọ Jihova o you omai, ẹvẹ o sai ro fiobọhọ kẹ omai nọ eware okpẹtu jọ e tẹ via kẹ omai? Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Susi nọ ọ rrọ ọkobaro ọ ta epanọ o kẹ riẹ avọ ọzae riẹ uye te okenọ ọmọzae rai o kpe omobọ riẹ no. Ọ ta nọ: “Nọ ekpehre oware utioye na nọ ohwo o rẹro riẹ hẹ o tẹ via, o rẹ lẹliẹ ozọ mu ohwo gaga. Yọ o rẹ lẹliẹ ohwo roro nọ onọ u yoma viere dede o sae via ẹdẹfa. Rekọ nọ ma kareghẹhọ nọ Jihova o you omai, ma gbe je bru udu hu.” Rachel nọ ma ta ẹme te ẹsiẹ na ọ ta nọ: “Oware nọ o via kẹ omẹ na o jẹ lẹliẹ omẹ  roro iroro gaga evaọ aso ẹdẹ jọ. Yọ udu u je bru omẹ gaga. Mẹ tẹ lẹ se Jihova jẹ be viẹ sei. Nọ mẹ lẹ no, udu u te te omẹ otọ wọhọ ọmọ nọ oni riẹ ọ wọ. Owezẹ u te ti su omẹ vrẹ. Oware yena o rẹ thọrọ omẹ ẹro ho.” A mu ọkpako ukoko jọ nọ a re se Tasos fihọ uwou-odi ikpe ene soso fikinọ ọ rọwo nọ ọ rẹ jọ isoja ha. Kọ ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ nọ o you rie? Ọ ta nọ: “Jihova ọ rẹrote omẹ yọ o ru eware efa kẹ omẹ. O tẹ lẹliẹ omẹ fievahọ iẹe viere. Jihova ọ kẹ omẹ ẹzi ọfuafo riẹ re. U te ru nọ eva e jẹ rọ were omẹ o make rọnọ uwou-odi yọ oria nọ eva e rẹ jọ were ohwo ho na. Mẹ tẹ ruẹ nọ me te bi ru eware efa kẹ Jihova, o ti ru eware iwoma efa buobu kẹ omẹ. Fikiere me te mu ọkobaro oke-kpobi họ nọ mẹ jọ uwou-odi na.”

DAOMA GO KẸLE ỌGHẸNẸ RA NỌ O YOU OWHẸ GAGA NA

19. (a) Eware vẹ ma rẹ vuẹ Jihova nọ ma tẹ be lẹ sei fikinọ ma riẹ nọ o you omai? (b) Eme Ebaibol ọ ta, nọ o mae lẹliẹ owhẹ riẹ nọ Jihova o you owhẹ? (Rri ẹkpẹti na “ Eme nọ E Lẹliẹ Omai Riẹ nọ Jihova O Gine You Omai.”)

¹⁹ Eware nọ ma ta no na kpobi i dhesẹ nọ Jihova yọ “Ọghẹnẹ uyoyou,” ọ tẹ jẹ rrọ kugbe omai. (2 Kọr. 13:11) O you omai kpobi na omomọvo. U mu omai ẹro nọ “Jihova ọ rẹ rọ uyoyou riẹ nọ o rẹ hiẹ hẹ wariẹ” omai họ. (Ol. 32:10) Ma tẹ be hai gine roro kpahe eware nọ Jihova o ru kẹ omai no, u ti mu omai ẹro nọ o you omai gaga. Yọ ma te kẹle iẹe gaga. Ma sae lẹ sei oke kpobi jẹ vuẹe oware nọ ma gwọlọ nọ o ru kẹ omai. Ma sae vuẹe oware nọ o be kẹ omai uye keme ma riẹ nọ, ọ te riẹ epanọ o be kẹ omai uye te. Ma riẹ nọ ọ ginẹ gwọlọ fiobọhọ kẹ omai.—Ol. 145:18, 19.

20. Eme ma re ru nọ ma riẹ nọ Jihova o you omai gaga na?

²⁰ Wọhọ epanọ ma rẹ nya kẹle akotọ erae nọ ekpahe i te bi kpe omai na, ere ọvona ma re go kẹle Jihova keme ma riẹ nọ o you omai gaga. Jihova o re ru eware buobu kẹ omai fikinọ o you omai. Ọ tẹ jẹ vuẹ omai nọ o you omai. Ọ rẹ whẹtiẹ omai họ oma. Fikiere jọ eva e were owhẹ inọ Jihova o you owhẹ. Jọ omai kpobi ma hae ta nọ: “Me you Jihova.”—Ol. 116:1.