1-2. Eware jọ vẹ e rẹ sae via kẹ idibo Jihova nọ e be gọe ziezi?

 ẸBẸBẸ ologbo jọ ọ sai te omai idudhe. Joma fodẹ enọ i te inievo jọ. Ẹdẹjọ nọ edọktọ o rri oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Luis, a ọ tẹ vuẹe nọ o wo oghẹrẹ ẹyao ekansa jọ nọ a rẹ kake ruẹ ọkpọ riẹ hẹ. Edọktọ na ọ vuẹ riẹ nọ emerae jọ ọvo i kiọkọ re o te ti whu. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Monika avọ ọzae riẹ a kru ukoko na ga ziezi yọ ọzae riẹ na ọkpako ukoko. Rekọ ẹdẹjọ, Monika ọ tẹ te riẹ nọ kpakọ ọzae riẹ na ọ be hae lẹlẹ ru ikpehre eware jọ anwọ ikpe buobu ze na. Oniọvo-ọmọtẹ ọfa jọ nọ a re se Olivia nọ o ri wo ọzae he ọ kwa no uwou riẹ nọ o yo nọ ofou-ọwhibo ọgaga o bi ti fou ze. Nọ o zihe no obonọ ọ kwa kpohọ ze, ọ tẹ ruẹ nọ ofou na o fou uwou riẹ raha no. Idudhe eware yena e rọ via kẹ inievo mai na, yọ e wha ẹbẹbẹ ologbo se ae. Kọ oghẹrẹ eware itieye na e via kẹ owhẹ no? Kọ oware idudhe jọ o via kẹ owhẹ nọ o raha eware ku owhẹ?

² Ebẹbẹ buobu nọ i bi te ahwo evaọ akpọ na i bi te omai idibo Jihova. Yọ ẹsejọ ma rẹ mọ wọhọ epanọ amọfa a rẹ mọ na. U te no ebẹbẹ yena no, ẹsejọ ahwo nọ a mukpahe idibo Jihova a re kpokpo omai fikinọ ma be gọ Ọghẹnẹ. Jihova ọ rẹ thọ omai no ebẹbẹ kpobi hi. Rekọ ọ ta nọ o ti fiobọhọ kẹ omai. (Aiz. 41:10) O ti fiobọhọ kẹ omai re ma gbẹ gọe avọ evawere ghelọ ẹbẹbẹ na, ma vẹ sae jẹ riẹ oware nọ ma re ru. Ma te jọ uzoẹme nana dhunu te eware ene jọ nọ Jihova o re ru ro fiobọhọ kẹ omai. Ma te jẹ ruẹ oware nọ ma re ru re o fiobọhọ kẹ omai.

 JIHOVA Ọ TE SẸRO RA

3. Nọ eware i te kie gale uzou vi kẹ omai, ẹvẹ o rẹ jọ?

³ Ẹbẹbẹ. Nọ eware i te kie gale uzou vi kẹ omai, ẹsejọ ma rẹ gbẹ sai roro eware te he. Fikiere ma rẹ gbẹ riẹ oware nọ ma re ru hu. Fikieme o jẹ jọ ere na? Keme oware na o rẹ kẹ omai uye gaga. Ma re roro kpahe iẹe taso tuvo. O rẹ wọhọ ẹsenọ ma be nya edhere vrẹ evaọ irioke frifri nọ igrigri e vọ oria kpobi. Igrigri na e be jọ omai ruẹ obonọ ma be nya ziezi hi. Oware nọ o via kẹ inievo-emetẹ ivẹ nọ ma fodẹ ẹsiẹ na o kẹ rai uye gaga. Rri ẹme nọ a ta di. Olivia ọ ta nọ: “Nọ ofou-ọwhibo na o fou uwou mẹ raha no, me te reghe no, mẹ gbẹ riẹ oware nọ me re ru hu.” Nọ Monika ọ riẹ kpahe eware etọtọ nọ ọzae riẹ o bi ru no, ọ ta nọ: “Oware na o da omẹ te ẹzi. O wọhọ ẹsenọ ohwo jọ ọ rọ oware jọ duwu omẹ. Oware ovo o gbẹ jẹ ruọ omẹ oma ru hu. Me roro ẹdẹvo ho inọ oware utioye o te via kẹ omẹ.” Kọ eme Jihova ọ ta nọ o ti ru ro fiobọhọ kẹ omai nọ eware e tẹ rrọ ere?

4. Eme Jihova ọ jọ obe Ahwo Filipai 4:6, 7 ta nọ ọ te kẹ omai?

⁴ Oware nọ Jihova o re ru. Ebaibol ọ ta nọ Jihova o ti ru nọ ma ti ro wo “udhedhẹ” riẹ. (Se Ahwo Filipai 4:6, 7.) Udhedhẹ na họ epanọ udu u re te ohwo otọ fikinọ ohwo na o wo usu okpekpe kugbe Jihova. Udhedhẹ nana “u vi otoriẹ kpobi” keme u re gbe omai unu ọvo nọ ma tẹ ruẹ nọ udu u te omai otọ ghelọ ẹbẹbẹ nọ o te omai. Kọ whọ lẹ se Jihova gaga fiki ẹbẹbẹ jọ nọ o te owhẹ no, nọ whọ jẹ lẹ no, oghẹrẹ nọ udu u ro te owhẹ otọ u te gbe owhẹ unu? Whaọ “udhedhẹ Ọghẹnẹ” nọ ma be ta na ọye.

5. Nọ ma te wo udhedhẹ Ọghẹnẹ, ẹvẹ o rẹ jọ?

⁵ Oria Ebaibol nọ o ta ẹme te udhedhẹ Ọghẹnẹ na o ta re nọ, udhedhẹ na o te “sẹro udu rai gbe ogaga iroro rai.” Ẹme nọ a fa “sẹro” na, a jẹ hae rehọ iẹe ta kpahe isoja nọ i bi rou ẹwho re a sae thọ ahwo ẹwho na nọ ahwo a tẹ wọ ẹmo ze. Ahwo ẹwho na a rẹ wezẹ bru ezọ họ ame keme a riẹ nọ a fi isoja họ unuẹthẹ ẹwho na nọ i bi rou rai. Ere ọvona re, ma te wo udhedhẹ Ọghẹnẹ, udu u re te omai otọ keme ma riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ kugbe omai. (Ol. 4:8) O tẹ make rọnọ ẹbẹbẹ na o ri kuhọ họ, ma rẹ gbẹ nwani bru udu hu wọhọ epanọ Hana o gbe je bru udu hu oke ẹdẹ nọ ọ lẹ no. (1 Sam. 1:16-18) Udu u te te omai otọ, ẹsiẹe ma mai ro rorote, ma vẹ sai ru oware nọ u fo dede nọ ẹbẹbẹ na ọ gbẹ rrọ otọ.

6. Eme ma re ru re ma sai wo udhedhẹ Ọghẹnẹ? (Rri uwoho na re.)

⁶ Oware nọ ma re ru. Nọ ẹbẹbẹ o te te  owhẹ, bo se Jihova re o vi isoja na ze te sẹro ra. Isoja vẹ ọye? Oye họ udhedhẹ Ọghẹnẹ na. Lẹ ọvo bẹsenọ udu u re te owhẹ otọ. (Luk 11:9; 1 Tẹs. 5:17) Luis nọ ma fodẹ ẹsiẹ na ọ ta oware nọ avọ aye riẹ Ana a ru nọ edọktọ ọ vuẹ ae nọ emerae jọ ọvo i kiọkọ re Luis o te ti whu. Luis ọ ta nọ: “Nọ oghẹrẹ oware utioye na o tẹ via, udu u re gbe te ohwo otọ họ re ọ sae jiroro jọ kpobi. O rẹ lọhọ tere he re ọ sae ta nọ oghẹrẹ usiwo utionana ọ gwọlọ. Rekọ ma lẹ se Jihova, yọ oye u ru nọ udu u ro te omai otọ.” Luis avọ aye riẹ a ta nọ ẹlẹlẹ ọvo a jẹ lẹ, yọ a jẹ vuẹ Jihova oware nọ o be kẹ ae uye. A jẹ lẹ nọ jọ Jihova o ru re udu u te ae otọ, o ve je fiobọhọ kẹ ae wo areghẹ nọ a sae rọ jẹ emamọ iroro. Jihova o gine fiobọhọ kẹ ae. Nọ ẹbẹbẹ o te te owhẹ, jọ olẹ o bẹ owhẹ hẹ. Jihova o ti ru nọ who ti ro wo udhedhẹ riẹ na, udu u ve ti te owhẹ otọ.—Rom 12:12.

JIHOVA O TI FIOBỌHỌ KẸ OWHẸ NỌ IRORO RA I TE BI KPENẸ KPENẸ

7. Ẹvẹ iroro mai e rẹ jọ ẹsejọ nọ oware okpẹtu jọ o tẹ via kẹ omai?

⁷ Ẹbẹbẹ. Nọ ẹbẹbẹ o te te omai, oghẹrẹ iroro nọ ma be hai roro vẹre he, ma sai mu ai họ eroro. Yọ ma sai ru eware jọ nọ ma be hai ru hu. Iroro mai i re kpemu kparo. Oware utioye na o jẹ via kẹ Ana nọ ma fodẹ ẹsiẹ na okenọ Luis ọzae riẹ o whu se iẹe ba no. Ọ ta nọ: “Ẹsejọ me re roro nọ omẹ u re no. Mẹ vẹ be ta nọ, ‘Kinọ akpọ nọ mẹ ze?’ Ẹsejọ me ve bi mu ofu inọ, eme ọzae mẹ o ro whu siọ omẹ ba?” Okenọ ọzae Ana ọ jọ akpọ, u wo eware jọ nọ ọ jẹ hae jiroro rai evaọ uwou na. Rekọ nọ o whu no, kọ Ana họ ohwo nọ ọ jẹ hae jiroro eware yena. Oware yena o jẹ hae kẹ Ana uye yọ ọ jẹ hai roro nọ o wo ohwo ho. Ẹsejọ ọ jẹ hai rri omariẹ nọ ọ wọhọ okọ nọ ẹkporo ọ be wọ kpenẹ kpenẹ. Kọ ẹvẹ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ omai nọ iroro mai i te bi kpenẹ kpenẹ?

8. Eme Jihova ọ ta nọ o ti ru kẹ omai evaọ obe Aizaya 33:6?

⁸ Oware nọ Jihova o re ru. Jihova ọ ya eyaa kẹ omai nọ o ti ru nọ iroro mai e te rọ dọmu. (Se Aizaya 33:6.) Nọ ohwo o te bi bi okọ, ẹkporo o te bi fi, ẹkporo na ọ rẹ sae wọ okọ na kpenẹ kpenẹ. U wo eware jọ nọ a re fihọ obotọ okọ na evaọ tabọ tabọ. Eware na e rẹ lẹliẹ okọ na dọmu. Ẹkporo na ọ rẹ gbẹ nwane wọ okọ na kpenẹ kpenẹ gahrọ họ. Fikiere oma u re dhẹ ahwo nọ a rrọ okọ na, yọ udu u re te ae otọ. Ekọ jọ nọ i wo eware yena, a te bi bi ae vrẹ nọ ẹkporo na ọ maki bi fi na, ẹsiẹe e rẹ mai ro kru okọ na. Ere ọvona re, Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai nọ iroro mai e te rọ dọmu nọ ma tẹ gbẹ be daoma  gọe ghelọ ẹbẹbẹ na, orọnikọ nọ ma te mudhe oria ọvo ho.

9. Ẹvẹ ma sae rọ kiẹ gwọlọ izoẹme nọ i re ru udu te omai otọ? (Rri uwoho na re.)

⁹ Oware nọ ma re ru. Nọ ẹbẹbẹ jọ o tẹ be lẹliẹ iroro ra dhẹ kpenẹ kpenẹ wọhọ okọ nọ ẹkporo o bi kpokpo, gbẹ daoma ru eware nọ e rẹ lẹliẹ owhẹ kẹle Jihova. Ma riẹ nọ oke yena, whọ te gbẹ sai nwani ru te epanọ who re ru vẹre he. Rekọ kareghẹhọ nọ Jihova ọ riẹ nọ umutho nọ whọ rẹ sai ru oye fiki ẹbẹbẹ na. (Je rri Luk 21:1-4.) Hai ru ewuhrẹ omobọ ra je roro didi kpahe eware nọ who wuhrẹ. Fikieme u ro wuzou? Keme Jihova ọ rọ ukoko riẹ kere eware nọ i re fiobọhọ kẹ omai nọ iroro mai i te bi kpenẹ kpenẹ. Yọ Ebaibol i no ze. Re whọ sae ruẹ eware jọ nọ i re fiobọhọ kẹ owhẹ, rri JW Library^® gbe Watch Tower Publications Index, hayo Obe Ekiakiẹ Rọkẹ Isẹri Jihova. Monika nọ ma ta ẹme te ẹsiẹ na ọ ta nọ eware yena i fiobọhọ kẹe ruẹ ehrẹ nọ e lẹliẹ iroro riẹ dọmu. O kere eme jọ fihọ ebe ekiakiẹ na rọ gwọlọ izoẹme nọ i re fiobọhọ kẹe. Eme jọ nọ o kere họ, “ofu,” gbe “nọ ọzae ra o te no ukoko na.” O re se izoẹme itieye na bẹsenọ udu u re ro tei otọ. Ọ ta nọ: “Ẹsejọ iroro e rẹ vọ omẹ udu nọ me te bi muhọ ese. Rekọ nọ me bi se vrẹ na, o vẹ wọhọ ẹsenọ Jihova ọ be gbalọ omẹ jẹ tuduhọ omẹ awọ. Isase na e rẹ lẹliẹ omẹ ruẹ nọ Jihova ọ riẹ oghoghẹrẹ iroro nọ e rrọ omẹ udu yọ o bi fiobọhọ kẹ omẹ.” Ẹme Ọghẹnẹ nọ who re se yọ edhere jọ nọ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ owhẹ nọ iroro ra i te bi kpenẹ kpenẹ. Udu u ve ti te owhẹ otọ.—Ol. 119:143, 144.

JIHOVA O TI FIOBỌHỌ KẸ OWHẸ

10. Eme o rẹ via nọ ẹbẹbẹ ologbo jọ o te te omai?

¹⁰ Ẹbẹbẹ. Nọ ẹbẹbẹ ologbo jọ o te te owhẹ, ẹsejọ ẹgba ọ rẹ gbẹ jọ owhẹ oma ha. Iroro ọvo who re roro. Oke yena ma rẹ wọhọ ohwo nọ ọ rẹ dhẹ ohrẹ gaga vẹre rekọ ọ tẹ nwoma, ọ tẹ be nya segbe segbe. Eware nọ ma jẹ hai ru vẹre, ma rẹ gbẹ sai ru ai ziezi hi. Yọ eware nọ e jẹ hae were omai eru, e rẹ gbẹ ruọ omai oma ru tere he. Ẹsejọ dede, ma rẹ gwọlọ nọ ma re kiẹzẹ re ma wezẹ ọvo wọhọ epanọ o jọ kẹ Elaejah na. (1 Iv. 19:5-7) Kọ eme Jihova ọ ta nọ o ti ru kẹ omai nọ ẹgba ọvo ọ gbẹ rrọ omai oma ha?

11. Eme Jihova ọ ta nọ o ti ru kẹ omai? (Olezi 94:18)

¹¹ Oware nọ Jihova o re ru. Jihova ọ ta nọ o ti fiobọhọ kẹ omai. (Se Olezi 94:18.) Nọ ohwo nọ ọ rẹ dhẹ ohrẹ o te kie nwoma, ọ sae gwọlọ nọ a rọ abọ dẹdẹ iẹe  re ọ sae nya no oria ruọ oria. Ere ọvona re, ma te wo ẹbẹbẹ, ma rẹ gwọlọ ohwo nọ o re fiobọhọ kẹ omai re ma sae gbẹ gọ Jihova vrẹ. Jihova ọ vuẹ omai nọ: “Mẹ Jihova Ọghẹnẹ ra, me bi kru obọze ra kekeke, Ọnọ ọ be ta kẹ owhẹ nọ, ‘Jọ ozọ u mu owhẹ hẹ. Me ti fiobọhọ kẹ owhẹ.’” (Aiz. 41:13) Okenọ Devidi ovie na o wo ẹbẹbẹ, Jihova o fiobọhọ kẹe. Nọ ewegrẹ riẹ a jẹ gwọlọ epanọ a re ro kpei no, ọ ta kẹ Jihova nọ: “Obọze ra o be thọ omẹ.” (Ol. 18:35) Rekọ ẹvẹ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ omai?

12. Amono Jihova ọ sai ro fiobọhọ kẹ omai?

¹² Ẹsejọ ahwo-akpọ ibe mai Jihova o re ro fiobọhọ kẹ omai. Okenọ ebẹbẹ i je te Devidi, Jonatan ogbẹnyusu riẹ ọ jẹ hae nyae tuduhọ iẹe awọ. (1 Sam. 23:16, 17) Yọ ere Jihova ọ rehọ Elaesha ro fiobọhọ kẹ Elaejah re. (1 Iv. 19:16, 21; 2 Iv. 2:2) Nẹnẹ na, Jihova ọ rẹ rehọ inievo mai, egbẹnyusu mai gbe ekpako ukoko na fiobọhọ kẹ omai. Ẹsejọ nọ oware jọ o tẹ be kẹ omai uye, ma rẹ gwọlọ gbe kuomagbe ahwo ho. Ma rẹ gwọlọ jọ ọmai sa. Ma riẹ nọ o rẹ jọ ere kẹ ahwo jọ. Rekọ eme u fo nọ ma re ru re Jihova ọ sai fiobọhọ kẹ omai?

13. Eme ma re ru ma tẹ gwọlọ nọ Jihova o fiobọhọ kẹ omai? (Rri uwoho na re.)

¹³ Oware nọ ma re ru. Whọ ta nọ whọ gwọlọ jọ ora sa ha. Nọ ma te bi siomano ahwo, o rẹ whae ze nọ ma gbe muẹrohọ eware buobu hu. Oke yena kọ omobọ mai gbe ẹbẹbẹ mai ọvo ma ti roro kpahe. Yọ o sae whae ze nọ ma rẹ rọ jiroro thọ. (Itẹ 18:1) Ma riẹ nọ ẹsejọ ohwo ọ rẹ gwọlọ nọ ohwo ọvo o kpokpo iei hi nọ okpoware jọ o tẹ via kẹe. Rekọ ma gbe bi kuomagbe ahwo vievie he, kiyọ ahwo nọ Jihova ọ hai ti ro fiobọhọ kẹ omai, ma bi le no oma na. Fikiere oghẹrẹ kpobi nọ o rẹ bẹ owhẹ te kẹhẹ, kuvẹ re inievo na, egbẹnyusu ra, ekpako ukoko na gbe amọfa a fiobọhọ kẹ owhẹ. Rri rai inọ yọ ahwo nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ owhẹ.—Itẹ 17:17; Aiz. 32:1, 2.

JIHOVA Ọ TE SASA OWHẸ OMA

14. Eware jọ vẹ e sae lẹliẹ udu bru omai gaga?

¹⁴ Ẹbẹbẹ. Ẹsejọ nọ ẹbẹbẹ jọ o te te omai, o rẹ lẹliẹ udu bru omai. A jọ Ebaibol ta ẹme te idibo Ọghẹnẹ jọ nọ udu u je bru fiki ewegrẹ rai gbe ebẹbẹ nọ a wo. (Ol. 18:4; 55:1, 5) Ozọ o sai mu omai nọ a tẹ be wọso omai evaọ obọ isukulu, hayo oria nọ ma bi jo ru iruo. Yọ udu o sai bru omai nọ ahwo uviuwou mai hayo ahwo  egọmeti a tẹ be wọso omai. Yọ ma tẹ be mọ oghẹrẹ ẹyao jọ, udu o sai bru omai inọ ma bi ti whu no. Oke yena ma rẹ wọhọ ọmọboba nọ o roro nọ o wo ohwo ọvo ho. Kọ ẹvẹ Jihova o re ro fiobọhọ kẹ omai nọ ozọ u te bi mu omai?

15. Eme Olezi 94:19 o ta, nọ o rẹ lẹliẹ udu te omai otọ?

¹⁵ Oware nọ Jihova o re ru. Ọ rẹ sasa omai oma, je ru udu te omai otọ. (Se Olezi 94:19.) Ẹme nọ ọ rrọ olezi yena o rẹ lẹliẹ iroro mai kpohọ ọmọboba nọ ozọ u bi mu fiki egbrara nọ e be va evaọ aso. Ọ rẹ gbẹ sae wezẹ hẹ. Rekọ nọ ọsẹ riẹ ọ tẹ nyaze, ọ jẹ wọe, rehọ iẹe kiẹzẹ jẹ rọ obọ kpahe iẹe, ẹmẹrera na, owezẹ u ve ti su ei. Obọ nọ ọsẹ riẹ ọ rọ kpahe iẹe na o rẹ lẹliẹ udu tei otọ o make rọnọ egbrara na e gbẹ be va na. Nọ ẹbẹbẹ ologbo jọ o te te omai nọ o be lẹliẹ udu bru omai gaga, Ọsẹ obọ odhiwu mai o re ru udu te omai otọ. O rẹ wọhọ ẹsenọ ọ rọ obọ kpahe omai. Kọ eme ma re ru nọ ma tẹ gwọlọ nọ Jihova ọ sasa omai oma?

16. Eme ma re ru nọ ma tẹ gwọlọ nọ Jihova ọ sasa omai oma? (Rri uwoho na re.)

¹⁶ Oware nọ ma re ru. Hae lẹ se Jihova je se Ebaibol kẹse kẹse. Jọ o jọ ẹkoma ra. (Ol. 77:1, 12-14) Ẹdẹ nọ ẹbẹbẹ o je te owhẹ, olẹ họ oware nọ iroro ra e te kaki kpohọ. Lẹ se Jihova re whọ vuẹe oware nọ o be kẹ owhẹ uye, gbe epanọ udu u bi bru owhẹ te. Whọ vẹ tọlọ Ebaibol ra re who sei, keme ere ọ te rọ ta ẹme kẹ owhẹ. Udu u ve ti te owhẹ otọ. (Ol. 119:28) Whọ te jọ Ebaibol ruẹ eme jọ nọ e te lẹliẹ oma sasa owhẹ. Whọ sae ruẹ eme itieye na evaọ obe Job, Olezi, gbe obe Itẹ. Whọ te jẹ jọ usu eme nọ Jesu ọ ta evaọ obe Matiu izou 6 ruẹ eme itieye na re. Whọ tẹ be lẹ se Jihova je se Ẹme riẹ, oma o te sasa owhẹ.

17. Eme ma riẹ nọ Jihova ọ te seba eru hu?

¹⁷ Ma riẹ nọ Jihova o re fiobọhọ kẹ omai nọ eware i te kie gale uzou vi. Ma riẹ nọ ọ rrọ kugbe omai. (Ol. 23:4; 94:14) Jihova ọ ta nọ ọ te sẹro mai, o ti ru nọ iroro mai e te rọ dọmu, o ti fiobọhọ kẹ omai, yọ ọ te sasa omai oma. Evaọ obe Aizaya 26:3, Ebaibol ọ ta kpahe Jihova nọ: “Whọ te sẹro enọ e rẹroso owhẹ riẹriẹriẹ; whọ te kẹ ae udhedhẹ nọ u wo oba ha, keme whẹ a fievahọ.” Fikiere rẹroso Jihova. Hai ru eware nọ who re ru nọ whọ tẹ gwọlọ nọ o fiobọhọ kẹ owhẹ. Who te ru ere, ọ te kẹ owhẹ ẹgba nọ whọ te sai ro thihakọ nọ eware e tẹ maki kie gale uzou vi.