“Gaviezọ Vi Epaọ Ọsosuọ”
“Gaviezọ Vi Epaọ Ọsosuọ”
“U fo re ma gaviezọ vi epaọ ọsosuọ kẹ eware nọ ma yo na, re ma seba ereghe.”—AHWO HIBRU 2:1, NW.
1. Dhesẹ epanọ iroro nọ e rrọ oria ovo ho o sai ro su kpohọ okpẹtu.
ASIDẸNTE omoto ọ be hai kpe ahwo nọ a bu te 37,000 k’ukpe k’ukpe evaọ United States ọvo. Ewena e ta nnọ a hae whaha iwhu enana buobu o hae jọ nnọ edraeva a bi muẹrohọ edhere na ziezi. Eware nọ a kere hayo ebe nọ a ta mu akotọ edhere hayo ifonu nọ i wo ufi hi e be rehọ iroro edraeva jọ. Edraeva efa e riẹ nọ e rẹ re emu yọ a be dhẹ omoto. Evaọ iyero enana kpobi, iroro nọ e rrọ oria ovo ho o rẹ sai su kpohọ okpẹtu.
2, 3. Didi ohrẹ Pọl ọ rọ kẹ Ileleikristi Hibru, kọ fikieme ohrẹ riẹ u je fo?
2 Enwenọ ikpe 2,000 taure a te ti mu imoto họ eku, Pọl ukọ na ọ fodẹ oware jọ nọ o rẹ rehọ iroro nọ o jẹ wha okpẹtu se Ileleikristi Hibru jọ. Pọl o fiẹgba họ iẹe nnọ a kẹ Jesu Kristi nọ ọ kparoma ze no na ọkwa okpehru ọnọ o vi orọ enjẹle na kpobi, keme a rehọ e riẹ keria obọze Ọghẹnẹ. Ukọ na ọ tẹ ta nọ: “Oye jabọ nọ u je fo re ma gaviezọ vi epaọ ọsosuọ kẹ eware nọ ma yo na, re ma seba ereghe.”—Ahwo Hibru 2:1, NW.
3 Fikieme u je fo re Ileleikristi Hibru na a “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ ke eware nọ a yo” kpahe Jesu na? Keme enwenọ ikpe 30 e vrẹ no nọ Jesu o ro no akpọ na. Nọ Olori rai ọ gbẹ riẹ hẹ na, Ileleikristi Hibru jọ a muhọ ereghe no uvi ẹrọwọ na no. Egagọ ahwo Ju, enọ a jọ vẹre, e be rehọ iroro rai no.
U fo re A Gaviezọ Viere
4. Ẹsejọhọ fikieme Ileleikristi Hibru jọ a je ro si urru ezihe kpohọ egagọ ahwo Ju?
4 Fikieme Oleleikristi o je si urru ezihe kpohọ egagọ ahwo Ju? Whaọ, oghẹrẹ egagọ nọ e jọ otọ Uzi na i wo eware nọ a rẹ ruẹ. Ahwo a rẹ sae ruẹ izerẹ na je s’ore idhe nọ a be mahe. Rekọ evaọ idhere jọ, Egagọ-Ileleikristi i wo ohẹriẹ. Ileleikristi a wo Ozerẹ Okpehru, Jesu Kristi, rekọ u te ọgb’ikpe no nọ a gbẹ te rọ jọ otọakpọ na rue riẹ hẹ. (Ahwo Hibru 4:14) A wo etẹmpol, rekọ odhiwu họ oria ọrẹri riẹ. (Ahwo Hibru 9:24) Wo ohẹriẹ no oyawo oma nọ o jọ otọ Uzi na, oyawo Ileleikristi yọ “ọrọ obọ eva; gbe ẹzi.” (Ahwo Rom 2:29) Fikiere, rọ kẹ Ileleikristi Hibru na, Egagọ-Ileleikristi i zihe ro oware nọ o rrọ iroro gheghe no.
5. Ẹvẹ Pọl o ro dhesẹ nọ oghẹrẹ egagọ nọ Jesu o muhọ u kpehru vi onọ o jọ otọ Uzi na?
5 U fo re Ileleikristi Hibru na a vuhu oware jọ nọ u wuzou gaga mu kpahe oghẹrẹ egagọ nọ Kristi o ro mu na. O mae rọ oma hwa ẹrọwọ orọnikọ oware nọ a rẹ ruẹ hẹ, ghele na u kpehru vi Uzi nọ a kẹ rai ẹkwoma Mosis ọruẹaro na. Pọl o kere nọ: “Keme otẹrọ nọ azẹ ewe gbe ọ rọ igodẹ gbe enwo emọ eruẹ ọzae nọ a frẹ kuọ ahwo nọ a zue oma o tete epanọ o re ru uwo fua, kọ ẹvẹ o rẹ ro ute re azẹ Kristi ọ nọ ọ rọ fiki Ẹzi ebẹdẹ bẹdẹ rọ oma riẹ gọ iwẹ nọ ekare a fuẹwẹ rọ kẹ Ọghẹnẹ, ọ rẹ fa iroro eva rai fua no iruo iwhuowhu re wha gọ Ọghẹnẹ uzuazọ.” (Ahwo Hibru 9:13, 14) Ẹhẹ, erọvrẹ nọ ma re wo fiki ẹrọwọ nọ ma fihọ idhe ẹtanigbo Jesu Kristi u kpehru gaga evaọ idhere buobu vi erọvrẹ nọ a re wo ẹkwoma idhe nọ a jẹ jọ otọ Uzi na dhe.—Ahwo Hibru 7:26-28.
6, 7. (a) Didi uyero u ru rie kpatakpata re Ileleikristi Hibru na a ‘gaviezọ vi epaọ ọsosuọ kẹ eware nọ a yo’? (b) Okenọ Pọl o kere ileta riẹ se ahwo Hibru, bro oke u kiọkọ kẹ Jerusalẹm? (Rri oruvẹ-obotọ na.)
6 Ẹjiroro ọfa jọ ọ jariẹ nọ u je fo re Ileleikristi Hibru a gaviezọ ziezi kẹ eware nọ a yo kpahe Jesu. Ọ ruẹaro nnọ a te raha Jerusalẹm. Jesu ọ ta nọ: “Edẹ jọ ete tha, nọ ewegrẹ ra e rẹ te tọ ewala wariẹ owhẹ, a vẹ te keria [wariẹ] owhẹ, a re ti je owhẹ nya via eva kabọ kabọ họ. A rẹ te raha owhẹ muotọ jegbọ emọ ra; a rẹ te siọ utho ovo ba ehru o jọ eva ra ha; keme whọ riẹ okenọ a bi ro bru owhẹ tha ha.”—Luk 19:43, 44.
7 Okevẹ onana o te rọ via? Jesu ọ fodẹ ẹdẹ gbe auwa na ha. Ukpoye, ọ kẹ uthubro nana: “Rekọ nọ wha rẹ te ruẹ Jerusalem nọ itu ẹmo e wariẹ họ, kẹsena wha rẹ riẹ nọ ẹraha riẹ ọkẹle ino. Kẹsena e nọ e rọ evaọ Judia evẹ dhẹ kpo igbehru, e nọ e rọ evaọ ẹwho a ru re a noi hi, te enọ e rọ ẹwho ho a gbẹ ruọ eva riẹ hẹ.” (Luk 21:20, 21) Evaọ etoke ikpe 30 nọ i lele i rie nọ Jesu ọ ta eme eyena no, Ileleikristi jọ evaọ Jerusalẹm a te fi oma ovẹrẹ rai h’otọ, a te reghe. O tẹ wọhọ ẹsenọ ohwo nọ ọ be dhẹ omoto o si ẹro no edhere no. A gbe nwene iroro rai hi, okpẹtu ọ te se ae ba ete he. Makọ a je roro iei ere hayo a roro i rie ere he, ọraha Jerusalẹm ọ kẹlino! * Ma rẹro nọ uthubro Pọl na o rọwo Ileleikristi nọ e jọ owezẹ abọ-ẹzi evaọ Jerusalẹm no owezẹ rai ze.
‘Ezọgaviẹ Vi Epaọ Ọsosuọ’ Nẹnẹ
8. Fikieme u je fo re ma “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ” kẹ uzẹme Ẹme Ọghẹnẹ?
8 Wọhọ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ, u fo re ma “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ” kẹ uzẹme Ẹme Ọghẹnẹ. Fikieme? Keme ma rẹriẹ ovao ku ọraha re, orọnikọ rọ kẹ orẹwho ovo jọ họ, rekọ ọrọ uyerakpọ na kpobi. (Eviavia 11:18; 16:14, 16) Uzẹme, ma riẹ uzedhe ẹdẹ gbe auwa nọ Jihova ọ te rọ j’owọ nana ha. (Matiu 24:36) Ghele na, ma be ruẹ orugba eruẹaruẹ Ebaibol nọ i dhesẹ vevẹ inọ ma be rria “edẹ urere” na. (2 Timoti 3:1-5) Fikiere, ma rẹ yọroma kpahe oware kpobi nọ o rẹ sai reghe omai. U fo re ma gaviezọ kẹ Ẹme Ọghẹnẹ je wo oma ovẹrẹ. Evaọ ere oruo ọvo ma sae rọ “va eware nana kpobi abọ, enọ i re ti ruẹ na.”—Luk 21:36.
9, 10. (a) Ẹvẹ ma sae rọ gaviezọ ziezi kẹ eware abọ-ẹzi? (b) Ẹvẹ ẹme Ọghẹnẹ o rọ wọhọ ‘ukpẹ kẹ awọ mai’ gbe ‘elo kẹ edhere mai’?
9 Evaọ oke obọdẹ onana, ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma be “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ” kẹ eware abọ-ẹzi? Edhere jọ họ ma rẹ jọ iwuhrẹ Ileleikristi, ikokohọ esese gbe ilogbo ẹsikpobi. Ma rẹ jẹ jọ enọ i re wuhrẹ Ebaibol na ziezi re ma sai si kẹle Ọnoweme riẹ, Jihova. (Jemis 4:8) Ma tẹ be rehọ eriariẹ Jihova ẹkwoma uwuhrẹ omobọ ohwo gbe ekpohọ iwuhrẹ, ma te jọ wọhọ ọso-ilezi na ọnọ ọ ta kẹ Ọghẹnẹ nọ: “Ẹme ra họ ukpẹ kẹ awọ mẹ, ọye họ elo kẹ edhere mẹ.”—Olezi 119:105.
10 Okenọ o tẹ ta ẹjiroro Ọghẹnẹ kpahe obaro na k’omai, Ebaibol na ọ rẹ jọ ‘elo kẹ edhere mai’. O tẹ jẹ rrọ ‘ukpẹ kẹ awọ mai.’ Koyehọ, o sai fi obọ họ k’omai evaọ owojẹ mai kpobi evaọ okenọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ uzuazọ. Oye u je fo nọ ma rẹ “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ” eva okenọ ma te kokohọ kẹ ithubro kugbe ibe enọ e rọwo gbe okenọ ma te bi se Ẹme Ọghẹnẹ kẹ omobọ mai. Ovuẹ nọ ma be rehọ na u ti fi obọ họ k’omai jẹ iroro areghẹ erọ erere nọ e rẹ were Jihova eva je ru udu riẹ ghọghọ. (Itẹ 27:11; Aizaya 48:17) Ẹvẹ ma sai ro ru etoke ezọgaviẹ mai theri viere eva oke iwuhrẹ gbe oke uwuhrẹ omobọ mai re ma ruẹsi wo erere vọvọ no eruẹrẹfihotọ abọ-ẹzi Ọghẹnẹ ze?
Joma Daoma Gaviezọ Viere eva Oke Iwuhrẹ
11. Fikieme ezọgaviẹ eva iwuhrẹ Ileleikristi o rẹ rọ jọ use-abọ ẹsejọ?
11 Ẹsejọ, ezọgaviẹ eva iwuhrẹ Ileleikristi o rẹ jọ use-abọ. Iroro na e rẹ sai reghe, ẹsejọhọ fiki ọmaha nọ ọ be viẹ hayo ohwo nọ ọ kake nya ze he nọ ọ be gwọlọ oria ẹkeria. Ma te ruiruo okikpo no, ẹsejọ oma o sae lọhọ omai. Ẹsejọhọ ohwo nọ ọ rrọ eplatfọmo t’ẹme na ọ rẹ t’ẹme jajaja ha, yọ ma gbẹ yọroma ha, iroro mai i ve muhọ ẹdhẹ—hayo owezẹ u ve tube mu omai họ esu! Fikinọ ovuẹ nọ a be kẹ na u w’uzou, u re woma re ma ru ẹgba ezọgaviẹ mai woma viere eva iwuhrẹ ukoko. Rekọ ẹvẹ ma sai ro ru onana?
12. Eme ọ rẹ sai ru ei lọhọ k’omai gaviezọ eva iwuhrẹ?
12 O rẹ mae lọhọ re ma kezọ eva iwuhrẹ otẹrọnọ ma ruẹrẹ oma kpahe ziezi. Fikiere, eme jabọ whọ gbẹ gwọlọ oke jọ re whọ kaki roro kpahe oware nọ a bi ti wuhrẹ na ha? Umutho iminiti jọ ọvo o rẹ rehọ kẹdẹ kẹdẹ re who se je roro kpahe abọjọ eria isase Ebaibol ẹkpoka na. Ma tẹ dina m’omaa omojọ, ma rẹ sae jẹ ruẹ oke nọ ma rẹ rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ Uwuhrẹ Obe Ukoko na gbe Uwuhrẹ Uwou-Eroro na. Oghẹrẹ nọ ma gwọlọ rọ ruẹrẹ oma kpahe kpobi, oware jọ u muẹro: Omaruẹrẹhọ u ti fi obọ họ k’omai gaviezọ kẹ ẹme nọ a bi ru eva iwuhrẹ ukoko na.
13. Eme o rẹ sai fi obọ họ k’omai fi iroro họ oware nọ a bi wuhrẹ eva iwuhrẹ?
13 Fiba omaruẹrẹ kpahe, ejọ e rẹ ruẹ nọ a rẹ gaviezọ viere eva iwuhrẹ nọ a tẹ keria kẹle obaro Ọgwa Uvie na. Re a rri oruẹme na ovao, rovie Ebaibol okenọ a te bi se ikere, gbe eme nọ a re kere fihọ otọ yọ idhere jọ nọ iroro mai e rẹ rọ jọ oria ọvo. Dede na, ewo udu nọ a ruẹrẹ họ o r’oja vi ona ezọgaviẹ jọ kpobi. U fo re ma wo otoriẹ ẹjiroro omakokohọ mai na. Ma bi kokohọ kugbe ibe enọ e rọwo re ma gọ Jihova. (Olezi 26:12; Luk 2:36, 37) Iwuhrẹ yọ obọdẹ edhere nọ a be rọ ko omai evaọ abọ-ẹzi. (Matiu 24:45-47) Ofariẹ, e rẹ k’omai uvẹ nọ ma rẹ rọ ‘jaja ohwohwo oma re a wo uyoyou gbe iruo ezi.’—Ahwo Hibru 10:24, 25.
14. Eme o re ghine ru ewuhrẹ kparobọ?
14 Ahwo jọ a sae rehọ ẹgba enọ i wo ẹme na wawo epanọ ewuhrẹ na o woma te. Otẹrọnọ iruẹme na a riẹ ẹme ta ziezi, a rẹ sae ta nọ ewuhrẹ na o kiehọ gaga. Rekọ iruẹme na e gbẹ riẹ ẹme ta tere he, a vẹ ta nọ ewuhrẹ na o kiehọ họ. Uzẹme o rrọ inọ u fo re enọ i wo ẹme a dawo ẹgba rai kpobi re a rọ ona wuhrẹ ziezi, maero re ẹme na ọ nyate idu ahwo na. (1 Timoti 4:16) Rekọ mai enọ e be gaviezọ ma rẹ nwane rehọ ẹro ọgaga riwi ona rai hi. Dede nọ ona ewuhrẹ enọ i wo ẹme o r’oja, orọnikọ oye ọvo a rẹ rọ riẹ sọ ewuhrẹ o kiehọ họ. Kọ o gbẹ rrọ uzẹme inọ oware nọ o mae rrọ oja họ orọnikọ epanọ oruẹme na ọ ta ẹme riẹ hẹ, rekọ epanọ ma gaviezọ ziezi te? Ma te kpohọ iwuhrẹ jẹ gaviezọ kẹ ẹme nọ a be ta, yọ ma be gọ Ọghẹnẹ nya lele oreva riẹ. Oye họ oware nọ u re ru ewuhrẹ woma. Ma te wo ọwhọ nọ ma rẹ rọ rehọ eriariẹ Ọghẹnẹ, ma ti wo erere no iwuhrẹ na ze, makọ oghẹrẹ kpobi nọ ona oruẹme o rrọ kẹhẹ. (Itẹ 2:1-5) Evaọ oghẹrẹ kpobi, jọ ma gbae mu re ma “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ” eva iwuhrẹ mai.
Wo Erere Vọvọ no Uwuhrẹ Omobọ Ra Ze
15. Ẹvẹ uwuhrẹ gbe eroro e sae rọ k’omai erere?
15 Ma re wo erere gaga no ‘ezọgaviẹ vi epaọ ọsosuọ’ ze evaọ etoke uwuhrẹ omobọ ohwo gbe eroro. Isase gbe eroro kpahe Ebaibol gbe ebe Ileleikristi na o rẹ k’omai uvẹ ulogbo nọ ma rẹ rọ kọ uzẹme Ẹme Ọghẹnẹ họ udu mai. Onana u re kpomahọ epanọ ma re roro je ru eware gaga. Evaọ uzẹme, u ti fi obọ họ k’omai ruẹ evawere evaọ eruo oreva Jihova. (Olezi 1:2; 40:8) Fikiere, u re woma re ma daoma viere fihọ ezọgaviẹ mai re o k’omai erere eva okenọ ma bi wuhrẹ. O lọhọ gaga re iroro mai i reghe! Eware esese nọ e rẹ rehọ iroro—ifonu hayo edo gheghe e rẹ sai si iroro mai rehọ. Hayo o sae jọ nọ ma sae keria oria ovo kri hi. Ma rẹ sae keria avọ emamọ iroro inọ ma gwọlọ re emu abọ-ẹzi, rekọ u ri kri hi na iroro na i ve muhọ eghoro. Ẹvẹ ma sae rọ “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ” eva ewuhrẹ omobọ ohwo ọrọ Ẹme Ọghẹnẹ?
16. (a) Fikieme u je w’uzou k’omai re ma fi oke họ kẹ uwuhrẹ omobọ mai? (b) Ẹvẹ whọ rọ ruẹrẹ oke họ no kẹ uwuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ?
16 O rẹ jọ erere re ma wo omaa jẹ salọ oria nọ o rẹ mai kiehọ kẹ uwuhrẹ. Rọ kẹ ibuobu mai, o dina rrọ bẹbẹ re ma ruẹ oke gbe oria nọ u sioma no. O rẹ sae jọ omai oma wọhọ ẹsenọ ugidi iruẹru ekẹdẹ kẹdẹ o be wọ omai vrẹ wọhọ orara nọ o rrọ ẹkẹ. Uzẹme riẹ họ, ma rẹ daoma za ẹkẹ na, wọhọ odẹme, ma vẹ gwọlọ okpa. Orọnikọ ma rẹ hẹrẹ re uvẹ uwuhrẹ o rehọ oma riẹ lahwe he. Ukpoye, u re fo re ma kpọ uyero na ẹkwoma ẹgwọlọ oke nọ ma re ro wuhrẹ. (Ahwo Ẹfẹsọs 5:15, 16) Ahwo jọ a re fi omoke jọ họ evaọ ohiohiẹ nọ eware nọ i re reghe iroro e rẹ jọ bu tere he. Amọfa a ruẹ nọ oke owọwọ o mai kiehọ kẹ ae. Ẹme na họ ma re rri ẹgwọlọ obọdẹ nọ ma rẹ rọ rehọ eriariẹ Ọghẹnẹ gbe erọ Ọmọ riẹ vo ho. (Jọn 17:3) Fikiere j’oma fi oke họ kẹ uwuhrẹ omobọ mai re ma jẹ nya lele omaa na.
17. Eme họ eroro, kọ ẹvẹ o sae rọ k’omai erere?
17 Eroro kpahe eware nọ ma wuhrẹ no o r’oja. O re fi obọ họ k’omai wo iroro Ọghẹnẹ ro no obe riẹ nọ a kere na ze fihọ udu mai. Eroro o re fi obọ họ k’omai ruẹ epanọ ma re ro fi ohrẹ Ebaibol h’iruo re ma jọ ‘enọ i bi ru ẹme na, orọnikọ enọ i bi yo ọvo ho.’ (Jemis 1:22-25) Ofariẹ, eroro o re fi obọ họ k’omai si kẹle Jihova viere, keme u re ru omai roro kpahe ekwakwa riẹ gbe epanọ a ro fi elo họ ae evaọ obe nọ ma bi ro ru uwuhrẹ na.
18. Didi iyero i fo kẹ emamọ eroro?
18 Re ma wo erere vọvọ no ewuhrẹ gbe eroro ze, ma re si eware kpobi nọ e rẹ rehọ iroro no udu mai no. Re evuẹ ekpokpọ e sae ro eva mai okenọ ma bi roro, u re woma re ma si eware akpọ inẹnẹ na kpobi nọ e rẹ rehọ iroro ohwo no. Onana uruo o rẹ rehọ oke o tẹ jẹ gwọlọ oria ofọfọ, ghele na, ẹvẹ o rrọ omosasọ te re a rehọ emuore abọ-ẹzi gbe ame uzẹme nọ o rrọ Ẹme Ọghẹnẹ!
19. (a) Kpahe uwuhrẹ omobọ ohwo, eme o fi obọ họ kẹ otu jọ no ru oke ẹrotọvi rai theri? (b) Eme ọ rẹ jọ uruemu mai kpahe uwuhrẹ, kọ didi irere ma rẹ sai wo no iruẹru obọdẹ nana ze?
19 Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ma rẹ sae keria kri kẹ uwuhrẹ hẹ, yọ iroro mai i re muhọ ẹdhẹ okenọ ma te wuhrẹ te oria jọ no? Ahwo jọ a ruẹ no nnọ a rẹ sai ru ẹgba ẹrotọvi rai woma viere okenọ a te bi wuhrẹ ẹkwoma oke ewuhrẹ na nọ a re ru kpẹkpẹe evaọ emuhọ, a vẹ rọ ẹmẹrera ru oke na theri viere. Ute mai o rẹ jọ re ma raha oke kri evaọ ewuhrẹ ukpenọ ma rẹ họrọ oma re ma ru ei ehruehru. U fo re ma wo isiuru gaga kpahe uzoẹme nọ ma bi wuhrẹ na. Yọ ma sai ru ekiakiẹ efa ẹkwoma ekwakwa buobu nọ utu ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ na a ruẹrẹ họ. Erere ologbo ọ riẹ evaọ ẹkiẹvia “eware ididi Ọghẹnẹ.” (1 Ahwo Kọrint 2:10) Ere oruo o rẹ lẹliẹ eriariẹ mai kpahe Ọghẹnẹ vi haro jẹ bọ ẹgba otoriẹ mai ga. (Ahwo Hibru 5:14) Ma tẹ rrọ enọ i re wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ gaga, ma ti je ‘te ziezi re ma wuhrẹ amọfa.’—2 Timoti 2:2.
20. Ẹvẹ ma sae rọ bọ jẹ yọrọ usu okpekpe kugbe Jihova Ọghẹnẹ?
20 Ekpohọ iwuhrẹ Ileleikristi gbe eru uwuhrẹ omobọ ohwo u ti fi obọ họ k’omai gaga evaọ ewo usu okpekpe kugbe Jihova. O wọhọ nọ ere o jọ kẹ ọso-ilezi na ọnọ ọ ta kẹ Ọghẹnẹ nọ: “O, epanọ me you uzi ra! O rọ eva iroro mẹ kẹdẹ kẹdẹ.” (Olezi 119:97) Fikiere, avọ omadawọ nọ o gwọlọ kpobi, jọ ma hai kpoho iwuhrẹ, ikokohọ esese gbe ilogbo ẹsikpobi. Yọ ajọ ma dẹ oke kẹ uwuhrẹ Ebaibol gbe eroro. Ma te rọ ere wo erere buobu fikinọ ma “gaviezọ vi epaọ ọsosuọ” kẹ Ẹme Ọghẹnẹ.
[Oruvẹ-obotọ]
^ edhe-ẹme 7 O wọhọ nọ 61 C.E. a ro kere ileta ahwo Hibru na. Otẹrọ ere, kiyọ u kiọkọ ikpe isoi ọvo re egbaẹmo Cestius Gallus a wariẹ Jerusalẹm họ. U kri hi egbaẹmo eyena a te kuomarẹriẹ, onọ o kuvẹ kẹ Ileleikristi nọ i muẹro h’otọ re a dhẹ. Ikpe ene nọ i lele i rie, egbaẹmo ahwo Rom evaọ otọ General Titus a tẹ raha okpẹwho na.
Kọ Whọ Kareghẹhọ?
• Fikieme Ileleikristi Hibru jọ a je ro reghe no uvi ẹrọwọ na?
• Ẹvẹ ma sae rọ gaviezọ ziezi eva iwuhrẹ Ileleikristi?
• Eme o ti fi obọ họ k’omai wo erere no uwuhrẹ Ebaibol omobọ ohwo gbe eroro ze?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]
U fo re Ileleikristi Hibru a muẹro h’otọ kẹ ọraha Jerusalẹm nọ ọ kẹlino na
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]
Esẹgbini a sai fi obọ họ kẹ emọ rai wo erere no iwuhrẹ Ileleikristi ze