“Wha Yọroma”
“Wha Yọroma”
“Ohwo [ogheghẹ] ọ rẹ rọwo eware kpobi, rekọ ohwo owareghẹ ọ rẹ tẹroviẹ oware nọ o re ruẹ.”—ITẸ 14:15.
1, 2. (a) Eme oware nọ o via kẹ Lọt evaọ Sodọm na u wuhrẹ omai? (b) Eme họ otofa ẹme na “wha yọroma”?
OKENỌ Abraham ọ ta kẹ Lọt nọ ọ kake salọ abọ nọ o je rie evaọ otọ na, ubiẹro Lọt o tẹ nwane ruẹ ofẹ jọ otọ na nọ ame ọ vọ nọ ọ re bọbọbọ wọhọ ‘ọgbọ Jihova.’ O wọhọ nọ o rri rie wọhọ oria nọ o mai woma nọ ọye omariẹ avọ uviuwou riẹ a te jọ yeri akpọ, keme “Lọt ọ [salọ] otọ nọ u ri ukiekpotọ Jọdan” jẹ fa iwhre kẹle Sodọm. Dede na, erru otọ na gheghe o viẹ riẹe họ keme oria na o nwane kẹle “ahwo sọdọm na [nọ] a yoma gaga, [nọ] a je ru umuomu eva obaro Ọnowo na.” (Emuhọ 13:7-13) Eva obaro, eware i te ti yoma gaga kẹ Lọt avọ uviuwou riẹ. Uwhremu na kọ eghogho utho Lọt avọ emetẹ riẹ a jẹ rria. (Emuhọ 19:17, 23-26, 30) Ẹkwotọ nọ ọ jọ wowoma oke ọsosuọ eva aro riẹ na kpakọ oria uyoma.
2 Ikuigbe oware nọ o via kẹ Lọt na o kẹ idibo Ọghẹnẹ uwuhrẹ jọ nẹnẹ. Nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku iroro-ejẹ kpahe oware jọ nọ ma gwọlọ ru, ma re muẹrohotọ kẹ enwoma nọ e rẹ sai noi ze jẹ yọroma re isiuru ọsosuọ na e siọ omai ba ẹviẹhọ. Nwani fo, Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta udu họ omai awọ nọ: “Wha yọroma.” (1 Pita 1:13) Ubiẹme Griki ọsosuọ nọ a fa fihọ “yọroma” na u dhesẹ epanọ a re wo “iroro-kọkọ.” Wọhọ epanọ ọgba-uwuhrẹ Ebaibol na R.C.H. Lenski ọ ta, iroro-kọkọ yena họ “iroro nọ e dọmu, nọ e rẹ ma oware te jẹ rehọ ere fi obọ họ kẹ omai jẹ uvi iroro.” Joma ta ẹme kpahe oghẹrẹ iyero jọ nọ o jọ gwọlọ nọ ma rẹ yọrọ iroro mai gbagba.
Nọ Ma te bi Roro Kpahe Uvẹ Iruo Hayo Okọ
3. Fikieme u je fo re ma yọrọ oma nọ a tẹ wọ uvẹ okọ hayo iruo bru omai ze?
3 Ma rehọ iẹe nọ ohwo jọ nọ a riẹ odẹ-ezi, ẹsejọhọ ibe Oleleikristi ọ wọ uvẹ okọ jọ bru owhẹ ze. Ọwhọ ọ da riẹ oma fia nọ ọ be ta kẹ owhẹ kpahe erere nọ o ti noi ze jẹ ta udu họ owhẹ awọ nọ whọ raha oke he uvẹ na o jẹ re vrẹ owhẹ. Whọ sai muhọ eroro nọ akpọ o woma kẹ owhẹ avọ uviuwou ra no, ẹsejọhọ tube roro nọ onana u ti fi obọ họ kẹ owhẹ wo oke viere kẹ iruẹru abọ-ẹzi. Dede na, Itẹ 14:15 o kẹ unuovẹvẹ nọ: “Ohwo [ogheghẹ] ọ rẹ rọwo eware kpobi, rekọ ohwo owareghẹ ọ rẹ tẹroviẹ oware nọ o re ruẹ.” Ọwhọ nọ a ti ro mu okọ okpokpọ họ o rẹ sae whae ze nọ a sai ro gbolo aro kẹ ọza gbe enwoma nọ e riẹ, gbe irekọ nọ e rẹ jọ okọ nọ a roro te he. (Jemis 4:13, 14) Evaọ uyero utioye na, u wuzou gaga re a yọrọ oma ziezi!
4. Ẹvẹ ma sae rọ ‘tẹroviẹ oware nọ ma re ruẹ’ nọ ma te bi roro kpahe omaa ekiọthuọ nọ a wọ bru omai ze?
4 Ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ roma totọ kiẹ ẹme okọ nọ a wọ bru ei ze re ọ tẹ te riẹ onọ o re ru. (Itẹ 21:5) Ẹsibuobu ọkiẹriwo otiọyena ọ rẹ fere enwoma nọ i dhere via. Dai roro kpahe oriruo nana: Ohwo jọ ọ gwọlọ momo igho kẹ ekiọthuọ jọ nọ ọ moma riẹ, ọ tẹ ta kẹ owhẹ nọ who ti wo erere ruaro otẹrọnọ who momo igho kẹe. Uvẹ yena o rẹ sai siuru, rekọ enwoma vẹ e riẹ? Kọ ohwo nọ who bi ti momo igho kẹ na ọ rọwo nọ ọ te hwa igho na ziheze makọ oghẹrẹ nọ eki na o kiefihọ kpobi kẹhẹ, manikọ ẹhwa-zihe igho na o roma hwa oghẹrẹ nọ eki na o kiefihọ? Ẹme na họ, kọ whọ sae kuvẹ re igho ra i vru otẹrọnọ eki na o kiekpei? Whọ sae jẹ nọ oma ra nọ: “Fikieme ọ be rọ nya bru ahwo ze ti momo igho? Kọ o sae jọnọ ebanke a roro nọ re a momo igho kẹe o te jọ oware ọza ologbo?” Nọ whọ tẹ romatotọ roro kpahe enwoma nọ e rẹ sai noi ze, u ti fi obọ họ kẹ owhẹ wawo omaa oware nọ a wọ bru owhẹ ze na ziezi.—Itẹ 13:16; 22:3.
5. (a) Oware areghẹ vẹ Jerimaya o ru okenọ ọ dẹ otọ mi ọmọ oniọvo-ọsẹ riẹ? (b) Fikieme u je fo re a kere ọtamuo ekiọthuọ kpobi fihọ otọ?
5 Okenọ Jerimaya ọ dẹ otọ mi ọmọ oniọvo-ọsẹ riẹ, nọ avọ iẹe a gbẹ jẹ gọ Jihova, Jerimaya ọ jọ iraro ahwo kere unueki na fihọ otọ. (Jerimaya 32:9-12) Nẹnẹ, ohwo nọ o wo areghẹ o re kere ọtamuo eki kpobi nọ o ru fihotọ, makọ te enọ o ru kugbe imoni riẹ gbe ahwo nọ a gbẹ rrọ egag̣ọ evona. * Nọ a te kere ọtamuo nọ a ruẹrẹhọ ziezi fihotọ vevẹ, u re fi obọ họ whaha ẹwhọ jẹ yọrọ okugbe nọ ọ rrọ udevie rai. Evaọ abọdekọ riẹ, ẹsibuobu ababọ okerefihotọ ọtamuo ọ be mae wha ebẹbẹ ekiọthuọ nọ e be roma via eva udevie idibo Jihova ze. U yoma kẹhẹ, ebẹbẹ itieye na e rẹ sae wha idhọvẹ gbe egrẹ ze, tubẹ raha edikihẹ abọ-ẹzi Oleleikristi.
6. Fikieme u je fo nọ ma yọrọ oma kẹ uvo-uthe?
6 Ma rẹ jẹ yọroma kẹ uvo-uthe. (Luk 12:15) Irẹro erere ologbo nọ o ti noi ze o rẹ sae lẹliẹ ohwo kpairoro vrẹ enwoma nọ e rrọ ẹjawo ekiọthuọ nọ o vẹro ho. Makọ otujọ nọ a wo uvẹ-iruo obọdẹ vẹre eva ukoko Jihova a kie kẹ agbefẹ nana no. Ẹme Ọghẹnẹ ọ ohrẹ omai nọ: “Si oma no uyoyou igho, o nọ wha wo o da owhai ẹro.” (Ahwo Hibru 13:5) Nọ o te bi roro kpahe uvẹ ekiọthuọ jọ, u fo re Oleleikristi ọ nọ omariẹ nọ, ‘Kọ o ginẹ roja re me dhomahọ eki ọnana?’ Ma te bi yeri uzuazọ olọlọhọ nọ o tẹrovi egagọ Jihova, u ti fi obọ họ thọ omai no “owọ imuomu kpobi.”—1 Timoti 6:6-10.
Use-Abọ nọ O Rẹriẹ Ovao Dhe Ileleikristi nọ E re Rọo Ho
7. (a) Use-abọ vẹ Ileleikristi buobu nọ a re rọo ho a rẹriẹ ovao dhe? (b) Ẹvẹ ẹsalọ ọrivẹ orọo mai u ro wobọ kpahe omurokpotọ kẹ Ọghẹnẹ?
7 Idibo Jihova buobu e riẹ nọ a wo isiuru orọo rekọ a re sae ruẹ ọrivẹ orọo nọ o kiehọ ai ẹro ho. Evaọ eria jọ, a rẹ rehọ enu mu ohwo nọ ọ re rọo ho. Rekọ, ẹsejọ uvẹ nọ a sae rọ ruẹ ọrivẹ orọo evaọ udevie ibe Ileleikristi na u tulo ho. (Itẹ 13:12) Dede na Ileleikristi a vuhumu inọ o rrọ ẹme omurokpotọ kẹ Jihova re a yoẹme kẹ ujaje Ebaibol na inọ a rọo ‘evaọ Ọnowo na ọvo.’ (1 Ahwo Kọrint 7:39) Re a ruẹsi dikihẹ ga kẹ itunyẹ gbe edawọ nọ a riẹriẹ ovao ku, o gwọlọ nọ Ileleikristi nọ e re rọo ho a rẹ yọrọ iroro rai gbagba.
8. Otunyẹ vẹ ọmọtẹ obọ Shulam jọ ọ rẹriẹ ovao dhe, kọ ẹvẹ use-abọ utioye na o sae rọ rẹriẹ ovao dhe inievo-emetẹ Ileleikristi nẹnẹ?
8 Wọhọ epanọ obe Ole nọ o vi Ile na o dhesẹ, ọmọtẹ oruori obọ Shulam jọ o je si ovie na urru. Solomọn ọ jẹ rehọ efe, orro, eme awere gbe ewhẹhọ riẹ lẹliẹ ọmọtẹ na, dede nọ ọmọtẹ na o mu usu orọo họ kugbe upelẹ ọzae jọ no. (Ole nọ o vi Ile 1:9-11; 3:7-10; 6:8-10, 13) Whọ tẹ rrọ aye Oleleikristi, ohwo jọ ọ sai wo isiuru kpahe owhẹ re dede nọ whọ gwọlọ họ. Ohwo jọ eva oria iruo ra, ẹsejọhọ ohwo nọ o wuzou eva oria iruo na, ọ sai mu owhẹ họ ejiri, ru ewoma kẹ owhẹ, jẹ gwọlọ uvẹ kpobi nọ ọ rẹ rọ jọ kugbe owhẹ. Yọrọ oma kẹ ujiro gbe ebikẹle otiọye na. Dede nọ ẹsikpobi isiuru obẹlẹ e rẹ jọ emu ebikẹle otioye na ha, ẹsibuobu oye o rẹ mae whae ze. Wọhọ ọmọtẹ Shulam na, jọ “ugbẹhẹ.” (Ole nọ o vi Ile 8:4, 10) Dikihẹ ga wọso isiuru nọ i fo ho. Jọ ibe iruiruo ra riẹ rono ẹdẹ ọsosuọ ze inọ whẹ yọ omọvo Isẹri Jihova, re whọ jẹ rehọ uvẹ kpobi se isẹri kẹ ai. Oyena o te jọ ọthọwẹ kẹ owhẹ.
9. Enwoma vẹ e rrọ usu nọ a rẹ jọ Itanẹte nya kugbe ohwo nọ a riẹ hẹ? (Rri ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 27 na re.)
9 A bi ru evie evuẹ Itanẹte buobu enẹna inọ re i fi obọ họ kẹ ahwo nọ a re rọo ho duku ọrivẹ orọo. Ahwo jọ a rri onana wọhọ uvẹ nọ a sae rọ riẹ ahwo nọ a hae nyaku vẹre he. Dede na, o rrọ oware ọza ologbo re a rehọ aro tuẹtu ruọ usu kugbe ohwo nọ a re ruẹ ẹdẹvo ho. Eva Itanẹte, o rrọ bẹbẹ re a vuhu uzẹme gbe ọrue. (Olezi 26:4) Orọnikọ ohwo kpobi nọ ọ nwane ta nọ ọye yọ odibo Jihova ọ ginẹ rrọ odibo Jihova ha. Ofariẹ, nọ a tẹ be jọ Itanẹte nya usu omoriẹ ọmọtẹ-avọ-ọmọzae, usu na u re kru ohwo oma ẹdaro ho yọ oyena u re kpomahọ ẹgba iroro ohwo. (Itẹ 28:26) Makọ ẹkwoma Itanẹte hayo edhere ọfa jọ, u dhesẹ areghẹ hẹ re ohwo ọ nwane to usu okpekpe họ kugbe ohwo nọ ọ riẹ ziezi hi.—1 Ahwo Kọrint 15:33.
10. Ẹvẹ ibe Ileleikristi a sae rọ rehọ uduotahawọ kẹ inievo nọ e re rọo ho na?
10 Jihova “o wo ohrọ” gaga kẹ idibo riẹ. (Jemis 5:11) Ọ riẹ inọ use-abọ nọ Ileleikristi nọ e gwọlọ rọo rekinọ a re ruẹ ọrivẹ orọo họ a rẹriẹ ovao dhe o rẹ kẹ idhọvẹ gaga ẹsejọ, yọ o rri ẹgbakiete rai ghaghae. Ẹvẹ amọfa a sae rọ ta udu họ ai awọ? Joma hai jiri ai ẹsikpobi kẹ ẹmeoyo gbe ẹzi omolahiẹ rai. (Ibruoziẹ 11:39, 40) Ma sai je se ai gboma nọ ma te bi ru omaa ẹkeriotọ omakugbe nọ o rẹ kẹ ọbọga. Kọ who ru ere no kẹlena? Ofariẹ, ma rẹ sae lẹ roro ai, yare Jihova re o fi obọ họ kẹ ai yọrọ edikihẹga abọ-ẹzi rai je wo oghọghọ evaọ egagọ riẹ. Joma rọ ẹkwoma uvi isiuru nọ ma re wo kpahe inievo nana nọ e be yọrọ ẹgbakiete rai na dhesẹ nọ ma rri rai ghaghae wọhọ epanọ Jihova o rri rai na.—Olezi 37:28.
Nọ Ma tẹ Rẹriẹ Ovao Dhe Ẹbẹbẹ Ẹyao
11. Didi use-abọ eyao ọgaga ọ rẹ wha ze?
11 O rẹ kẹ idhọvẹ gaga nọ mai hayo ohwo nọ ma you ọ tẹ be mọ! (Aizaya 38:1-3) Nọ ma be daoma dhogbo epanọ ẹyao na o re ro kpo na, u wuzou re ma nya lele ehri-izi Ikereakere na. Wọhọ oriruo, Ileleikristi a rẹ yọrọ oma re a ruẹsi yoẹme kẹ ujaje Ebaibol na inọ a si oma no azẹ, yọ a rẹ whaha oghẹrẹ oma-okiẹriwi hayo usiwo kpobi nọ u wobọ kpahe iruẹru-imizi. (Iruẹru 15:28, 29; Ahwo Galesha 5:19-21) Dede na, o rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ ahwo nọ a riẹ kpahe usiwo imu hu re a sae riẹ oghẹrẹ usiwo nọ u fo. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ omai yọrọ ẹgba iroro mai?
12. Ẹvẹ Oleleikristi ọ sai ro wo eriwo owowa nọ o te bi roro kpahe oghẹrẹ usiwo nọ ọ rẹ roma kẹ?
12 “Ohwo owareghẹ ọ rẹ tẹroviẹ oware nọ o re ruẹ” ẹkwoma Ebaibol gbe ebe nọ a kere no Ebaibol na ze nọ ọ rẹ kiẹ riwi. (Itẹ 14:15) Evaọ abọjọ akpọ na nọ edọkita gbe esipito e jọ tulo ho, o sae jọnọ imu ahwo obiebi nọ a rẹ rehọ ebe gbe awọ-ire ru ọvo họ oghẹrẹ usiwo nọ a wo. Nọ ma te bi roro kpahe oghẹrẹ usiwo utioye na, u re fo re ma kiotọ enọ wọhọ: Kọ ohwo nọ ọ rẹ rehọ imu ibiebi siwi ahwo na o re ru iruẹru-imizi? Kọ usiwo na o roma wha orọwọ inọ edhọ nọ a ru eva dha (hayo esemọ) hayo ewegrẹ nọ e dẹ eda a rẹ wha ẹyao hayo uwhu ze? Kọ a re dheidhe, guọvunu hayo ta ẹme fihọ iẹe, hayo ru eware iruẹru-imizi efa jọ lele umu na? (Iziewariẹ 18:10-12) Ekiakiẹ itieye na u re fi obọ họ kẹ omai nya lele ohrẹ nọ o ta nọ: “Jawo koware koware; yọrọ onọ uwoma ga.” * (1 Ahwo Tẹsalonika 5:21) Onana u ti fi obọ họ kẹ omai wo eriwo owowa.
13, 14. (a) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ orimuo hayo eriwo owowa evaọ ẹruorote omokpokpọ mai? (b) Fikieme o jẹ gwọlọ orimuo hayo eriwo owowa nọ ma tẹ be ta ẹme kugbe amọfa kpahe ẹyao gbe usiwo imu?
13 O gwọlọ nọ ma re dhesẹ orimuo hayo eriwo owowa evaọ kabọ kabọ uzuazọ, onọ o kẹre te ẹruorote oma na. (Ahwo Filipai 4:5) Nọ ma tẹ be rẹrote oma mai evaọ edhere owowa u dhesẹ nọ ma rri okẹ uzuazọ nọ ma wo na ghaghae. Nọ ma tẹ be mọ, o ginẹ gwọlọ nọ ma rẹ dhogbo họ oma na. Dede na, ma rẹ sai wo omokpokpọ ogbagba ha bẹsenọ oke Ọghẹnẹ u re te nọ ọ te rọ rehọ “usiwo kẹ erẹwho na.” (Eviavia 22:1, 2) Ma rẹ yọrọ oma hrọ re ma se omokpokpọ mai ba eroro kpahe te epanọ ma re ro go eware abọ-ẹzi nọ e mai wuzou họ akotọ.—Matiu 5:3; Ahwo Filipai 1:10.
14 O tẹ jẹ gwọlọ nọ ma re wo eriwo owowa je dhesẹ orimuo nọ ma te bi lele amọfa ta ẹme kpahe ẹyao gbe usiwo imu. U fo re enana e jọ eware nọ ma rẹ mai ta ẹme kpahe he nọ ma te kpohọ iwuhrẹ Ileleikristi hayo ikokohọ. Ofariẹ, ẹsibuobu iroro-ejẹ usiwo imu i re wobọ kpahe ehri-izi Ebaibol, obruoziẹ-iroro ohwo, gbe usu riẹ kugbe Jihova. Fikiere, u fo ho re ma gba ibe Oleleikristi họ ru lele eriwo mai hayo gbae họ gbobọnẹ obruoziẹ-iroro riẹ. Dede nọ a sae nya bru otu nọ e kpako je wo eriariẹ ziezi evaọ ukoko na kẹ obufihọ, Oleleikristi kpobi ọ rẹ wọ “ọvuọ uye” ọrọ owha-iruo nọ ọ rẹ rọ jiroro kẹ omobọ riẹ, yọ “mai kpobi ma ti . . . gu ọvuọ ẹkẹunu riẹ kẹ Ọghẹnẹ.”—Ahwo Galesha 6:5; Ahwo Rom 14:12, 22, 23.
Nọ Ma tẹ Rrọ Otọ Ọyawọ
15. Ẹvẹ o sae rọ jọ use-abọ nọ ohwo ọ tẹ rrọ ọyawọ?
15 Ọyawọ ọ rẹ sai ru odibo omurokpotọ Jihova dede ta ẹme hayo ru oware nọ u fo ho. (Ọtausiwoma Na 7:7) Nọ ọ jọ otọ odawọ ulogbo, Job ọ dina jọ deghe deghe te epanọ a rọ kpọ iroro riẹ vi. (Job 35:2, 3; 40:6-8) Dede nọ “Mosis o je wowou, vi ahwo kpobi nọ a jẹ ria evaọ akpọ na,” a ru rie eva dha ẹsejọ te epanọ ọ rọ kpahe ẹme ọgaga. (Ikelakele 12:3; 20:7-12; Olezi 106:32, 33) Devidi o dhesẹ oma-oriẹsuo nọ o viodẹ okenọ o wo uvẹ nọ ọ hai ro kpe Sọl ovie na rekọ o ru ere he, dede na okenọ Nebale ọ jẹe kufiẹ jẹ la ahwo riẹ eka, eva e dha Devidi te epanọ ọ rọ kareghẹhọ dhesẹ orimuo ho. Okenọ Abigẹle o dh’omahọ ẹme na Devidi o ro bru oma kpiroro, jẹ rehọ ere whaha okpẹtu nọ ọ hai ti no owojẹ othọthọ riẹ ze.—1 Samuẹle 24:2-7; 25:9-13, 32, 33.
16. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ omai whaha owojẹ okpakpa?
16 Ma sae jọ otọ uyero ọyawọ re nọ o rẹ sai ru omai ru oware nọ o kare orimuo. Oma nọ ma re ro totọ roro kpahe eriwo amọfa wọhọ epanọ Devidi o ru na, o rẹ sai fi obọ họ kẹ omai whaha okpakpa nọ ma re ro ru oware uyoma. (Itẹ 19:2) Ofariẹ, Ẹme Ọghẹnẹ ọ hrẹ omai nọ: “Muofu, whọ siọ uzi ba ẹraha; wha lele eva rai gbẹguae eva ehwa, re wha fọtou.” (Olezi 4:4) Wọhọ epanọ o rẹ lọhọ te kpobi, o rrọ oware areghẹ re ma hẹrẹ bẹsenọ ofu mai o re hrẹ taure ma tẹ te jowọ hayo ru oware jọ. (Itẹ 14:17, 29) Ma sae rehọ osegboja lẹ se Jihova, “udhedhẹ Ọghẹnẹ nọ uvi eriariẹ kpobi, [o vẹ te] yọrọ eva gbe iroro [mai] eva Kristi Jesu.” (Ahwo Filipai 4:6, 7) Udhedhẹ Ọghẹnẹ nana o te kpọ iroro mai vi je fi obọ họ kẹ omai yọrọ ẹgba iroro mai ziezi.
17. Fikieme o jẹ gba omai họ nọ ma rẹ rẹroso Jihova evaọ ẹyọrọ ẹgba iroro mai?
17 Ghelọ omoyọrọ kpobi nọ ma sae rọ daoma whaha enwoma je ru oware nọ u fo, oware o rẹ thọ omai kpobi obọ ghele. (Jemis 3:2) Ma sae tubẹ jowọ uyoma jọ nọ o rẹ wha enwoma ze, rekọ ma riẹ vievie he inọ oware uyoma u ti noi ze. (Olezi 19:12, 13) U te no ere no, wọhọ ahwo-akpọ, ma wo ẹgba gbe udu nọ ma rẹ rọ kpọ ithihi mai ababọ obufihọ Jihova ha. (Jerimaya 10:23) Ma rẹ kẹe uyere gaga keme ọ kẹ omai imuẹro nọ: “Me re ti wuhrẹ owhẹ dhesẹ kẹ owhẹ edhere nọ whọ rẹ te nya; ẹro mẹ me re ti ro su owhẹ.” (Olezi 32:8) Ẹhẹ, avọ obufihọ Jihova, ma rẹ sae yọrọ ẹgba iroro mai ziezi.
[Oruvẹ-obotọ]
^ edhe-ẹme 5 Rọkẹ evuẹ efa kpahe epanọ u ro fo re a ru okerefihotọ ọtamuo ekiọthuọ, rri Uwou-Eroro Na August 1, 1997, ẹwẹ-obe avọ 30-31; November 15, 1986, ẹwẹ-obe avọ 16-17; gbe Awake! ọ February 8, 1983, ẹwẹ-obe avọ 13-15, (aikpobi na erọ Oyibo), enọ Isẹri Jihova a kere.
^ edhe-ẹme 12 Ọkiẹriwo otiọna o re je fi obọ họ kẹ ahwo nọ a bi roro kpahe oghẹrẹ usiwo jọ nọ i vẹro ho nọ a sai ro siwi eyao jọ.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
Ẹvẹ ma sae rọ yọrọ iroro mai ziezi
• nọ a tẹ wọ uvẹ okọ hayo ekiọthuọ bru omai ze?
• nọ ma tẹ be gwọlọ ọrivẹ orọo?
• nọ ma tẹ rẹriẹ ovao dhe ẹbẹbẹ ẹyao?
• nọ ma tẹ rrọ otọ ọyawọ?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
Kọ Whọ Sai Fi Eva Họ iẹe?
A jọ evie evuẹ nọ a ruẹrẹhọ kẹ ahwo nọ a re rọo ho gu unuzou nọ e rrọ obotọ na:
“Makọ epanọ ma daoma ga te kẹhẹ, ma rẹ sae kẹ imuẹro ahwo [nọ a rrọ evie evuẹ na] dẹẹ hẹ.”
“Ma kẹ imuẹro ho inọ ovuẹ kpobi nọ o rrọ evie evuẹ na ginọ uzẹme, o gbunu, hayo u gine wiruo.”
“Iroro, uthubro, eme, eware nọ a ta nọ a re ru kẹ ohwo, hayo evuẹ efa nọ e rrọ evie evuẹ [nana] i no obọ omomọvo nọ o wo rai na ze . . . yọ e rrọ eware nọ a rẹ nwani fi eva họ họ.”
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]
“Ohwo owareghẹ ọ rẹ tẹroviẹ oware nọ o re ruẹ”
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 26, 27]
Ẹvẹ inievo-emetẹ Ileleikristi a sae rọ raro kele ọmọtẹ obọ Shulam na?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]
“Jawo koware koware; yọrọ onọ uwoma ga”