Abọgbekẹ Enọ E Kpako No

NỌ Ọ jẹ nya wariẹ, oroiro na ọ tẹ nya ku oware jọ nọ u mu rie ozọ gaga. Ọ nya ku imava jọ nọ i whu no eva otafe uwou ulogbo jọ nọ ahwo a be rria—imava orọo nọ e kpako no nọ a rehọ unwido la no edhe avọ eree uwou-ehru nọ a jẹ rria fihotọ. Dede nọ oghẹrẹ uwhu nọ a whu u gbunu gaga, oware nọ o lẹliẹ e rai zo o tubẹ mai kuye. Omobe jọ nọ a jọ ẹkpa ewu ọzae na ruẹ o ta nọ: “Ma bi ku uzuazọ mai họ fiki oja gbe ẹsọ nọ ọmọ mai avọ aye riẹ a be rọ re omai ẹsikpobi.”

A te gbiku na fihotọ o sae jọ onọ a re ruẹ obọ riẹ hẹ, rekọ ẹbẹbẹ o rrọ odode. Evaọ uzẹme, unwenọ oria kpobi evaọ akpọ na a be jọ gboja kẹ enọ e kpako no. Joma ta ẹme te iriruo jọ:

• Evaọ otokiẹ jọ, iyẹrẹ i dhesẹ nọ a bi gboja kẹ imane evaọ udevie udhusoi orọ ahwo Canada nọ e kpako no yọ ahwo uviuwou obọrai a be mai ru onana. Dede na, omovuọ hayo ozọ o rẹ jọ ekpako buobu ta kpahe oja nọ a bi gbe kẹ ai hi. Egba-otokiẹ a ta nọ unuọ ekpako nọ a bi gine gboja kẹ o sae joma te imakpe evaọ udhusoi kpobi.

• Obe-usi na India Today o ta nọ: “Eva orẹwho India nọ o jọ wọhọ inọ uyoyou ogaga o gba iviuwou rai kugbe, iviuwou e be tahaku fiki ebu ahwo nọ e kpako no nọ emọ rai a gwọlọ rẹro ruẹ hẹ.”

• Ukoko ọ National Center on Elder Abuse o ta kpahe iyẹrẹ ọkiẹriwo jọ nọ a ru nọ o mae gba kparobọ inọ, “ole ima 1 rite ima 2 erọ America nọ e rrọ umuo ikpe 65 kpehru eye a nwa oma, frure, hayo gboja kẹ no evaọ edhere jọ, yọ ahwo nọ a rẹroso kẹ ẹruọsa gbe uketha a be hai ru onana.” Ethabọ ọrọ ọriẹ-uzi ubrotọ evaọ San Diego, California, o dhesẹ olahiẹ ahwo nọ a kpako no wọhọ “ọvo jọ evaọ udevie ebẹbẹ ilogbo nọ e be rẹriẹ ovao dhe otu nọ a re fi ẹgba họ ekoko-izi nẹnẹ.” O fibae nọ: “Mẹ kparo ruẹ inọ evaọ umutho ikpe jọ nọ e be tha na, ẹbẹbẹ na ọ te rro vi enẹ.”

• Evaọ Canterbury, New Zealand, o be kẹ ahwo idhọvẹ inọ obọ ahwo uviuwou enọ e kpako no na olahiẹ u bi no ze—maero kọ enọ i wo ẹbẹbẹ imu egaga erehọ, idieda, hayo edhọ-ifio. Unuẹse nọ a be niyẹrẹ ẹbẹbẹ olahiẹ enọ e kpako no evaọ Canterbury u vihọ gaga, u no 65 evaọ 2002 kpohọ 107 evaọ 2003. Ohwo nọ o wuzou ogbẹgwae nọ a ro mu kẹ awhaha olahiẹ utioye na ọ ta inọ unu iyẹrẹ nana yọ “enọ ma sae fodẹ gheghe.”

 • Obe-usi na The Japan Times o ta inọ ukoko nọ a re se Japan Federation of Bar Associations o kẹ ohrẹ nọ, “u fo nọ a rẹ tubẹ mae dhogbo enọ e kpako no nọ a be lahiẹ vi emaha nọ a be jọ uwou gboja kẹ.” Fikieme? Obe-usi na o ta nọ oware jọ nọ u je fo re o jọ ere họ, “nọ a tẹ rehọ iẹe wawo olahiẹ ọmọ hayo ọrivẹ orọo, o rẹ rehọ oke lelehie re u te dhesẹ oma via inọ a be lahiẹ ọkpako soso. O rẹ jọ ere ẹsejọ keme enọ e kpako no nọ a be lahiẹ a re roro nọ ae a bi ru nọ emọ rai a jẹ be lahiẹ ai, ofariẹ, egọmeti gbe ahwo nọ a rrọ ọkwa isuẹsu evaọ ẹwho a be sai ru oware ovuovo kpahe ẹbẹbẹ na ha.”

Iriruo nọ ma dhunu te kpahe oware nọ o be jọ akpọ soso via na o rẹ lẹliẹ omai nọ inọ: Fikieme a bi ro gbabọkẹ jẹ lahiẹ enọ e kpako no? Kọ irẹro e riẹ inọ uyero na u ti woma ẹdẹ jọ? Omosasọ vẹ o rrọ kẹ enọ e kpako no?