Kọ Whọ Ruẹrẹ Oma Kpahe Kẹ Esiwo no?
Kọ Whọ Ruẹrẹ Oma Kpahe Kẹ Esiwo no?
“Ruọ eva okọ na, whẹ avọ ekru ra kpobi, keme mẹ ruẹ nọ who kiẹrẹe eva aro mẹ eva oge ọnana.”—EMUHỌ 7:1.
1. Edhere azọ vẹ Jihova ọ gbẹ evaọ edẹ Noa?
JIHOVA “ọ rehọ ẹvo ze akpọ ahwo omuomu” evaọ edẹ Noa, rekọ Ọ tẹ jẹ gbẹ edhere kẹ esiwo. (2 Pita 2:5) Ọghẹnẹ uzẹme na ọ kẹ Noa ọzae okiẹrẹe na ithubro ivevẹ kpahe epanọ o re ku okọ nọ o ti siwi uzuazọ evaọ ẹvo akpọ-soso na. (Emuhọ 6:14-16) Wọhọ epanọ ma re rẹro riẹ mi odibo ẹmeoyo ọrọ Jihova, “Noa o te ru onana; jegbe eware kpobi nọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹ e.” Oware jọ nọ u ru nọ ma rọ rrọ uzuazọ nẹnẹ họ, ẹmeoyo Noa.—Emuhọ 6:22.
2, 3. (a) Oghẹrẹ uruemu vẹ ahwo oke Noa a dhesẹ kpahe iruo nọ o je ru na? (b) Evafihọ vẹ Noa o wo nọ ọ rọ rueva okọ na?
2 Eku okọ na o jọ okolo iruo ho. O sae jọ nọ oware nọ Noa avọ uviuwou riẹ a je ru na u je gbe ahwo buobu unu. Ghele na, oyena ọvo o sae kẹ ae imuẹro ho inọ re a sae zọ, a rẹ rueva okọ na. Ukuhọ riẹ, odiri nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ akpọ omuomu yena o te t’oba.—Emuhọ 6:3; 1 Pita 3:20.
3 Nọ Noa avọ uviuwou riẹ a ruiruo egaga te ikpe buobu no, Jihova ọ tẹ ta kẹ Noa nọ: “Ruọ eva okọ na, whẹ avọ ekru ra kpobi, keme mẹ ruẹ nọ who kiẹrẹe eva aro mẹ eva oge ọnana.” Avọ ẹrọwọ gbe eva nọ a fihọ ẹme Jihova, “Noa gbe emezae riẹ, jegbe aye riẹ, gbe eyae emezae riẹ, a tẹ gbẹ ruọ eva okọ na.” Jihova o te si ẹthẹ na gbe re ọ ruẹsi siwi enọ e be gọe. Nọ ẹvo na o ku otọakpọ na, okọ na o jọ ọruẹrẹfihotọ nọ Ọghẹnẹ o ru nọ a rẹ rẹroso, nọ o ro siwi ahwo.—Emuhọ 7:1, 7, 10, 16.
Edẹ Mai na E Wọhọ Edẹ Noa
4, 5. (a) Eme Jesu ọ rehọ oke ọzino riẹ na wawo? (b) Ithatho vẹ e rrọ edẹ Noa avọ oke mai na?
4 “Wọhọ epanọ edẹ Noa e jọ ere ẹtha Ọmọ ohwo ọ rẹ te jọ.” (Matiu 24:37) Jesu ọ rehọ eme nana dhesẹ nnọ oke ọzino riẹ nọ a rẹ ruẹ hẹ o te wọhọ edẹ Noa, yọ ere o ginẹ via no. Maero anwọ 1919 ze, a whowho ovuẹ unuovẹvẹ rọ kẹ ahwo erẹwho kpobi no wọhọ ovuẹ nọ Noa o whowho. Uruemu nọ ahwo a dhesẹ kpahe ovuẹ na no o wọhọ orọ ahwo edẹ Noa.
5 Jihova ọ rehọ ẹkwoma Ẹvo na dhesẹ oware kẹ akpọ nọ ‘ozighi ọ da fia.’ (Emuhọ 6:13) O jọ vevẹ kẹ ahwo kpobi inọ Noa avọ uviuwou riẹ a wo obọ evaọ ozighi otiọye na ha, rekọ a jẹ rehọ udhedhẹ ku okọ na. Ma jọ oyena ruẹ oware nọ o wọhọ orọ oke mai na re. Ahwo oruọzewọ a bi “vuhu enọ ikiẹrẹe gbe iruimuomu, gbe ọnọ ọ be gọ Ọghẹnẹ gbe ọnọ ọ be gọ e he” mu. (Malakae 3:18) Ahwo nọ a kare ọriẹwẹ a be ruẹ oruọzewọ, ẹwo, udhedhẹ, gbe ajọwha nọ Isẹri Jihova a bi dhesẹ, yọ ekwakwa ezi nana e hẹriẹ ahwo Ọghẹnẹ no akpọ na. Isẹri na a siọ oghẹrẹ ozighi kpobi, yọ a bi ru re ẹzi Jihova ọ kpọ ae. Oyejabọ nọ a ro wo udhedhẹ na gbe oware nọ o soriẹ nọ a bi ro yeri uzuazọ ẹrẹreokie.—Aizaya 60:17.
6, 7. (a) Eme ahwo edẹ Noa a vuhumu hu, kọ ẹvẹ o rọ rrọ epọvo na nẹnẹ? (b) Iriruo vẹ i dhesẹ nnọ ahwo a rri Isẹri Jihova nnọ a wo ohẹriẹ?
6 Ahwo oke Noa a vuhumu hu inọ Noa o wo uketha Ọghẹnẹ gbe nnọ o bi lele ọkpọvio Ọghẹnẹ. Fikiere a se ovuẹ unuovẹvẹ Noa gboja ha yọ a ru uvumọ oware kpahe iẹe he. Ẹvẹ o rrọ nẹnẹ? Dede nọ iruo gbe uruemu Isẹri Jihova o be were ahwo buobu, ibuobu a se emamọ usi gbe unuovẹvẹ Ebaibol na gboja ha. Erivẹ, enọ i wuzou iruo, hayo imoni a rẹ sae ta ẹme ezi kpahe uruemu ezi nọ ma wo wọhọ uvi Ileleikristi, rekọ a vẹ vioja nọ, “O hae jọnọ Isẹri Jihova a rrọ họ!” Oware nọ ahwo yena a riẹ hẹ họ Isẹri na a wo ekwakwa ezi wọhọ uyoyou, udhedhẹ, ẹwo, ewoma, omarokpotọ, gbe oma-oriẹsuo fikinọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ o bi su ai. (Ahwo Galesha 5:22-25) Ekwakwa ezi itieye nọ a wo na o hae lẹliẹ ahwo jẹ ovuẹ rai rehọ ziezi.
7 Wọhọ oriruo, evaọ Russia, Isẹri Jihova a jẹ bọ Ọgwa Uvie. Ọzae jọ nọ ọ wẹriẹ re o lele omọvo enọ i bi ruiruo na ta ẹme ọ ta nnọ: “Oria ebabọ nana o wo ohẹriẹ kẹhẹ—uvumọ ohwo o bi vovo isigareti hi, uvumọ ohwo ọ be la eka ha, ohwo ọvuọvo o bi kpo geli geli hi! Thakpinọ Isẹri Jihova wha rrọ ha?” Oniọvo na ọ tẹ nọe inọ, “Me te yo nnọ ijo, whọ te rọwo ẹme mẹ?” Ọzae na ọ tẹ kuyo ovovẹrẹ nọ, “Ijo.” Evaọ ẹwho Russia ọfa, oma o were osu ẹwho na nọ ọ ruẹ nnọ Isẹri Jihova a be bọ Ọgwa Uvie ọkpokpọ rai. Ọ ta nọ dede nnọ ọ jẹ hai rri egagọ kpobi nnọ epọvo na e rrọ, anwẹnọ ọ rọ ruẹ oruọzewọ nọ Isẹri Jihova a wo no, o gbe bi rri egagọ na kpobi wọhọ nnọ oghẹrẹ ovona e rrọ họ. Enana yọ iriruo ivẹ ọvo nọ i dhesẹ nnọ ahwo Jihova a wo ohẹriẹ no enọ i bi koko izi Ebaibol ho.
8. Eme ma re ru nọ ma tẹ gwọlọ zọ no akpọ omuomu nana?
8 Evaọ ubrobọ ekuhọ ọrọ “akpọ anwae” nọ Ẹvo ọ raha na, Noa ọ jọ “ọvuẹovuẹ ẹrẹreokie.” (2 Pita 2:5) Evaọ edẹ urere uyerakpọ nana, ahwo Jihova a bi whowho itee ikiẹrẹe Ọghẹnẹ je bi whowho emamọ usi na kpahe uvẹ nọ ahwo a rẹ rọ zọ ruọ akpọ ọkpokpọ na. (2 Pita 3:9-13) Wọhọ epanọ a rọ okọ siwi Noa avọ uviuwou riẹ nọ a dhozọ Ọghẹnẹ na, re ahwo a zọ nẹnẹ o rehọ oma hwa ẹrọwọ rai gbe omarokpotọ nọ a re ro lele abọ otọakpọ ọrọ ukoko ehrugbakpọ Jihova.
O Gwọlọ Ẹrọwọ re Ahwo A Zọ
9, 10. Fikieme ẹrọwọ o rọ roja otẹrọnọ ma rẹ zọ no urere uyerakpọ Setan?
9 Eme ohwo o re ru hrọ re ọ sae zọ no ọraha nọ ọ nwẹnwẹ gaga no na ọrọ akpọ nana nọ ọ rrọ otọ ogaga Setan na? (1 Jọn 5:19) Ọ rẹ kake vuhumu nnọ ọ gwọlọ adhẹzọ. Kẹsena ọ vẹ dhẹ ruọ oria adhẹzọ na. Ahwo edẹ Noa a jẹ dhogbo uzuazọ okpẹdoke rai wọhọ epanọ a re ru vẹre, yọ a ruẹ sọ ẹgwọlọ ọ riẹ nọ a re ro siwi ai no ọraha nọ o be tha na ha. Oware ofa jọ o kare rai—ẹrọwọ nọ a re fihọ Ọghẹnẹ.
10 Evaọ abọdekọ riẹ, Noa avọ uviuwou riẹ a vuhumu inọ a gwọlọ ọthọwẹ gbe usiwo. A te je fi ẹrọwọ họ Osu Ehrugbakpọ na, Jihova Ọghẹnẹ. Pọl ukọ na o kere nọ: “O rẹ bẹbẹ re ohwo ọ were Ọghẹnẹ ababọ ẹrọwọ. Keme ohwo kpobi nọ o bikẹle Ọghẹnẹ ọ rẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rọ, jegbe ọ rẹ te hwosa kẹ e nọ e guọlọ e riẹ.” Pọl o fibae nọ: “Fiki orọwọ Ọghẹnẹ ọ rọ vẹvẹ Noa unu, kpahọ eware eka nọ a rẹ te ruẹ hẹ, o je yo ẹme nọ o ro ku okọ nọ o ro siwi unuwou riẹ soso; fiki onana o je brukpe akpọ kpobi nọ ọ jẹ ze jọ ọreuku e nọ ikiẹrẹe nọ e be tha fiki orọwọ.”—Ahwo Hibru 11:6, 7.
11. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ọruẹrẹfihotọ adhẹzọ nọ Jihova o ru evaọ oke anwae ze?
11 Re ma zọ no urere uyerakpọ omuomu na, orọnikọ ma rẹ rọwo ọvo nnọ a te raha iẹe no ho. Ma re wo ẹrọwọ, rehọ eruẹrẹfihotọ nọ Ọghẹnẹ o ru no kẹ azọ ro ruiruo vọvọ. U fo nọ ma re fi ẹrọwọ họ idhe ẹtanigbo ọrọ Ọmọ Ọghẹnẹ, Jesu Kristi. (Jọn 3:16, 36) Rekọ, u re woma re ma kareghẹhọ inọ enọ e ginẹ jọ evaọ okọ Noa na ọvo a zọ no Ẹvo na. Epọvo na re, re ikpẹwho adhẹzọ evaọ Izrẹl anwae e jọ ọthọwẹ kẹ ọnọ ọ rehọ ọthobọ kpe ohwo, ọ rẹ dhẹ kpohọ okpẹwho otiọye na ọ vẹ daji okpẹwho na bẹsenọ ozerẹ okpehru na o re whu no. (Ikelakele 35:11-32) Evaọ uye ọrọ avọ ikpe nọ u te Ijipti evaọ edẹ Mosis, a kpe emọ otuyẹ ọrọ Ijipti, rekọ a kaobọ te erọ emọ Izrẹl he. Fikieme jabọ? Jihova ọ ta kẹ Mosis vẹre no inọ: “[Emọ Izrẹl] a vẹ te rehọ azẹ jọ [ọrọ omogodẹ Ọnyavrẹ na] rọ thoviẹ abezẹ ivẹ nọ e rọ unuẹthẹ rai gbe ehru ethẹ iwou nọ a te jọ re ai. . . . Ajọ ohwo ọvo rai ọ nya ruọ otafe bẹsenọ oke o rẹ kia ha.” (Ọnyano 12:7, 22) Kọ ọmọ otuyẹ vẹ evaọ usu emọ Izrẹl ọ hai yiwi rri uthubro Ọghẹnẹ yena vo, re ọ ruọ otafe uwou nọ a rehọ azẹ wholo abezẹ ivẹ gbe ehru ẹthẹ riẹ?
12. Didi onọ mai omomọvo ọ rẹ nọ oma riẹ, kọ fikieme?
12 Fikiere ma wo emamọ ẹjiroro nọ ma re ro roro kpahe uyero mai. Kọ ma ginẹ rrọ evaọ ọruẹrẹfihotọ nọ Jihova o ru rọkẹ adhẹzọ abọ-ẹzi? Okenọ uye ulogbo na u te du lahwe, irui-oviẹ oghọghọ gbe uyere i ti su no aro enọ e gwọlọ adhẹzọ otiọye ze. Rọkẹ otu ọdekọ, irui-oviẹ na e rẹ te jọ erọ uweri gbe enuobro.
Inwene Sa-Sa E be Ruẹrẹ Omai Kpahe kẹ Esiwo
13. (a) Didi ewoma inwene e wha ze no evaọ ukoko na? (b) Dhesẹ inwene jọ nọ e roma via no.
13 Jihova o ru inwene sa-sa no evaọ abọ otọakpọ ọrọ ukoko riẹ. Inwene nana i fi obọ họ whẹ erru họ, bọga, je fi ẹgba họ ọruẹrẹfihotọ riẹ kẹ adhẹzọ abọ-ẹzi mai no. No etoke ikpe 1870 rite 1932, ahwo ukoko na a jẹ hai votu ekpako gbe ethabọ rai fihọ ekwa-iruo. Evaọ 1932, a tẹ rehọ ogbẹgwae iruo nọ ukoko na o salọ ro nwene ekpako nọ a votu fihọ ekwa-iruo na re a fi obọ họ kẹ osu iruo nọ a ro mu. Evaọ 1938, a te ru ọruẹrẹfihotọ nọ a rẹ rọ rehọ ehri-izi Ebaibol rọ rehọ ekpako gbe ethabọ rai ro mu. Evaọ otọ ekpakpọ Ugboma Esuo ọrọ Isẹri Jihova, no anwọ 1972 ze, a rẹ rehọ edẹ ahwo nọ a gwọlọ ro mu lahwe, a ve vi edẹ na kpobọ uwou ogha, nọ a je kuenu kẹ ai, ileta i ve te ukoko na obọ nọ u re dhesẹ nọ a rehọ esẹro gbe idibo iruiruo na ro mu no lele ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ. Evaọ ikpe na kpobi na, iruo Ugboma Esuo na i vihọ no, yọ a ru inwene no nọ i re ru iruo rai lọhọ.
14. Isukulu vẹ i muhọ evaọ 1959?
14 Evaọ 1950, oke nọ a raha rọ kiẹ Olezi 45:16 riwi ziezi o wha riẹ ze nọ a rọ rehọ isukulu sa-sa ro mu no. Oria na o se nọ: “Emọ rai e rẹ te rehọ oria esẹ rai, who re ti ru ai emọ-ivie eva akpọ na kpobi.” A bi wuhrẹ ekpako nọ e be kobaro evaọ ukoko na rọkẹ ewha-iruo evaọ enẹna gbe okenọ Amagẹdọn o te fi vrẹ no. (Eviavia 16:14, 16) A muọ Isukulu Odibọgba Uvie na họ evaọ 1959. Eva oke yena, a jẹ hae ruẹrẹ isukulu nọ o jẹ rehọ amara soso họ kẹ idibo ukoko, wọhọ epanọ a jẹ hai se esẹro ukoko. Enẹna, isukulu na e rrọ kẹ esẹro gbe idibo iruiruo kpobi. Kẹsena, inievo nana a ve wuhrẹ Isẹri Jihova ọvuọvo evaọ ikoko rai sa-sa. Fikiere, ahwo kpobi a wo obufihọ abọ-ẹzi, a te je bi wo obufihọ nọ a re ro ru odibọgba rai nyaharo wọhọ enọ i bi whowho emamọ usi Uvie na.—Mak 13:10.
15. Idhere ivẹ vẹ a be rọ yọrọ ẹfuọ ukoko Ileleikristi na?
15 U wo itee jọ nọ ahwo nọ a gwọlọ jọ ukoko Ileleikristi na a re le mu. Nwani fo, a rẹ kẹ ise-ẹkoko uvẹ re a jọ ukoko na ha, wọhọ epanọ a kẹ oghẹrẹ ahwo otiọye na uvẹ re a ruọ okọ Noa ha na. (2 Pita 3:3-7) Maero no anwọ 1952 ze, Isẹri Jihova a nya lele ọruẹrẹfihotọ jọ no nọ u bi fi obọ họ yọrọ ẹfuọ ukoko na—koyehọ, erahaizi nọ i kurẹriẹ hẹ nọ a re sino ukoko. Evaọ uzẹme, a rẹ rehọ edhere uyoyou fi obọ họ kẹ erahaizi nọ i gine kurẹriẹ re a “ru idhere rai kpọvi.”—Ahwo Hibru 12:12, 13; Itẹ 28:13; Ahwo Galesha 6:1.
16. Ẹvẹ uyero abọ-ẹzi ọrọ ahwo Jihova o rrọ?
16 Ẹvi abọ-ẹzi ọrọ ahwo Jihova o rrọ igbunu hayo kpregede he. Jihova ọ rehọ ẹkwoma Aizaya ọruẹaro na ta nọ: “Keme ri, idibo mẹ e rẹte re evavọ, rekọ ohọo u reti kpe owhai; ri, idibo mẹ e rẹte da bẹ, rekọ uruame u reti kpe owhai; ri, idibo mẹ e rẹte ghọghọ, rekọ oma o rẹte vuọ owhai; keme ri, idibo mẹ e rẹte so ile ghọghọ evaọ eva rai, rekọ wha reti bo via fiki edada, jegbọ wha rẹte viẹ fiki oyawọ ẹzi.” (Aizaya 65:13, 14) Jihova ọ gbẹ be kẹ omai emamọ emuore abọ-ẹzi ẹruoke nọ u bi ru omai jọ gaga evaọ egagọ riẹ.—Matiu 24:45.
Ruẹrẹ Oma Kpahe kẹ Esiwo
17. Eme o ti fi obọ họ kẹ omai ruẹrẹ oma kpahe kẹ esiwo?
17 Vi epaọ anwẹdẹ, enẹna họ oke nọ mai ohwo o re ro “roro epanọ ọ rẹrọ jaja ọrivẹ riẹ oma, re o wo uyoyou, je ru iruo ezi kpobi, [nọ a gbẹ rọ] se oma ba e kugbe he, wọhọ epanọ uruemu otu jọ o rọ, rekọ whai ohwo ọ hẹ ta udu họ ohwo awọ.” (Ahwo Hibru 10:23-25) Usu okpekpe nọ ma re wo kugbe ukoko ovo jọ evaọ usu ikoko Isẹri Jihova nọ i bu vi 98,000 na gbe oma nọ ma rẹ jariẹ kruga u ti fi obọ họ ruẹrẹ omai kpahe kẹ azọ. Ma ti wo uketha ibe eg’Ọghẹnẹ nọ ma be daoma whẹ “ohwo ọkpokpọ na họ oma” na jẹ be rehọ udu kpobi fi obọ họ kẹ amọfa wuhrẹ kpahe eruẹrẹfihotọ Jihova kẹ esiwo na.—Ahwo Ẹfẹsọs 4:22-24; Ahwo Kọlọsi 3:9, 10; 1 Timoti 4:16.
18. Fikieme whọ rọ gbaemu nnọ whọ rẹ talamu ukoko Ileleikristi na?
18 Setan avọ akpọ omuomu riẹ a be gwọlọ edhere kpobi nọ a rẹ rọ bẹbẹ omai no ukoko Ileleikristi na. Rekọ, ma rẹ sae daji ukoko na jẹ zọ no urere uyerakpọ omuomu nana. Ajọ uyoyou kẹ Jihova gbe uyere kẹ emamọ eruẹrẹfihotọ riẹ e wọ omai gbaemu ziezi jẹ dadamu kẹ omodawọ Setan. Eroro kpahe eghale nọ i bi te omai obọ enẹna wọhọ Ileleikristi e te bọ ọtamuo mai ga. Ma te ta kpahe eghale nana jọ evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.
Eme Họ Uyo Ra?
• Ẹvẹ oke mai na u ro tho edẹ ọ Noa?
• Eme o gwọlọ re ma zọ?
• Didi inwene sa-sa e lẹliẹ eruẹrẹfihotọ Jihova kẹ esiwo mai wo ẹgba ziezi no?
• Ẹvẹ mai omomọvo ọ sae rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ azọ?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 10]
Ahwo oke Noa a se unuovẹvẹ riẹ gboja ha
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]
O rẹ kẹ erere re ma se ovuẹ unuovẹvẹ Ọghẹnẹ gboja
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 12]
Didi iruo Isukulu Odibọgba Uvie na u wo?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 13]
Enẹna họ oke nọ ma rẹ rọ talamu ukoko Ileleikristi na