Wo Adhẹẹ Kẹ Omakugbe Mai
Wo Adhẹẹ Kẹ Omakugbe Mai
“Mẹ rẹ te [rehọ ai ] tha evaọ ugbehru ẹri mẹ na, me re ti ru ai eva-were evaọ uwou olẹ mẹ.”—AIZAYA 56:7.
1. Ẹjiroro vẹ ma wo no Ikereakere na ze nọ ma re ro wo uvi adhẹẹ kẹ omakugbe mai?
JIHOVA o koko ahwo riẹ họ, te Ileleikristi nọ a wholo gbe egbẹnya rai, re a gọe evaọ “ugbehru ẹri” riẹ. O bi ru ai ghọghọ evaọ “uwou olẹ” riẹ, etẹmpol abọ-ẹzi riẹ, onọ o rrọ “uwou olẹ rọkẹ erẹwho kpobi.” (Aizaya 56:7; Mak 11:17) Onana u dhesẹ nọ egagọ Jihova e rrọ ọrẹri, fuafo, avọ ọghọ. Ma te bi dhesẹ uvi adhẹẹ kẹ omakugbe mai, yọ ma bi dhesẹ nọ ma wo eriwo Jihova kpahe eware ọrẹri.
2. Eme o dhesẹ nọ Jihova ọ rehọ oria nọ ọ salọ kẹ egagọ riẹ ọrẹri, kọ ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ nọ o rri oria na epọvo na re?
2 Evaọ Izrẹl anwae, a rehọ oria nọ Jihova ọ salọ nọ a rẹ jọ gọe ọrẹri. A wholo uwou-udhu na avọ ekwakwa riẹ kpobi “re e jọ uvi ọrẹri.” (Ọnyano 30:26-29) A se ibrikpẹ ivẹ erọ aruẹri na “oria Ẹri na” gbe “Ọrẹri Erẹri.” (Ahwo Hibru 9:2, 3) Uwhremu na, etẹmpol nọ ọ jọ obọ Jerusalẹm o te ti nwene uwou-udhu na. Wọhọ ugogo oria egagọ Jihova, a se Jerusalẹm “okpẹwho ọrẹri na.” (Nehemaya 11:1; Matiu 27:53) Evaọ etoke odibọgba otọakpọ riẹ, Jesu o dhesẹ uvi adhẹẹ kẹ etẹmpol na. Eva e dha riẹ gaga kẹ ahwo na fiki epanọ a jẹ jọ etẹmpol na thueki je ru edhere ọlafio nyae vrẹ.—Mak 11:15, 16.
3. Didi eware i dhesẹ nọ ikokohọ emọ Izrẹl e jọ ọrẹri?
3 Emọ Izrẹl a jẹ hai kokohọ ẹsikpobi re a ruẹse gọ Jihova jẹ gaviezọ kẹ Uzi riẹ nọ a re se kẹ ai. A se edẹ jọ erọ ehaa rai ikokohọ ẹri hayo ikokohọ urirẹ, onọ u dhesẹ nọ omakugbe nana e jọ ọrẹri. (Iruo-Izerẹ 23:2, 3, 36, 37) Evaọ okokohọ jọ evaọ edẹ Ẹzra gbe Nehemaya, otu Livai a je “ru ahwo na riẹ otọ uzi na.” Fikinọ “ahwo na kpobi a jẹ viẹ okenọ a yo eme izi na,” otu Livai na “a te ru ahwo na fibo, anọ, ‘Wha fọ tou, keme ẹdẹ nana ọrọ ọrẹri.’ ” Kẹsena emọ Izrẹl a tẹ rehọ “oghọghọ ulogbo” ru Ehaa Uwou-Owhre nọ a re ru edẹ ihrẹ. Ofariẹ, “ro no umuo ẹdẹ ọsosuọ ri te ẹdẹ urere, o je se ro no obe uzi Ọghẹnẹ ze. A te ru eha na edẹ ihrẹ; koyehọ eva ẹdẹ avọ eree a te wo okokomahọ ologbo avọ urirẹ, wọhọ epanọ uzi ẹgwae na o rọ.” (Nehemaya 8:7-11, 17, 18) Ikokohọ nana e ginẹ jọ ọrẹri nọ o gwọlọ emamọ ezọgaviẹ mi enọ e jariẹ na.
Omakugbe Mai kẹ Egagọ E Rrọ Ọrẹri
4, 5. Eware vẹ kpahe iwuhrẹ mai i dhesẹ nnọ e rrọ ọrẹri?
4 Uzẹme, Jihova o wo ugogo okpẹwho ọrẹri jọ evaọ otọakpọ na nẹnẹ hẹ, nọ o wo etẹmpol obọdẹ nọ a ro mudhe kẹ egagọ riẹ. Ghele na, o rẹ thọrọ omai ẹro ho inọ omakugbe mai nọ ma rẹ jọ gọ Jihova e rrọ ọrẹri. Isiasa ẹkpoka, ma re kuomagbe re ma se je wuhrẹ Ikereakere na. A rẹ jọ iwuhrẹ nana dhesẹ Ẹme Jihova “vevẹ,” yọ wọhọ epanọ o jọ evaọ oke Nehemaya, a re “dhesẹ iẹ ziezi.” (Nehemaya 8:8) Iwuhrẹ mai kpobi e rẹ rehọ olẹ muhọ je kuhọ, yọ ma rẹ jọ iwuhrẹ na buobu so ile ujiro kẹ Jihova. (Olezi 26:12) Iwuhrẹ ukoko na ginọ abọjọ ọrọ egagọ mai, yọ o gwọlọ nọ ma rẹ jarae dhesẹ uvi uruemu jẹ gaviezọ ziezi.
5 Jihova ọ rẹ ghale ahwo riẹ nọ a bi kuomagbe re a gọe, wuhrẹ Ẹme riẹ, re a jẹ reawere omakugbe Oleleikristi na. Oke ewuhrẹ u te te, o rẹ sai mu omai ẹro inọ etẹe ‘ỌNOWO o guọvunu oghale’ fihọ. (Olezi 133:1, 3) Eghale yena i re te omai otẹrọnọ ma rẹ jọ iwuhrẹ na jẹ roma totọ lele eme nọ a be ta. Ofariẹ, Jesu ọ ta nọ: “Oria nọ imava hayo imasa a rehọ odẹ mẹ koko họ, mẹ rẹ jọ etẹe eva udevie rai.” Jesu ọ ta eme nana kpahe ekpako Ileleikristi nọ e keria kẹ ebẹbẹ ilogbo nọ e rrọ udevie ahwo, rekọ eme nana i kie kpahe iwuhrẹ mai re. (Matiu 18:20) Otẹrọnọ Kristi ọ rehọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo rrọ kugbe Ileleikristi nọ a tẹ rọ odẹ riẹ kuomagbe, kọ ma gbẹ sae ta nnọ iwuhrẹ itieye na e rrọ ọrẹri?
6. Eme ma rẹ sae ta kpahe eria nọ ma re jo kuomagbe, te esese gbe ilogbo?
6 Uzẹme o rrọ inọ Jihova ọ rẹ rria etẹmpol nọ a rọ abọ bọ họ. Ghele na, Egwa Uvie mai yọ eria egagọ uzẹme. (Iruẹru 7:48; 17:24) Ma rẹ jọ etẹe kuomagbe wuhrẹ Ẹme Jihova, lẹ sei, jẹ so ujiro riẹ. Ere o rrọ re kpahe Egwae Okokohọ mai. Ma tẹ haya eria wọhọ ogege nọ a rẹ jọ fa ebọro re ma jọ eva rai ru ikokohọ, yọ eria nana i zihe ruọ eria egagọ no evaọ ugogo oke nọ ma be rọ jarae wuhrẹ Ebaibol na. U fo nọ ma rẹ rọ adhẹẹ kẹ omakugbe nana, te esese te ilogbo, yọ adhẹẹ yena o re dhesẹ oma via evaọ uruemu mai.
Idhere nọ Ma re Ro Dhesẹ Adhẹẹ kẹ Omakugbe Mai
7. Edhere jọ vẹ ma re ro dhesẹ adhẹẹ kẹ iwuhrẹ mai?
7 Idhere jọ e riẹ nọ ma re ro dhesẹ adhẹẹ kẹ omakugbe mai. Edhere jọ họ ma rẹ jariẹ evaọ okenọ a be so ile. Eme ọ ile na jọ e wọhọ olẹ, fikiere a rẹ rehọ oma olẹ so ai. Nọ ọ jẹ wariẹ eme ọ Olezi avọ 22, Pọl ukọ na o kere kpahe Jesu nọ: “Me re ti whowho odẹ ra via kẹ inievo mẹ, me ve ti jiri odẹ ra eva udevie ogbotu na.” (Ahwo Hibru 2:12) Fikiere, ma rẹ daoma jọ oria ẹkeria mai taure a tẹ te fodẹ ole na, ma ve muẹrohọ otofa eme na nọ ma be so ole na. Ajọ ile-esuọ mai e jọ omai oma wọhọ ọso-ilezi na ọnọ o kere nọ: “Mẹ rẹ rehọ eva mẹ kpobi yere ỌNOWO, evaọ udevie ogbotu, enọ ikiẹrẹe.” (Olezi 111:1) Ẹhẹ, ile ujiro nọ ma rẹ so kẹ Jihova yọ emamọ ẹjiroro jọ nọ ma rẹ rọ kaki te iwuhrẹ mai ma vẹ jẹ jariẹ rite ekuhọ.
8. Oriruo vẹ evaọ Ebaibol na u dhesẹ nọ u fo nọ ma rẹ gaviezọ ziezi kẹ elẹ evaọ iwuhrẹ mai?
8 Oware ofa jọ nọ u re ru iwuhrẹ mai jọ ọrẹri họ olẹ nọ a rẹ lẹ kpahe enọ i kokohọ na kpobi. Evaọ oke jọ, Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ e jọ Jerusalẹm a kokohọ, “a tẹ rọ eva evo jiri Ọghẹnẹ” evaọ olẹ. Fikiere, a tẹ sae ruabọhọ “rọ aruọwha ta ẹme Ọghẹnẹ” ghelọ ukpokpoma nọ o jariẹ. (Iruẹru 4:24-31) Kọ who roro nnọ iroro ohwo jọ nọ ọ jọ etẹe i je ghoro kpohọ eware efa evaọ oke olẹ na? Ijo, a rehọ “eva evo” jẹ rọ lẹ. Ohwo nọ ọ be jọ iwuhrẹ mai lẹ o bi ku iroro enọ e rrọ ogbotu na kpobi kugbe rọ lẹ se Ọghẹnẹ. U fo nọ ma rẹ rehọ oma adhẹẹ gaviezọ kẹ elẹ na.
9. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ ẹgọ gbe uruemu mai rọ adhẹẹ kẹ omakugbe mai?
9 Ofariẹ, ma rẹ sae rehọ oghẹrẹ nọ ma gẹgọ ro dhesẹ adhẹẹ odidi kẹ omakugbe mai. Ẹgọ gbe oghẹrẹ nọ ma ru eto mai e rẹ sae lẹliẹ iwuhrẹ mai wo ọghọ. Pọl ukọ na ọ k’ohrẹ nọ: “Mẹ guọlọ nọ eva oria kpobi nọ ezae e jẹ be lẹ, a rẹ kpare abọ ọrẹri kpehru ababọ ofu hayo ẹwhọ; eyae na e vẹ jẹ gọ umutho-egọ no re fo, avọ omaurokpotọ, orọnikọ igbeto i me, hayo idọloro, hayo izuu, hayo ithọfọ eghaghae e farọ họ; rekọ uruemu ezi u ruo, utionọ u fo kẹ eyae nọ e rọ egagọ.” (1 Timoti 2:8-10) Ma te bi ru ikokohọ evaọ oghẹrẹ eria kpobi, ẹgọ mai ọ rẹ sae jọ avọ ọghọ ghele o tẹ make rọnọ ma te gẹgọ na kiehọ edhedhẹ hayo ẹroro oria na. Fibae, adhẹẹ mai kẹ omakugbe na o rẹ lẹliẹ omai whaha emu nọ ma rẹ re hayo athethe nọ ma rẹ ta evaọ etoke nọ a be ta ẹme na. Emamọ ẹgọ gbe uruemu eva omakugbe mai o rẹ wha orro se Jihova Ọghẹnẹ, egagọ riẹ, gbe ibe Ileleikristi mai.
Uruemu nọ U Fo Uviuwou Ọghẹnẹ
10. Ẹvẹ Pọl ukọ na o ro dhesẹ nọ o gwọlọ uvi uruemu eva iwuhrẹ mai?
10 Ma rẹ jọ 1 Ahwo Kọrint, uzou avọ 14, ruẹ emamọ ohrẹ nọ Pọl ukọ na ọ kẹ kpahe epanọ iwuhrẹ Ileleikristi e rẹ jọ. O ku eme riẹ họ ta nọ: “U fore a ru eware kpobi ziezi gba kiete.” (1 Ahwo Kọrint 14:40) Iwuhrẹ mai yọ abọ ologbo ọrọ iruẹru ukoko Ileleikristi na, yọ e gwọlọ uruemu nọ u fo uviuwou Jihova.
11, 12. (a) Eme a re wuhrẹ emọ nọ i bi kpohọ iwuhrẹ? (b) Uvi idhere vẹ emaha a sai ro dhesẹ ẹrọwọ rai via eva iwuhrẹ mai?
11 O mae roja re a wuhrẹ emọ uruemu nọ a re dhesẹ eva iwuhrẹ mai. Esẹgbini Ileleikristi a re wuhrẹ emọ rai inọ Ọgwa Uvie na gbe oria Uwuhrẹ Obe Ukoko e rrọ eria nọ a rẹ jọ zaro ho. E rrọ eria nọ ma rẹ jọ gọ Jihova je wuhrẹ Ẹme riẹ. Solomọn Ovie owareghẹ na o kere nọ: ‘Yọrọ ẹnyonya ra okenọ who bi kpohọ uwou Ọghẹnẹ; who ve je bi kẹle re whọ kezọ.’ (Ọtausiwoma Na 5:1) Mosis o wuhrẹ emọ Izrẹl inọ a re kokohọ, te “emaha” te ekpako. Ọ ta nọ: ‘Koko ahwo na họ, . . . re a yo je wuhrẹ epanọ a rẹ rọ dhozọ ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai, wha vẹ jẹ yọrọ oma epanọ wha re ro ru eme uzi nana. Re emọ rai, nọ a re riẹ e he, a ve yo je wuhrẹ epanọ a rẹ rọ dhozọ ỌNOWO na.’—Iziewariẹ 31:12, 13.
12 Epọvo na re nẹnẹ, emaha mai a re lele esẹgbini rai kpohọ iwuhrẹ re a yo je wuhrẹ. A tẹ rro te epanọ a re ro lele ẹme je wo otoriẹ ugogo iwuhrẹ Ebaibol na no, emaha a rẹ sae rehọ ‘igbenu rai ta’ ẹrọwọ rai via ẹkwoma umutho eme nọ a rẹ kpahe. (Ahwo Rom 10:10) Ọmaha ọ rẹ sae rehọ umutho eme kuyo onọ nọ u vo rie ẹro. Eva oke ọsosuọ, ọ sai se uyo na no obe na ze, rekọ nọ ọ be kpako na, o ve ti mu eme obọriẹ họ ẹrọ kẹ uyo. Onana o rẹ were ọmọ na jẹ jọ erere kẹe, yọ iyo itieye nọ ọmọ ọ rẹ kẹ o rẹ wha evawere se ekpako nọ e rrọ ewuhrẹ na. Esẹgbini a re fi oriruo h’otọ ẹkwoma uyo nọ ae omarai a rẹ kẹ. O tẹ lọhọ, u re woma re emaha a wo ẹkẹ Ebaibol rai, obe-ile, gbe obe nọ a bi wuhrẹ na. A re wuhrẹ ai epanọ a rẹ rọ sẹro ebe na. Enana kpobi i re dhesẹ kẹ emọ inọ iwuhrẹ mai e rrọ ọrẹri.
13. Eme ma gwọlọ nọ enọ e be ziọ iwuhrẹ mai evaọ ẹnyaze ọsosuọ rai a wha kpo?
13 Uzẹme, ma gwọlọ re iwuhrẹ mai e jọ wọhọ ichọche Kristẹndọm ho. E gbẹ dokpo je mu urirẹ hrọ họ, e vẹ jọ oria nọ a rẹ jọ va duola wọhọ uwou idisko. Ma gwọlọ re iwuhrẹ eva Egwa Uvie mai e jọ sasasa je siuru, rekọ e rẹ nwane wọhọ epati hi. Ma kokohọ re ma gọ Jihova, fikiere iwuhrẹ mai e rẹ jọ avọ ọghọ. Isiuru mai họ nọ enọ e ziọ iwuhrẹ mai evaọ ẹnyaze ọsosuọ rai a te muẹrohọ eme nọ a ta jẹ ruẹ uruemu mai gbe orọ emọ mai, a vẹ sae ta inọ: “Ghinọ uzẹme Ọghẹnẹ ọ rọ udevie rai.”—1 Ahwo Kọrint 14:25.
Oware Jọ Evaọ Egagọ Mai nọ U re Nwene He
14, 15. (a) Ẹvẹ ma sae rọ whaha ‘ẹjẹfiẹ uwou Ọghẹnẹ’? (b) Ẹvẹ Aizaya 66:23 o bi ro rugba?
14 Wọhọ epanọ ma ta vẹre na, Jihova o bi koko ahwo riẹ họ jẹ be wha oghọghọ se ai “evaọ uwou olẹ” riẹ, etẹmpol abọ-ẹzi riẹ. (Aizaya 56:7) Nehemaya ọzae ẹrọwọ na ọ kareghẹhọ ibe ahwo Ju riẹ inọ a re dhesẹ uvi adhẹẹ kẹ etẹmpol na ẹkwoma unevaze nọ a re ru rọ thae uke. Ọ ta nọ: “Ma rẹ te jẹ uwou Ọghẹnẹ mai kufiẹ hẹ.” (Nehemaya 10:39) Ofariẹ, ma re gbabọ kẹ uzizie Jihova ha, onọ o zizie omai inọ ma gọe evaọ “uwou olẹ” riẹ.
15 Bi dhesẹ epanọ o roja te re ma hai kokohọ ẹsikpobi kẹ egagọ, Aizaya ọ ruẹaro nọ: “Ahwo kpobi a rẹte gọ omẹ, no ọvẹre ọkpokpọ rite ọvẹre ọkpokpọ je no ẹdijala rite ẹdijala, ere ỌNOWO na ọ tae.” (Aizaya 66:23) Onana o be via nẹnẹ. Ẹsikpobi, koka koka ọrọ kamara kamara, Ileleikristi nọ e rrọ oma rai mudhe no a bi kuomagbe re a gọ Jihova. Usu idhere jọ nọ a bi ro ru onana họ iwuhrẹ Ileleikristi nọ a re kpohọ gbe usiuwoma ota. Kọ whẹ yọ omọvo enọ e be ‘gọ Jihova’ kẹse kẹse?
16. Fikieme ma jẹ daoma hai kpohọ iwuhrẹ ẹsikpobi enẹna?
16 Aizaya 66:23 o ti rugba vọvọ evaọ akpọ ọkpokpọ nọ Jihova ọ yeyaa riẹ na. Eva oke yena, o te ginẹ jọ koka koka gbe kamara kamara nọ “ahwo kpobi,” a te ‘gọ’ Jihova bẹdẹ bẹdẹ. Nọ o rọnọ ẹsikpobi ma te hai kokohọ gọ Jihova evaọ akpọ ọkpokpọ na, kọ ma gbẹ daoma enẹna re ma hai kpohọ iwuhrẹ ẹsikpobi?
17. Fikieme ma rọ gwọlọ ekpohọ iwuhrẹ ẹsikpobi ‘maero nọ ẹdẹ na ọ be kẹle na’?
17 Nọ urere na u bi si kẹle na, ma rẹ gbaemu viere re ma hai kuomagbe kẹ egagọ ẹsikpobi. Fiki adhẹẹ nọ ma wo kẹ iwuhrẹ mai, ma rẹ kuvẹ hẹ re iruo okọ mai, iruo isukulu, hayo isukulu owọwọ e whaha omai oma nọ ma re kugbe inievo mai ẹsikpobi. Ma gwọlọ ẹgba nọ o re no iwuhrẹ nọ ma re kpohọ ẹsikpobi ze. Iwuhrẹ ukoko mai e rẹ kẹ omai uvẹ nọ ma rẹ rọ riẹ ohwohwo ziezi, tudu họ ohwohwo awọ, jẹ jaja ohwohwo oma re a “wo uyoyou, je ru iruo ezi.” U fo nọ ma re ru enẹ maero ‘nọ edẹ na e be kẹle na.’ (Ahwo Hibru 10:24, 25) Fikiere, joma dhesẹ uvi adhẹẹ kẹ iwuhrẹ mai ẹkwoma ẹnya nọ ma rẹ nya ẹsikpobi avọ ẹgọ gbe uruemu nọ u fo. Ma te bi ru enẹ yọ ma bi dhesẹ nọ ma wo eriwo Jihova kpahe eware ọrẹri.
Ọkiẹkpemu
• Eme o dhesẹ nọ ma re rri omakugbe ahwo Jihova wọhọ ọrẹri?
• Eware vẹ evaọ iwuhrẹ mai i dhesẹ nnọ e rrọ ọrẹri?
• Ẹvẹ emaha a re ro dhesẹ nọ a wo adhẹẹ kẹ iwuhrẹ mai?
• Fikieme ma je se ekpohọ iwuhrẹ ẹsikpobi gboja?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 22]
Omakugbe mai kẹ egagọ Jihova e rrọ ọrẹri, makọ oria nọ ma kokohọ kẹhẹ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]
Emọ mai a be ziọ iwuhrẹ re a yo je wuhrẹ