Kọ Who Bi Fi Eme Nọ Jesu Ọ Ta Kpahe Olẹ Họ Iruo?
Kọ Who Bi Fi Eme Nọ Jesu Ọ Ta Kpahe Olẹ Họ Iruo?
“Nọ Jesu o ku eme nana họ no, ewuhrẹ riẹ o te gbe ahwo buobu na enu.”—MAT. 7:28.
1, 2. Fikieme iwuhrẹ Jesu i je ro gbe ogbotu na unu?
U FO re ma fi iwuhrẹ Jesu Kristi, Ọmọ Ọghẹnẹ na họ iruo evaọ uzuazọ mai. A rẹ ruẹ owuhrẹ nọ ọ wọhọ e riẹ hẹ. Eware nọ o wuhrẹ evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na u gb’ahwo unu!—Se Matiu 7:28, 29.
2 Ọmọ Jihova o wuhrẹ wọhọ otu ikere-ebe na ha, enọ e jẹ hai wuhrẹ eme ahwo. Kristi o je wuhrẹ ahwo “wọhọ ohwo nọ o wo udu” keme obọ Ọghẹnẹ iwuhrẹ riẹ i no ze. (Jọn 12:50) Fikiere joma ruẹ epanọ ma re ro fi eware efa nọ Jesu o wuhrẹ kpahe olẹ evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na họ iruo.
Whọ Lẹ Wọhọ Eviẹwẹ na Ha
3. Rehọ umutho eme jọ ta kpahe eme ọ Jesu nọ a kere fihọ Matiu 6:5 na.
3 Olẹ u wuzou gaga evaọ egagọ uzẹme, yọ u fo nnọ ma rẹ lẹ se Jihova kẹse kẹse. Rekọ ma re fi eware nọ Jesu o wuhrẹ kpahe olẹ evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na họ iruo. Ọ ta nọ: “Nọ wha te lẹ, wha jọ epanọ eviẹwẹ na e rọ họ; keme o rẹ were ae nọ a re dikihẹ lẹ eva iwou-egagọ gbe eva omoko afe izore, re ahwo a rue rai. Uzẹme mẹ ta kẹ owhai, a wo osaohwa rai no.”—Mat. 6:5.
4-6. (a) Fikieme o jẹ hae rọ were otu Farisi na re a “dikihẹ lẹ eva iwou-egagọ gbe eva omoko afe izore”? (b) Ẹvẹ otu eviẹwẹ itieye na a ro “wo osaohwa rai no”?
4 Nọ ilele Jesu a tẹ be lẹ, a rẹ raro kele otu Farisi “eviẹwẹ” na ha, enọ e rẹ jọ ẹgbede dhesẹ oma inọ a kiẹrẹe. (Mat. 23:13-32) Ahwo Farisi na a rẹ gwọlọ “dikihẹ lẹ eva iwou-egagọ gbe eva omoko afe izore.” Fikieme? “Re ahwo a rue rai.” Ahwo Ju erọ ikpe-udhusoi ọsosuọ a re kokohọ jọ etẹmpol lẹ evaọ etoke idhe emahọ na (oware wọhọ ighọjọ izii ohiohiẹ gbe ighọjọ esa uvo). Ahwo buobu nọ a jẹ rria Jerusalẹm a jẹ hai kuomagbe eg’Ọghẹnẹ efa lẹ evaọ etẹmpol na. Ahwo Ju nọ i se egagọ Ọghẹnẹ gboja nọ e rrọ evaọ okpẹwho na ha a jẹ hae “dikihẹ lẹ eva iwou-egagọ” isiava okpẹdẹ.—Wawo Luk 18:11, 13.
5 Nọ orọnọ ahwo buobu a rẹ jọ kẹle etẹmpol na hayo uwou-egagọ họ rọkẹ elẹ nọ ma jọ obehru fodẹ na, a rẹ sae jọ oria kpobi nọ a rrọ evaọ oke yena lẹ. O rẹ were otujọ re oke olẹ na u di ai nwẹ okenọ a rrọ “omoko afe izore.” A gwọlọ re ahwo nọ e jẹ hae nya izore na vrẹ “a rue rai.” Otu eviẹwẹ nana a rẹ rọ “ẹghẹ lẹ thethei” re enọ e be rue rai a jiri ai. (Luk 20:47) U fo re ma jọ ere he.
6 Jesu ọ ta inọ otu eviẹwẹ itieye na a “wo osaohwa rai no.” A gwọlọ re ahwo-akpọ a rue rai re a je jiri ai, yọ osohwa rai oye. A ti gbe wo osohwa ofa ha, keme Jihova o ti yo elẹ eviẹhọ rai hi. Rekọ, Ọghẹnẹ o ti yo elẹ uvi ilele Jesu, wọhọ epanọ eme efa nọ Jesu ọ ta kpahe olẹ i dhesẹ.
7. Eme họ otofa ohrẹ na inọ ma lẹ “eva ukpẹ” mai?
7 “Rekọ nọ whọ te [lẹ], who kpo eva ukpẹ ra, no who wuhu ẹthẹ ra no, lẹ kẹ Ọsẹ ra nọ ọ rọ edidi; Ọsẹ ra nọ ọ rẹ ruẹ edidi ọ te hwaosa kẹ owhẹ.” (Mat. 6:6) Uthubro Jesu na inọ ma ruọ evaọ uwou je wuhu ẹthẹ u dhesẹ hẹ inọ o nwane thọ re a zizie ohwo re ọ lẹ kẹ ahwo nọ a kokohọ. Ọ kẹ ohrẹ na ro dhesẹ inọ o thọ re a jọ ẹgbede lẹ elẹ nọ o rẹ lẹliẹ ahwo tẹrovi ọnọ ọ be lẹ na hayo lẹliẹ amọfa jiri ei. Ma rẹ kareghẹhọ onana a te se omai inọ ma lẹ evaọ oria nọ idibo Ọghẹnẹ a kokohọ. Joma ruẹ ehrẹ efa nọ Jesu ọ kẹ kpahe olẹ nọ ma rẹ sai fihọ iruo.
8. Wọhọ epanọ Matiu 6:7 o ta, eme họ oware jọ nọ u woma ha evaọ olẹ nọ ma rẹ whaha?
8 “No wha te lẹ wha ta eme nọ iwo otọ họ wọhọ epanọ egedhọ na a rẹ ta ha; keme a roro nọ a re ti yo ẹme rai fiki ọtabuo rai.” (Mat. 6:7) Jesu ọ jọ etenẹ fodẹ oware ofa nọ u woma ha evaọ olẹ—eme nọ a re dhe ẹwẹwariẹ. Orọnikọ ọ be ta nnọ o thọ họ re ma yere Ọghẹnẹ unuẹse buobu evaọ olẹ hayo re ma yare oware jọ vrẹ ẹsiẹvo. Evaọ aso urere riẹ, nọ Jesu ọ jọ ọgbọ Getsemane, Jesu ọ jọ olẹ wariẹ “ẹme ọvo na.”—Mak 14:32-39.
9, 10. Oghẹrẹ vẹ a rẹ wariẹ eme evaọ olẹ nọ o jẹ thọ?
9 O rẹ thọ re ma raro kele elẹ “egedhọ na” enọ a re jo dhe ẹme ẹwẹwariẹ. A re dhe eme nọ e roja ha, enọ a se fihọ uzou no ẹwẹwariẹ. O jọ uvumọ erere kẹ enọ e jẹ gọ Ebale he, nọ a rehọ odẹ ẹdhọ yena lẹ no “ohiohiẹ rite ọre-ote-uzou tanọ, ‘O Ebale, yo kẹ omai!’” (1 Iv. 18:26) Ima ahwo buobu nẹnẹ a rẹ wariẹ elẹ nọ a rẹ jọ ta eme buobu, bi roro thọthọ inọ “a re ti yo ẹme rai.” Rekọ Jesu o fi obọ họ k’omai vuhumu inọ “ọtabuo” evaọ elẹ ithethei nọ a re dhe ẹwẹwariẹ i wo otọ kẹ Jihova ha. Jesu ọ ta haro nọ:
10 “Fikiere wha jọ wọhọ ae he, keme Ọsẹ rai ọ riẹ eware nọ ikiọkọ kẹ owhai no re wha tẹ tẹ be [yare iẹe].” (Mat. 6:8) Isu egagọ ahwo Ju buobu a ru oma rai wọhọ Egedhọ fiki ọtabuo rai nọ a tẹ be lẹ. Olẹ nọ u re kugbe ujiro, akpẹwẹ, gbe ayare u wuzou evaọ egagọ uzẹme. (Fil. 4:6) Ghele na, o rẹ thọ re ma wariẹ eme evona unuẹse buobu bi roro inọ ma gbe ru ere he Ọghẹnẹ ọ te kareghẹhọ oware nọ ma be yare na ha. Ma tẹ be lẹ, ma rẹ kareghẹhọ inọ Ọghẹnẹ nọ ma be lẹ se na ‘ọ riẹ eware nọ ma gwọlọ re ma tẹ be yare iẹe.’
11. Eme ma rẹ kareghẹhọ nọ a te se omai re ma lẹ kẹ ahwo nọ a kokohọ?
11 Eme nọ Jesu ọ ta kpahe elẹ nọ e rẹ were Ọghẹnẹ hẹ o rẹ kareghẹhọ omai inọ ma rẹ ghrẹghrẹ uvou je d’enu hu nọ ma tẹ be lẹ. Ma rẹ jẹ riẹ inọ a te s’omai re ma lẹ kẹ ahwo nọ a kokohọ, ma rẹ lẹ re amọfa a ruẹsi jiri omai hi hayo re ahwo a hẹrẹ ekuhọ olẹ na bẹ. Oware nọ Jesu ọ jọ Ovuẹ obọ Ugbehru na wuhrẹ kpahe olẹ u te je dhesẹ inọ o thọ re ma rehọ olẹ ru owhowhovia hayo re ma kẹ ogbotu na ohrẹ evaọ olẹ.
Jesu O Wuhrẹ Omai Epanọ A rẹ Lẹ
12. Eme họ otofa ayare na inọ “odẹ ra ojọ ọrẹri”?
12 Dede nọ Jesu ọ vẹvẹ omai unu kpahe eware nọ ma rẹ whaha evaọ olẹ, o wuhrẹ ilele riẹ epanọ a rẹ lẹ. (Se Matiu 6:9-13.) Orọnikọ a re wuhrẹ olẹ oriruo na fihọ uzou hu re a hai dhei ẹwẹwariẹ. Ukpoye, Jesu ọ rehọ olẹ na wuhrẹ omai oghẹrẹ nọ u fo inọ ma rẹ lẹ. Wọhọ oriruo, Jesu ọ rehọ Ọghẹnẹ karo evaọ eme emuhọ riẹ: “Ọsẹ mai nọ ọ rọ obọ odhiwu, odẹ ra ojọ ọrẹri.” (Mat. 6:9) U gine fo re ma se Jihova “Ọsẹ mai” keme ọye họ Ọnọ ọ ma omai, ọnọ ọ be rria “obọ odhiwu,” thethabọ gaga no otọakpọ na. (Izie. 32:6; 2 Irv. 6:21; Iruẹru 17:24, 28) Re ma se Ọghẹnẹ inọ Ọsẹ “mai” o rẹ kareghẹhọ omai inọ ibe eg’Ọghẹnẹ mai a wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ re. Ma tẹ be lẹ inọ “odẹ ra ojọ ọrẹri” yọ ma be yare Jihova inọ ọ j’owọ re o ru odẹ riẹ fo no afuẹwẹ kpobi nọ a wha se odẹ na no anwọ ọkparesuọ obọ Idẹn na. Evaọ uyo kẹ olẹ yena, Jihova o ti si emuemu kpobi no otọakpọ na, ọ vẹ te rọ ere ru odẹ na fo.—Izik. 36:23.
13. (a) Ẹvẹ ayare na inọ “uvie ra oze” u ti ro rugba? (b) Eme eruo oreva Ọghẹnẹ evaọ otọakpọ o te gwọlọ?
13 “Uvie ra oze, epanọ a rọ obọ odhiwu ru orọ eva ra, ru re a jọ akpọ na ru ere re.” (Mat. 6:10) Wọhọ epanọ ayare nana u dhesẹ, ma rẹ kareghẹhọ inọ “uvie” na yọ egọmeti Mesaya nọ ọ rrọ obọ odhiwu, onọ Kristi avọ “erezi” riẹ nọ a kparoma no na a ti su. (Dan. 7:13, 14, 18; Aiz. 9:6, 7) Re ma lẹ inọ ‘o ze’ yọ ma be yare inọ Uvie Ọghẹnẹ o ti si enọ e be jọ otọakpọ wọso esuo na kpobi no. Oyena o te via kẹle, rovie edhere fihọ kẹ aparadase otọakpọ ọrọ ẹrẹreokie, udhedhẹ, gbe ọruẹriọ. (Ol. 72:1-15; Dan. 2:44; 2 Pita 3:13) A be jọ obọ odhiwu ru oreva Jihova, yọ ma tẹ be lẹ inọ a jọ akpọ na ru oreva riẹ yọ ma be yare Ọghẹnẹ inọ o ru ẹjiroro nọ o wo kpahe otọakpọ na gba, onọ u kugbe esino ewegrẹ riẹ wọhọ epanọ o ru evaọ oke anwae na.—Se Olezi 83:1, 2, 13-18.
14. Fikieme u je fo re ma yare “emu inẹnẹ”?
14 “Rehọ emu inẹnẹ kẹ omai nẹnẹ.” (Mat. 6:11; Luk 11:3) Ma rẹ rehọ ayare nana lẹ Ọghẹnẹ re ọ kẹ omai emuore mai “nẹnẹ.” Onana u dhesẹ inọ ma wo ẹrọwọ nnọ Jihova o wo ẹgba nọ ọ rẹ rọ kẹ omai eware nọ ma gwọlọ kẹdẹ kẹdẹ. Orọnikọ ma be lẹ se Ọghẹnẹ re ọ kwa omai abọ vọ kiọkọ họ. Ayare nana o kareghẹhọ omai inọ Ọghẹnẹ o juzi kẹ emọ Izrẹl inọ utho emana nọ a gwọlọ “kẹdẹ kẹdẹ” ọvo a rẹ kwa.—Ọny. 16:4.
15. Fodẹ oware nọ u dhesẹ re ma lẹ inọ “rehọ osoriọ mai vrẹ omai, wọhọ epanọ ma rọ vrẹ eriosa mai.”
15 Abọ ọfa ọrọ olẹ oriruo na o si iroro mai kpohọ oware jọ nọ u fo nnọ ma re ru. Jesu ọ ta nọ: “Rehọ osoriọ mai vrẹ omai, wọhọ epanọ ma rọ vrẹ eriosa mai.” (Mat. 6:12) Usiuwoma Luk u dhesẹ inọ “osoriọ” nana yọ “izieraha.” (Luk 11:4) Ma rẹ “rọ vrẹ” amọfa taure ma te ti rẹro nnọ Jihova ọ te rọ vrẹ omai. (Se Matiu 6:14, 15.) Ma rẹ rọ vrẹ amọfa no eva ze.—Ẹf. 4:32; Kọl. 3:13.
16. Eme họ otofa ayare na kpahe edawọ gbe esiwi no obọ oyoma na?
16 “Who su omai ruọ ẹdawọ họ, rekọ si omai no [obọ oyoma na].” (Mat. 6:13) Eme họ otofa eme Jesu nana evaọ olẹ oriruo na? Oware jọ nọ u mu omai ẹro họ: Jihova ọ rẹ dawo omai re ma raha uzi hi. (Se Jemis 1:13.) “Ọdahwo” na họ Setan, ‘oyoma’ na. (Mat. 4:3) Rekọ, Ọghẹnẹ ọ tẹ kuvẹ nnọ eware jọ e via, Ebaibol e rẹ ta wọhọ ẹsenọ ọye o ru rai. (Rut 1:20, 21; Ọtausi. 11:5) Fikiere, “who su omai ruọ ẹdawọ họ” yọ ayare inọ Jihova ọ kuvẹ re ma kie he okenọ a tẹ be dawo omai re ma ghẹmeeyo kẹe. Orọ urere, ayare na inọ ‘si omai no obọ oyoma na’ yọ olẹ inọ Jihova ọ kuvẹ hẹ re Setan o gele omai kie. Yọ o rẹ sai mu omai ẹro inọ ‘Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ ẹdawọ nọ ọ rro vi omai o te omai hi.’—Se 1 Ahwo Kọrint 10:13.
‘Hae Yare, Gwọlọ, Kporo’
17, 18. Eme u dhesẹ re ma ‘hae yare, gwọlọ, je kporo’?
17 Pọl ukọ na ọ tuduhọ ibe Ileleikristi awọ nọ: “Wha hẹ lẹ kẹse kẹse.” (Rom 12:12) Jesu ọ kẹ ọkpọ unuovẹvẹ otiọye nọ ọ ta nọ: “Yare, a rẹ te kẹ owhai; guọlọ wha rẹ te ruẹ; kporo, a re ti rovie kẹ owhai. Keme kohwo kohwo nọ ọ yare, o [ti] wo, ọ nọ guọlọ, ọ [te] guọlọ ruẹ, ọ nọ o kporo, a re ti rovie kẹe.” (Mat. 7:7, 8) U fo re ma ‘hae yare’ oware kpobi nọ o rọwokugbe oreva Ọghẹnẹ. Rọwokugbe eme Jesu na, Jọn ukọ na o kere nọ: “Whaọ onana họ eva-ifihọ nọ oma wo kpahọ [Ọghẹnẹ], nnọ, re ma tẹ yare oware jọ wọhọ epaọ oreva riẹ, o re yo kẹ omai.”—1 Jọn 5:14.
18 Ohrẹ Jesu na inọ ma ‘hae yare jẹ gwọlọ’ na u dhesẹ inọ u fo re ma hae lẹ ẹsikpobi, inọ jọ o bẹ omai hi. U te je wuzou re ma ‘hai kporo’ re ma sae ruọ Uvie na, ma vẹ jẹ reawere eghale, erere, gbe osaohwa riẹ. Kọ o sai mu omai ẹro nnọ Ọghẹnẹ o ti yo elẹ mai? Ee, otẹrọnọ ma bi ru oreva Jihova, keme Kristi ọ ta nọ: “Kohwo kohwo nọ ọ yare, o [ti] wo, ọ nọ guọlọ, ọ [te] guọlọ ruẹ, ọ nọ o kporo, a re ti rovie kẹe.” Eware buobu nọ idibo Jihova a rọ ẹro ruẹ no e kẹ imuẹro inọ Ọghẹnẹ “họ ọnọ o re yo elẹ.”—Ol. 65:2.
19, 20. Ma te rri eme Jesu nọ a kere fihọ Matiu 7:9-11 na, ẹvẹ Jihova ọ rọ wọhọ ọsẹ oyoyou?
19 Jesu ọ rehọ Ọghẹnẹ dhesẹ ọsẹ oyoyou nọ ọ rẹ rehọ emamọ eware kẹ emọ riẹ. Dae rehọ iẹe inọ whọ jariẹ okenọ Jesu ọ jẹ kẹ Ovuẹ obọ Ugbehru na, nọ ọ ta nọ: “Whai ono, nọ ọmọzae riẹ ọ rẹ yare ukulu obọ riẹ, ọ rẹ kẹ e utho? Hayo ọ tẹ yare iẹ eri, ọ rẹ kẹ e oriọvọ? Whai enọ iyoma, wha tẹ riẹ epanọ a rẹ rehọ emamọ eware kẹ emọ rai kẹvẹ Ọsẹ rai nọ ọ rọ obọ odhiwu ọ rẹ rehọ emamọ eware kẹ enọ eyare riẹ vi ere te?”—Mat. 7:9-11.
20 Ọsẹ ohwo-akpọ o re you emọ riẹ dede nọ a dhesẹ i rie wọhọ ‘oyoma’ fiki uzioraha nọ ma reuku riẹ. Ọ rẹ viẹ ọmọ riẹ họ họ rekọ ọ rẹ daoma kẹe “emamọ eware.” Wọhọ epanọ ọsẹ o re ru kẹ emọ, Ọsẹ ọbọ odhiwu mai ọ be kẹ omai “emamọ eware,” wọhọ ẹzi ọfuafo riẹ. (Luk 11:13) Ẹzi na ọ rẹ sae k’omai ẹgba gọ Jihova ziezi, Ọnọ “kokẹ uwoma kokẹ uwoma avọ okẹ nọ o gba kiete kpobi” i re no obọ riẹ ze na.—Jem. 1:17.
Gbẹ Hai Wo Erere no Eme Jesu Ze
21, 22. Eme o lẹliẹ Ovuẹ obọ Ugbehru na wuzou, kọ ẹvẹ who rri eme Jesu nana?
21 Ovuẹ obọ Ugbehru na họ ovuẹ nọ o ginẹ mai wuzou nọ a kẹ no evaọ otọakpọ na. U gine wuzou fiki eware nọ u wuhrẹ omai kpahe Ọghẹnẹ o tẹ jẹ rrọ vevẹ. Wọhọ epanọ eware nọ ma jọ ovuẹ na ta ẹme te evaọ izoẹme esa nana i dhesẹ na, ma rẹ sai wo erere ologbo noi ze nọ ma te fi ehrẹ nọ e riẹ họ iruo. Eme nọ Jesu ọ ta na e rẹ sae lẹliẹ omai yeri emamọ uzuazọ enẹna e vẹ jẹ lẹliẹ omai wo ẹruore uzuazọ evawere evaọ obaro.
22 Evaọ izoẹme enana, umutho eware jọ ọvo ma ta ẹme te no na evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru nọ Jesu ọ kẹ na. Agbẹta nọ ‘ewuhrẹ riẹ u ro gbe ahwo buobu’ nọ e gaviezọ kẹe unu na. (Mat. 7:28) Ababọ avro, ere o te jọ k’omai nọ ma tẹ rehọ eme nana gbe efa nọ Jesu Kristi, Owuhrẹ Ologbo na ọ ta na rọ vọ iroro gbe idu mai.
Ẹvẹ Whọ rẹ Kiyo Enọ Nana?
• Eme Jesu ọ ta kpahe elẹ nọ a re jo dhesẹ oma?
• Fikieme u je fo re ma siọ eme ba ẹwariẹ nọ ma tẹ be lẹ?
• Ayare vẹ a rẹ jọ olẹ oriruo Jesu na ruẹ?
• Ẹvẹ ma rẹ rọ ‘hae yare, gwọlọ, je kporo’?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]
Jesu o brukpe eviẹwẹ nọ e jẹ hae lẹ re ahwo a ruẹse rue rai
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Kọ whọ riẹ oware nọ u je fo re ma lẹ kẹ emu okpẹdẹ?