Kọ Whọ Sae Ta Usiuwoma Evaọ Oria nọ A Jọ Mae Gwọlọ Iwhowho-Uvie?

“Ma jẹ riakpọ kuoma evaọ obọ America, rekọ ma jẹ ruawa inọ uzuazọ ilale efe nọ o da oria kpobi fia u ti kpomahọ omai gbe emezae ivẹ mai. Mẹ avọ aye mẹ ma jọ imishọnare vẹre, yọ ma gwọlọ wariẹ reawere uzuazọ evawere ọrọ edẹro yena.”

FIKI isiuru yena, evaọ 1991, Ralph avọ Pam a te kere ileta kpohọ iwou egha sa-sa inọ a gwọlọ ta usiuwoma evaọ oria nọ a jọ mae gwọlọ iwhowho-uvie. Uwou ogha obọ Mexico o te kere se ai inọ a gwọlọ iwhowho-uvie gaga, enọ e rẹ sae ta usiuwoma kẹ enọ e rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo evaọ orẹwho yena. Uwou ogha na o tubẹ ta inọ ẹkwotọ yena ọ “fano kẹ evuo.” (Jọn 4:35) U kri hi, Ralph avọ Pam, gbe emezae ivẹ rai, ọjọ ikpe 8, ọdekọ ikpe 12, a tẹ jẹ uzizie na rehọ, je mu oma họ ẹruẹrẹ kpahe re a te kwa kpohọ obei.

Ẹkwotọ Ologbo

Raph ọ ta nọ: “Re ma tẹ te kwa no obọ America, inievo jọ nọ i wo ọdawẹ kẹ omai a ta kẹ omai nọ: ‘Ebẹbẹ e rẹ jariẹ otẹrọnọ ohwo ọ kwa kpohọ orẹwho ofa!’ ‘Kọ ẹyao o te kie owhai?’ ‘Eme wha be rọ kwa kpohọ ẹkwotọ enọ e rẹ ta ẹvẹrẹ Oyibo? Ahwo nọ a rrọ obei ta ẹvẹrẹ Oyibo a ti wo isiuru kpahe uzẹme na ha!’ Rekọ, ma jọ udu mai ku ei họ no nnọ ma rẹ nya. Onana o rrọ ere keme ma roro i rie te ziezi re ma tẹ te jiroro nana. Ma momaa riẹ te ikpe buobu no. Ma riosa nọ o te rehọ omai ikpe buobu re ma tẹ hwa ha, ma koko ugho họ no, yọ ma rehọ ẹme na gbẹgwae no unuẹse buobu evaọ uviuwou mai kpahe ebẹbẹ nọ ma rẹ sae nyaku.”

Ralph avọ uviuwou riẹ a kaki weze kpohọ uwou ogha obọ Mexico. A tẹ jọ etẹe dhesẹ obe nọ a drọ orẹwho na kpobi fihọ kẹ ae, a tẹ ta kẹ ae nọ, “Ẹkwotọ rai ona!” A tẹ kwa kpohọ ẹwho nọ a re se San Miguel de Allende, ẹwho nọ erara e vọ, nọ o rehọ emaele udhuhrẹ gbe ikpe (150) thabọ no Mexico City, okpẹwho esuo orẹwho na. Nọ a jọ ẹwho na ta usiuwoma te ikpe esa no, a tẹ jọ ẹwho na wo ukoko ẹvẹrẹ Oyibo nọ o wo iwhowho-uvie 19. Oyena họ ukoko Oyibo ọsosuọ nọ a ro mu evaọ Mexico—rekọ iruo buobu e gbẹ r’otọ.

Ahwo America nọ e jọ Mexico a bu te ima ọvo (1,000,000). Ofariẹ, ahwo Mexico buobu  nọ e rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo a jariẹ. Ralph ọ ta nọ: “Ma lẹ se Ọghẹnẹ re o vi iruiruo efa ze. Ma jọ uwou mai wo ubrukpẹ jọ nọ inievo nọ e nyaze te ‘kiẹ ẹkwotọ na riwi’ a rẹ sai wohọ.—Ik. 13:2.

A Ru Uzuazọ Rai Lọhọ re A Wo Oke Ziezi kẹ Usiuwoma Ota

U kri hi inievo efa nọ e gwọlọ wo oke ziezi kẹ usiuwoma ota a tẹ kwa ze. Usu rai họ Bill avọ Kathy, ọzae avọ aye jọ nọ a no obọ America ze. A jọ ekwotọ nọ a mae jọ gwọlọ iwhowho-uvie ta usiuwoma te ikpe 25 no. A jẹ jiroro nọ a re wuhrẹ ẹvẹrẹ ahwo Spen, rekọ a te nwene iroro nọ a kwa kpohọ ẹwho nọ a re se Ajijic, ọnọ ọ kẹle awa nọ a re se Chapala, ẹwho nọ ahwo America buobu nọ a ku iruo Oyibo họ no a rẹ gwọlọ rria. Bill ọ ta nọ, “Nọ ma kpobọ Ajijic, o jọ omai oja vi epaọ ọsosuọ re ma gwọlọ enọ e rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo, enọ e gwọlọ wuhrẹ Ebaibol.” Nọ Bill avọ Kathy a rria ẹwho na te ikpe ivẹ no, eva e were rai nọ a rehọ ukoko jọ mu—ukoko Oyibo ọrọ avivẹ evaọ Mexico.

Ken avọ Joanne, ahwo Canada, a gwọlọ ru uzuazọ rai lọhọ re a ruẹsi wo oke ziezi kẹ iruo Uvie na. Ae omarai a tẹ kwa kpobọ Mexico. Ken ọ ta nọ, “O rehọ oke jọ re ẹwho na ọ tẹ te reria omai oma keme evaọ ẹsibuobu a re wo ame ọroro ho, a re wo ikpẹ hẹ, yọ ifonu rai i re ru iruo ho.” Rekọ usiuwoma ota o jẹ wha evawere se ai. U kri hi a tẹ rọ Ken mu odibo oruiruo, nọ ikpe ivẹ e ruọ emu no a tẹ rehọ iẹe mu ọkpako ukoko. Evaọ oke ọsosuọ, ukoko Oyibo na o jọ ọmọtẹ rai nọ a re se Britanny oma oghẹrẹ jọ fikinọ ukoko na u bu hu yọ izoge e jariẹ tere he. Rekọ nọ o kuomagbe iruo ebabọ Ọgwa Uvie no, o te wo emamọ egbẹnyusu buobu evaọ orẹwho na.

Oma u je mu Patrick avọ Roxanne, ahwo nọ a jẹ rria Texas evaọ obọ America, okenọ a yo inọ ẹkwotọ jọ ọ riẹ nọ a jọ gwọlọ iwhowho-uvie, onọ u thabọ tere he nọ a rẹ jọ rehọ ẹvẹrẹ Oyibo ta usiuwoma. Patrick ọ ta nọ: “Nọ ma weze kpohọ Monterrey no, ẹwho jọ nọ ọ rrọ Mexico, o tẹ wọhọ nnọ Jihova ọ gwọlọ re ma jọ obei fi obọ họ.” Evaọ oware wọhọ edẹ isoi a tẹ zẹ uwou rai evaọ Texas a tẹ “nyaze obọ Masẹdonia,” wọhọ odẹme. (Iruẹru 16:9) Uzuazọ o dina jọ bẹbẹ evaọ obei, rekọ evaọ ikpe ivẹ ọvo, eva e were rai nọ a ruẹ Isẹri 17 nọ i bu zihe ruọ ukoko nọ u wo iwhowho-uvie 40.

Jeff avọ Deb yọ ọzae avọ aye ọfa nọ i ru uzuazọ rai lọhọ re a ruẹsi wo oke kẹ odibọgba na. A zẹ uwou ulogbo rai evaọ obọ America a tẹ kwa ruọ umuwou ọsese jọ evaọ Cancún, okpẹwho jọ evaọ Mexico. Vẹre, a jẹ hai kpohọ ikokohọ evaọ iwou nọ a fi ẹkọdishọno họ onọ o kẹle uwou rai. Obọnana a rẹ dhẹ euwa eree re a te ti te okokohọ Oyibo nọ o mae kẹle, onọ a re ru evaọ uwou nọ o kpefihọ. Rekọ eva e were rai nọ a rọ jọ Cancún rọ ukoko okpokpọ mu, onọ u wo iwhowho-uvie 50.

 Inievo Mexico omarai a te kuobọgbe be rọ Oyibo ta usiuwoma evaọ orẹwho na. Wọhọ oriruo, okenọ Rubén avọ uviuwou riẹ a yo inọ a rehọ ukoko Oyibo ọsosuọ mu no evaọ San Miguel de Allende gbe nnọ a rẹ sae jọ orẹwho Mexico na soso ta usiuwoma, a tẹ nwane jiroro inọ a rẹ nyai fi obọ họ. Onana o gwọlọ inọ a re wuhrẹ ẹvẹrẹ Oyibo, wuhrẹ uruemu rai, a vẹ jẹ dhẹ emaele egba isoi (500) koka koka re a sai kpohọ iwuhrẹ. Rubén ọ ta nọ: “Eva e were omai nọ ma jẹ rọ ta usiuwoma kẹ erara nọ e rria Mexico ikpe buobu no rekiyọ a ri yo emamọ usi na evaọ ẹvẹrẹ rai ẹdọvo ho. Ejọ i je yere omai avọ oviẹ.” Nọ a fi obọ họ kẹ ukoko nọ ọ rrọ San Miguel de Allende no, Rubén avọ uviuwou riẹ a ru iruo ọkobaro evaọ ẹwho nọ a re se Guanajuato, oria nọ a jo fi obọ họ rehọ ukoko Oyibo mu onọ u wo iwhowho-uvie nọ i bu vi 30. Nẹnẹ, a rrọ utu ẹvẹrẹ Oyibo jọ evaọ Irapuato, ẹwho nọ ọ kẹle Guanajuato.

Usiuwoma Ota kẹ Enọ A rẹ Kake Ruẹ Hẹ

U te no erara no, ahwo Mexico buobu a rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo. O re bẹbẹ re a ta usiuwoma kẹ ae keme a be rria ofẹ nọ edafe e rẹ jọ, nọ a te kporo ẹthẹ, idibo rai họ enọ i re rovie kẹ ai. Hayo o tẹ make rọnọ ae a rovie ẹthẹ, a rẹ gwọlọ gaviezọ họ keme a rri Isẹri Jihova fihọ ẹko egagọ ọsese jọ gheghe. Rekọ a rẹ gwọlọ gaviezọ otẹrọnọ Isẹri Jihova nọ i no orẹwho ofa ze a nyaze te ta usiuwoma kẹ ae.

 Rehọ oriruo Gloria ọnọ o no okpẹwho nọ a re se Querétaro ze. Ọ ta nọ: “Isẹri Jihova nọ e rẹ jẹ ẹvẹrẹ Spen a bru omẹ ze, rekọ mẹ gaviezọ kẹ ae he. Rekọ nọ uviuwou mẹ avọ egbẹnyusu mẹ a mu ebẹbẹ họ ewo, mẹ tẹ jọ ọkora jẹ lẹ se Ọghẹnẹ inọ o fi obọ họ kẹ omẹ. U kri hi, aye jọ nọ ọ rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo ọ tẹ ziọ uwou mẹ. Ọ tẹ nọ sọ ohwo nọ ọ rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo ọ rrọ uwou na. Fikinọ ohwo orẹwho ofa ọ rrọ, ọwhọ ọ j’omẹ oma re mẹ riẹ oware nọ o wha riẹ ze, fikiere mẹ tẹ ta kẹe inọ me re yo Oyibo. Nọ o mu usiuwoma họ ẹta, mẹ tẹ jọ eva mẹ je roro nọ, ‘Eme ohwo America ọ ziọ uwou mẹ ti ru?’ Rekọ mẹ yare Ọghẹnẹ inọ o fi obọ họ kẹ omẹ. Fikiere o sae jọnọ ọrara nana Ọghẹnẹ o vi ze ti fi obọ họ kẹ omẹ.” Gloria ọ tẹ rọwo inọ a wuhrẹ Ebaibol kugbei, u kri hi ọ tẹ họ-ame dede nọ ahwo uviuwou riẹ a jẹ wọso iẹe. Nẹnẹ, Gloria ọ rrọ ọkobaro oke-kpobi, yọ ọzae gbe ọmọ riẹ a be gọ Jihova re.

Irere nọ I re Te Enọ E be Raha Oke Ziezi Evaọ Usiuwoma Ota Na

Usiuwoma ota evaọ oria nọ a mae jọ gwọlọ iwhowho-uvie u wo ebẹbẹ riẹ, rekọ o rẹ wha irere buobu ze. Ralph, ọnọ ma fodẹ evaọ obọ emuhọ na, ọ ta nọ: “Ma wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo nọ i no Britain, China, Jamaica, gbe Sweden ze, makọ ikpahwo nọ i no obọ Ghana ze. Ahwo nana jọ nọ ma wuhrẹ obe kugbe a zihe ruọ ekobaro. Evaọ ikpe nana kpobi na, uviuwou mẹ o ruẹ ikoko Iyibo ihrẹ nọ a ro mu no. Emezae ivẹ mai a te ti kuomagbe omai je ru iruo ọkobaro, yọ enẹna a bi ru iruo evaọ Ebẹtẹle obọ America.”

Obọnana, ikoko Iyibo nọ e rrọ Mexico i bu te 88, a te je wo itu buobu. Eme ọ wha ẹvi yena kpobi ze? Anwẹdẹ Isẹri Jihova a re ta usiuwoma kẹ ahwo Mexico nọ e rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo ho. Amọfa a kezọ kẹ emamọ usi na keme egbẹnyusu gbe ahwo uviuwou rai nọ a hae wọso ae evaọ obọ ẹwho rai a riẹ hẹ. Amọfa a jẹ uwuhrẹ Ebaibol rehọ keme a siọ iruo egọmeti ba no, fikiere a wo oke nọ a re ro wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ. Ofariẹ, nọ a tẹ ghale iwhowho-uvie nọ e rrọ ikoko nọ e rẹ jẹ ẹvẹrẹ Oyibo na kpohọ abasa, abọvo iwhowho-uvie na yọ ekobaro oke-kpobi, onọ o wha riẹ ze nọ ikoko yena e rọ rrọ sasasa je bi wo ẹvi.

Who Ti Wo Eghale

Ababọ avro ahwo buobu evaọ akpọ na soso a te gaviezọ ziezi otẹrọnọ ma ta usiuwoma na kẹ ae evaọ ẹvẹrẹ obọ rai. Fikiere o rrọ oware omosasọ gaga nọ ma be rọ ruẹ nnọ inievo buobu nọ i se egagọ Ọghẹnẹ gboja, te emaha te ekpako, enọ e re rọo ho gbe enọ e rọo no, a be kwa kpohọ eria nọ a jọ mae gwọlọ iwhowho-uvie. Uzẹme, o sae jọnọ a be nyaku ebẹbẹ, rekọ ebẹbẹ na i tulo ho nọ a tẹ rehọ ae wawo evawere nọ a bi wo fiki ahwo evezi nọ i bi dede iwuhrẹ Ebaibol rehọ. Kọ whọ sai ru inwene jọ re whọ sae kwa kpohọ ẹkwotọ jọ evaọ orẹwho ra hayo orẹwho ofa nọ a mae jọ gwọlọ iwhowho-uvie? * (Luk 14:28-30; 1 Kọr. 16:9) O sai mu owhẹ ẹro inọ who te ru ere, who ti wo eghale buobu.

[Oruvẹ-obotọ]

[Ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 21]

A Muẹrohọ Otu Arutẹriọ nọ I Bi Wo Evawere

Beryl ọ kwa no Britain kpobọ Canada. Ọ jọ obei jẹ rẹrote ekọmpene ilogbo buobu. Ọ tẹ jẹ jọ ohwo nọ ọ rẹ dhẹ anyenya ziezi, yọ ọye orẹwho Canada o salọ re ọ dhẹ kẹ orẹwho rai okenọ a je ru Olympics evaọ 1980. Nọ ọ siọ iruo egọmeti ba no, ọ tẹ kwa kpohọ Chapala, Mexico, yọ Beryl avọ ọzae riẹ a jẹ hae jọ ehọtẹle re emu. Nọ o muẹrohọ otu arutẹriọ nọ e be ta Oyibo yọ a be wereva, o te dhesẹ oma riẹ kẹ ae, ọ tẹ nọ ae oware nọ a be jọ Mexico ru. O te ti muẹrohọ inọ ibuobu ahwo nọ e be hae wereva na yọ Isẹri Jihova. Beryl avọ ọzae riẹ a te roro inọ otẹrọnọ ohwo ọ tẹ riẹ Ọghẹnẹ ọ rẹ sae reawere uzuazọ, kiyọ a re wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ. Nọ a kpohọ iwuhrẹ ukoko te emerae buobu no, Beryl ọ tẹ rọwo inọ o re wuhrẹ Ebaibol, o te kurẹriẹ. Ọ jọ ọkobaro oke-kpobi ikpe buobu.

[Ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 22]

“O Rrọ Oghale kẹ Omai nọ A rọ Rrọ Kugbe Omai”

Enọ e kwa kpohọ erẹwho nọ a mae jọ gwọlọ iwhowho-uvie a be wha evawere se inievo nọ e rrọ ẹkwotọ nọ a kwa kpohọ na. Uwou ogha jọ nọ ọ rrọ obọ Dominican Republic o kere nọ: “Otẹrọnọ inievo buobu nana nọ e rrọ erara nọ e rrọ ẹkwotọ mai na a te kpo, u ti kpomahọ ikoko na. O rrọ oghale kẹ omai nọ a rọ rrọ kugbe omai.”

Ebaibol e ta nnọ “eyae nọ e be vuẹ emamọ usi na yọ ogbaẹmo ulogbo.” (Ol. 68:11, NW) Fikiere, u gbunu hu inọ ibuobu nọ e be ta usiuwoma evaọ erẹwho efa na yọ inievo-emetẹ nọ i wo ezae he. Inievo-emetẹ nana a bi fi obọ họ gaga. Uwou ogha jọ nọ o rrọ orẹwho ofẹ Ovatha-Ọre Europe jọ u muẹrohọ nọ: “Evaọ ikoko mai buobu, inievo-emetẹ e mai bu, ẹsejọ 7 evaọ imakpe kpobi. Ibuobu rai a ri kri ukoko na ha, rekọ inievo-emetẹ nọ e rrọ ekobaro nọ e re rọo ho nọ i no ekwotọ efa ze a bi fi obọ họ wuhrẹ inievo ekpokpọ itieye na. Inievo-emetẹ itieye nọ i no erẹwho efa ze na oghale a rrọ kẹ omai!”

Ẹvẹ inievo-emetẹ itieye na a rri usiuwoma ota evaọ erẹwho efa? Enẹ Angelica, aye ikpe 30 nọ ọ ta usiuwoma ikpe buobu evaọ orẹwho ofa wọhọ ọkobaro nọ ọ rọo ho ọ ta: “Ebẹbẹ na i re buobu. Evaọ ẹkwotọ jọ, mẹ jẹ hae rrọ udugaga nya ọloho vrẹ, yọ ahwo nọ uye akpọ o be bẹ a vọ oria kpobi. Rekọ obọ nọ me je fihọ kẹ ahwo evaọ odibọgba na o jẹ wha evawere se omẹ. Oware ofa jọ nọ o were omẹ gaga họ Isẹri nọ e rrọ emotọ ẹwho na nọ a je yere omẹ fikinọ mẹ nyaze ti fi obọ họ kẹ ae.” Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ ta kẹ omẹ nọ oriruo mẹ nọ me ro no ugbobọ orẹwho mẹ ze ti ru iruo ọkobaro oye o wọ riẹ mu iruo ọkobaro họ.”

Oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Sue, ọkobaro nọ ọ vrẹ ikpe 50 obọ, ọ ta nọ: “Whọ te siọ ebẹbẹ ba ẹnyaku hu, rekọ eghale nọ who ti wo e te mai bu. Odibọgba na o siuru gaga! Nọ mẹ be hai lele inievo-emetẹ nọ e gbẹ rrọ emaha raha oke buobu evaọ odibọgba na, mẹ rẹ ta kẹ ae eware nọ me wuhrẹ no Ebaibol na ze no gbe ebe mai kpahe epanọ a re ro fi ezadhe kparobọ. Ẹsibuobu a rẹ ta k’omẹ nnọ ikpe buobu nọ me thihakọ no wọhọ ọkobaro nọ o wo ọzae he u fi obọ họ kẹ ae no ruẹ nnọ ae omarai a rẹ sai thihakọ ebẹbẹ evaọ uzuazọ rai. Obọ nọ me bi fihọ kẹ inievo-emetẹ na o be k’omẹ evawere.”

[Udhesẹ-oria nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]

(Rọkẹ onọ a ruẹrẹhọ ziezi, rri obe na)

MEXICO

Guanajuato

Irapuato

Chapala

Ajijic

Awa nọ a re se Chapala

Monterrey

San Miguel de Allende

Querétaro

MEXICO CITY

Cancún

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]

Oma o were otujọ fiki usiuwoma nọ a ta kẹ erara nọ i ri yo emamọ usi na ẹdọvo ho