Epanọ Ohwo nọ Ọ Rọo Ho Ọ rẹ rọ Wereva

“A TẸ ruọ orọo, yọ no umuo oke yena vrẹ kọ evawere ọvo.” Eriwo otiọnana izoge buobu a wo kpahe orọo. A rẹ jọ ifimu gbe ebe nọ a jọ gbiku ezae gbe eyae dhesẹ nọ okenọ ohwo ọ tẹ rọo no ẹsiẹ ọ rẹ wereva! Ofariẹ, a rẹ jọ eria buobu rehọ orọo so ile kẹ izoge nọ i te orọo no. Debby, ọmọtẹ nọ ọ jọ oware wọhọ ikpe 25, ọ ta nọ: “Ahwo jọ a rẹ rehọ etata ẹme rai dhesẹ nnọ ọmọtẹ nọ ọ re rọo ho yọ o ri te aye he. A rẹ gwọlọ ta nọ whọ gbẹ re rọo ho yọ who ri mu akpọ họ họ.”

Ohwo nọ ọ kpako evaọ abọ-ẹzi o re rri eware ere he. Dede nọ emọ Izrẹl a se orọo gboja gaga, Ebaibol e ta kpahe ezae gbe eyae nọ e rọo ho, enọ i yeri emamọ uzuazọ. Nẹnẹ, Ileleikristi jọ a salọ nnọ a rẹ rọo ho, yọ efa buobu a rọo ho fiki ẹbẹbẹ jọ. Makọ oware nọ o soriẹ ze kpobi nọ ohwo ọ gbẹ rọ rọo ho, onọ na họ: Ẹvẹ Oleleikristi nọ ọ rọo ho ọ rẹ sae rọ wereva?

Jesu ọ rọo ho, yọ ma riẹ nnọ fiki iruo nọ Ọghẹnẹ o vi rie ze ti ru. Ọ ta inọ ilele riẹ jọ a te rọo ho. (Mat. 19:10-12) Jesu ọ rehọ ẹme riẹ dhesẹ inọ re ohwo ọ ginẹ salọ nnọ ọ be rọo ho, ọ rẹ gbaemu ziezi evaọ udu riẹ.

Kọ ohwo nọ ọye ọvo ọ salọ nnọ ọ be rọo ho re ọ ruẹsi wo oke ziezi kẹ iruo Uvie na, ọye ọvo ohrẹ Jesu na o kie kpahe? (1 Kọr. 7:34, 35) Ijo. Dae rehọ oriruo Oleleikristi nọ ọ hae gwọlọ rọo rekọ ọ re ruẹ ohwo nọ o kiehọ iẹe oma ha. Ana, oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ vrẹ ikpe 30 no, ọ ta nọ: “Kẹle na, ibe-oruiruo mẹ jọ nọ ọ rrọ ukoko ho ọ tẹ ta k’omẹ nọ ọ rẹ rehọ omẹ. Oma o were omẹ, rekọ mẹ tẹ nwani si iroro na no udu keme mẹ gwọlọ rehọ ohwo nọ o ti si omẹ kẹle Jihova ziezi.”

Fikinọ a gwọlọ rọo “evaọ Ọnowo na” ọvo u fi obọ họ kẹ inievo-emetẹ buobu no, wọhọ Ana, re a whaha orọo kugbe ohwo nọ ọ rrọ ukoko ho. * (1 Kọr. 7:39; 2 Kọr. 6:14) Fiki ẹmeoyo kẹ ujaje Ọghẹnẹ, a jiroro nọ a rẹ rọo ho bẹsenọ a rẹ ruẹ oniọvo-ọmọzae nọ o kiehọ ae ẹro. Ẹvẹ a sae rọ wereva nọ a be hẹrẹ na?

Daoma Ruẹ Irere nọ E Riẹ

Eriwo nọ ohwo o wo kpahe uyero jọ o re fi obọ họ kẹe wo evawere o tẹ make rọnọ uyero na u kiehọ iẹe oma ha. Carmen, oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ vrẹ ikpe 40 no nọ ọ re rọo ho ọ ta nọ: “Oware nọ me wo o rẹ were omẹ, onọ me wo ho u re si omẹ uru hu.” Ginọ uzẹme inọ ẹsejọ oma o rẹ jọ omai ọkọkora. Rekọ ma tẹ kareghẹhọ inọ inievo mai buobu wariẹ akpọ na họ a wo ebẹbẹ evona, o rẹ k’omai udu nọ ma re ro thihakọ. Jihova o fi obọ họ no kẹ inievo buobu nọ e rọo ho re a sae wereva re a jẹ sai thihakọ ebẹbẹ efa.—1 Pita 5:9, 10.

 Inievo-emezae gbe emetẹ buobu a vuhumu no inọ u wo irere jọ nọ ohwo nọ ọ rọo ho ọ rẹ reawere rai. Ester, oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ kpako vrẹ ikpe 30 no nọ ọ re rọo ho ọ ta nọ: “Me roro nọ oware nọ o rẹ kẹ ohwo evawere evaọ uyero kpobi nọ ọ rrọ họ ọ tẹ riẹ nnọ erere jọ ọ rrọ uyero na.” Carmen ọ tẹ jẹ ta nọ: “U mu omẹ ẹro inọ t’omẹ rọo t’omẹ rọo ho, mẹ tẹ rọ Uvie na karo, Jihova o ti si oware uwoma ovo no họ omẹ hẹ. (Ol. 84:11) Orọnikọ nwanọ oghẹrẹ utiona mẹ m’omaa uzuazọ mẹ hẹ, rekọ eva e be were omẹ, yọ me ti gbe wo evawere.”

Iriruo Ahwo nọ E Rọo ho nọ E Rrọ Ebaibol

Ọmọtẹ Jẹfta ọ jiroro ho inọ o re wo ọzae he. Rekọ eyaa ọsẹ riẹ o gba riẹ họ re ọ jọ aruẹri Ọghẹnẹ ru iruo evaọ okenọ ọ jọ uzoge. Avro ọ riẹ hẹ inọ onana u nwene oghẹrẹ nọ ọ m’omaa uzuazọ riẹ gbe isiuru riẹ re ọ rọo. Emerae ivẹ soso o weri nọ ọ riẹ nnọ o ti wo ọzae he gbe nnọ o ti yẹ emọ họ. Rekọ, ọ rọwo inọ ọ rẹ rria ababọ ọzae, ọ tẹ jọ obọ etẹmpol na ru iruo evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi. Eyae efa evaọ Izrẹl a jẹ hae nyai yere ei kẹ ẹzi omarodheidhe riẹ.—Ibr. 11:36-40.

Ẹsejọhọ o jẹ hae da otujọ nọ e jọ ewharọ evaọ etoke Aizaya fikinọ a sae rọo ho. Ebaibol e fodẹ oware nọ u ru rai fihọ ewharọ họ. Fikinọ a rrọ ewharọ, a re kuomagbe ahwo gọ Jihova ha evaọ etẹmpol na, yọ a rẹ sai lele aye wezẹ hẹ. (Izie. 23:1) Ghele na, Jihova ọ riẹ oghẹrẹ nọ akpọ o jọ kẹ ae, yọ o jiri rai fikinọ a be rọ eva rai kpobi koko ọvọ riẹ. Ọ ta kẹ ae nọ a ti wo “oka ekareghẹhọ” gbe “odẹ bẹdẹ bẹdẹ.” Koyehọ, ewharọ nana nọ i bi kru ẹrọwọ rai na a te reawere uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọ esuo Jesu. A te thọrọ Jihova ẹro vievie he.—Aiz. 56:3-5.

Oware nọ o lẹliẹ Jerimaya siọ aye ba ewo u wo ohẹriẹ. Nọ Ọghẹnẹ ọ rehọ iẹe mu ọruẹaro no, ọ tẹ ta kẹe nnọ o re wo aye he fiki ekpehre etoke nọ ọ jẹ rria na gbe oghẹrẹ iruo nọ o bi ti ru. Jihova ọ ta nọ: “Whọ jọ etenẹ rehọ aye hayo emọ i yẹ hẹ.” (Jeri. 16:1-4) Ebaibol e fodẹ oghẹrẹ nọ Jerimaya ọ rehọ eme nana ha, rekọ e kẹ omai imuẹro inọ Jerimaya yọ ohwo nọ o se ẹme Jihova gboja ziezi. (Jeri. 15:16) Ababọ avro, evaọ obaro, okenọ ahwo Babilọn a wariẹ Jerusalẹm họ emerae 18, eva e were Jerimaya nọ ọ rọ gaviezọ kẹ ujaje Jihova na inọ ọ jọ ababọ aye.—Enu. 4:4, 10.

Eware nọ E rẹ Lẹliẹ Owhẹ Wereva

Ahwo nọ ma fodẹ no na, enọ e rọo ho nọ Ebaibol e ta ẹme te na, a reawere uketha Jihova a tẹ jẹ rọ oma rai kpobi kẹ iruo riẹ. Epọvo na re nẹnẹ, iruo ezi e rẹ sae wha evawere se owhẹ. Ebaibol e ta inọ eyae nọ e be vuẹ emamọ usi na a te jọ buobu. (Ol. 68:11) Inievo-emetẹ buobu nọ e rọo ho a rrọ usu eyae nana. Nọ a bi fi obọ họ kẹ ahwo buobu ziọ ukoko na, ibuobu rai a wo emọ abọ-ẹzi buobu no.—Mak 10:29, 30; 1 Tẹs. 2:7, 8.

Loli, oniọvo-ọmọtẹ nọ o ru iruo ọkobaro  te ikpe 14 no, ọ ta nọ: “Iruo ọkobaro o wha evawere se omẹ no. Fikinọ me wo ọzae he, mẹ rọ oma kẹ iruo buobu, yọ onana o wha riẹ ze nọ mẹ gbẹ rọ rrọ goli hi. Oma o rẹ were omẹ kẹdẹ kẹdẹ nọ mẹ be ruẹ nnọ odibọgba mẹ o be ginẹ wha erere se ahwo. Onana o be wha evawere se omẹ gaga.”

Inievo-emetẹ buobu a wuhrẹ ẹvẹrẹ ọkpokpọ no yọ a ru odibọgba rai kẹre no ẹkwoma usiuwoma ota kẹ ahwo evẹrẹ efa. Ana, ọnọ ma ta ẹme te ẹsejọ na, ọ ta nọ: “Erara buobu a rrọ ẹwho nọ mẹ be rria.” O rẹ were iẹe re ọ ta usiuwoma kẹ enọ e rẹ jẹ ẹvẹrẹ French. Ọ ta nọ: “Ẹvẹrẹ ọkpokpọ nọ me wuhrẹ o be lẹliẹ omẹ fi obọ họ kẹ ahwo buobu evaọ eria efa, yọ onana o be wha evawere se omẹ gaga evaọ usiuwoma ota na.”

Fikinọ enọ e rọo ho a re wo ewha-iruo uviuwou buobu hu, ejọ a rehọ uvẹ nana kpohọ oria nọ ẹgwọlọ ọ mae jọ rro. Lidiana, oniọvo-ọmọtẹ nọ o te ikpe 35 no, ọnọ ọ ta usiuwoma no evaọ oria nọ ẹgwọlọ ọ mae rrọ evaọ erẹwho efa, ọ ta nọ: “Mẹ riẹ inọ epanọ who ru iruo Jihova te, ere o rẹ lọhọ owhẹ obọ te re who wo egbẹnyusu ekpokpọ, yọ ere inievo efa a re you owhẹ te. Me wo oghoghẹrẹ egbẹnyusu nọ i no erẹwho gbe eria sa-sa ze, yọ onana o wha evawere se omẹ no.”

Ebaibol e ta ẹme kpahe Filip ọtausiuwoma na, ọnọ o yẹ emetẹ ene nọ i wo ezae he nọ e jẹ ruẹaro. (Iruẹru 21:8, 9) Ma riẹ nnọ a wo ẹzi ajọwha wọhọ ọsẹ rai. Kọ o sae jọnọ a rehọ okẹ aruọruẹ na fi obọ họ kẹ inievo nọ e jọ obọ Sisaria? (1 Kọr. 14:1, 3) Nẹnẹ, inievo-emetẹ buobu nọ e rọo ho a be bọ amọfa ga ẹkwoma iwuhrẹ nọ a re kpohọ ẹsikpobi jẹ jarai wo obọ.

Evaọ abọdekọ riẹ, a jọ Ebaibol na jiri Lidia, Oleleikristi nọ ọ jọ obọ Filipai fikinọ ọ jẹ hae ghọ erara. (Iruẹru 16:14, 15, 40) Lidia, ẹsejọhọ ọnọ o wo ọzae hayo ọnọ ọzae o whu seba, o wo ẹzi ọghoruo nọ o wha riẹ ze nọ ọ jẹ rọ reawere omakugbe esẹro ọnyawariẹ, wọhọ Pọl, Sailas, gbe Luk. Oghẹrẹ ẹzi otiọye na o rẹ wha eghale evona ze nẹnẹ.

Amọfa A ti You Owhẹ Ziezi

U te no eware nọ ma re ru nọ e rẹ kẹ omai evawere no, mai kpobi ma gwọlọ ohwo nọ o re you omai. Ono o ti ru ẹgwọlọ nana gba kẹ enọ e rọo ho? Orọ ọsosuọ, Jihova o re you omai ẹsikpobi, ọ rẹ bọ omai ga jẹ gaviezọ kẹ omai. Okejọ o jariẹ nọ Devidi Ovie na ọ jọ ‘goli jẹ jọ uye,’ ghele na ọ riẹ nnọ ọ rẹ sai bo bru Jihova kẹ uketha. (Ol. 25:16; 55:22) O kere nọ: “Ọsẹ gbe oni mẹ a [tẹ] se omẹ, Ọnowahwo o re ti kru omẹ rehọ.” (Ol. 27:10) Ọghẹnẹ o zizie idibo riẹ kpobi re a sikẹle iẹe, re a jẹ jọ egbẹnyusu ekpekpe riẹ.—Ol. 25:14; Jem. 2:23; 4:8.

Ofariẹ, ma rẹ jọ ukoko na ruẹ esẹ, ini, gbe inievo abọ-ẹzi enọ uyoyou rai o te wha evawere se omai. (Mat. 19:29; 1 Pita 2:17) Oma o be were Ileleikristi buobu nọ e rọo ho fikinọ a bi lele oriruo Dọkas, ọnọ “iruo iwoma iruo gbe ọghọ-ohrọ” e da oma fia. (Iruẹru 9:36, 39) Loli ọ ta nọ: “Oria nọ me kpohọ kpobi, mẹ rẹ gwọlọ uvi egbẹnyusu  evaọ ukoko na, enọ i ti you omẹ jẹ sasa omẹ oma evaọ okenọ mẹ tẹ rrọ ọkora. Re me ru usu nọ me wo kugbe ai ga, mẹ rẹ daoma you inievo na je wo isiuru kpahe ae. Mẹ jọ ikoko te ikoko eree no, yọ mẹ jarai duku uvi egbẹnyusu no. Egbẹnyusu mẹ nana jọ yọ enọ i wo emọ-iwhrọmọ no, ejọ e gbẹ rrọ emoha.” Ma rẹ jọ ikoko kpobi ruẹ enọ e gwọlọ omosasọ gbe egbẹnyusu. O te were ahwo otiọye na gaga otẹrọnọ ma bikẹle ae, a re ti you omai ziezi, ma ve je you rai.—Luk 6:38.

A te Thọrọ Ọghẹnẹ Ẹro Ho

Ebaibol i dhesẹ nnọ Oleleikristi kpobi ọ rẹ kpairoro vrẹ oware jọ fiki etoke obẹbẹ nọ ma be rria. (1 Kọr. 7:29-31) Enọ e rọo ho fikinọ a gwọlọ rọo evaọ Olori na ọvo a te enọ ma rẹ kẹ adhẹẹ ziezi ma ve je wo ọdawẹ kẹ ae. (Mat. 19:12) Rekọ, dede nọ a rọo ho, a rẹ sae wereva ghele.

Lidiana ọ ta nọ: “Me bi yeri uzuazọ evawere fiki usu nọ me wo kugbe Jihova gbe iruo nọ me bi ru kẹe. Mẹ riẹ ahwo nọ a rọo no nọ e be wereva gbe enọ e be wereva ha. Onana o ginẹ kẹ omẹ imuẹro inọ orọnikọ orọo họ oware nọ o rẹ kẹ omẹ evawere he.” Wọhọ epanọ Jesu ọ ta, ugogo oware nọ o rẹ kẹ ohwo evawere họ ọghọ nọ ma re ru gbe odibọgba kẹ amọfa, yọ Ileleikristi kpobi a rẹ sai ru onana.—Jọn 13:14-17; Iruẹru 20:35.

Ababọ avro, oware nọ o rẹ mae kẹ omai evawere họ ẹriẹ inọ Jihova ọ te ghale omai fiki oma nọ ma lahiẹ kpobi fihọ eruo oreva riẹ. Ebaibol e kẹ omai imuẹro nọ: “Ọghẹnẹ ọ kare ọ rọ ẹrẹreokie he nọ iruo rai i re vẹro ho gbe uyoyou nọ owha be rehọ fiki riẹ ruẹ.”—Hib. 6:10.

[Oruvẹ-obotọ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]

“Oware nọ me wo o rẹ were omẹ, onọ me wo ho u re si omẹ uru hu.”—Carmen

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 26]

O were Loli avọ Lidiana re a kpohọ oria nọ ẹgwọlọ ọ mae jọ rro

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]

Ọghẹnẹ o zizie idibo riẹ kpobi re a sikẹle iẹe