Ruabọhọ Uyoyou Ra Kẹ Inievo na

“Nya eva uyoyou wọhọ epanọ Kristi o you mai.”—ẸF. 5:2.

1. Obọdẹ oware vẹ Jesu ọ ta nọ a ti ro vuhu ilele riẹ?

 A RIẸ Isẹri Jihova kẹ usiuwoma uvie Ọghẹnẹ nọ a rẹ ta n’uwou ruọ uwou. Ghele na, Kristi Jesu ọ fodẹ oware ofa nọ o mai wuzou nọ a ti ro vuhu enọ e rrọ uvi ilele riẹ. Ọ ta nọ: “Mẹ be kẹ owhai ujaje okpokpọ, inọ whai ohwo o you ohwo; wọhọ epanọ me you owhai na, re whai ohwo o you ohwo re. Fiki onana ahwo kpobi a jẹ riẹ nọ whai ilele mẹ, re whai ohwo o te you ohwo.”—Jọn 13:34, 35.

2, 3. Ẹvẹ uyoyou nọ o rrọ udevie mai u re kpomahọ ahwo nọ a ziọ iwuhrẹ mai?

² A rẹ sae jọ oria ofa ruẹ uyoyou nọ o rrọ ukoko Ileleikristi na ha. Wọhọ epanọ emagnẹte o re si ogbokọ t’oma na, ere uyoyou u bi si idibo Jihova kugbe je si amọfa ziọ egagọ uzẹme. Wọhọ oriruo, ọzae jọ nọ a re se Marcelino evaọ obọ Cameroon o tuaro nọ ọ nwoma ubiẹro evaọ obọ iruo riẹ. Nọ oware na o via no, ahwo a tẹ jẹ ta nọ fikinọ o wo eda o ro tuaro. Ukpenọ epastọ gbe ahwo ichọche riẹ a kẹe omosasọ, a te lei no ichọche. Nọ oniọvo mai jọ o zizie ei ziọ ewuhrẹ, o jẹ ruẹe oma ha. Ọ gwọlọ re a gbe kpomovuọ họ iẹe oma ha.

³ Nọ Marcelino o te Ọgwa Uvie, oware nọ ọ ruẹ u gbe rie unu. A dede i rie rehọ ziezi, yọ eware nọ a wuhrẹ e kẹ riẹ omosasọ. Ọ gbẹ kuvẹ re ewuhrẹ o voi hi, o te ti wuhrẹ Ebaibol te epanọ ọ rọ họ-ame evaọ 2006. Enẹna o bi wuhrẹ Ebaibol kugbe uviuwou riẹ gbe amọfa buobu. Marcelino ọ gwọlọ nọ ahwo nọ o bi wuhrẹ Ebaibol kugbe a nyaze te ruẹ uyoyou nọ ọyomariẹ ọ be reawere riẹ evaọ udevie ahwo Ọghẹnẹ.

4. Fikieme ma je roro kpahe ohrẹ Pọl inọ ma “nya eva uyoyou”?

⁴ Nọ uyoyou nọ o rrọ udevie mai u bi si ahwo urru na, ma rẹ daoma gbẹ zọhọ fihọ uyoyou na. Dai roro epanọ ahwo nọ ekpahe i bi kpe a re bikẹle erae nọ a kokohọ eva aso. Rekọ a gbe bi fi ire họ erae na ha, i re fu no. Epọvo na, mai omomọvo ma gbẹ be daoma zọhọ fihọ uyoyou nọ o rrọ udevie mai na ha, uyoyou nọ o rrọ ukoko na u re whrehe. Ẹvẹ ma sae rọ zọhọ fihọ uyoyou nana? Pọl ukọ na ọ ta nọ: “Wha nya eva uyoyou wọhọ epanọ Kristi o you mai, nọ ọ jẹ rehọ oma obọriẹ kẹ fiki mai, ore amere gbe idhe rọkẹ Ọghẹnẹ.” (Ẹf. 5:2) Oware nọ ma gwọlọ ta kpahe na họ: Ẹvẹ mai omomọvo ma sae rọ nya eva uyoyou?

Ru Uyoyou Ra Kẹre

5, 6. Fikieme Pọl ọ rọ tuduhọ Ileleikristi obọ Kọrint awọ inọ a ru uyoyou rai kẹre?

⁵ Pọl ukọ na o kere se Ileleikristi nọ e jọ obọ Kọrint nọ: “Ma rovie enu gbe eva mai kẹ owhai no. Ma whaha owhai oware ovo ho, rekọ eyoma obọ rai ọ ye za owhai dhe. Rekọ dede—mẹ be ta kẹ owhai wọhọ emaha na—re me rovie eva rai re.” (2 Kọr. 6:11-13) Fikieme Pọl ọ rọ tuduhọ inievo  obọ Kọrint re a rovie eva rai, koyehọ re a ru uyoyou rai kẹre?

⁶ Roro kpahe epanọ ukoko Kọrint na u ro muhọ. Pọl o te Kọrint evaọ ubrobọ ekuhọ 50 C.E. Dede nọ ọ nyaku ebẹbẹ evaọ usiuwoma ota riẹ, ọ ruabọhọ iruo na. U kri hi ahwo buobu evaọ okpẹwho yena a te kurẹriẹ. “Ẹgbukpe gbe evẹre ezeza” Pọl o wuhrẹ i rai jẹ bọ ae ga. O gine you Ileleikristi obọ Kọrint na gaga. (Iruẹru 18:5, 6, 9-11) U fo re inievo nana a gine you Pọl jẹ kẹe adhẹẹ. Ghele na, ejọ rai a siomano Pọl. Ẹsejọhọ eva e jẹ dha otujọ fiki ohrẹ nọ ọ kẹ rai. (1 Kọr. 5:1-5; 6:1-10) O sae jẹ jọnọ ejọ e gaviezọ kẹ ogbẹta otu nọ o se “ikọ iride na.” (2 Kọr. 11:5, 6) Pọl ọ gwọlọ nọ inievo na a you rie. Fikiere ọ tẹ tuduhọ ae awọ nọ a ru uyoyou rai kẹre ẹkwoma ọyomariẹ gbe inievo efa nọ a re sikẹle.

7. Ẹvẹ ma rẹ sai ro ru uyoyou mai kẹre te inievo efa?

⁷ Kọ ẹvẹ kpahe omai? Ẹvẹ ma rẹ sai ro you inievo mai vi epaọ anwẹdẹ? O rrọ lọlọhọ re ahwo nọ a rrọ ogbeyẹ hayo enọ i no eria ovo na ze a kẹle ohwohwo. Yọ enọ i wo isiuru kpahe oghẹrẹ arozaha jọ a rẹ gwọlọ raha oke kugbe gaga. Rekọ otẹrọnọ eware nọ e rẹ were omai e be lẹliẹ omai sikẹle inievo jọ vi efa, u re woma re ma daoma bikẹle amọfa re. U fo re ma nọ oma mai nọ: ‘Kọ mẹ be hai lele inievo sa-sa kpohọ usiuwoma hayo ru eware efa? Kọ mẹ be hae jọ obọ Ọgwa Uvie siomano enọ i bi kurẹriẹ ze obọ, bi roro nọ ma te kẹle ohwohwo ziezi nọ oke o be nyaharo na? Kọ mẹ be hai yere inievo na kpobi, te ekpako te emaha?’

8, 9. Ẹvẹ ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ evaọ Ahwo Rom 15:7 o rẹ sai ro fi obọ họ kẹ omai yere ohwohwo re uyoyou mai o ruẹse ga?

⁸ Evaọ ẹme uyere nọ ma re yere ohwohwo, eme nọ Pọl o kere se ahwo Rom e rẹ sai fi obọ họ kẹ omai wo emamọ eriwo kpahe ibe eg’Ọghẹnẹ. (Se Ahwo Rom 15:7.) Ẹme Griki nọ a fa nọ ‘dede amọfa rehọ’ na u dikihẹ kẹ epanọ a rẹ “whẹtiẹ ahwo h’oma hayo re a mu ogbẹnyusu kugbe ahwo.” Evaọ oke emọ Izrẹl, ohwo o te wo erara ọ rẹ ta kẹ ae nnọ eva e were riẹ gaga nọ ọ rọ ruẹ e rai. Ere Kristi o dede omai rehọ yọ a tuduhọ omai awọ re ma dede inievo mai rehọ re.

⁹ Nọ ma te bi yere inievo mai evaọ obọ Ọgwa Uvie gbe eria efa, u fo re ma muẹrohọ enọ ma re ruẹ hayo lele ta ẹme kẹle he. Kọ whọ gbẹ rehọ omoke jọ lele ae ta ẹme? Oke ewuhrẹ ọfa, ma ve je ru ere kẹ amọfa. U ti kri hi ma vẹ te ruẹ nọ ma lele enwene inievo kpobi nọ e rrọ ukoko na ta ẹme ziezi no. Jọ o kẹ omai uye he otẹrọnọ ma sai lele inievo na kpobi ta ẹme evaọ edẹ ọvo na ha. U fo re eva e dha  ohwo ọvo ho fikinọ ma sai yere iei ẹdẹjọ họ.

10. Uvẹ oghaghae vẹ mai kpobi ma wo, kọ ẹvẹ ma sae rọ rehọ iẹe ru iruo?

¹⁰ Uyere họ oware ọsosuọ nọ ma re ru re ma se amọfa gb’oma. U re su kpohọ emamọ ẹmeọta-kugbe gbe usu nọ o rẹ tọ. Wọhọ oriruo, nọ inievo i te dhesẹ oma kẹ ohwohwo evaọ ikokohọ je lele ohwohwo ta ẹme, a re rẹro okiofa nọ a te wariẹ ruẹ oma. Inievo nọ i ruiruo kugbe no evaọ ebabọ Ọgwa Uvie gbe enọ e dhogbo bru inievo nọ ikpeware e via kẹ, a re zihe ruọ emamọ egbẹnyusu fikinọ a riẹ ohwohwo ziezi no. Ma wo uvẹ buobu nọ ma re ro wo emamọ egbẹnyusu evaọ ukoko Jihova. Ma tẹ be whẹtiẹ amọfa h’oma, egbẹnyusu mai i ve ti bu, uyoyou nọ u ku omai gbe o vẹ te ga viere.

Wo Uvẹ Kẹ Amọfa

11. Wọhọ epanọ Mak 10:13-16 o dhesẹ, oriruo vẹ Jesu o fihọ otọ?

¹¹ Ileleikristi kpobi a rẹ daoma wo uvẹ kẹ amọfa wọhọ epanọ Jesu o ru. Roro kpahe oware nọ Jesu o ru okenọ ilele riẹ a jẹ whaha esẹgbini nọ e jẹ rọ emọ rai bru ei ze. Ọ ta nọ: “Jọ emaha esese na i bru omẹ ze; wha whaha ae he; keme itieye i wo uvie Ọghẹnẹ.” Jesu ọ tẹ “wọ ae họ igbama riẹ, rọ abọ kpahe ae, o je guọvunu kẹ ae.” (Mak 10:13-16) Dai roro oghẹrẹ nọ oma o jọ emọ na nọ Owuhrẹ Ologbo na ọ whẹtiẹ ae h’oma!

12. Eme u re ru ei bẹbẹ k’omai re ma sai lele amọfa gbiku?

¹² Oleleikristi kpobi ọ rẹ nọ oma riẹ nọ, ‘Kọ me bi wo uvẹ kẹ amọfa manikọ mẹ be hai ru wọhọ ẹsenọ iruo e vọ omẹ abọ?’ Iruemu jọ nọ e make wọso izi Ọghẹnẹ hẹ e rẹ sae whaha ẹmeọta-kugbe amọfa. Otẹrọnọ ma be hae rọ ifonu gaviezọ kẹ ikporakporo ẹsikpobi, amọfa a rẹ sai roro nọ ma gwọlọ usu rai hi. Amọfa a tẹ be ruẹ nọ ẹsikpobi ma re rri ekọmputa ọsese nọ ma kru họ obọ, a rẹ sai roro nọ ma gwọlọ lele ai ta ẹme he. O ginẹ rrọ uzẹme inọ u wo “oke jọ nọ a rẹ rọ fọ tou.” Rekọ nọ ma tẹ rrọ kugbe ahwo, ẹsibuobu yọ ‘oke nọ a rẹ rọ ta ẹme.’ (Ọtausi. 3:7) Ejọ e rẹ sae ta nọ, “Mẹ gwọlọ jọ orọ obọmẹ” hayo “mẹ rẹ gwọlọ ta ẹme evaọ ohiohiẹ hẹ.” Ghele na, ma tẹ be gba oma mai họ lele amọfa gbiku, u re dhesẹ nọ ma wo uyoyou nọ “o rẹ guọlọ orọ obọ riẹ hẹ.”—1 Kọr. 13:5.

13. Ẹvẹ Pọl ọ tuduhọ Timoti nnọ o rri inievo na?

¹³ Pọl ọ tuduhọ Timoti awọ re ọ rehọ adhẹẹ kẹ enọ e rrọ ukoko na kpobi. (Se 1 Timoti 5:1, 2.) Epọvo na re, u fo re ma yerikugbe inievo nọ e kpako no wọhọ esẹ gbe ini je yerikugbe emoha na wọhọ inievo eva mai. Ma te wo uruemu utioye na, inievo mai a gbe ti rri oma rai wọhọ erara ha nọ a tẹ rrọ kugbe omai.

14. Irere vẹ i re te owhẹ nọ whọ tẹ be hae ta ẹme kugbe amọfa?

¹⁴ Ma tẹ be hae ta ẹme kugbe amọfa, onana o rẹ wha omosasọ sai je fiba ẹnyaharo abọ-ẹzi rai. Oniọvo jọ nọ o bi ru iruo evaọ Ebẹtẹle ọ be gbẹ kareghẹhọ inievo buobu nọ e rria Ebẹtẹle kri nọ e jẹ hai lele iei ta ẹme okenọ o kpohọ Ebẹtẹle obọ. Uduotahawọ rai u ru rie riẹ nọ ọ ginẹ rrọ omọvo uviuwou Ebẹtẹle na. Enẹna ọ be raro kele emamọ oriruo rai ta ẹme kugbe amọfa nọ e rrọ Ebẹtẹle.

Omaurokpotọ O rẹ Wọ Omai Ku Ẹwhọ Họ

15. Eme u dhesẹ nọ ma rẹ sai wo ẹbẹbẹ kugbe ohwohwo ẹsejọ?

¹⁵ O wọhọ nọ o jọ bẹbẹ kẹ Yodia avọ Sintiki nọ e jọ ukoko obọ Filipai re a ku  ẹwhọ nọ ọ jọ udevie rai họ. (Fil. 4:2, 3) Ahwo a yo kpahe ẹwhọ nọ o jọ udevie Pọl avọ Banabas, yọ onana o wha riẹ ze nọ ọvuọ oboriẹ ọ jẹ rọ nya evaọ etoke jọ. (Iruẹru 15:37-39) Iriruo nana i dhesẹ nọ Ileleikristi uzẹme a rẹ sai wo ẹbẹbẹ kugbe ohwohwo ẹsejọ. Jihova o bi wuhrẹ omai epanọ ma re ro ku ẹwhọ họ jẹ wariẹ tuọ usu họ. Rekọ ọ gwọlọ oware jọ mi omai.

16, 17. (a) Ẹvẹ omaurokpotọ u re ro fi obọ họ k’omai ku ẹbẹbẹ họ? (b) Ẹvẹ oghẹrẹ nọ Jekọp o ru okenọ ọ nyaku Esọ u ro dhesẹ erere nọ u re no omaurokpotọ ze?

¹⁶ Dai rehọ iẹe nọ whẹ avọ ogbẹnyusu ra wha be te dhẹ omoto kpohọ oria jọ. Re wha tẹ ruọ edhere, whọ rẹ kake rọ usiavẹ vaha omoto na. Epọvo na re, u wo usiavẹ nọ ma re ro ku ẹwhọ họ. Usiavẹ yena họ omaurokpotọ. (Se Jemis 4:10.) Wọhọ epanọ oriruo Ebaibol nọ o rrọ obaro na u ti dhesẹ, usiavẹ yena o rẹ sae lẹliẹ enọ i wo ẹwhọ fi izi Ebaibol họ iruo.

¹⁷ O vrẹ ikpe udhe no anwẹnọ Esọ ọ jẹ rọ gwọlọ kpe Jekọp ejime riẹ fikinọ ọ rehọ eghale nọ e hai tei wọhọ ọkpako. Nọ ikpe yena kpobi e vrẹ no, aimava a be te wariẹ ruẹ oma, “ozọ ulogbo u te mu Jekọp, ọ tẹ vọ avọ uweli.” O roro nọ Esọ ọ te họre iẹe. Rekọ nọ a zere oma, Jekọp o ru oware jọ nọ Esọ o rẹro riẹ hẹ. Nọ ọ be nya kẹle oniọvo riẹ na ọ tẹ “vẹ uzou riẹ kpotọ.” Eme ọfa o via? “Esọ ọ tẹ dhẹ nya i zere ei, o te dede i, kie gbalọ iẹe ohọe, ọ tẹ viọlọ iẹe, a tẹ viẹ.” Uruemu nana o whaha ohọre. Omaurokpotọ Jekọp u fi obọ họ hrẹ udu Esọ kpotọ.—Emu. 27:41; 32:3-8; 33:3, 4.

18, 19. (a) Nọ ẹbẹbẹ ọ tẹ roma via, fikieme ma rẹ rọ kake jowọ re ma fi ohrẹ Ebaibol họ iruo? (b) Fikieme o gbẹ rọ bẹ omai hi otẹrọnọ ohwo ọdekọ ọ be kẹ omai uzou s’okpọ họ?

¹⁸ Ma rẹ jọ Ebaibol na ruẹ emamọ ehrẹ nọ i re fi obọ họ k’omai ku ebẹbẹ họ. (Mat. 5:23, 24; 18:15-17; Ẹf. 4:26, 27) * Rekọ ma gbẹ rọ omaurokpotọ fi ehrẹ yena họ iruo ho, o rẹ jọ bẹbẹ re ma ku ebẹbẹ họ. U woma ha re whọ hẹrẹ bẹsenọ ohwo ọdekọ o re wounu kpakiyọ whọ rẹ sai ru ere.

¹⁹ Otẹrọnọ ma jowọ jọ vẹrẹ re ma ku ẹbẹbẹ na họ rekọ ohwo ọdekọ ọ kẹ omai  uzou s’okpọ họ, ma rẹ gbẹ daoma. Ẹsejọhọ ohwo ọdekọ na ọ gwọlọ oke re o roro kpahe ẹme na. Inievo Josẹf a gboja kẹe. Nọ ikpe buobu e vrẹ no a tẹ jọ obọ Ijipti zere oma, oke yena Josẹf ọ jọ ohwo ologbo. Rekọ oke nana a nwene no, a tẹ lẹe re ọ rọ vrẹ rai. Josẹf ọ rọ vrẹ rai, emọ Jekọp a te ti zihe ruọ orẹwho nọ a rọ odẹ Jihova se. (Emu. 50:15-21) Ma tẹ be rria dhedhẹ kugbe inievo mai, ma rẹ zọhọ fihọ okugbe avọ oghọghọ nọ o rrọ ukoko na.—Se Ahwo Kọlọsi 3:12-14.

Joma You “Eva Eruo Gbe Eva Uzẹme”

20, 21. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no awọ ikọ na nọ Jesu ọ wozẹ ze?

²⁰ Re Jesu o te ti whu ọ ta kẹ ikọ riẹ nọ: “Mẹ kẹ owhai oriruo no, re wha ru epanọ me ru kẹ owhai na re.” (Jọn 13:15) Ọ nwane wozẹ awọ ikọ 12 na no obọ. Orọnikọ Jesu o mu wozẹ awọ rai hi. Taure Jọn ọ tẹ te ta kpahe awọ ikọ na nọ Jesu ọ wozẹ, o kere nọ: “[Jesu] o you erọ obọ riẹ nerọ evaọ akpọ na, o te you ai te umuo.” (Jọn 13:1) Uyoyou nọ Jesu o wo kẹ ilele riẹ o wọ riẹ ru oware nana nọ u fo nọ ọrigbo o re ru na. U fo nọ ilele na a rẹ rọ omaurokpotọ ru eware ezi kẹ ohwohwo. Ẹhẹ, u fo re uvi uyoyou nọ ma wo kẹ inievo mai o wọ omai dhesẹ ọdawẹ kẹ ai kpobi.

²¹ Pita ukọ na, omọvo enọ Ọmọ Ọghẹnẹ ọ wozẹ awọ rai, o wo otoriẹ oware nọ Jesu o ru na. O kere nọ: “Nọ wha rọ fiki uvi uyoyou imoni na rehọ ẹme-oyo uzẹme na ru izi rai fo no na, whai ohwo ọ rehọ uvi uyoyou you ohwo no eva ze.” (1 Pita 1:22) Jọn ukọ na omariẹ nọ Olori na ọ wozẹ awọ riẹ o kere nọ: “Emọ efofa mẹ wha joma you orọ ẹme-unu hu, hayo ẹrọo unu hu, rekọ eva eruo gbe eva uzẹme.” (1 Jọn 3:18) Ajọ udu mai o wọ omai dhesẹ uyoyou nọ ma wo kẹ inievo mai via.

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

• Idhere vẹ ma rẹ sai ro ru uyoyou mai kẹre?

• Eme u ti fi obọ họ kẹ omai wo uvẹ kẹ amọfa?

• Ẹvẹ omaurokpotọ u re ro fi obọ họ kẹ omai ru udhedhẹ?

• Eme ọ rẹ wọ omai dhesẹ ọdawẹ kẹ ibe eg’Ọghẹnẹ mai?

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 21]

Dede inievo na rehọ ziezi

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]

Rehọ uvẹ kpobi nọ u rovie ta ẹme kugbe amọfa