“Ẹzi Na Avọ Ọva Na A Tẹ Ta Nọ,‘Nyaze’”
“Ẹzi Na Avọ Ọva Na A Tẹ Ta Nọ,‘Nyaze’”
“Ẹzi na avọ Ọva na a tẹ ta nọ, ‘Nyaze.‘ . . . Whai e nọ uruame u re kpe a nyaze obonẹ re wha mi ame uzuazọ na, okẹ ọvọvẹ rọ kẹ ahwo nọ a guọlọ e riẹe.”—EVIA. 22:17.
1, 2. Ẹvẹ iruo Uvie na e rẹ jọ omai oja te, kọ fikieme?
ẸVẸ iruo Uvie na e rẹ jọ omai oja te? Jesu ọ tuduhọ ilele riẹ awọ inọ a ‘kake guọlọ uvie na,’ ọ tẹ kẹ ae imuẹro inọ a te ru ere, Ọghẹnẹ ọ te kẹ ae ugogo eware nọ a gwọlọ. (Mat. 6:25-33) Ọ rehọ Uvie Ọghẹnẹ ro dhesẹ uzuu nọ o ghare te epanọ, okenọ ọthueki jọ ọ rue riẹ, ọ tẹ “zẹ eware nọ o wo kpobi ọ tẹ dẹe.” (Mat. 13:45, 46) Kọ ogbẹrọnọ epọvo na ma re rri iruo usiuwoma ota na ghare te?
2 Wọhọ epanọ ma ruẹ evaọ izoẹme ivẹ nọ e vrẹ na, aruọwha nọ ma rẹ rọ ta usiuwoma gbe Ebaibol nọ ma re ro ru iruo avọ onaa i re dhesẹ inọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ be kpọ omai. Ẹzi yena o re je fi obọ họ kẹ omai wo obọ ziezi evaọ iruo usiuwoma ota na. Joma ruẹ epanọ ẹzi na o bi ro fi obọ họ kẹ omai ru onana.
A Zizie Ohwo Kpobi
3. Oghẹrẹ ame vẹ a zizie ahwo-akpọ nọ a “nyaze” te da?
3 A be rehọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo na kẹ ahwo-akpọ uzizie jọ. (Se Eviavia 22:17.) A bi zizie ahwo-akpọ inọ a “nyaze” re a da oghẹrẹ ame obọdẹ jọ. Onana orọnọ ame gheghe he. Dede nọ ma gwọlọ ame re ma sae jọ uzuazọ, Jesu o wo oghẹrẹ ame ọfa họ iroro okenọ ọ ta kẹ aye Sameria nọ ọ jọ akotọ ozae nnọ: “Kohwo kohwo nọ ọ da ame nọ mẹ rẹ te kẹ e na, uruame u gbe kpe ei ofa ha; rekọ ame nọ mẹ rẹ te kẹ e na, o rẹ te jọ eva riẹ zihe ruọ eyeri ame nọ ọ rẹ vọ eruọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Jọn 4:14) Ame obọdẹ nana nọ a zizie ahwo-akpọ nọ a te da na, o rẹ kẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.
4. Fikieme ahwo-akpọ a rọ gwọlọ ame uzuazọ na, kọ eme ame yena o dikihẹ kẹ?
4 Nọ Adamu o kuomagbe Ivi aye riẹ ghẹmeeyo kẹ Jihova Ọghẹnẹ no, o tẹ gwọlọ nọ ahwo-akpọ a rẹ da ame ọnana. (Emu. 2:16, 17; 3:1-6) A le ọzae avọ aye ọsosuọ no ọgbọ Idẹn “re [Adamu] ọ se obọ ba erote ure uzuazọ na, nọ ọ re ọ vẹ te jọ bẹdẹ.” (Emu. 3:22) Fikinọ Adamu họ ọsẹ-ode ahwo-akpọ kpobi, mai kpobi ma tẹ reuku uwhu mi ei. (Rom 5:12) Ame uzuazọ na o dikihẹ kẹ eware kpobi nọ Ọghẹnẹ o ru re ọ sai si ahwo-akpọ no uzioraha gbe uwhu jẹ kẹ ae uzuazọ ogbagba evaọ Aparadase otọakpọ. Idhe ẹtanigbo Jesu Kristi oye u ru eware nana lọhọ.—Mat. 20:28; Jọn 3:16; 1 Jọn 4:9, 10.
5. Ono o zizie ahwo-akpọ re a nyaze te da ‘ame uzuazọ ọvọvẹ’? Ru ei vẹ.
5 Ono o zizie ahwo-akpọ re a nyaze te da ‘ame uzuazọ ọvọvẹ’? Nọ eruẹrẹfihotọ nọ Ọghẹnẹ ọ rehọ ẹkwoma Jesu ru re ma sai wo uzuazọ e tẹ gbunu no evaọ etoke Esuo Odu-Ikpe Kristi, eruẹrẹfihotọ nana e vẹ te wọhọ “ethẹ ame uzuazọ” nọ “o bi lo nwranwra wọhọ ughẹgbe.” Evaọ eruẹaruẹ, a ruẹ ethẹ yena “nọ o bi kporo ẹkẹre no agbara uvie Ọghẹnẹ gbe o rọ Omogodẹ na tha.” (Evia. 22:1) Fikiere Jihova, Ọnọ ọ rẹ kẹ uzuazọ na oye họ Ọnọ o wo ame uzuazọ na. (Ol. 36:9) Ọye ọ rọ ẹkwoma Jesu Kristi “Omogodẹ” na kẹ ame uzuazọ na. (Jọn 1:29) Ethẹ nana o dikihẹ kẹ ọruẹrẹfihotọ nọ Jihova o ru re o si ebẹbẹ kpobi nọ aghẹmeeyo Adamu ọ wha ze no. Ẹhẹ, Jihova Ọghẹnẹ họ Ọnọ o zizie ahwo nnọ a “nyaze.”
6. Oke vẹ “ethẹ ame uzuazọ” na o ro muhọ esu?
6 Dede nọ evaọ etoke Esuo Odu-Ikpe Kristi “ethẹ ame uzuazọ” na o ti ro su vọvọ, ethẹ na o muhọ esu no “evaọ edẹ Ọnowo na,” onọ u muhọ evaọ okenọ a rehọ “Omogodẹ” na mu Ovie evaọ 1914. (Evia. 1:10) Fikiere, no umuo oke yena ze eruẹrẹfihotọ jọ kẹ uzuazọ e rọ roma lahwe. Eruẹrẹfihotọ nana i wobọ kugbe Ebaibol na, keme a dhesẹ eme nọ e rọ eva riẹ wọhọ “ame.” (Ẹf. 5:26) Ohwo kpobi a zizie re ọ ‘da ame uzuazọ na’ ẹkwoma ezọ nọ ọ rẹ gaviẹ je ru lele usiuwoma Uvie na. Rekọ amono a be ginẹ wha uzizie na te ahwo oma?
“Ọva na” Ọ Ta nọ “Nyaze”
7. Amono a kake nyai zizie amọfa “evaọ edẹ Ọnowo na,” kọ amono a zizie?
7 Enọ e kake nyai zizie amọfa inọ a “nyaze” họ utu ọva na, koyehọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na. Amono a zizie? Orọnikọ ọva na o bi zizie omobọ riẹ inọ ọ “nyaze” he. A bi zizie enọ i ti wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ na nọ “ẹdẹ ẹmo ologbo Ọghẹnẹ Erumeru na” ọ tẹ vrẹ no.—Se Eviavia 16:14, 16.
8. Eme o dhesẹ inọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a bi zizie ahwo anwọ 1918 ze?
8 Ilele Jesu nọ a rọ ẹzi wholo na a bi whowho uzizie nana anwọ 1918. Evaọ ukpe yena, ovuẹ ogbotu nọ uzoẹme riẹ o jọ “Ẹsejọhọ Ima Ahwo Jọ Nọ E be Rria Enẹna A Ti Whu Vievie He” o kẹ ẹruore inọ ahwo buobu a te rria aparadase evaọ otọakpọ nọ a te fi ẹmo Amagẹdọn no. Ovuẹ jọ nọ a kẹ eva okokohọ nọ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol a ru eva obọ Cedar Point, Ohio, U.S.A., evaọ 1922 o tuduhọ ahwo awọ inọ a ‘whowho Ovie na gbe uvie riẹ.’ Uzizie nana u fi obọ họ kẹ okiọkotọ na zizie amọfa buobu. Evaọ 1929, Uwou-Eroro Na orọ March 15 u wo uzoẹme na “Gracious Invitation” (Emamọ Uzizie), onọ a rehọ no Eviavia 22:17 ze. Eme jọ nọ e rrọ evaọ uzoẹme na họ: “Okiọkotọ na a bi kuomagbe [Ọnọ Ọ Mae Rro] na bi zizie ahwo inọ, ‘Nyaze.’ A re whowho ovuẹ nana kẹ enọ e gwọlọ ẹrẹreokie gbe uzẹme. Enẹna họ oke nọ a re ro whowho iei.” Rite inẹnẹ na, utu ọva na a gbe bi zizie amọfa.
“Jọ Ohwo nọ O Yo Kpobi Ọ Za nọ, ‘Nyaze’”
9, 10. Oghẹrẹ vẹ ahwo nọ a zizie no a bi je ro zizie amọfa inọ a “Nyaze”?
9 Kọ eme enọ a zizie no na a re ru? Ae omarai a rẹ nyai zizie amọfa inọ a “Nyaze.” Wọhọ oriruo, enẹ Uwou-Eroro Na orọ August 1, 1932 o ta evaọ ẹwẹ-obe avọ 232: “Jọ enọ a rọ ẹzi wholo na a tuduhọ enọ u je kpobi awọ re a whowho emamọ usi uvie na. A re du rọ ẹzi wholo ai hi re a te whowho ovuẹ Olori na. O rrọ oware omosasọ kẹ isẹri Jihova re a riẹ inọ a rẹ sae wha ame uzuazọ na bru enọ e te zọ evaọ Amagẹdọn je wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ.”
10 Bi dhesẹ inọ enọ a zizie no na a re je zizie amọfa nnọ “Nyaze,” Uwou-Eroro Na orọ August 15, 1934, ẹwẹ-obe avọ 249, o ta nọ: “Enọ e rrọ utu Jonadab na, dede nọ a rrọ isẹri Jihova nọ a rọ ẹzi wholo ho, a re lele utu Jehu na, koyehọ enọ a wholo na, a ve gbe whowho ovuẹ uvie na.” Evaọ 1935, a te ti vuhu “otu obuobu” ọrọ Eviavia 7:9-17 na mu. Oyena u fi obọ họ gaga evaọ iruo uzizie na. No anwọ oke yena ze, otu obuobu na, enọ i bu vi ima ihrẹ no, a jẹ uzizie na rehọ no. Nọ a yo ovuẹ na no, a tẹ rehọ oma rai mudhe kẹ Ọghẹnẹ, họ-ame, a te kuomagbe utu ọva na bi zizie amọfa inọ a ‘nyaze te da ame uzuazọ ọvọvẹ.’
“Ẹzi na” Ọ Ta nọ “Nyaze”
11. Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, ẹvẹ ẹzi ọfuafo na o ro fi obọ họ evaọ ẹta usiuwoma na?
11 Okenọ Jesu ọ jẹ ta usiuwoma evaọ uwou-egagọ jọ evaọ obọ Nazarẹt, o rovie uko-obe Aizaya ọruẹaro na, o te se nọ: “Ẹzi Ọnowo na ọ rọ omẹ oma, fiki epanọ o ku ewhri ku omẹ re [mẹ] vuẹovuẹ emamọ usi kẹ iruori, o vi omẹ re me woro obusino kẹ enọ amu jegbe ude ojẹ ruẹ kẹ ituaro, re me fi enọ a kienyẹ họ omofọwẹ, gbe eworo ukpe ẹrehọ Ọnowo na.” Jesu o te dhesẹ inọ eme nana i kie kpahe iẹe nọ ọ ta nọ: “Nẹnẹna ekere na ọgba eva ezọ rai.” (Luk 4:17-21) Taure Jesu o te ti muvrẹ kpohọ odhiwu, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Rekọ nọ [Ẹzi] Ẹri ọ ruọ [owhai] oma no wha re ti wo ogaga nọ wha ti ro se isẹri mẹ . . . rite ọnyaba akpọ na.” (Iruẹru 1:8) Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, ẹzi ọfuafo na o fi obọ họ gaga evaọ ẹta usiuwoma na.
12. Ẹvẹ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ o bi ro fi obọ họ kẹ omai zizie amọfa nẹnẹ?
12 Oghẹrẹ vẹ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ o bi ro fi obọ họ kẹ omai zizie amọfa nẹnẹ? Jihova họ ọnọ o wo ẹzi ọfuafo na. Ọ be rọ ẹzi na ro rovie idu gbe iroro utu ọva na re a wo otoriẹ Ebaibol na. Ẹzi na o bi fi obọ họ kẹ ae zizie amọfa re a jẹ f’otọ Ikereakere na kẹ enọ i wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ Aparadase otọakpọ. Kọ ẹvẹ kpahe enọ e jẹ uzizie na rehọ no, nọ i zihe ruọ ilele Jesu Kristi no je bi zizie amọfa? Ẹzi ọfuafo na o bi fi obọ họ kẹ enana re. Fikinọ a họ-ame ‘evaọ odẹ ẹzi ọfuafo na,’ a be kuvẹ re ẹzi na o kpọ ae je fi obọ họ kẹ ae. (Mat. 28:19) Je roro kpahe ovuẹ nọ enọ a rọ ẹzi wholo na gbe otu obuobu na a be vuẹ. Ebaibol u no ze, obe nọ ẹzi ọfuafo na ọ kpọ ahwo kere. Fikiere ẹkwoma ẹzi ọfuafo na a be rọ kẹ uzizie nana. Evaọ uzẹme, ẹzi ọfuafo na ọ be kpọ omai. Ẹvẹ u fo nọ onana u re kpomahọ epanọ ma bi wobọ te evaọ iruo uzizie na?
A ‘Ruabọhọ Ẹta Inọ, Nyaze!’
13. Eme họ otofa ẹme na inọ “Ẹzi na avọ Ọva na a tẹ ta nọ, ‘Nyaze’”?
13 Orọnikọ “Ẹzi na avọ Ọva na” a ta ọvo nọ “Nyaze” he. Ẹme Griki nọ a jọ Ebaibol Isoko fa inọ “a tẹ ta nọ” na u wo otofa epanọ a rẹ ruabọhọ oware. Fiki onana Ebaibol ọ New World Translation o se nọ: “Ẹzi na avọ ọva na a ruabọhọ ẹta inọ: ‘Nyaze!’” Onana u dhesẹ nọ iruo uzizie na yọ oware nọ a re ru ẹsikpobi. Kọ ẹvẹ kpahe enọ i yo uzizie na jẹ jẹe rehọ no? A bi zizie amọfa re inọ a “Nyaze.” A ta kpahe otu obuobu na inọ a ‘be gọ Jihova taso tuvo eva uwou egagọ-ode riẹ.’ (Evia. 7:9, 15) Edhere vẹ a be rọ “gọ e taso tuvo”? (Se Luk 2:36, 37; Iruẹru Ikọ Na 20:31; 2 Ahwo Tẹsalonika 3:8.) Oriruo Anna ọruẹaro aye na gbe Pọl ukọ na u dhesẹ nọ re a gọ Ọghẹnẹ “taso tuvo” o gwọlọ omodawo ogaga nọ ma re ro ru iruo odibọgba na ẹsikpobi.
14, 15. Ẹvẹ Daniẹl o ro dhesẹ epanọ u wuzou te re a gọ Jihova ẹsikpobi?
14 Daniẹl ọruẹaro na yọ omọfa jọ nọ ọ jẹ gọ Jihova ẹsikpobi. (Se Daniẹl 6:4-10, 16.) Nọ a fi uzi họ nọ ovie na ọvo a rẹ lẹ se, inọ ohwo nọ ọ lẹ se ọghẹnẹ hayo omọfa jọ a re gbolo iei fihọ ọgọdọ ikpohrokpo, Daniẹl ọ siọ olẹ ba ha makọ amara ọvo dede, ọ gbẹ jẹ lẹ se Ọghẹnẹ “isiasa evaọ okpẹdẹ, wọhọ epanọ ọ jẹ hae ru vẹre.” Uruemu riẹ u dhesẹ kẹ amọfa vevẹ inọ oware nọ o mai wuzou họ Jihova nọ a rẹ gọ ẹsikpobi.—Mat. 5:16.
15 Nọ Daniẹl ọ jọ ọgọdọ ikpohrokpo na aso hẹrioke no, ovie na ọ tẹ nya je bo nọ: “O Daniẹl, odibo Ọghẹnẹ uzuazọ na, kọ Ọghẹnẹ ra, ọnọ whọ be gọ kẹse kẹse na, ọ sae thọ owhẹ no ikpohrokpo na?” Daniẹl ọ tẹ nwane kuyo nọ: “O Ovie, uzuazọ o bọ owhẹ bẹdẹ! Ọghẹnẹ mẹ o vi injẹle riẹ, a te wuhu enu ikpohrokpo na, e gbẹ nwa omẹ oma ha, keme ọ jọ obọ mẹ ruẹ [afuẹwẹ] hẹ; ere je to owhẹ re, O ovie, me ru oware ovo thọ họ.” Jihova ọ ghale Daniẹl fikinọ ọ gọ riẹ “kẹse kẹse.”—Dan. 6:19-22.
16. Enọ vẹ oriruo Daniẹl o rẹ lẹliẹ omai nọ kpahe usiuwoma ota mai?
16 O ruọ Daniẹl re o whu ukpenọ ọ rẹ siọ Jihova ba ẹgọ ẹsikpobi. Ẹvẹ kpahe omai? Kọ eware jọ e riẹ nọ ma siobọno hayo ma rẹ sai siobọno re ma wo uvẹ ta usiuwoma Uvie Ọghẹnẹ na ẹsikpobi? Ma rẹ jọ ẹdhigodo vievie he evaọ usiuwoma ota na! O tẹ lọhọ, joma daoma kpohọ usiuwoma koka koka. O tẹ make rọnọ oma o ga omai hi, ma sae ta usiuwoma iminiti 15 evaọ amara, ma vẹ niyẹrẹ riẹ. Fikieme? Keme ma gwọlọ kuomagbe ẹzi na avọ ọva gbẹ hae ta kẹ ahwo nnọ wha “Nyaze!” Ẹhẹ, ma rẹ daoma mai kpobi re ma jọ iwhowho-uvie nọ e rẹ ta usiuwoma ẹsikpobi.
17. Eria sa-sa vẹ ma sae jọ ta usiuwoma?
17 U fo re ma rehọ uvẹ kpobi ta usiuwoma na, orọnikọ okenọ ma wọ ruọ ore ọvo ho. O ginẹ rrọ uvẹ-ọghọ re ma zizie enọ uru ame u bi kpe re a ‘nyaze te da ame uzuazọ ọvọvẹ’ evaọ okenọ ma rrọ eki, ma te bi kperẹ, ma te bi ru iruo hayo ma te bi kpohọ isukulu. O tẹ make rọnọ egọmeti ọ be whaha omai usiuwoma ota, ma rẹ gbẹ rọ areghẹ ta usiuwoma na ototọ n’uwou ruọ uwou hayo tae oke gheghe.
Gbẹ Hae Ta nọ “Nyaze”
18, 19. Ẹvẹ whọ sai ro dhesẹ inọ ibe oruiruo Ọghẹnẹ nọ whọ rrọ na who rri rie ghaghae?
18 O vrẹ ikpe udhone gbe ikpe no nọ ẹzi na avọ ọva na a be rọ ta kẹ enọ uruame u bi kpe nnọ “Nyaze.” Kọ who yo uzizie na no? O tẹ rọ ere, u fo re who zizie amọfa re.
19 Ma riẹ epanọ uzizie na u ti gbe kri te he, rekọ ma te bi zizie amọfa inọ a “Nyaze” u re dhesẹ inọ mai yọ ibe iruiruo Ọghẹnẹ. (1 Kọr. 3:6, 9) Uvẹ-ọghọ riẹ o rro kẹhẹ! Joma dhesẹ inọ ma rri uvẹ-ọghọ yena ghaghae re ma “rehọ okẹ iwẹegọ ejiro rọ kẹ Ọghẹnẹ kẹse kẹse.” (Hib. 13:15) Jọ mai enọ i wo ẹruore otọakpọ na ma kuomagbe utu ọva na gbẹ hae ta nnọ “Nyaze.” Jọ amọfa buobu a zurie ze te ‘da ame uzuazọ ọvọvẹ!’
Eme Who Wuhrẹ?
• Amono a zizie inọ a “nyaze”?
• Ẹvẹ ma sae rọ ta nọ obọ Jihova uzizie na inọ “nyaze” u noze?
• Oghẹrẹ vẹ ẹzi ọfuafo na o bi ro fi obọ họ evaọ iruo uzizie na?
• Fikieme u ro fo re ma hae daoma ta usiuwoma na ẹsikpobi?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Omaa Iyẹrẹ-iruo/Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]
(Rọkẹ onọ a ruẹrẹhọ ziezi, rri obe na)
Gbẹ Hae Ta nọ “Nyaze”
1914
Iwhowho-uvie 5,100
1918
Ahwo buobu a te rria Aparadase evaọ otọakpọ
1922
“Whowho, whowho, whowho, Ovie na gbe uvie riẹ”
1929
Okiọkotọ nọ o wo ẹrọwọ na ọ be ta nnọ “Nyaze”
1932
Orọnikọ enọ a rọ ẹzi wholo na ọvo a zizie he
1934
A zizie utu Jonadab na inọ a ta usiuwoma na
1935
A vuhu “otu obuobu” na mu
2009
Iwhowho-uvie 7,313,173