Enọ Ahwo nọ A s’Ebe

Kọ ẹme nọ ọ rrọ Izikiẹl 18:20, nọ o ta nnọ, “Ọmọ ọ rẹ sae ruẹ uye eware iyoma ọsẹ riẹ hẹ,” o wọso ẹme nọ o rrọ Ọnyano 20:5, nọ o ta nọ Jihova “ọ rẹ rehọ uye izieraha esẹ kẹ emọ rai”?

Eme na e wọso ohwohwo ho. Ọjọ ọ be ta kpahe uye nọ u re te ohwo fiki oware nọ ọyọvo o ru, rekọ ọdekọ o dhesẹ inọ iruthọ ohwo e sai kpomahọ emọ riẹ.

Eme nọ e rrọ Izikiẹl uzou avọ 18 na i dhesẹ oware nọ u re te ohwo fiki owojẹ riẹ. Owọ avọ 4 o ta nọ: “[Ohwo] nọ o ruthọ o re ti whuẹ.” Kọ ẹvẹ kpahe ohwo nọ “okiẹrẹe [nọ o] ru oware nọ ufori gbe onọ ukiete”? “Ọ rẹ te ghinẹ zọ.” (Izik. 18:5, 9) Fikiere nọ ohwo ọ tẹ kpako te epanọ ọ rẹ rọ jiroro kẹ omobọ riẹ no, eware nọ o ru a re ro “bruoziẹ” riẹ.—Izik. 18:30.

Oware nọ o via kẹ Kora ohwo Livai na u dhesẹ onana via. Evaọ etoke onya emọ Izrẹl evaọ udhude na, ọkwa-iruo nọ Kora o wo o gbẹ dae ẹro ho. Evaọ omodawọ re ọ gbaviẹ iruo ozerẹ kẹ omariẹ, Kora gbe amọfa a tẹ wọso Mosis avọ Erọn enọ Jihova o bi ro ruiruo. Fiki owojẹ uyoma nana nọ Kora avọ utu ọwọsuọ riẹ a jẹ, Jihova o te kpe ai. (Ik. 16:8-11, 31-33) Rekọ emọ Kora a kuomagbe ọwọsuọ na ha. Fikiere Ọghẹnẹ ọ kẹ rai uye fiki umuomu ọsẹ rai  hi. Omaurokpotọ rai kẹ Jihova o wha riẹ ze nọ o gbe kpe ai hi.—Ik. 26:10, 11.

Kọ ẹvẹ kpahe unuovẹvẹ nọ o rọ Ọnyano 20:5, nọ ọ rrọ abọjọ Izi Ikpe na? Wariẹ rri eme nọ e wariẹ ikere yena họ. Orẹwho Izrẹl Jihova ọ riọvọ Uzi na kugbe. Nọ emọ Izrẹl a yo eme ọvọ na no, a te kuenu ta nọ: “Onọ ỌNOWO na ọ ta kpobi ma re ruẹ.” (Ọny. 19:5-8) Ere orẹwho na soso o rọ ruọ obọdẹ usu kugbe Jihova. Fikiere, orẹwho na soso eme ọ Ọnyano 20:5 na e jọ rọ kẹ.

Nọ emọ Izrẹl a koko izi Jihova, orẹwho na u wo erere jẹ reawere eghale buobu. (Izerẹ 26:3-8) Rekọ nọ orẹwho Izrẹl u gbabọkẹ izi Jihova je mu emedhọ họ ẹgọ, Jihova ọ tẹ se ae ba ẹghale jẹ se ae ba ẹthọ; orẹwho na o tẹ ruẹ uye okpẹtu. (Ibr. 2:11-18) Uzẹme o rrọ inọ ejọ evaọ usu rai a kru ẹgbakiete rai je koko izi Ọghẹnẹ dede nọ orẹwho na o jẹ gọ emedhọ. (1 Iv. 19:14, 18) O sae jọnọ enọ i kru ẹrọwọ rai na a ruẹ uye jọ fiki iruthọ orẹwho na, rekọ Jihova o dhesẹ uyoyou-ẹwo kẹ ahwo otiọye.

Nọ emọ Izrẹl a raha izi Jihova thesiwa te epanọ erẹwho nọ e wariẹ e rai họ a jẹ rọ rehọ odẹ Ọghẹnẹ sẹ ẹkoko, Jihova ọ tẹ jiroro nọ ọ rẹ kẹ ahwo riẹ uye ẹkwoma uvẹ nọ ọ kẹ re a mu ai kpohọ igbo evaọ obọ Babilọn. Onana o jọ uye nọ u te igogo ahwo jọ gbe orẹwho na soso. (Jeri. 52:3-11, 27) Ebaibol na i dhesẹ nọ izieraha orẹwho Izrẹl e ga te epanọ i ro kpomahọ ige esa, ene, hayo jẹ tubẹ vrẹ ere dede nwane wọhọ epanọ Ọnyano 20:5 o ta na.

Ebaibol na e tẹ jẹ ta kpahe iviuwou jọ nọ ekpehre uruemu esẹgbini i kpomahọ. Ilai ozerẹ okpehru na o ru Jihova eva dha fikinọ ọ kẹ emezae riẹ nọ i “fioka ahwo ho” nọ i je gbe-ọfariẹ uvẹ re a gbẹ jọ izerẹ. (1 Sam. 2:12-16, 22-25) Fikinọ Ilai ọ kẹ emọ riẹ ọghọ vi Jihova, Jihova ọ tẹ ta nọ uviuwou Ilai o gbẹ te jọ ọkwa ozerẹ okpehru na ha, yọ onana u muhọ no umuọ ọmọ-uruọmọ avesa riẹ, Abayata vrẹ. (1 Sam. 2:29-36; 1 Iv. 2:27) Oriruo Gehazi u te je dhesẹ ehri-uzi nọ o rrọ Ọnyano 20:5 na vevẹ. Ọ rehọ ọkwa riẹ wọhọ ọgbodibo Elaesha ro ru iruo thọthọ re ọ sai wo ekwakwa-efe nọ Neaman, ọgbaẹmo Siria nọ a siwi oti riẹ, ọ wha se Elaesha vẹre. Jihova ọ rọ ẹkwoma Elaesha bru-oziẹ kpei inọ: “Oti nọ ọ jọ Neaman oma na ọ [te] ruọ owhẹ jegbe unuwou ra bẹdẹ.” (2 Iv. 5:20-27) Fikiere, eyoma nọ u no iruthọ Gehazi ze u kpomahọ emọ riẹ.

Wọhọ Ọmemama gbe Ọnọ ọ kẹ uzuazọ, Jihova o wo udu nọ ọ rẹ rọ kẹ ọrahauzi oghẹrẹ uye nọ u je rie. Iriruo obehru na i dhesẹ nọ izieraha esẹ e rẹ sai kpomahọ emọ rai. O make rọ ere na, Jihova o re ‘yo ubo enọ a bi kienyẹ,’ yọ ahwo nọ a rọ udu rai kpobi bo sei o re dhesẹ aruoriwo kẹ ae je tube fi obọ họ kẹ ae.—Job 34:28.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]

Kora avọ utu ọwọsuọ riẹ a ruẹ uye fiki owojẹ umuomu rai