Hai Wuhrẹ Ẹgba-Iroro Ra

O RẸ were oma kẹhẹ nọ ohwo o te bi rri ọgba-ẹgolo nọ o bi vre kurẹriẹ kpenẹ kpenẹ lọlọhọ avọ onaa! Ebaibol e ta udu họ Ileleikristi awọ inọ a wuhrẹ ẹgba-iroro rai wọhọ epanọ ọgba-ẹgolo o re wuhrẹ oma riẹ na.

Evaọ ileta riẹ se Ileleikristi Hibru, Pọl ukọ na o kere nọ: “Emu ọgaga ọ rọ kẹ e nọ e [rro te] no nọ, i wo areghẹ te epanọ a sae hẹriẹ uwoma no uyoma.” (Hib. 5:14) Fikieme Pọl ọ rọ ta udu họ Ileleikristi Hibru awọ inọ a re emu ọgaga hayo wuhrẹ ẹgba-iroro rai, wọhọ epanọ ọgba-ẹgolo o re wuhrẹ iriẹ oma na? Ẹvẹ ma sai ro wuhrẹ ẹgba-iroro mai?

“U Te Epanọ Wha Hẹ [rọ] Jọ Iwuhrẹ”

Nọ ọ jẹ ta ẹme kpahe Jesu wọhọ ọnọ a kẹ “ọkua ozerẹ ologbo eva ute Mẹlkizẹdẹk,” Pọl o kere nọ: “Ma wo eware nọ a rẹ ta kpahe onana nọ edhesẹ rai ọ rẹ gaga, fiki okuako iyayo rai. Keme dede nọ oke onana u te epanọ wha hẹ jọ iwuhrẹ, [o be gwọlọ nọ] ohwo jọ o ti wuhrẹ owhai kpahọ [onọ] o karo eva ẹme Ọghẹnẹ tao, ame-ivie o fo kẹ owhai o rọ nọ emu ọgaga ha.”—Hib. 5:10-12.

U muẹro inọ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ jọ nọ e jọ ahwo Ju a je ru ẹnyaharo evaọ otoriẹ rai hi, a jẹ nyaharo evaọ abọ-ẹzi hi. Wọhọ oriruo, o jọ bẹbẹ kẹ ai re a jẹ oruvẹ ọkpokpọ kpahe Uzi Mosis na gbe oyawo rehọ. (Iruẹru 15:1, 2, 27-29; Gal. 2:11-14; 6:12, 13) O jọ bẹbẹ kẹ otujọ re a si obọ no ekoko Ẹdijala ikoka koka gbe Ẹdẹ Omavoro ẹsiẹvo ẹgbukpe na. (Kọl. 2:16, 17; Hib. 9:1-14) Fikiere, Pọl ọ tẹ ta udu họ ae awọ inọ a wuhrẹ ẹgba-iroro rai re a sae hẹriẹ uwoma no uyoma, re a jẹ “rọ kpahọ o nọ o gbate,” koyehọ re a te ekpako abọ-ẹzi. (Hib. 6:1, 2) U muẹro inọ uduotahawọ riẹ na o wọ otujọ roro kpahe epanọ a jẹ rehọ ẹgba-iroro rai ru iruo, yọ o wọhọ nọ onana u fi obọ họ kẹ ai nyaharo evaọ abọ-ẹzi. Kọ ẹvẹ kpahe omai?

Wuhrẹ Ẹgba-Iroro Ra

Ẹvẹ ma sai ro wuhrẹ ẹgba-iroro mai re ma sae jọ ahwo nọ e kpako evaọ abọ-ẹzi? Ẹme Pọl na o dhesẹ nọ o gwọlọ iruo, koyehọ eroruiruo ẹgba-iroro na. Wọhọ epanọ ọgba-ẹgolo ọ rẹ jaja oma ẹsikpobi re iriẹ-oma riẹ e lọhọ nọ u re fi obọ họ kẹe rriẹ abọ gbe awọ rri oghẹrẹ kpobi nọ ọ gwọlọ na, ere u fo nọ ma re wuhrẹ ẹgba-iroro mai jẹ rehọ iẹe ru iruo rọ hẹriẹ oware uwoma no uyoma.

John Ratey, omọvo profẹsọ usiwo ẹyao-iroro evaọ Harvard Medical School ọ ta nọ: “Eroro nọ who re roro eware ẹsikpobi họ ugogo oware jọ nọ o mai woma kpaobọ nọ whọ rẹ sai ru kẹ ẹvori ra.” Gene Cohen, ọzae nọ o wuzou Center on Aging, Health and Humanities (Ogha-Uwuhrẹ Kpahe Owho, Omokpokpọ gbe Ẹruorote Ahwo) evaọ George Washington University ọ ta nọ: “Nọ ma te se ẹvori mai abọ, ifi ẹvori na nọ e rẹ wha evuẹ i ve vihọ je ru ẹvori na rovie, onọ u re ru ẹgba otoriẹ ẹvori na ga.”

Fikiere, u woma re ma hai wuhrẹ ẹgba-iroro mai, re ma ruẹse rro haro evaọ otoriẹ Ẹme Ọghẹnẹ. Ma te bi ru ere, ma te thoma vẹrẹ ziezi kẹ “oreva Ọghẹnẹ” uruo.—Rom 12:1, 2.

 Wo Isiuru kẹ “Emu Ọgaga”

Ma tẹ gwọlọ kpako evaọ abọ-ẹzi, ma rẹ nọ oma mai nọ: ‘Kọ mẹ be nyaharo evaọ otoriẹ mẹ orọ uzẹme Ebaibol na? Kọ amọfa a bi rri omẹ wọhọ ohwo nọ ọ kpako evaọ abọ-ẹzi?’ Eva e rẹ were oniọmọ re ọ kẹ ọmọ riẹ ame-ivie nọ ọ tẹ gbẹ rrọ ọmọboba. Rekọ dai roro epanọ o rẹ kẹ oni idhọvẹ te nọ ọmọ o te te ikpe bro no rekọ ọ be sae re emu ọgaga ha. Epọvo na re, eva e rẹ were omai nọ ma tẹ ruẹ nọ ohwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe o ru ẹnyaharo te omauromudhe gbe ame-ọhọ. Rekọ ẹvẹ o rẹ jọ owhẹ oma nọ ohwo na o gbe ru ẹnyaharo viere he nọ ọ họ-ame no? Oyena o gbẹ kẹ owhẹ idhọvẹ? (1 Kọr. 3:1-4) Owuhrẹ o re rẹro inọ evaọ ẹdẹjọ, ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol riẹ nọ ọ họ-ame no ọ te jọ owuhrẹ.

Re ma sae rọ ẹgba-iroro mai jiroro ziezi o gwọlọ eroro-odidi, yọ oyena o gwọlọ omodawọ mi omai. (Ol. 1:1-3) Ma kuvẹ hẹ re eware wọhọ ighe-iriwo etẹlivisiọne hayo arozaha ẹkeriotọ e rehọ iroro mai je mi omai oke nọ ma re ro roro kpahe eware nọ e mae roja. Re ma sai wuhrẹ ẹgba-iroro mai, o gwọlọ nọ ma re wo isiuru kẹ isase gbe ewuhrẹ Ebaibol na avọ ebe ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na.’ (Mat. 24:45-47) U te no ọruẹrẹfihotọ isase Ebaibol ikẹse kẹse nọ ma re wo no, u wuzou re ma ruẹrẹ oke fihọ rọkẹ Uwuhrẹ Ebaibol Uviuwou gbe ewuhrẹ odidi ọrọ iwuhrẹ Ebaibol na.

Jerónimo, ọsẹro ọnyawariẹ jọ evaọ obọ Mexico ọ ta inọ o wo ọruẹrẹfihotọ nọ o re ro se uvitha Uwou-Eroro Na kpobi nọ o tẹ nwani kpozi. Ọ tẹ jẹ ruẹrẹ oke họ nọ ọyomariẹ avọ aye riẹ a re ro ru uwuhrẹ kugbe. Jerónimo ọ ta nọ: “Mẹ avọ aye mẹ ma re se Ebaibol na kugbe kẹdẹ kẹdẹ, yọ usu ebe jọ nọ i bi fi obọ họ kẹ omai evaọ onana uruo họ ibroshọ ‘Ruẹ Otọ Uwoma Na.’” Oleleikristi jọ nọ a re se Ronald ọ ta inọ o re se oria isase Ebaibol ẹkpoka nọ a ruẹrẹhọ kẹ uwuhrẹ ukoko na ẹsikpobi. O te je wo eruẹrẹfihotọ uwuhrẹ omobọ-ohwo efa nọ ọ rẹ raha oke fihọ ziezi. Ronald ọ ta nọ: “Mẹ be hae reawere uwuhrẹ na te epanọ me re ro rẹro riẹ ẹsikpobi.”

Kọ ẹvẹ kpahe omai? Kọ ma be raha oke ziezi kẹ uwuhrẹ Ebaibol gbe eroro didi kpahe Ẹme Ọghẹnẹ? Kọ ma be hae rọ ẹgba-iroro mai ru iruo ẹsikpobi rọ jiroro nọ e rọwokugbe ehri-izi Ebaibol? (Itẹ 2:1-7) Ajọ o jọ utee mai re ma te ekpako abọ-ẹzi, enọ i re wo eriariẹ gbe areghẹ ẹkwoma ẹgba-iroro rai nọ a re ro ru iruo rọ hẹriẹ uwoma no uyoma!

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]

Ma re wuhrẹ ẹgba-iroro mai ẹkwoma eroruiruo riẹ