Whai Eyae, Eme U Ro Fo Re wha Roma Kpotọ Kẹ Ezae?
Whai Eyae, Eme U Ro Fo Re wha Roma Kpotọ Kẹ Ezae?
“Ọzae ọye o wo uzou aye riẹ.”—1 KỌR. 11:3.
1, 2. (a) Eme Pọl ukọ na o kere kpahe ọruẹrẹfihotọ Jihova kẹ udu-esuo gbe oma nọ a re ro kpotọ? (b) Didi enọ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?
JIHOVA họ ọnọ ọ ruẹrẹ oghẹrẹ nọ eware e rẹ jọ họ, onọ Pọl ukọ na ọ fodẹ okenọ o kere nọ “Kristi họ ọ nọ o wo uzou [ọzae] kpobi” gbe nnọ “Ọghẹnẹ kọ ọye o wo uzou Kristi.” (1 Kọr. 11:3) Uzoẹme nọ o vrẹ na o ta inọ o jẹ were Jesu re ọ roma kpotọ kẹ Ọnọ o Wuzou riẹ, Jihova Ọghẹnẹ, gbe nnọ Kristi họ ọnọ o wuzou ezae Ileleikristi. Kristi ọ rehọ ẹwo gbe ororokẹ yeri kugbe ahwo. Oghẹrẹ utioye ezae nọ e rrọ ukoko na a re yeri kugbe amọfa, maero kọ eyae rai.
2 Kọ ẹvẹ kpahe eyae na? Ono o wuzou rai? Pọl o kere nọ: “Ọzae ọye o wo uzou aye riẹ.” Ẹvẹ eyae a re rri ẹme Ebaibol nana? Kọ aye ọ rẹ roma kpotọ kẹ ọzae riẹ o tẹ make rọnọ ọzae na ọ rrọ ukoko ho? Kọ oma nọ aye o re ro kpotọ kẹ ọzae na u dhesẹ inọ o re ruru unu riẹ evaọ orọo na, inọ o wo udu nọ ọ rẹ rọ jẹ uvumọ iroro ze he? Uruemu vẹ aye o re dhesẹ nọ a jẹ sai jiri ei?
‘Mẹ rẹ Ma Ofiobọhọ rọ Kẹe’
3, 4. Fikieme ọruẹrẹfihotọ uzou-uwo evaọ orọo o rẹ rọ wha erere ze?
3 Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ fodẹ ohwo nọ o re wuzou evaọ uviuwou. Okenọ Jihova Ọghẹnẹ ọ ma Adamu no, ọ tẹ ta nọ: “Uwoma re ohwo na ọvo ọ jọ họ. Mẹ rẹ ma ofiobọhọ nọ o fo rie kẹ e.” Nọ Ọghẹnẹ ọ ma Ivi no, eva e were Adamu inọ o wo ofiobọhọ no te epanọ ọ rọ ta nọ: “Ọnana họ onwa enwa mẹ, gbe uwou uwou-oma mẹ.” (Emu. 2:18-24) Adamu avọ Ivi a gbẹ raha uzi hi, a wo uvẹ-ọghọ nọ a hae rọ jọ ọsẹ gbe oni ahwo-akpọ nọ a rrọ gbagba, enọ e hae rọ evawere rria bẹdẹ bẹdẹ evaọ aparadase.
4 Fiki aghẹmeeyo ọsẹgboni ọsosuọ mai, a te ku uzuazọ ogbagba nọ a jẹ reawere riẹ evaọ ọgbọ Idẹn fiẹ. (Se Ahwo Rom 5:12.) Rekọ Ọghẹnẹ o gbe rri ọzae na wọhọ ọnọ o wuzou aye na. A te lele ọruẹrẹfihotọ nana ziezi, o rẹ wha erere gbe evawere ze evaọ orọo. Evawere i re noi ze wọhọ epanọ o jọ kẹ Jesu nọ ọ jẹ roma kpotọ kẹ Jihova, Ọnọ o Wuzou riẹ na. Taure Jesu ọ tẹ te ziọ otọakpọ, ọ jẹ “ghọghọ eva aro [Jihova] kẹse kẹse.” (Itẹ 8:30) Fiki sebaẹgba, ezae a gbẹ be wọ owha-iruo rai gbagba ha wọhọ enọ i wuzou, yọ eyae a gbẹ be roma kpotọ gbagba gbe he. Rekọ nọ ezae gbe eyae a tẹ be daoma rai kpobi, ọruẹrẹfihotọ nana o rẹ lẹliẹ ai wo edẹro evaọ orọo rai.
5. Fikieme ọzae avọ aye a je se ohrẹ nọ o rrọ Ahwo Rom 12:10 na gboja?
5 Oware jọ nọ u re fi obọ họ gaga kẹ orọo kparobọ họ nọ ọzae avọ aye a te fi ohrẹ nana họ iruo: ‘Whai ohwo ọ rehọ uyoyou oniọvo you ohwo, whai ohwo ọ kẹ ohwo adhẹẹ.’ (Rom 12:10) Ofariẹ, ọzae avọ aye na a rẹ daoma “rọ eva elọlọhọ lele ohwo ohwo yeri, ohwo ọ rọ vrẹ ohwo.”—Ẹf. 4:32.
Nọ Ọrivẹ-Orọo na Ọ Gbẹ Rrọ Ukoko Ho
6, 7. Eme o rẹ sae via otẹrọnọ aye nọ ọ rrọ ukoko na ọ be roma kpotọ kẹ ọzae riẹ nọ ọ be gọ Jihova ha?
6 Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ọrivẹ-orọo ra ọ be gọ Jihova ha? Ẹsibuobu, ọzae na họ ọnọ ọ rẹ jọ ukoko ho. Kọ ẹvẹ aye na o re rri ọzae yena? Ebaibol e kuyo nọ: “Whai eyae na, wha rọ oma kpotọ kẹ ezae rai, re otẹrọnọ ejọ e kezọ ẹme na ha, a vẹ te rọ fiki uruemu eyae rai ze edhere na, omake rọnọ a yo ẹme na ha, okenọ a ruẹ uruemu rai fuafo avọ adhẹ.”—1 Pita 3:1, 2.
7 Ebaibol e ta kẹ aye inọ ọ roma kpotọ kẹ ọzae riẹ nọ ọ be gọ Jihova ha. Uruemu ezi riẹ o rẹ sae wọ ọzae na roro kpahe oware nọ o lẹliẹ aye na wo emamọ uruemu. Fiki onana, ọzae na ọ rẹ sae kiẹ egagọ aye riẹ na riwi, uwhremu na o ve ti kurẹriẹ.
8, 9. Eme aye nọ ọ rrọ Oleleikristi o re ru otẹrọnọ uruemu ezi riẹ o be lẹliẹ ọzae riẹ nọ ọ rrọ ukoko ho nwene he?
8 Kọ ẹvẹ otẹrọnọ uruemu ezi aye na o be lẹliẹ ọzae na nwene he? Ikereakere na e tuduhọ aye nọ ọ rrọ ukoko awọ re o dhesẹ uruemu ezi ẹsikpobi, o tẹ make bẹ. Wọhọ oriruo, ma jọ 1 Ahwo Kọrint 13:4 se nọ: “Uyoyou u re wo odiri krẹkri.” U re woma re aye nọ ọ rrọ Oleleikristi ọ rehọ “udhedhẹ kpobi gbe omurokpotọ, gbe uye oruẹ krẹkri” avọ uyoyou ro thihakọ. (Ẹf. 4:2) Avọ obufihọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ, o lọhọ re ohwo o dhesẹ uruemu ezi makọ evaọ otọ uyero obẹbẹ.
9 Pọl o kere nọ: “Mẹ rẹ sai ru eware kpobi eva ọnọ ọbe kẹ omẹ eri.” (Fil. 4:13) Ẹzi Ọghẹnẹ o re fi obọ họ kẹ ọzae hayo aye nọ ọ rrọ Oleleikristi ru oware nọ ọ sae rọ ẹgba obọ riẹ ru hu. Wọhọ oriruo, oma o rẹ sae wọ ohwo ru ọrivẹ-orọo riẹ kele otẹrọnọ ọdekọ o bi ru ei gaga. Rekọ Ebaibol e ta kẹ Ileleikristi kpobi nọ: “Wha rehọ eyoma hwosa eyoma kẹ ohwo ọvo ho, . . . keme a kere nọ, ‘Orukele na ọmẹ, me re ru kele, ere Ọnowo ọ tare.’” (Rom 12:17-19) Epọvo na re, 1 Ahwo Tẹsalonika 5:15 o hrẹ omai nọ: “Wha fiẹrohọ re a jọ udevie rai siọ eyoma ba erofi ifo eyoma, rekọ kẹse kẹse hae guọlọ ru ewoma kẹ ohwohwo jegbe ahwo kpobi.” Avọ obufihọ ẹzi ọfuafo Jihova, ma rẹ sai ru oware nọ ma hae sae rehọ ẹgba obọ mai ru hu. Fikiere u fo re ma hae lẹ se Ọghẹnẹ re ọ rọ ẹzi ọfuafo riẹ fi obọ họ kẹ omai.
10. Eme Jesu o ru kpahe eware iyoma nọ amọfa a ru rie?
10 Jesu o fi emamọ oriruo họ otọ evaọ oghẹrẹ nọ o yeri kugbe enọ i je ru ei yoyoma. Obe 1 Pita 2:23 o ta nọ: “Okenọ a jẹ poviẹ e, ọ rẹriẹ unu poviẹ ifo ho; nọ ọ jẹ ruẹ uye, o hrou oma ha; rekọ o fi oma riẹ họ-otọ kẹ ọnọ o re bruoziẹ kiete.” A tuduhọ omai awọ re ma lele emamọ oriruo riẹ. Whọ kuvẹ hẹ re uruemu uyoma amọfa u ru eva dha owhẹ. A tuduhọ Ileleikristi kpobi awọ inọ: “Wha wo ohrọ avọ udu udhedhẹ. Wha rọ uyoma fi-ifo uyoma ha, hayo ofu fi-ifo ofu hu.”—1 Pita 3:8, 9.
Kọ Eyae E rẹ Fare Unu Rai?
11. Uvẹ-ọghọ ulogbo vẹ eyae jọ a wo?
11 Kọ omaurokpotọ kẹ ọzae u dhesẹ inọ aye o re ruru unu riẹ evaọ orọo na, inọ ọ rẹ jẹ uvumọ iroro ze he? Vievie. Jihova ọ kẹ eyae gbe ezae uvẹ-ọghọ sa-sa. Dai roro kpahe uvẹ-ọghọ ulogbo nọ ahwo 144,000 a wo nọ a ti ro lele Kristi su wọhọ ivie gbe izerẹ evaọ obọ odhiwu. Eyae e rrọ usu rai re. (Gal. 3:26-29) O rrọ vevẹ inọ Jihova ọ kẹ eyae na ọkwa ologbo evaọ ọruẹrẹfihotọ riẹ.
12, 13. Kẹ oriruo jọ ro dhesẹ inọ eyae e ruẹaro.
12 Wọhọ oriruo, evaọ oke emọ Izrẹl, eyae jọ e jẹ ruẹaro. Joẹl 2:28, 29 o ta nọ: “Me re ti ku ẹzi mẹ ku ehru iwo kpobi; nọ emezae avọ emetẹ rai e jẹte ruẹaro. . . . Ere me re ti ku ẹzi mẹ ku ehru idibo emezae avọ e rọ emetẹ, eva edẹ eyena.”
13 Ilele Jesu 120 nọ i kokohọ uwou-ehru evaọ Jerusalẹm evaọ ẹdẹ Pẹntikọst 33 C.E. na, eyae e jọ usu rai re. Ọghẹnẹ o ku ẹzi riẹ ku aikpobi. Pita ọ wariẹ eme ọ Joẹl ọruẹaro na ọ tẹ ta inọ eme na i kie kpahe ezae gbe eyae nọ e jọ etẹe na. Pita ọ ta nọ: “Onana họ o nọ Joẹl ọruẹaro na ọ tae: ‘Ọghẹnẹ ọ ta nọ, Orẹtejọ eva edẹ urere, me re ti ku Ẹzi mẹ ku ehru iwo kpobi, nọ emezae te emetẹ rai a jẹ te ruẹaro . . . me re ti ku Ẹzi mẹ ku ehru idibo emezae avọ erọ emetẹ rai evaọ edẹ eyena, a vẹ te ruẹaro.’”—Iruẹru 2:16-18.
14. Abọ vẹ eyae a wo evaọ ẹwhaharo Egagọ-Ileleikristi evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ?
14 Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, eyae i fi obọ họ gaga evaọ ẹwhaharo Egagọ-Ileleikristi. A ta usiuwoma kpahe Uvie Ọghẹnẹ jẹ rehọ idhere sa-sa fi obọ họ re iruo usiuwoma ota na e sae nyaharo. (Luk 8:1-3) Wọhọ oriruo, Pọl ukọ na o se Fibi ọgbodibo nọ ọ jọ ukoko “obọ Kenkria.” Yọ okenọ o je vi uyere se ibe iruiruo riẹ, Pọl ọ fodẹ eyae ẹrọwọ buobu, ejọ rai họ “Trifina gbe Trifosa, iruiruo eva Ọnowo na.” O te je dhesẹ Pẹsis wọhọ “oyoyou mẹ, nọ o ru iruo gaga eva Ọnowo na.”—Rom 16:1, 12.
15. Abọ vẹ eyae a wo evaọ ẹwhaharo Egagọ-Ileleikristi evaọ oke mai na?
15 Evaọ oke mai na, usu ahwo nọ a bu vi ima ihrẹ nọ e be jọ akpọ na soso ta usiuwoma Uvie Ọghẹnẹ na, eyae e mai bu, yọ a rrọ unuikpe sa-sa. (Mat. 24:14) Ibuobu rai a rrọ ekobaro, imishọnare, gbe ahwo uviuwou Ebẹtẹle. Devidi ọso-ilezi na ọ so nọ: ‘ỌNOWO ọ jẹ uzi na; eyae nọ e be wha emamọ usi na a re buobu.’ (Ol. 68:11) Eme yena i gine ru gba no nẹnẹ. Jihova o rri usiuwoma nọ eyae na a be ta gbe ẹjiroro riẹ nọ a bi ru gba ghaghae. O rrọ vevẹ inọ, fikinọ Jihova ọ ta inọ eyae Ileleikristi a rẹ roma kpotọ kẹ ezae na orọnikọ u dhesẹ inọ a rẹ fare unu rai hi.
Eyae Ivẹ nọ E Fare Unu Hu
16, 17. Ẹvẹ oriruo Sera o ro dhesẹ inọ eyae a rẹ ta oware nọ o rrọ eva rai evaọ orọo rai?
16 Otẹrọnọ Jihova ọ kẹ eyae na uvẹ-ọghọ buobu, kọ u gbe fo re ezae a jiroro kugbe eyae rai re a te ru okpoware jọ? Oye họ oware nọ u fo eruo. Ikereakere na e fodẹ iriruo buobu nọ eyae e jọ rehọ udu obọrai ta ẹme hayo ru oware jọ. Rehọ iriruo ivẹ jọ.
17 Sera ọ jẹ hae ta kẹ Abraham re o le aye avivẹ riẹ gbe ọmọ nọ o yẹ no uwou fiki orivo rai. Ẹme na ọ jẹ “dha Abraham eva thesiwa,” rekọ o dha Ọghẹnẹ eva ha. Jihova ọ ta kẹ Abraham nọ: ‘Eva e dha owhẹ hẹ fiki ẹme nọ Sera ọ ta kpahe ọmọzae na gbe aye-ọrigbo ra na. Epanọ Sera ọ ta kẹ owhẹ kpobi, ru ere.’ (Emu. 21:8-12) Abraham o yoẹme Jihova, ọ gaviezọ kẹ Sera, o te ru epanọ Sera ọ ta.
18. Didi oware Abigẹle ọ rehọ iroro eva riẹ ru?
18 Je roro kpahe Abigẹle, aye Nebale. Okenọ Devidi ọ jẹ dhẹ fiki Sọl Ovie na, a wohọ oria jọ nọ o kẹle oria nọ igodẹ Nebale e jọ. Devidi avọ ahwo riẹ a kaobọ te ekwakwa ibuobu nọ Nebale o wo ho, ukpoye kọ a rẹrote ai. Rekọ Nebale yọ “ohwo ogheghẹ avọ ekpehre uruemu,” “ọ tẹ vare ku” ahwo Devidi. Nebale ọ jọ ohwo “ogegede,” yọ “ugheghẹ ovo o riẹ oma.” Nọ ahwo Devidi a yare eware jọ mi Nebale, ọ tẹ se. Eme Abigẹle o ru nọ o yo oware nọ o via? Ababọ ọzae riẹ nọ ọ ta kẹ, Abigẹle “o te ru ọwhọwhọ ọ jẹ rehọ ikulu ebrẹdi udhukpe gbe ewhala idi ivẹ gbe igodẹ isoi nọ a va no, gbe ewawọ isoi ibi-ire nọ a rẹ ria nọ eya no, gbe ewhale itiowo nọ, i te udhe-usoi, gbe ikulu echecha udhe-ukpe” ro se Devidi avọ ahwo riẹ. Kọ Abigẹle ọ riẹ ru? Ebaibol e ta nọ: “ỌNOWO na ọ tẹ tehe Nebale kpe” fiki uruemu uyoma nọ o dhesẹ kẹ Devidi. Rekọ Ọghẹnẹ o kpe Abigẹle he yọ ọ whọku ei gbe he fikinọ ọ rọ emuore gbe udi kẹ Devidi avọ ahwo riẹ. Oware ezi Abigẹle o ru na. Uwhremu na Devidi ọ tẹ rehọ Abigẹle.—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.
‘Aye nọ A re Jiri’
19, 20. Eme aye o re ru nọ a je jiri ei?
19 Ikereakere na e ta ẹme ezi kpahe eyae nọ i wo ozodhẹ Jihova. Obe Itẹ u jiri “aye owoma,” inọ: “Ọ ghare vi ibi-iviee. Ọzae riẹ o re fievahọ iẹ, o ve wo erere buobu. Eva edẹ uzuazọ riẹ kpobi o re ru ewoma kẹ e, orọnọ eyoma ha.” Ofariẹ, “ọ rẹ ta ẹme avọ areghẹ, uwuhrẹ uwowou o vọ riẹ unu. Ọ rẹ rehọ ẹro te ekru riẹ ziezi, o re wou eho ho. Emọ riẹ i tovrẹ a ve se i Ọnowoghale, ọzae riẹ o re jiri iei re.”—Itẹ 31:10-12, 26-28.
20 Eme aye o re ru nọ a je jiri ei? Itẹ 31:30 o ta nọ: “Ohawha u wo eviẹhọ, eru oware ufofe, rekọ aye nọ ọ rẹ dhozọ ỌNOWO a re jiri ie.” Usu eware nọ aye o re ru ro dhesẹ inọ o wo ozodhẹ Jihova họ ọ tẹ be roma kpotọ kẹ ọzae riẹ. “Kristi họ ọ nọ o wo uzou [ọzae] kpobi” wọhọ epanọ ọzae “o wo uzou aye riẹ, Ọghẹnẹ kọ ọye o wo uzou Kristi.”—1 Kọr. 11:3.
Yere Ọghẹnẹ Fiki Okẹ Riẹ
21, 22. (a) Eme o rẹ lẹliẹ Ileleikristi nọ e rọo no yere Ọghẹnẹ? (b) Fikieme ma rẹ rọ roma kpotọ kẹ ọruẹrẹfihotọ uzou-uwo nọ Jihova o fihọ? (Rri ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 17.)
21 Ezae avọ eyae Ileleikristi nọ e rrọ orọo a wo ẹjiroro buobu nọ a re ro yere Ọghẹnẹ. A rẹ sae rọ evawere ru iruo kugbe wọhọ ezae avọ eyae nọ e rrọ orọo. A rẹ mai yere Ọghẹnẹ kẹ orọo rai keme o kẹ rai uvẹ nọ a rẹ rọ gọ Jihova kugbe. (Rut 1:9; Mae. 6:8) Jihova, ọnọ ọ to orọo họ, ọ riẹ oware nọ o gwọlọ re evawere e sae jọ orọo. Jọ wha ru oware nọ Jihova ọ gwọlọ ẹsikpobi, ‘evawere ỌNOWO na o vẹ te jọ ogaga rai,’ makọ evaọ akpọ idabolo nana.—Neh. 8:10.
22 Ọzae Oleleikristi nọ o you aye riẹ wọhọ epanọ o you omobọ riẹ o re tete iei. Aye riẹ ọ te ginẹ jọ uvi aye keme ọ te tha ọzae riẹ uke jẹ rọ adhẹẹ odidi kẹe. Maero, emamọ orọo rai o rẹ wha orro se Jihova Ọghẹnẹ mai.
Kọ Whọ Kareghẹhọ?
• Ọruẹrẹfihotọ vẹ Jihova o ru kpahe udu-esuo gbe oma nọ a re ro kpotọ?
• Fikieme enọ e rọo no a jẹ rọ ọghọ kẹ ohwohwo?
• Ẹvẹ aye nọ ọ rrọ ukoko na o re rri ọzae riẹ nọ ọ be gọ Jihova ha?
• Fikieme u ro fo re ezae a jiroro kugbe eyae rai re a te ru okpoware jọ?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Fikieme Ma jẹ Rọ Adhẹẹ Kẹ Udu-Esuo?
Jihova ọ ruẹrẹ udu-esuo họ kẹ ijẹle gbe ahwo-akpọ. O ru onana re eware e ruẹse nya kpatiẹ. Onana o kẹ rai uvẹ re a rọ udu obọ rai salọ onọ a gwọlọ ru re a jẹ kẹ Ọghẹnẹ orro ẹkwoma okugbe nọ a rẹ rọ gọe.—Ol. 133:1.
Ileleikristi nọ a wholo na kpobi a jẹ udu-esuo Jesu Kristi rehọ. (Ẹf. 1:22, 23) Fikinọ ọ jẹ udu-esuo Jihova rehọ, “ọmọ na ọ rẹ te jọ otọ . . . ọnọ ọ rehọ eware kpobi họ otọ-awọ riẹ, re Ọghẹnẹ ọ te jọ eva eware kpobi rọ kẹ kohwo kohwo.” (1 Kọr. 15:27, 28) Fikiere o roja gaga re enọ e rehọ oma mudhe kẹ Ọghẹnẹ no a roma kpotọ kẹ ọruẹrẹfihotọ uzou-uwo nọ o rrọ ukoko na gbe uviuwou na. (1 Kọr. 11:3; Hib. 13:17) Ere oruo o te lẹliẹ omai wo ọjẹrehọ gbe eghale Jihova.—Aiz. 48:17.
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 13]
Olẹ o rẹ sai fi obọ họ kẹ aye Oleleikristi dhesẹ uvi uruemu
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]
Jihova o rri oma nọ eyae na a be dawo rọ wha iruo Uvie na haro ghaghae