Okugbe A Re Ro Vuhu Uvi Eg’ọghẹnẹ
Okugbe A Re Ro Vuhu Uvi Eg’ọghẹnẹ
“Me re ti koko ai kpobi họ wọhọ igodẹ nọ e rọ uthuru ọvo.”—MAE. 2:12.
1. Ẹvẹ emama i ro dhesẹ areghẹ Ọghẹnẹ via?
ỌSO-ILEZI jọ ọ ta nọ: “O ỌNOWO, ẹvẹ iruo ra i gbunu te! Areghẹ who ro ru ai kpobi, akpọ na ọ vọ avọ emama ra.” (Ol. 104:24) Areghẹ Ọghẹnẹ o dhesẹ oma via evaọ oghoghẹrẹ ekakọ, emera, erao, gbe eware efa sa-sa nọ Jihova ọ ma fihọ akpọ igbunu nana. Ere ekwakwa sa-sa nọ e rrọ oma ra na e rrọ; aikpobi i bi ru iruo kugbe re whọ sai wo omakpokpọ.
2. Wọhọ epanọ uwoho nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 13 na u dhesẹ, fikieme okugbe nọ ọ jọ udevie Ileleikristi o sai ro gbe omai unu?
2 Jihova ọ ma ahwo-akpọ re a yeri kugbe ohwohwo. Ahwo-akpọ a wo ọvuọ oghoghẹrẹ ovao, uruemu gbe onaa rai. Ofariẹ, ọ tẹ jẹ ma imava ọsosuọ na avọ ekwakwa-aghae nọ i re fi obọ họ kẹ ae rria kugbe ziezi. (Emu. 1:27; 2:18) Rekọ enẹna ahwo-akpọ buobu a hẹriẹ oma no Ọghẹnẹ no, oyejabọ nọ aikpobi a gbe wo okugbe he na. (1 Jọn 5:19) Fikiere, nọ who te roro kpahe oghẹrẹ ahwo nọ e jọ ukoko Ileleikristi orọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na, te erigbo gbe eyae Griki nọ e viodẹ gbe ezae Ju nọ e riẹ obe gbe enọ e jẹ gọ edhọ vẹre, o rrọ oware igbunu gaga inọ okugbe ọ jọ udevie rai.—Iruẹru 13:1; 17:4; 1 Tẹs. 1:9; 1 Tim. 6:1.
3. Oghẹrẹ vẹ Ebaibol i dhesẹ okugbe nọ ọ rrọ udevie Ileleikristi, kọ eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?
3 Egagọ uzẹme u bi fi obọ họ kẹ ahwo rria avọ okugbe wọhọ epanọ abọ sa-sa ọrọ ugboma mai e rrọ na. (Se 1 Ahwo Kọrint 12:12, 13.) Eware jọ nọ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana họ: Oghẹrẹ vẹ egagọ uzẹme u bi ro ku ahwo gbe? Fikieme o rọ rrọ nnọ Jihova ọvo họ ọnọ ọ rẹ sai fi okugbe họ udevie ima ahwo buobu nọ i no erẹwho kpobi ze? Eware vẹ e rẹ sae za okugbe dhe nọ Jihova o bi fi obọ họ kẹ omai fi kparobọ? Kpahe okugbe, ohẹriẹ vẹ o rrọ udevie Egagọ-Ileleikristi gbe Kristẹndọm?
Oghẹrẹ vẹ Egagọ Uzẹme U bi ro Ku Ahwo Gbe?
4. Oghẹrẹ vẹ egagọ uzẹme u bi ro ku ahwo gbe?
4 Ahwo nọ e rrọ egagọ uzẹme a vuhumu inọ fikinọ Jihova họ ọnọ ọ ma eware kpobi, ọye họ Osu ehrugbakpọ. (Evia. 4:11) Fikiere, dede nọ uvi Ileleikristi a be rria eria sa-sa gbe otọ iyero sa-sa, aikpobi a rrọ otọ izi Ọghẹnẹ je bi ru lele ehri-uzi Ebaibol evona. Uvi Ileleikristi kpobi a bi se Jihova “Ọsẹ.” (Aiz. 64:8; Mat. 6:9) Fikiere aikpobi yọ inievo abọ-ẹzi nọ a be reawere obọdẹ okugbe nọ ọso-ilezi na ọ ta kpahe, inọ: “Ẹvẹ uwoma je fo te re inievo i wo ọriakugbe ọvo!”—Ol. 133:1.
5. Okwakwa-aghae vẹ o be zọhọ fihọ okugbe nọ ọ rrọ udevie uvi Ileleikristi?
5 Dede nọ uvi Ileleikristi a gba ha, a be rọ okugbe gọ Ọghẹnẹ keme a wuhrẹ epanọ a re ro you ohwohwo no. Jihova o wuhrẹ i rai uyoyou oghẹrẹ nọ uvumọ ohwo ọ rẹ sai wuhrẹ ai hi. (Se 1 Jọn 4:7, 8.) Ebaibol e ta nọ: “Wha whẹ ọrẹri gbe eyowo họ oma, eva ehrọ, ọriẹruo, iroro idhedhẹ iwo, oma-urokpotọ, odiri, whai ohwo o thi-akọ kẹ ohwo, re ohwo jọ o te wo eguago kpahe ọrivẹ riẹ, jọ ọrọ vrẹe; wọhọ epanọ Ọnowo na ọ rọ vrẹ owhai na ere wha rẹ rọ vrẹ re. Rekọ onọ omae ro vi enana kpobi, wha whẹ uyoyou họ oma, onọ orọ ọwhẹgbe eware kpobi.” (Kọl. 3:12-14) Uyoyou nọ o rrọ ọwhẹgbe eware kpobi na, yọ okwakwa-aghae nọ a re ro vuhu uvi Ileleikristi. Kọ who gbe vuhumu no inọ okugbe ọ ginẹ rrọ udevie uvi Ileleikristi?—Jọn 13:35.
6. Oghẹrẹ vẹ ẹruore Uvie na o bi ro fi obọ họ kẹ omai reawere okugbe?
6 Uvi Ileleikristi a te je wo okugbe fikinọ a fievahọ inọ Uvie Ọghẹnẹ họ uvi ẹruore nọ ahwo-akpọ a wo. A riẹ nọ kẹle na, Uvie Ọghẹnẹ u ti nwene isuẹsu ahwo-akpọ, o vẹ te wha uvi udhedhẹ nọ o rẹ tọ se ahwo-akpọ. (Aiz. 11:4-9; Dan. 2:44) Fikiere, Ileleikristi a bi ru lele ẹme nọ Jesu ọ ta kpahe ilele riẹ, inọ: “A rọ e rọ akpọ na ha, wọhọ epanọ mẹ rọ ọ rọ akpọ na ha.” (Jọn 17:16) Uvi Ileleikristi a w’obọ kugbe ozighi nọ ọ da akpọ fia na ha; fikiere makọ evaọ oke ẹmo yọ a rrọ okugbe.
Ehri nọ Ọkpọvio Mai O bi no Ze
7, 8. Edhere vẹ ithubro nọ i no Ebaibol ze e be rọ zọhọ fihọ okugbe mai?
7 Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a wo okugbe keme obọ Ugboma Esuo na iwuhrẹ rai kpobi i je no ze. A vuhumu inọ Jesu ọ be kpọ ukoko na ẹkwoma ikọ na gbe ekpako na nọ e jọ obọ Jerusalẹm, koyehọ Ugboma Esuo na. Ẹme Ọghẹnẹ ezae nana nọ e roma kẹ na a jẹ hae rọ jẹ iroro, esẹro enyawariẹ a vẹ wha ithubro na se ikoko nọ e rrọ ekwotọ sa-sa na. Ebaibol e ta kpahe esẹro yena jọ inọ: “Epanọ a be rọ nya ikpewho na [wariẹ] na, a tẹ kẹ ae izi nọ a re koko enọ ikọ gbe ekpako nọ e rọ obọ Jerusalẹm a fihọ.”—Iruẹru 15:6, 19-22; 16:4.
8 Epọvo na nẹnẹ, Ugboma Esuo, onọ Ileleikristi jọ nọ a rọ ẹzi wholo na i ru via họ enọ e be zọhọ fihọ okugbe nọ ọ rrọ ukoko akpọ-soso na. Ugboma Esuo na u bi kere ebe nọ e be bọ omai ga evaọ abọ-ẹzi evaọ evẹrẹ sa-sa. Ebaibol a be rehọ emu abọ-ẹzi nana no ze. Fikiere, obọ Jihova eware nọ a bi wuhrẹ i no ze orọnikọ obọ ahwo-akpọ họ.—Aiz. 54:13.
9. Ẹvẹ iruo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai na o be rọ zọhọ fihọ okugbe mai?
9 Amọfa nọ a be wha okugbe haro họ ekpako ukoko ẹkwoma iruo usiuwoma ota nọ a be kobaro riẹ. Usu enọ i bi ru iruo kugbe evaọ egagọ Ọghẹnẹ o ga vi orọ amọfa nọ e rrọ akpọ na. Orọnikọ a rehọ ukoko Ileleikristi mu re o jọ wọhọ imitini nọ ahwo-akpọ a be hae jọ na ha, rekọ re a jọ etẹe gọ Jihova, ta usiuwoma na, ru ilele, jẹ bọ ukoko na ga. (Rom 1:11, 12; 1 Tẹs. 5:11; Hib. 10:24, 25) Fikiere, Pọl ukọ na ọ tẹ ta nọ: “Wha dikihẹ ga eva ẹzi ọvo, avọ iroro evo nọ a re ro kuomagbe họre kẹ orọwọ usiuwoma na.”—Fil. 1:27.
10. Idhere jọ vẹ mai ahwo Ọghẹnẹ ma ro wo okugbe?
10 Fikiere, mai idibo Jihova ma wo okugbe keme ma jẹ esuo Jihova rehọ, ma you inievo mai, ma fi ẹruore mai họ Uvie Ọghẹnẹ, jẹ be roma kpotọ kẹ enọ Ọghẹnẹ o ro mu re a kobaro evaọ iruo na. Jihova o bi fi obọ họ kẹ omai whaha iruemu nọ e rẹ sae raha okugbe nọ ọ rrọ udevie mai.—Rom 12:2.
Epanọ Ma Sae rọ Whaha Omorro gbe Ihri-Eriọ
11. Fikieme omorro o rẹ rọ hẹriẹ ahwo, kọ ẹvẹ Jihova o bi ro fi obọ họ kẹ omai whaha omorro?
11 Omorro o rẹ hẹriẹ ahwo. Ohwo nọ o wo omorro o re rri oma riẹ kpehru vi amọfa, yọ omoya o rẹ were iẹe. Rekọ onana o rẹ raha okugbe; o rẹ lẹliẹ enọ i bi yo eme omoya hayo eha-ise riẹ na riẹe ihri. Jemis olele na ọ ta vevẹ inọ: “Eha-ise i tieye na kpobi yọ uzioraha.” (Jem. 4:16) Re a ru amọfa wọhọ nọ a fioka ha yọ uruemu nọ o kare uyoyou. Omaurokpotọ nọ Jihova o bi ro yeri kugbe ahwo-akpọ nọ a gba ha yọ uvi oriruo kẹ omai. Devidi ọ ta nọ: “Obọufihọ ra u ru omẹ ro.” (2 Sam. 22:36) Ebaibol i wuhrẹ omai epanọ u fo nọ ma re roro re ma rọ ere whaha omorro. Pọl ọ rọ ẹgba ẹzi ọfuafo na nọ inọ: “Ono ọ ruẹ ẹhẹriẹ nọ ọ rọ owhai oma? Eme wha wo nọ orọ oware nọ wha mi hi? Otẹrọnọ wha mi ei, eme wha jẹ be ya oma wọhọ ẹsenọ o rọ okẹ hẹ?”—1 Kọr. 4:7.
12, 13. (a) Fikieme o rọ rrọ lọlọhọ re ma re-ihri? (b) Eme o re noi ze nọ ma te bi rri amọfa wọhọ epanọ Jihova o rri rai?
12 Ihri-eriọ yọ uruemu ofa nọ o rẹ raha okugbe. Fiki sebaẹgba nọ ma reuku riẹ, mai kpobi ma rẹ sae re-ihri ẹsejọ, yọ makọ enọ i kurẹriẹ kri no a rẹ sae re amọfa ihri ẹsejọ fiki uyero, ekwakwa, ekwa-iruo, hayo onaa rai. (Tait. 3:3) Wọhọ oriruo, oniọvo-ọmọzae nọ o wo aye gbe emọ ọ rẹ sae re ọkobaro jọ ihri fiki ọkwa-iruo nọ o wo, yọ ẹsejọhọ ọkobaro na ọ be dina re oniọvo nọ o wo emọ na ihri. Ẹvẹ ma rẹ sae rọ whaha ihri-eriọ itieye na re e siọ okugbe mai ba ẹraha?
13 Re ma sae whaha ihri-eriọ, kareghẹhọ inọ Ebaibol e rehọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na dhesẹ abọ sa-sa ọrọ ugboma na. (Se 1 Ahwo Kọrint 12:14-18.) Wọhọ oriruo, nọ o rọnọ a rẹ ruẹ ibiaro ra rekiyọ a rẹ ruẹ ubiudu ra ha na, kọ ivẹ na e gbẹ rrọ ghaghae k’owhẹ? Epọvo na re, Jihova o rri inievo kpobi nọ e rrọ ukoko na ghaghae dede nọ ẹsejọ o rẹ wọhọ nọ ejọ e viodẹ vi efa. Fikiere joma rri inievo mai wọhọ epanọ Jihova o rri rai. Ukpenọ ma rẹ re inievo mai ihri, ma re dhesẹ ororokẹ gbe ọdawẹ kẹ ae. Nọ ma bi ru ere na yọ ma bi dhesẹ inọ uvi Ileleikristi a gine wo ohẹriẹ no Kristẹndọm.
Omohẹriẹ yọ Oka nọ A re ro Vuhu Kristẹndọm
14, 15. Eme ọ wha omohẹriẹ fihọ Kristẹndọm no?
14 Okugbe nọ ọ rrọ udevie uvi Ileleikristi u wo ohẹriẹ gaga no ozighi nọ ọ rrọ ichọche Kristẹndọm. Evaọ etoke ikpe-udhusoi avọ ene, egagọ erue e vaha vọ oria kpobi te epanọ ovie-ologbo ọrọ Rom nọ ọ rrọ ọgẹdhọ o ro wuzou ichọche Kristẹndọm, yọ onana o lẹliẹ ahwo buobu zurie ruọ ichọche na. Erẹwho buobu nọ e jọ otọ esuo Rom a tẹ hẹriẹ no Rom, uwhremu na a tẹ rehọ ichọche obọrai mu.
15 Erẹwho nana buobu a họre ohwohwo ikpe-udhusoi ẹko buobu. Evaọ ikpe-udhusoi avọ 17 gbe 18, ahwo Britain, France, gbe United States a jẹ wha ẹzi orẹwho-mẹ-oja haro. A rehọ ethathọ orẹwho rai ga te epanọ o rọ wọhọ egagọ kẹ ae. Evaọ etoke ikpe-udhusoi avọ 19 gbe 20, erẹwho efa buobu a te muọ ẹzi orẹwho-mẹ-oja họ edhesẹ. Uwhremu na, ichọche Kristẹndọm a tẹ te hẹrioma kpohọ ekueko buobu, yọ ibuobu rai a jẹ jẹ ẹzi orẹwho-mẹ-oja rehọ. Ikpichọche a tube kpohọ ẹmo nyai kpe ahwo ichọche rai nọ e rrọ orẹwho ọfa. Oghoghẹrẹ iwuhrẹ gbe ẹzi orẹwho-mẹ-oja i fi omohẹriẹ họ Kristẹndọm no nẹnẹ.
16. Eware vẹ i fi ohẹriẹ họ Kristẹndọm?
16 Evaọ ikpe-udhusoi avọ 20, eko Kristẹndọm sa-sa nọ i bu te udhusoi buobu a jẹ daoma re a wha okugbe ze. Rekọ nọ a daoma ikpe buobu no, umutho ichọche jọ a te ti kugbe ọvo, ghele na ahwo ichọche na buobu a gbe wo ohẹriẹ evaọ oghẹrẹ nọ a rri eware wọhọ eghrorotha, eva-ekparọ, ezae-duezae, gbe eyae nọ i re wuzou evaọ ichọche. Evaọ abọjọ Kristẹndọm, re isu egagọ a sai ku egagọ sa-sa gbe, a tẹ be dina siobọno iwuhrẹ jọ nọ e jẹ wha ohẹriẹ ze. Ghele na, iwuhrẹ nọ a siobọno na o tẹ lẹliẹ ẹrọwọ ahwo ichọche na whrehe, yọ u fi okugbe họ Kristẹndọm ho.
Egagọ Uzẹme I Wo Ẹzi Orẹwho-Mẹ-Oja Ha
17. Oghẹrẹ vẹ a rọ ruẹaro inọ “evaọ ẹdẹ urere” na egagọ uzẹme i ti ku ahwo gbe?
17 Dede nọ omohẹriẹ o da akpọ na fia nẹnẹ vi epaọ anwẹdẹ, okugbe a bi gbe ro vuhu uvi eg’Ọghẹnẹ. Maeka ọruẹaro Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Me re ti koko ai kpobi họ wọhọ igodẹ nọ e rọ uthuru ọvo.” (Mae. 2:12) Maeka ọ ruẹaro inọ egagọ uzẹme i ti kpehru vi egagọ efa kpobi, tube vi eghẹnẹ erue hayo ẹzi orẹwho-mẹ-oja. O kere nọ: “Oke o rẹ te tha evaọ ẹdẹ urere inọ, itho uwou ỌNOWO na e rẹ te jọ ugbehru nọ o mai kpehru kpobi, a rẹ te kpare iẹe kpehru vi ikpehru kpobi. Ahwo a ve ti su ruẹ e. Keme ahwo na kpobi a be nya evaọ ọvuọ odẹ ẹdhọ riẹ, rekọ evaọ odẹ [Jihova, NW] Ọghẹnẹ mai ma rẹ rọ nya.”—Mae. 4:1, 5.
18. Inwene vẹ egagọ uzẹme i fi obọ họ kẹ omai ru no?
18 Maeka o te je dhesẹ epanọ egagọ uzẹme i ti ro ku ahwo nọ a jọ ewegrẹ vẹre kugbe. Ọ ta nọ: “[Ahwo evaọ] erẹwho buobu e rẹ te tha, a vẹ te ta nọ: ‘Wha nyaze, re ma kpobọ ugbehru ỌNOWO na, obọ uwou Ọghẹnẹ Jekọp; re o wuhrẹ omai idhere riẹ jegbe re ma nya evaọ idhere riẹ.’ . . . A ve ti duwu elọkọ rai zihe ruọ ewhẹ, a re ti duwu izuẹ rai zihe ruọ awẹ-ojale; orẹwho o gbẹ te kpare elọkọ ri orẹwho ho, hayo ẹmo ọ gbẹ te jọ ofa ha.” (Mae. 4:2, 3) Enọ i siomano edhọgọ hayo ẹzi orẹwho-mẹ-oja te gọ Jihova, a be reawere okugbe akpọ-soso. Ọghẹnẹ o bi wuhrẹ ai epanọ a re dhesẹ uyoyou.
19. Eme okugbe nọ ọ rrọ udevie ima ahwo buobu evaọ egagọ uzẹme na u dhesẹ?
19 Okugbe akpọ-soso nọ uvi Ileleikristi a be reawere riẹ na u wo ibe he, yọ u dhesẹ vevẹ inọ Jihova ọ be gbẹ rehọ ẹzi riẹ kpọ ahwo riẹ. Ahwo buobu no erẹwho sa-sa ze a bi wo okugbe nọ a re ruẹ obọ riẹ ẹdọvo ho evaọ ikuigbe ahwo-akpọ. Onana yọ orugba igbunu ọrọ eme ọ Eviavia 7:9, 14, onọ u dhesẹ inọ kẹle na, ijẹle Ọghẹnẹ i ti siobọno “ifou” nọ e te raha uyerakpọ omuomu nana. (Se Eviavia 7:1-4, 9, 10, 14.) Kọ o gbẹ rrọ uvẹ-ọghọ ulogbo nọ ma rọ rrọ abọjọ ọrọ okugbe-inievo akpọ-soso na? Kọ ẹvẹ mai omomọvo ma sai ro fiba okugbe yena? Oye ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Ẹvẹ egagọ uzẹme i bi ro ku ahwo gbe?
• Eme ma re ru re ihri-eriọ e siọ okugbe mai ba ẹraha?
• Fikieme ẹzi orẹwho-mẹ-oja o gbẹ sai ro fi ohẹriẹ họ udevie uvi Ileleikristi hi?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 13]
Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jọ oghẹrẹ ahwo sa-sa
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]
Oghẹrẹ vẹ obọ nọ who re wo evaọ ebabọ Ọgwa Uvie o sae rọ zọhọ fihọ okugbe?