Jọ Ovie Nọ Ẹzi Ọghẹnẹ Ọ Be Kpọ Ọ Ghale Owhẹ!
Jọ Ovie Nọ Ẹzi Ọghẹnẹ Ọ Be Kpọ Ọ Ghale Owhẹ!
“Ẹzi ỌNOWO na ọ rẹte jariẹ oma.”—AIZ. 11:2.
1. Eme ahwo jọ a ta no kpahe ebẹbẹ akpọ na?
“EVAỌ akpọ nana nọ ọ vọ avọ oghoghẹrẹ ozighi sa-sa na, ẹvẹ ahwo-akpọ a te sae rọ rriae ikpe udhusoi (100) efa?” Ere Stephen Hawking ọzae jọ nọ o wuhrẹ kpahe isi gbe akpọ na ọ ta evaọ ukpe 2006. Obe na New Statesman o ta nọ: “Ma re sai si uvuhu no ho, yọ ma re sae wha udhedhẹ ziọ akpọ na ha. Ukpoye, o wọhọ nọ ma wha uvuhu fihọ iẹe je si udhedhẹ noi. Orọnikọ ma re daoma ha ha. Re ma sae wha udhedhẹ ze, ma dawo oghoghẹrẹ esuo sa-sa no, ma rehọ ukoko Ọvọ Erẹwho mu re o whaha ekwakwa ẹmo ikuo. Emo nọ ma fi no re emo e ruẹsi kuhọ, ghele na yọ emo e gbẹ rrọ otọ, u dhesẹ inọ ma wo ẹgba nọ ma sai ro ku ẹmo họ họ.”
2. Eme Jihova o bi ti ru kẹle ro dhesẹ esuo-okpehru riẹ via?
2 Eme itieye na i re gbe idibo Jihova unu hu. Ebaibol e ta k’omai nọ a ma ahwo-akpọ re a su omobọ rai hi. (Jeri. 10:23) Jihova ọvo họ ọnọ ọ rẹ sae riẹ omai su. Fikiere, o wo udu nọ o re ro fi itee họ kẹ omai, dhesẹ edhere uzuazọ nọ ọ mai fo kẹ omai, jẹ kpọ omai rri edhere yena. Ofariẹ, kẹle na ọ te j’owọ re ọ raha esuo ahwo-akpọ no. Yọ ohwo kpobi nọ ọ siọ esuo-okpehru Ọghẹnẹ, be rọ ere dhesẹ nọ ọ gwọlọ re ahwo-akpọ a gbẹ jọ igbo uzioraha, sebaẹgba, gbe otọ Setan “ọghẹnẹ akpọ nana,” Jihova o ti kpei no.—2 Kọr. 4:4.
3. Eme Aizaya ọ ruẹaro riẹ kpahe Mesaya na?
3 Evaọ akpọ ọkpokpọ Aparadase nọ ọ be tha na, ohwo-akpọ ọ te reawere esuo-okpehru Jihova ẹkwoma Uvie Mesaya na. (Dan. 7:13, 14) Aizaya ọ ruẹaro kpahe Ovie Uvie yena inọ: “Ohwo o ti no ugboma Jẹsi tha, evaọ udevie iruọmọ riẹ ohwo jọ o reti muẹ: Ẹzi ỌNOWO na ọ rẹte jariẹ oma, ẹzi areghẹ gbe otọ-oriẹ, ẹzi isuẹsu avọ ogaga, ẹzi eriẹariẹ gbe ẹzi ozodhẹ kẹ ỌNOWO na.” (Aiz. 11:1, 2) Ugogo idhere vẹ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ ẹgba kẹ ọnọ o “no ugboma Jẹsi tha” na, koyehọ Jesu Kristi re o su ahwo-akpọ? Eghale vẹ i ti no esuo riẹ ze? Kọ eme ma re ru re eghale yena e sai t’omai obọ?
Ọghẹnẹ Ọ Kẹ Riẹ Udu re O Su
4-6. Eme Jesu ọ riẹ kpahe nọ i ti fi obọ họ kẹe su wọhọ Ovie, Ozerẹ Okpehru, gbe Obruoziẹ oyoyou nọ o wo areghẹ?
4 Jihova ọ gwọlọ nọ idibo riẹ a re te ẹgbagba evaọ otọ esuo Ovie, Ozerẹ Okpehru, gbe Obruoziẹ nọ ọ rrọ yoyou je wo areghẹ. Oyejabọ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ salọ Jesu Kristi, ọnọ ọyomariẹ ọ rehọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo fi obọ họ kẹ re o te kẹ obọdẹ ewha-iruo yena. Joma ta kpahe eware jọ nọ ma rọ riẹ inọ Jesu o ti ru ewha-iruo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ na gba ziezi.
5 Jesu họ ọnọ ọ mae riẹ Ọghẹnẹ. Ọmọ-ọvo Ọghẹnẹ na ọ riẹ Ọse na vi omọfa kpobi, o sae jọnọ ọ rria kugbei evaọ ikpe ima-idu buobu. Evaọ ikpe yena kpobi, Jesu o wo eriariẹ kpahe Jihova te epanọ a sae rọ ta nọ ọye họ “uwoho Ọghẹnẹ nọ a rẹ ruẹ hẹ na.” (Kọl. 1:15) Jesu omariẹ ọ ta nọ: “Ọ nọ ọ ruẹ omẹ ọ ruẹ Ọsẹ na” no.—Jọn 14:9.
6 U te no Jihova no, Jesu họ ọnọ ọ mae riẹ kpahe emama kpobi, te ahwo-akpọ. Ahwo Kọlọsi 1:16, 17 o ta nọ: ‘Ẹkwoma riẹ [Ọmọ Ọghẹnẹ] a jẹ ma eware kpobi, enọ erọ evaọ odhiwu gbe akpọ, enọ a rẹ ruẹ gbe enọ a rẹ ruẹ hẹ kpobi. . . Ọ rọ no re eware na kpobi e tẹ rọ, ẹkwoma riẹ a rọ ma eware efa kpobi.’ Dai roro kpahe oyena! Jesu nọ ọ rrọ “osu iruo” Ọghẹnẹ na o w’obọ evaọ ẹma eware efa kpobi. Fikiere, ọ riẹ kpahe emama kpobi evaọ ehrugbakpọ na, no enọ e mae kawo rite enọ i gbunu wọhọ ẹvori ohwo-akpọ. Ẹhẹ, Kristi ginọ areghẹ nọ a dhesẹ wọhọ ohwo!—Itẹ 8:12, 22, 30, 31.
7, 8. Oghẹrẹ vẹ ẹzi Ọghẹnẹ o ro fi obọ họ kẹ Jesu evaọ odibọgba riẹ?
7 Ẹzi ọfuafo a rọ rehọ Jesu mu. Jesu ọ ta nọ: “Ẹzi Ọnowo na ọ rọ omẹ oma,” keme “o ku ewhri ku omẹ re [mẹ] vuẹovuẹ emamọ usi kẹ iruori, o vi omẹ re me woro obusino kẹ enọ amu jegbe ude ojẹ ruẹ kẹ ituaro, re me fi enọ a kienyẹ họ omofọwẹ, gbe eworo ukpe ẹrehọ Ọnowo na.” (Luk 4:18, 19) Okenọ a họ Jesu ame, u muẹro inọ ẹzi ọfuafo na o ru Jesu kareghẹhọ eware nọ o wuhrẹ taure ọ tẹ ze otọakpọ, onọ u kugbe eware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ o re ru evaọ otọakpọ wọhọ Mesaya na.—Se Aizaya 42:1; Luk 3:21, 22; Jọn 12:50.
8 Fikinọ Jesu ọ jọ gbagba, yọ ẹzi ọfuafo na ọ kẹ riẹ ẹgba, ọ jọ ohwo nọ ọ mae rro nọ ọ rria akpọ na no, jẹ jọ owuhrẹ nọ ọ mae rro. Evaọ uzẹme, ‘ewuhrẹ riẹ o gbe ahwo buobu’ nọ a jẹ gaviezọ kẹe unu. (Mat. 7:28) Oware jọ nọ o wha riẹ ze họ, Jesu o dhunu te ugogo eware nọ e wha ẹbẹbẹ ahwo-akpọ ze, koyehọ uzioraha, sebaẹgba, gbe nnọ ahwo a kare eriariẹ kpahe Ọghẹnẹ. Ofariẹ, Jesu ọ rẹ riẹ oware nọ o rrọ ahwo udu, ọ vẹ rọ ere yeri kugbe ai.—Mat. 9:4; Jọn 1:47.
9. Ẹvẹ eroro kpahe epanọ Jesu o yeri kugbe ahwo u ro ru owhẹ fi eva họ iẹe wọhọ Osu?
9 Jesu ọ rria wọhọ ohwo-akpọ. Eware nọ Jesu ọ rọ ẹro ruẹ nọ ọ ziọ otọakpọ gbe ahwo-akpọ nọ o yeri kugbe i fi obọ họ kẹe te wọhọ Ovie. Pọl ukọ na o kere nọ: “Fikiere a [te ru Jesu] nwane wọhọ epaọ imoni riẹ eva kabọ kabọ, re ọ ruẹse te jọ ozerẹ ologbo avọ ohrọ gbe ọ nọ ọ gbakiete re eva iruo Ọghẹnẹ, re o ru ọrano izieraha kẹ ahwo riẹ. Keme na ọ ye oma riẹ ọ ruẹ uye na no a tẹ jẹ dayẹe, fikiere o wo ogaga nọ ọ rẹ sai ro fiobọhọ kẹ e nọ e rọ eva odawọ.” (Hib. 2:17, 18) Fikinọ ‘a dawo’ Jesu, o re dhesẹ ọdawẹ kẹ enọ e rrọ otọ odawọ. Ohrọoriọ Jesu u dhesẹ oma via evaọ etoke odibọgba otọakpọ riẹ. Enọ e jẹ mọ, enọ a je kienyẹ, gbe emaha dede a jẹ nyabru ei lọlọhọ. (Mak 5:22-24, 38-42; 10:14-16) Enọ e roma kpotọ gbe enọ e gwọlọ wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ a jẹ nyabru ei re. Rekọ ahwo omorro gbe enọ i “wo uyoyou Ọghẹnẹ evaọ eva rai hi” a siọ Jesu, mukpahe iẹe, jẹ wọso ẹe.—Jọn 5:40-42; 11:47-53.
10. Oware ulogbo vẹ Jesu o ru ro dhesẹ uyoyou riẹ k’omai?
10 Jesu o whu kẹ omai. O wọhọ nọ oware nọ o mai dhesẹ nọ Jesu họ Osu nọ ọ mai woma họ unevaze nọ o ro whu kẹ omai. (Se Olezi 40:6-10.) Kristi ọ ta nọ: “Ohwo ọvo o wo uyoyou nọ o ro vi ona ha, re ohwo o siobọno uzuazọ riẹ fihọ otọ fiki ezọ riẹ.” (Jọn 15:13) Ẹhẹ, wo ohẹriẹ no isu ahwo-akpọ nọ i re fru ahwo nọ a rrọ otọ rai re, Jesu o whu kẹ ahwo-akpọ.—Mat. 20:28.
A Kẹ Riẹ Ogaga re Ọ k’Omai Eghale Idhe Ẹtanigbo Na
11. Fikieme ma re ro fi eva họ Jesu wọhọ Ọnọ ọ ta omai no igbo?
11 U gine fo gaga inọ Jesu, Ozerẹ Okpehru na họ ọnọ ọ te kobaro evaọ eghale idhe ẹtanigbo na nọ a te k’omai. Evaọ uzẹme, evaọ etoke odibọgba otọakpọ riẹ, Jesu o ru eware igbunu nọ i dhesẹ oware nọ o ti ru evaọ etoke Esuo Odu-Ikpe riẹ, enọ ma te reawere rai otẹrọnọ ma kru ẹrọwọ mai. O siwi enọ e jẹ mọ, ọ kpare inọ i whu no, ọ ko idu ahwo buobu, jẹ tubẹ da ẹkporo ji. (Mat. 8:26; 14:14-21; Luk 7:14, 15) Ofariẹ, orọnikọ o ru eware nana ro dhesẹ omorro ho, rekọ o ru ai ro dhesẹ ohrọ gbe uyoyou riẹ. Ọ ta kẹ ọmoti jọ nọ ọ jẹ lẹe re o siwi ei nọ: “O ruọ omẹ.” (Mak 1:40, 41) Jesu o ti dhesẹ oghẹrẹ ohrọ ovona evaọ etoke Esuo Odu-Ikpe riẹ, rọkẹ ahwo-akpọ kpobi.
12. Ẹvẹ Aizaya 11:9 o ti ro rugba?
12 Kristi gbe enọ i ti lele iei su a te ruabọhọ iruo ahwo-wuhrẹ nọ Jesu o muhọ enwenọ ikpe idu ivẹ nọ i kpemu. Kẹsena eme ọ Aizaya 11:9 i ve ti ru gba, inọ: “Akpọ na ọ te vọ avọ eriariẹ ỌNOWO na wọhọ epanọ ame ọ vọ abade.” Ababọ avro, eriariẹ yena e te kẹre te ewuhrẹ kpahe epanọ a rẹ rọ rẹrote otọakpọ na gbe emama nọ e rrọ eva riẹ, wọhọ epanọ a ta kẹ Adamu nọ o ru vẹre na. Bọwo okenọ odu ikpe na o ti kuhọ no yọ ẹjiroro Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ Emuhọ 1:28 na o rugba no, yọ ma wo erere vọvọ no idhe ẹtanigbo na ze no.
A Kẹ Riẹ Ogaga re Ọ Jọ Oguẹdhọ
13. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ nọ o you ẹrẹreokie?
13 Kristi họ “ọnọ Ọghẹnẹ o ro mu obruoziẹ enọ erọ uzuazọ gbe iwhuowhu.” (Iruẹru 10:42) O rrọ oware omosasọ gaga inọ a rẹ j’udi kẹ Jesu hu, o kiẹrẹe jẹ gbakiete! (Aiz. 11:5) Jesu o mukpahe uvouthei, eviẹhọ, gbe eware iyoma efa, yọ ọ whọku enọ i je gbabọkẹ iwhrori. (Mat. 23:1-8, 25-28; Mak 3:5) Ofariẹ, Jesu o dhesẹ nọ a rẹ sae viẹe họ họ keme “ọye-oma-riẹ ọ riẹ epanọ o rọ evaọ ohwo.”—Jọn 2:25.
14. Idhere vẹ Jesu o bi ro dhesẹ nọ o you ẹrẹreokie gbe uvi-ẹdhoguo enẹna, kọ enọ vẹ ma rẹ nọ oma mai?
14 Jesu o gbe bi dhesẹ inọ o you ẹrẹreokie gbe uvi-ẹdhoguo ẹkwoma usiuwoma ota akpọ soso na nọ ọ be rẹrote. Ohwo-akpọ, egọmeti ohwo-akpọ, hayo izi imuomu evuevo e riẹ hẹ nọ e sae whaha erugba iruo nana. Fikiere, o rẹ sai mu omai ẹro inọ, nọ Amagẹdọn o te fi vrẹ no, ẹdhoguo-okiẹrẹe ọ te da akpọ na fia. (Se Aizaya 11:4; Matiu 16:27.) Nọ oma ra nọ: ‘Kọ me bi dhesẹ ọkpọ uruemu Jesu evaọ odibọgba mẹ? Kọ mẹ be dawo ẹgba mẹ kpobi evaọ egagọ Jihova o tẹ make rọnọ ẹyao hayo eware efa e be k’omẹ uvẹ ru te epanọ mẹ hae gwọlọ ru te he?’
15. Eme ma rẹ kareghẹhọ nọ u re fi obọ họ k’omai rọ eva mai kpobi gọ Ọghẹnẹ?
15 Nọ ma tẹ be kareghẹhọ inọ Ọghẹnẹ họ ọnọ o wo iruo usiuwoma ota na, u re fi obọ họ k’omai rọ eva mai kpobi ru iruo na. Ọye o jie uzi k’omai inọ ma ta usiuwoma na; ọ be rọ ẹkwoma Ọmọ riẹ kpọ iruo na; yọ ọ be rọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo na kẹ enọ i bi ru iruo na ẹgba. Kọ who rri uvẹ nọ whọ rọ rrọ ibe oruiruo Ọghẹnẹ kugbe Ọmọ riẹ nọ ẹzi ọ be kpọ na ghaghae? U te no Jihova no, omọfa ọ riẹ hẹ nọ ọ rẹ sae rehọ ahwo nọ i bu vi ima ihrẹ soso, enọ ibuobu rai a kpohọ isukulu hu, ro whowho ovuẹ Uvie na kẹ amọfa evaọ ekwotọ nọ i bu te 236.—Iruẹru 4:13.
Rọ Ẹkwoma Kristi Wo Eghale t’Obọ!
16. Eme Emuhọ 22:18 o ta kpahe eghale Ọghẹnẹ?
16 Jihova ọ ta kẹ Abraham inọ: “Evaọ [ubi] ra erẹwho akpọ na kpobi i je wo oghale; fiki epanọ who yo uru mẹ.” (Emu. 22:18) Onana u dhesẹ nọ enọ i se egagọ Ọghẹnẹ gb’oja a wo imuẹro inọ a ti wo eghale nọ Mesaya na ọ te wha ze. Yọ a be gọ Ọghẹnẹ nẹnẹ avọ eghale yena nọ a wo họ iroro.
17, 18. Eyaa Jihova vẹ ma rẹ ruẹ se evaọ Iziewariẹ 28:2, kọ eme onana o gwọlọ mi omai?
17 Ọghẹnẹ ọ ta kẹ uyẹ Abraham inọ: “Eghale enana kpobi [nọ a jọ ọvọ uzi fodẹ na] i ve ti bru owhai ze je bu vi owhai, re wha te yo uru ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai.” (Izie. 28:2) Ere ọvona o rrọ kẹ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ re. Otẹrọnọ whọ gwọlọ wo eghale Jihova t’obọ, who re yoẹme kẹe ẹsikpobi. Kẹsena eghale riẹ ‘i ve ti bru owhẹ ze je bu vi owhẹ.’ Kọ eme u dhesẹ re who yoẹme kẹ Ọghẹnẹ?
18 Re ohwo o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ u dhesẹ nọ o re fi eme Ebaibol gbe ebe nọ a kere no Ebaibol ze họ iruo. (Mat. 24:45) U te je dhesẹ nọ ma re yoẹme kẹ Ọghẹnẹ gbe Ọmọ riẹ. Jesu ọ ta nọ: ‘Orọnọ kohwo kohwo nọ ọ ta kẹ omẹ nọ, “Olori, Olori,” ọ rẹ sae ruọ eva uvie odhiwu hu, rekọ ọnọ o ru oreva Ọsẹ mẹ nọ ọ rọ obọ odhiwu.’ (Mat. 7:21) Re a yoẹme kẹ Ọghẹnẹ u te je dhesẹ nọ ma rẹ roma kpotọ kẹ ọruẹrẹfihotọ nọ o fihọ, koyehọ ukoko Ileleikristi na nọ ekpako na nọ e rrọ ‘ekẹ ahwo’ na a be jọ kobaro.—Ẹf. 4:8.
19. Ẹvẹ ma rẹ sai ro wo eghale?
19 Otu Ugboma Esuo na a rrọ usu ‘ekẹ ahwo’ na, yọ ae họ ahwo ẹro ọrọ ukoko Ileleikristi na. (Iruẹru 15:2, 6) Evaọ uzẹme, uruemu nọ ma dhesẹ kẹ inievo Kristi na yọ ugogo oware jọ nọ u ti dhesẹ sọ ma te zọ vrẹ uye ulogbo nọ o be tha na. (Mat. 25:34-40) Fikiere, edhere jọ nọ ma rẹ sai ro wo eghale họ, ma rẹ roma kpotọ tha enọ a rọ ẹzi wholo na uke.
20. (a) Eme họ ugogo owha-iruo orọ ‘ekẹ ahwo’ na? (b) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ iruo nọ inievo nana a bi ru e da omai ẹro?
20 Egbẹgwae Uwou-Ogha, esẹro okogho, gbe ekpako ukoko a rrọ usu ‘ekẹ ahwo’ na re, yọ ẹzi ọfuafo na ọ rehọ e rai mu. (Iruẹru 20:28) Ugogo owha-iruo inievo nana họ re a bọ mai idibo Ọghẹnẹ ga “bẹsenọ mai kpobi a re ti wo okugbe orọwọ na, gbe o rọ ẹriẹ ọmọ Ọghẹnẹ, e ruọ ohwo, eruọ owawọ oro orọ evavọ Kristi.” (Ẹf. 4:13) Evaọ uzẹme, inievo nana a gba ha, wọhọ epanọ ma gba ha na. Ghele na, eghale i re te omai otẹrọnọ ma be roma kpotọ kẹ ae.—Hib. 13:7, 17.
21. Fikieme ma je yoẹme kẹ Ọmọ Ọghẹnẹ ababọ oke-oraha?
21 Kẹle na, Kristi ọ te raha uyerakpọ omuomu Setan no. Evaọ oke yena, uzuazọ mai o te jọ obọ Jesu, keme Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ udu re o su “otu obuobu” na kpohọ “oria eyeri ame uzuazọ.” (Evia. 7:9, 16, 17) Fikiere, joma dawo ẹgba mai kpobi enẹna re ma roma kpotọ kẹ Ovie nọ ẹzi Jihova ọ be kpọ na.
Eme Who Wuhrẹ No Eria Ebaibol Nana Ze?
• Iruẹru Ikọ Na 10:42
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Ohrọ Jesu u dhesẹ oma via nọ ọ kpare ọmọtẹ Jairọs no uwhu ze
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
Jesu Kristi ọ be rẹrote usiuwoma ota nọ o mae rro evaọ ikuigbe kpobi