Kọ Who Mukpahe Emuemu?

“Who . . . mukpahe umuomu.”—HIB. 1:9.

1. Eme Jesu o wuhrẹ kpahe uyoyou?

NỌ Jesu Kristi o je dhesẹ epanọ uyoyou u wuzou te, ọ vuẹ ilele riẹ nọ: “Mẹ kẹ owhai uzi okpokpọ, nọ, whai ohwo o you ohwo wọhọ epanọ me you owhai, re whai ohwo o you ohwo. Fiki onana ahwo kpobi a jẹ riẹ nọ whai ilele mẹ re whai ohwo o te you ohwo.” (Jọn 13:34, 35) Jesu o juzi kẹ ilele riẹ inọ a you ohwohwo. A te rọ ẹkwoma uyoyou utioye na ro vuhu ai. Jesu ọ hrẹ rai re inọ: “You ewegrẹ rai [jẹ] lẹ kẹ enọ e be kẹ owhai uye.”—Mat. 5:44.

2. Eme ilele Jesu a re mukpahe?

² U te no uyoyou nọ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ inọ a dhesẹ no, o wuhrẹ i rai oware nọ a re mukpahe. A ta kpahe Jesu nọ: “Who you ẹrẹreokie who te mukpahe umuomu.” (Hib. 1:9; Ol. 45:7) Onana u dhesẹ nọ o gbahọ inọ ma re you ẹrẹreokie je mukpahe uzioraha, hayo emuemu. O rrọ oware nọ a re muẹrohọ inọ Jọn ukọ na o kere nọ: “Ohwo kpobi nọ o [bi] ru oware uyoma yọ ọre-abe uzioraha; oware uyoma họ uzioraha.”—1 Jọn 3:4.

3. Kpahe emukpahe emuemu, eme ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe?

 ³ Nọ o rrọ ere na, u fo re mai Ileleikristi ma nọ oma mai inọ, ‘Kọ me mukpahe emuemu?’ Joma ta kpahe oghẹrẹ nọ ma sai ro dhesẹ nọ ma mukpahe emuemu ẹkwoma ẹkiẹriwi idhere ene nana: (1) uruemu mai kpahe ẹda udi nọ u re mu, (2) eriwo mai kpahe iruẹru imizi, (3) uruemu mai kpahe ọfariẹ-ogbe, avọ (4) oghẹrẹ nọ ma re riwi ahwo nọ a you emuemu.

Whọ Jọ Ọrigbo Kẹ Udi Ogaga Ha

4. Eme o fi obọ họ kẹ Jesu ta ẹme ududu nọ ọ jẹ vẹvẹ unu kpahe idi nọ a rẹ da vrẹ oma?

⁴ Jesu ọ jẹ hae da udi ẹsejọ, keme ọ riẹ inọ udi yọ okẹ nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze. (Ol. 104:14, 15) Dede na, ọ da udi vrẹ oma ha. (Itẹ 23:29-33) Fiki onana, Jesu ọ kẹ ohrẹ ududu kpahe idieda thomawa. (Se Luk 21:34.) Udi nọ a rẹ da vrẹ oma o rẹ sai su kpohọ izieraha ilogbo efa. Oyejabọ nọ Pọl ukọ na o ro kere nọ: “Wha jọ [egba] udi o da ha, nọ o rẹ vrẹ ẹta; rekọ jọ Ẹzi na ọ vọ owhai eva.” (Ẹf. 5:18) Ọ tẹ jẹ tuduhọ eyae nọ e kpako no evaọ ukoko na awọ inọ a whaha “oma o rọkẹ idi-eda.”—Tait. 2:3.

5. Didi enọ ahwo nọ a rẹ da udi nọ u re mu a rẹ nọ oma rai?

⁵ Whọ tẹ gwọlọ da udi nọ u re mu, u fo re whọ nọ oma ra re inọ: ‘Kọ mẹ be da umutho udi wọhọ Jesu? U te fo re mẹ kẹ amọfa ohrẹ kpahe ẹme nana, kọ mẹ te sai ru ere ududu? Kọ mẹ be da udi rọ kpairoro vrẹ ẹbẹbẹ hayo idhọvẹ? Ẹvẹ udi nọ mẹ be da k’oka k’oka u bi bu te? Oghẹrẹ vẹ mẹ be hai ru nọ ohwo jọ ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ mẹ be dina da udi bu hrọ? Kọ mẹ be hai gu unoma hayo tube muofu kẹ ohwo na?’ Ma te ru oma mai họ erigbo kẹ udi-oda, o sae lẹliẹ omai ru eware thọ jẹ jiroro thọ. Ileleikristi a rẹ daoma re a yọrọ ẹgba iroro rai.—Itẹ 3:21, 22.

Whaha Iruẹru Imizi

6, 7. (a) Eme Jesu o ru Setan avọ idhivẹri na? (b) Fikieme iruẹru imizi e jẹ vọ oria kpobi nẹnẹ?

⁶ Nọ Jesu ọ jọ otọakpọ, ọ wọso Setan avọ idhivẹri na gaga. Ọ siọ edawọ nọ Setan ọ jẹ rọ gwọlọ gele iei kie. (Luk 4:1-13) O vuhumu jẹ whaha idhere ẹghẹ nọ Setan ọ jẹ rọ gwọlọ su ei thọ. (Mat. 16:21-23) Jesu o fi obọ họ kẹ ahwo nọ i wo evezi vabọ no ekpakpọ idhivẹri na.—Mak 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27.

⁷ Nọ a rọ Jesu mu Ovie no evaọ 1914, o te le Setan avọ idhivẹri riẹ no odhiwu ziọ otọakpọ. Onana o wha riẹ ze nọ Setan ọ be rọ “viẹ akpọ kpobi họ” vi epaọ anwẹdẹ. (Evia. 12:9, 10) Fikiere, u re gbe omai unu hu inọ iruẹru imizi e be vaha gaga nẹnẹ. Eme ma rẹ sai ru rọ thọ oma mai?

8. Enọ vẹ ma rẹ nọ oma mai kpahe ighe nọ ma re rri gbe ebe nọ ma re se?

⁸ Ebaibol e vẹvẹ unu kpahe enwoma nọ i re no iruẹru imizi ze. (Se Iziewariẹ 18:10-12.) Setan avọ idhivẹri na a bi gbe iroro  ahwo ku nẹnẹ ẹkwoma ifimu, ebe, gbe erozaha ividio nọ e rẹ wha iruẹru imizi haro. Fikiere, nọ ma tẹ be salọ ighe nọ ma re rri hayo ebe nọ ma re se, u fo re ma nọ oma mai inọ: ‘Evaọ emerae jọ nọ i kpemu na, kọ me riwi ighe etẹlivisiọno, roma kẹ erozaha ividio hayo se ebe nọ e rẹ wha iruẹru imizi haro? Kọ mẹ riẹ epanọ u wuzou te re mẹ whaha iruẹru imizi, manikọ me bi rri enwoma nọ i re noi ze kakao? Kọ me tube roro kpahe epanọ o sae jọ Jihova oma no nọ me te bi rri oghẹrẹ ighe hayo se oghẹrẹ ebe jọ? Otẹrọnọ mẹ kẹ iruẹru Setan nana uvẹ no evaọ uzuazọ mẹ, kọ uyoyou mẹ kẹ Jihova gbe ehri-izi ikiẹrẹe riẹ e te wọ omẹ siobọno ai vẹrẹ vẹrẹ?’—Iruẹru 19:19, 20.

Gaviezọ kẹ Unuovẹvẹ Jesu Kpahe Ọfariẹ-Ogbe

9. Oghẹrẹ vẹ ohwo ọ sai ro dhesẹ nnọ o you emuemu?

⁹ Jesu o wo eriwo Jihova kpahe ọfariẹ-ogbe. Ọ ta nọ: “Wha ri se nọ, ọnọ ọ ma rae eva emuhọ ọ mae ọzae gbe aye, ọ tẹ ta nọ, ‘Fiki onana ọzae ọ jẹ se ọsẹ gbe oni riẹ ba o ve [kuomagbe] aye riẹ, ai ivẹ na a vẹ te jọ uwo ovo’? Fikiere a gbẹrọ ivẹ hẹ rekọ ọvo. Fikiere onọ Ọghẹnẹ o kugbe no, a jọ ohwo ọvo ọ hẹriẹ e he.” (Mat. 19:4-6) Jesu ọ riẹ inọ eware nọ ma rri e rẹ sai kpomahọ udu mai. Fikiere, evaọ ovuẹ nọ ọ jọ obọ ugbehru kẹ na, ọ ta nọ: “Wha yo nọ a ta nọ, ‘Who bruẹnwae he.’ Rekọ mẹ ta kẹ owhai, kohwo kohwo nọ o re ri aye rite ẹguọlọ riẹ, ọ jọ eva lele ie bruẹnwae no.” (Mat. 5:27, 28) Ahwo nọ a gbabọkẹ unuovẹvẹ Jesu a be rọ ere dhesẹ nnọ a you emuemu.

10. Kẹ oriruo jọ ro dhesẹ inọ ohwo ọ rẹ sai siobọno uruemu ifoto ẹbẹba iriwo.

¹⁰ Setan ọ be rọ ẹkwoma ifoto ẹbẹba wha ọfariẹ-ogbe haro. Ifoto ẹbẹba e da oria kpobi fia nẹnẹ. O rrọ bẹbẹ kẹ ahwo nọ a re riwi ifoto ẹbẹba re a si iwoho itieye na no iroro rai. Isiuru ifoto ẹbẹba iriwo e rẹ sae tubẹ reria ahwo otiọye obọ. Muẹrohọ oware nọ o via kẹ Oleleikristi jọ. Ọ ta nọ: “Mẹ jẹ hae lẹlẹ riwi ifoto ẹbẹba. Me je roro inọ uzuazọ nọ me je yeri na u ti kpomahọ egagọ mẹ kẹ Jihova ha. Mẹ riẹ nọ uruemu nana o thọ, rekọ mẹ jẹ hae vuẹ oma mẹ inọ Ọghẹnẹ ọ gbẹ be jẹ egagọ mẹ rehọ.” Eme o nwene eriwo oniọvo nana? Ọ ta nọ: “Dede nọ o jọ bẹbẹ kẹ omẹ re mẹ vuẹ ekpako na kpahe ẹbẹbẹ mẹ, mẹ gba riẹ mu inọ mẹ rẹ vuẹ ae.” Uwhremu na, oniọvo nana o te siobọno uruemu ugbegbe nana. Ọ ta inọ: “Nọ me siobọno uzioraha nana no, udu mẹ o tẹ jọ fuafo.” Ahwo nọ a mukpahe emuemu a re mukpahe ifoto ẹbẹba iriwo.

11, 12. Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma mukpahe emuemu evaọ ile nọ ma rẹ gaviezọ kẹ?

¹¹ Ile e rẹ sai kpomahọ omai gaga. Ile yọ okẹ nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze, yọ u kri no nọ a be rọ jọ egagọ uzẹme so ile. (Ọny. 15:20, 21; Ẹf. 5:19) Rekọ ile nọ akpọ omuomu Setan ọ be wha haro nẹnẹ họ enọ a be jọ tuduhọ ọfariẹ-ogbe. (1 Jọn 5:19) Ẹvẹ whọ sae rọ riẹ sọ ile nọ whọ be gaviezọ kẹ e be raha owhẹ?

 ¹² Whọ sae nọ oma ra nọ: ‘Kọ ile nọ mẹ be hae gaviezọ kẹ i bi dhesẹ inọ ohwo-okpe, ọfariẹ-ogbe, gbe eme oworu i woma? Me te se eme ile jọ nọ mẹ be hae gaviezọ kẹ rọkẹ ohwo jọ, kọ ohwo na ọ te ruẹ nọ me mukpahe emuemu, manikọ eme ile na i ti dhesẹ kẹe inọ udu mẹ u gbeku no?’ Ma rẹ sae ta nọ ma mukpahe emuemu hu otẹrọnọ ma be gaviezọ kẹ ile nọ i re jiri emuemu. Jesu ọ ta nọ: “Eware nọ i re no unu via eva i re no tha, e ye e rẹ lẹliẹ ohwo zue oma. Keme eva iroro iyoma i re no tha, ijihẹ, ẹnwae-obro, uji, isẹierue, igberedha, ugbeguo.”—Mat. 15:18, 19; wawọ Jemis 3:10, 11.

Rri Enọ I You Emuemu Wọhọ Epanọ Jesu O Rri Rai

13. Ẹvẹ Jesu o rri ahwo nọ a ruabọhọ uzioraha?

¹³ Jesu ọ ta nọ ọ ze akpọ ti fi obọ họ kẹ erahaizi hayo irumuomu re a kurẹriẹ. (Luk 5:30-32) Dede na, ẹvẹ o rri ahwo nọ a ruabọhọ emuemu? Jesu ọ vẹvẹ omai unu gaga inọ ma yọroma kpahe ahwo otiọye na. (Mat. 23:15, 23-26) Ọ tẹ jẹ ta vevẹ nọ: “Orọnọ kohwo kohwo nọ ọ ta kẹ omẹ nọ, ‘Olori, Olori,’ ọ rẹ sae ruọ eva uvie odhiwu hu, rekọ ọnọ o ru oreva Ọsẹ mẹ nọ ọ rọ obọ odhiwu. Ibuobu e rẹ te ta kẹ omẹ ẹdẹ ọyena [nọ Ọghẹnẹ o ti bruoziẹ akpọ na] nọ, ‘Olori, Olori, ma jẹ rehọ odẹ ra ruẹaro, ma rehọ odẹ ra le izi-iyoma no, ma rehọ odẹ ra ru iruo ilogbo buobu?’” Ghele na, ọ te ta kẹ ahwo nọ a ruabọhọ emuemu nọ: “Wha nya no omẹ no.” (Mat. 7:21-23) Fikieme ahwo nana a ro fo kẹ oghẹrẹ oziẹobro nana? Fikinọ a be wha ekela se Ọghẹnẹ, jẹ be rọ ẹkwoma iruemu rai wha omonwa se amọfa.

14. Fikieme a je si erahaizi nọ i bi kurẹriẹ hẹ no ukoko?

¹⁴ Ebaibol e ta nọ a re si erahaizi nọ i bi kurẹriẹ hẹ no ukoko. (Se 1 Ahwo Kọrint 5:9-13.) Onana u fo fiki ẹjiroro esa jọ: (1) re a si afuẹwẹ no odẹ Jihova, (2) re o thọ ukoko na no ogbekuo, gbe (3) re u fi obọ họ kẹ ọrahauzi na bruoma kpiroro.

15. Enọ vẹ ma rẹ nọ oma mai otẹrọnọ ma gwọlọ yoẹme kẹ Jihova?

¹⁵ Kọ ma wo eriwo Jesu kpahe ahwo nọ emuemu ọ reria obọ no? U fo re ma roro kpahe enọ nana: ‘Kọ mẹ be hai kuomagbe ohwo nọ a sino ukoko hayo ọnọ ọye ọvo o si omobọ riẹ no? Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ohwo otiọye na yọ omoni mẹ, ọnọ ọ rrọ uwou ovona kugbe omẹ hẹ?’ Oghẹrẹ nọ ma bi yeri kugbe ohwo na o rẹ sai dhesẹ epanọ ma you ẹrẹreokie je bi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ te. *

16, 17. Ẹbẹbẹ vẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ rẹriẹ ovao dhe, kọ eme o fi obọ họ kẹe bru usu no ọmọ riẹ nọ a sino ukoko?

¹⁶ Rehọ oriruo oniọvo-ọmọtẹ jọ, ọnọ ọmọzae riẹ nọ o t’ohwo no ọ jẹ gọ Jihova. Rekọ nọ u te oke jọ, ọmọzae na o te muọ ekpehre uzuazọ họ eyeri. Fikiere a te si ei  no ukoko. Oni riẹ o you Jihova, yọ o you ọmọzae riẹ re, fikiere o jọ bẹbẹ gaga kẹe re o bru usu no ọmọ na wọhọ epanọ Ikereakere na e ta inọ a re ru kpahe ohwo nọ a sino ukoko.

¹⁷ Ohrẹ vẹ whọ hae kẹ oniọvo-ọmọtẹ nana? Ọkpako ukoko jọ o fi obọ họ kẹ oniọvo-ọmọtẹ na vuhumu inọ Jihova ọ riẹ epanọ oware na o be dae te. Ọkpako na ọ ta kẹe inọ jọ o roro kpahe epanọ o da Jihova te nọ ikọ-odhiwu riẹ jọ a ghẹmeeyo kẹe. Ọkpako na o fi obọ họ kẹe ruẹ inọ dede nọ Jihova ọ riẹ epanọ uyero utioye na o rẹ sae da te, o juzi inọ a re si ohwo nọ o kurẹriẹ hẹ no ukoko. Eme nana i duobọte oniọvo-ọmọtẹ na udu, o te bru usu no ọmọ riẹ wọhọ epanọ Ikereakere na e ta. * Owojẹ utioye na u re ru udu Jihova ghọghọ.—Itẹ 27:11.

18, 19. (a) Usu nọ ma re bru no enọ a sino ukoko o rẹ kẹ imuẹro inọ ma mukpahe eme? (b) Eme ọ rẹ sai noi ze nọ ma te bi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ gbe ọruẹrẹfihotọ riẹ?

¹⁸ Whọ tẹ rẹriẹ ovao dhe uyero utioye, iviena kareghẹhọ inọ Jihova o wo ọdawẹ kẹ owhẹ. Who te bru usu no ohwo nọ a sino ukoko hayo ọnọ ọye ọvo o si oma riẹ no, who bi dhesẹ nọ who mukpahe ekpehre uruemu hayo owojẹ nọ o lẹliẹ e riẹ no ukoko na. Ere oruo o rẹ sae lẹliẹ ọnọ a sino ukoko na bruoma kpiroro o ve zihe bru Jihova ze. Fikiere, usu nọ who re bru no ohwo na u re dhesẹ inọ who you rie.

¹⁹ Ohwo jọ nọ a sino ukoko rekọ nọ a wariẹ rehọ zihe ze uwhremu na ọ ta nọ: “Eva e be were omẹ inọ Jihova o you ahwo riẹ te epanọ o bi ro ru ukoko riẹ fo. Dede nọ ahwo obọ akpọ a rẹ sai rri esino ukoko wọhọ oware evega, u wuzou, o tẹ jẹ rrọ oware oyoyou.” Kọ who roro nọ oniọvo nana ọ hae ta ẹme nana o hae jọnọ ahwo ukoko na gbe ahwo uviuwou riẹ a jẹ whẹtiẹe h’oma evaọ okenọ a ro si ei no ukoko? Usu nọ ma re bru no enọ a sino ukoko u re dhesẹ inọ ma you ẹrẹreokie je vuhumu inọ Jihova họ ọnọ o wo udu nọ o re fi izi họ kẹ omai.

“Mukpahe Eyoma”

20, 21. Fikieme o jẹ r’oja re ma mukpahe emuemu?

²⁰ Pita ukọ na ọ vẹvẹ unu inọ: “Jaja aro vi, he roro.” Fikieme? Fikinọ “ọwegrẹ ra ukumuomu na, ọ [wọhọ okpohrokpo] nọ obi do enu, be guọlọ ọjọ nọ ọ rẹ ria.” (1 Pita 5:8) Kọ whẹ họ ọjọ nọ ọ be gwọlọ nọ ọ rẹ re na? Oyena o roma hwa oghẹrẹ nọ who mukpahe emuemu te.

²¹ O lọhọ tere he re ohwo o mukpahe oware uyoma. Evaọ uzioraha a jọ yẹ omai, yọ ma be rria akpọ nọ ọ be tuduhọ ahwo awọ re a le isiuru abọ-iwo. (1 Jọn 2:15-17) Rekọ, nọ ma tẹ rọ aro kele Jesu Kristi, je wo uyoyou udidi kẹ Jihova Ọghẹnẹ, ma ti mukpahe oware nọ u yoma. Joma gbaemu inọ ma re “mukpahe eyoma,” avọ evaifihọ inọ Jihova ọ “be sẹro . . . erezi na; ọye o bi siwi ai no obọ ahwo omuomu.”—Ol. 97:10.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Eme o ti fi obọ họ kẹ omai kiẹ uruemu mai riwi kpahe udi nọ u re mu?

• Eware jọ vẹ ma rẹ sai ru ro si oma no iruẹru imizi?

• Fikieme eriwo ifoto ẹbẹba o jẹ vọ avọ enwoma?

• Ẹvẹ ma re ro dhesẹ nọ ma mukpahe emuemu nọ a te si ohwo nọ ma you no ukoko?

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]

Whọ tẹ gwọlọ da udi nọ u re mu, eme u fo nọ who re roro kpahe?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]

Yọroma kpahe eviẹhọ Setan evaọ ighe nọ who re riwi

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]

Uyoyou kẹ eme o rẹ jọ udu ohwo nọ o re riwi ifoto ẹbẹba?