Ruẹrẹ Oma Kpahe

‘Wha ruẹrẹ oma kpahe; keme eva oke nọ wha roro ho Ọmọ ohwo ọ rẹ te tha.’ —MAT. 24:44.

1, 2. (a) Oware vẹ a ruẹaro riẹ fihọ Ebaibol na nọ a sai ro dhesẹ epanọ ẹkpẹ ọ rẹ họre ohwo? (b) Ẹvẹ ohọre nọ o be tha na u ro te owhẹ?

ỌZAE jọ ọ yọrọ ekpẹ, yọ ọ jẹ hae rehọ erao nana zaharo rọ sasa ahwo oma ikpe buobu. Ọzae na ọ ta nọ: “Arao o te fievahọ owhẹ, o rẹ jọ wọhọ ẹsenọ a kẹ owhẹ okẹ nọ o mai woma kpobi evaọ akpọ na.” Rekọ evaọ ẹdẹ avesa ọrọ amara akpe, evaọ ukpe 2003, oware uyoma jọ o tẹ via. Gheghe gheghe, ẹkpẹ ologbo riẹ jọ ọ tẹ họrọ mu ei jẹ nwae oma gaga. Ọzae na o rẹro ho inọ ẹkpẹ na ọ te họrọ mu ei, fikiere ọ ruẹrẹ oma kpahe he.

² U fo re ma muẹrohọ inọ Ebaibol o ta kpahe “arao” ojihẹ jọ nọ ọ te họre ahwo, yọ o gwọlọ nọ ma rẹ ruẹrẹ oma kpahe. (Se Eviavia 17:15-18.) Kọ ono arao nana ọ te họre? Akpọ Setan o ti mu omobọ riẹ họ ẹhọre. Arao ojihẹ ọwawae na o dikihẹ kẹ Okugbe Erẹwho na, yọ “izei ikpe” na i dikihẹ kẹ isuẹsu ahwo-akpọ kpobi. Enana i ti mukpahe Babilọn Ologbo nọ ọ wọhọ ogberẹ na, koyehọ egagọ erue akpọ-soso, a vẹ te raha iẹe. Oke vẹ onana o te rọ via? Ma riẹ ẹdẹ gbe oke na ha. (Mat. 24:36) Rekọ ma riẹ inọ o te via evaọ oke nọ ma rẹro riẹ hẹ gbe nnọ oke na o kẹle no. (Mat. 24:44; 1 Kọr. 7:29) Fikiere, o r’oja re ma ruẹrẹ oma kpahe taure oke ọraha yena u te ti te, kẹsena nọ Kristi ọ te nyaze te raha akpọ na, o ve siwi omai. (Luk 21:28) Re ma sae ruẹrẹ oma kpahe ziezi, ma rẹ sai wuhrẹ mi idibo Ọghẹnẹ erọ oke anwae nọ e ruẹrẹ oma kpahe jẹ rọ ẹro ruẹ orugba eyaa Ọghẹnẹ. Kọ ma te rọ aro kele iriruo itieye na?

Ruẹrẹ Oma Kpahe Wọhọ Noa

3. Eware iyoma vẹ e jẹ via evaọ oke Noa nọ i ru rie bẹbẹ re ahwo a gọ Ọghẹnẹ ziezi?

³ Ghelọ eware iyoma nọ e jẹ via evaọ oke riẹ, Noa ọ ruẹrẹ oma kpahe re ọ ruẹ orugba eyaa Ọghẹnẹ. Dai roro use-abọ nọ Noa ọ rẹriẹ ovao ku nọ ikọ-odhiwu jọ a nwene oma a tẹ ziọ otọakpọ te rehọ eyae. Emọ nọ eyae nana a yẹ kẹ ae a jọ “ahwo ologbo” nọ e jẹ rehọ ogaga rai gboja kẹ ahwo. (Emu. 6:4) Dai roro kpahe ozighi nọ egwara nana a wha fihọ oria kpobi nọ a te. Fikiere, emuemu ọ tẹ vọ oria kpobi, yọ iroro gbe uruemu ahwo-akpọ i te ti yoma thesiwa. Jihova, Olori Oride na o te fi oke họ nọ ọ te rọ raha uyerakpọ omuomu yena.—Se Emuhọ 6:3, 5, 11, 12. *

4, 5. Oghẹrẹ vẹ etoke mai na ọ rọ wọhọ oke Noa?

⁴ Jesu ọ ruẹaro inọ etoke nọ ma be rria na ọ te wọhọ oke Noa. (Mat. 24:37) Wọhọ oriruo, izi imuomu e be viẹ ahwo họ nẹnẹ. (Evia. 12:7-9, 12) Idhivẹri nana a zihe ruọ ahwo evaọ oke Noa. Dede nọ a sai gbe zihe ruọ ahwo nẹnẹ hẹ, a be daoma kpọ t’emaha t’ekpako. Iruemu etọtọ nọ ahwo a bi ru e rẹ were idhivẹri iyoma nana nọ ma rẹ ruẹ hẹ na oma.—Ẹf. 6:11, 12.

 ⁵ Ebaibol o dhesẹ Ẹdhọ wọhọ “ojihẹ” gbe nnọ “o wo ogaga uwhu.” (Jọn 8:44; Hib. 2:14) Orọnikọ o wo ogaga nọ o re ro kpe ohwo kpobi nọ u je rie he. Ghele na, odudu nana ọ be viẹ ahwo họ ru eware nọ e rẹ sae wha uye gbe uwhu se ai. Ọ be jẹ lẹliẹ ahwo wo isiuru ahwo-okpe. Nọ ozighi ọ vọ akpọ na tere na, kọ who gbe roro nọ Jihova ọ te j’owọ jọ wọhọ epanọ o ru evaọ oke Noa? Kọ ọ te r’abọ mu oma?

6, 7. Ẹvẹ Noa avọ uviuwou riẹ a ro dhesẹ ẹrọwọ gbe ozodhẹ Ọghẹnẹ?

⁶ Uwhremu na, Ọghẹnẹ ọ tẹ ta kẹ Noa inọ ọ be te rehọ ẹvo raha akpọ na. (Emu. 6:13, 17) Jihova ọ ta kẹ Noa re o ku okọ nọ o wọhọ etehe ologbo. Noa avọ uviuwou riẹ a te mu okọ na họ eku. Eme o fi obọ họ kẹ ae yoẹme jẹ ruẹrẹ oma kpahe taure ọraha na o te ti te?

⁷ Uvi ẹrọwọ gbe ozodhẹ Ọghẹnẹ oye o wọ Noa gbe uviuwou riẹ ru epanọ Ọghẹnẹ ọ vuẹ rai na. (Emu. 6:22; Hib. 11:7) Noa ọ jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi, ọ tẹ whaha ogbekuo nọ ọ da akpọ fia evaọ oke yena. (Emu. 6:9) Ọ riẹ inọ u fo re ahwo uviuwou riẹ a siomano uruemu ozighi gbe aghẹmeeyo nọ ahwo a je dhesẹ. O r’oja re a siọ oma rai ba eduhọ ilale akpọ na. Ọghẹnẹ o wo iruo jọ kẹ ae, yọ o r’oja re uviuwou na kpobi o rọ iruo yena karo.—Se Emuhọ 6:14, 18.

Noa avọ Uviuwou Riẹ A Ruẹrẹ Oma Kpahe

8. Eme o dhesẹ inọ ahwo uviuwou Noa a wo ozodhẹ Ọghẹnẹ?

⁸ Noa, ọnọ o wuzou uwou na, ọye Ebaibol o mae ta ẹme kpahe, rekọ te aye te emezae riẹ gbe eyae rai a jẹ gọ Jihova re. Eme nọ Izikiẹl ọruẹaro na ọ ta e rọwo kugbe onana. Ọ ta nọ, o hae jọnọ Noa ọ jẹ rria evaọ etoke ọyomariẹ, orọnikọ fiki ẹrẹreokie Noa a hai ro siwi emọ Noa ha. A kpako te ahwo nọ a rẹ salọ sọ a re yoẹme hayo a re yo ho. Fikiere, emọ Noa a dhesẹ inọ a you Ọghẹnẹ gbe izi riẹ. (Izik. 14:19, 20) Ahwo uviuwou Noa a lele ithubro riẹ, a wo ọkpọ ẹrọwọ riẹ, yọ a kuvẹ hẹ re uruemu amọfa o whaha ae iruo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rai.

9. Ẹvẹ inievo jọ a be rọ rehọ aro kele Noa nẹnẹ?

⁹ O rrọ oware uduotahawọ gaga inọ evaọ ukoko na, enọ i wuzou uviuwou buobu a be daoma gaga re a rọ aro kele Noa. A vuhumu inọ u te he re a vi emọ kpohọ isukulu, re a kẹ ae emuore, emuẹgọ, gbe uwou. A rẹ jẹ rẹrote ẹgwọlọ abọ-ẹzi rai. Enọ i wuzou uviuwou a rẹ rọ ere dhesẹ inọ a be ruẹrẹ oma họ kẹ oware nọ Jihova o bi ti ru kẹle na.

10, 11. (a) Ẹvẹ who roro nnọ oma o jọ Noa avọ uviuwou riẹ nọ a jọ evaọ okọ na? (b) Didi onọ u fo inọ ma rẹ nọ oma mai?

¹⁰ Noa, aye riẹ, emọ riẹ, gbe eyae emọ riẹ a ku okọ na te oware wọhọ ikpe 50. Nọ a je ku okọ na, u muẹro inọ a nya ruọ  okọ na je noi ze unuẹse buobu. A di ighogho nọ e rrọ okọ na re o seba efi, a kwa emu fihọ eva riẹ, a su erao fihọ iẹe. Dai roro epanọ o jọ. Ẹdẹ ologbo na o te ti te. Noa avọ uviuwou riẹ a ruọ evaọ okọ na evaọ ẹdẹ avọ 17, amara avivẹ ọrọ ukpe 2370 B.C.E. Jihova ọ tẹ kare ẹthẹ na, oso o te muhọ. Onana yọ oso gheghe he. Iyeri-ame ilogbo obọ ehru i rovie, ame o te muhọ ehwẹ ziọ otọakpọ. (Emu. 7:11, 16) Ahwo nọ e rrọ otafe okọ na a be da ame whu, rekọ enọ e rrọ evaọ okọ na a rrọ uzuazọ. Ẹvẹ o jọ uviuwou Noa oma? Ẹhẹ, eva rai e vọ avọ uyere kẹ Ọghẹnẹ. Ababọ avro a je roro nọ, ‘Eva e were omai kẹhẹ inọ ma yoẹme kẹ Ọghẹnẹ uzẹme na jẹ ruẹrẹ oma kpahe!’ (Emu. 6:9) Kọ whọ be ruẹ oma ra inọ whọ rrọ uzuazọ nọ Amagẹdọn o fi vrẹ no be ghọghọ wọhọ epanọ o jọ kẹ Noa avọ uviuwou riẹ na?

¹¹ Uvumọ oware o rẹ sae whaha Erumeru na ha nọ ọ gbẹ rọ raha uyerakpọ omuomu nana ha wọhọ epanọ ọ ya eyaa riẹ na. Nọ oma ra nọ, ‘Kọ me fi eva kpobi họ inọ eyaa Ọghẹnẹ kpobi i ti rugba t’oka gbe nnọ aikpobi i ti rugba evaọ oke nọ o fihọ?’ O tẹ rrọ ere, ruẹrẹ oma kpahe ẹkwoma eroro kpahe “ẹdẹ Ọghẹnẹ” nọ ọ be tha vẹrẹ vẹrẹ na.—2 Pita 3:12.

Mosis Ọ Jaja Aro Vi

12. Eware vẹ e hae sae whaha Mosis aro nọ ọ rẹ jaja vi evaọ abọ-ẹzi?

¹² Joma ta kpahe oriruo ọfa. Evaọ eriwo ohwo-akpọ, Mosis o wo uvẹ nọ ọ hae rọ jọ ohwo ologbo evaọ Ijipti. Fikinọ ọmọtẹ Fẹro ọ wọ Mosis rehọ wọhọ ọmọ obọ riẹ, u muẹro inọ Mosis yọ ohwo nọ a jẹ kẹ adhẹẹ gbe nọ ọ jẹ rria eria iwowoma, wha emamọ iwu, jẹ reawere emamọ emu. O kpohọ isukulu ilogbo. (Se Iruẹru Ikọ Na 7:20-22.) Ẹsejọhọ ọ hae reuku efe buobu.

13. Ẹvẹ Mosis ọ rọ tẹrovi eyaa Ọghẹnẹ?

¹³ Ababọ avro, eware nọ ọsẹgboni Mosis a wuhrẹ i riẹ evaọ oke emaha i fi obọ họ kẹe riẹ inọ edhọ nọ ahwo Ijipti a jẹ gọ na yọ oware uyoma. (Ọny. 32:8) Isukulu ilogbo ahwo Ijipti gbe ekwakwa efe nọ e rrọ uwou ovie na i ru Mosis siọ egagọ uzẹme ba ha. U muẹro inọ Mosis o je roro didi kpahe eyaa nọ Ọghẹnẹ ọ ya kẹ esẹ-ode riẹ, yọ o jọ isiuru riẹ re o ru oreva Ọghẹnẹ. Agbẹta nọ Mosis ọ rọ ta kẹ emọ Izrẹl inọ: “ỌNOWO na . . . Ọghẹnẹ Abraham na, gbe Ọghẹnẹ Aiziki na, gbe Ọghẹnẹ Jekọp na, o vi omẹ bru owhai ze.”—Se Ọnyano 3:15-17.

14. Fikieme o rọ gwọlọ nọ Mosis o re dhesẹ ẹrọwọ gbe aruọwha?

¹⁴ Wo ohẹriẹ no edhọ Ijipti nọ i wo  uzuazọ họ na, Mosis ọ riẹ inọ Jihova Ọghẹnẹ uzẹme na ọ rrọ. O je yeri uzuazọ riẹ wọhọ ẹsenọ ọ jẹ ruẹ “ọ nọ a rẹ ruẹ hẹ” na. U mu Mosis ẹro inọ a ti si ahwo Ọghẹnẹ no igbo, rekọ ọ riẹ oke na ha. (Hib. 11:24, 25, 27) Ohwo Izrẹl nọ a je kpe nọ Mosis ọ thọ othọ riẹ na u gine dhesẹ inọ o jọ isiuru riẹ gaga re emọ Izrẹl a no igbo. (Ọny. 2:11, 12) Rekọ, oke nọ Jihova o fihọ u ri te he, fikiere o tẹ gwọlọ nọ Mosis ọ rẹ dhẹ kpohọ oria uthethabọ jọ nyai dhere. Ababọ avro, o jọ bẹbẹ kẹe re ọ nya siọ omaweromẹ Ijipti ba re ọ nyae rria obọ udhude. Ghele na, Mosis ọ ruẹrẹ oma kpahe ẹkwoma ijaje Jihova kpobi nọ o je ru lele. Fikiere, nọ Mosis ọ rria Midian te ikpe 40 no, Ọghẹnẹ ọ tẹ rehọ iẹe si emọ Izrẹl no igbo. Nọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Mosis re o zihe kpobọ Ijipti, ọ tẹ nwani ru ere. Oke u te no nọ Mosis o re ro ru lele ẹme Ọghẹnẹ re o je ru iruo Ọghẹnẹ evaọ edhere nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ. (Ọny. 3:2, 7, 8, 10) Nọ o te obọ Ijipti, o gwọlọ nọ Mosis nọ ọ jọ ‘wowou vi ahwo kpobi’ na o re dhesẹ ẹrọwọ gbe aruọwha re ọ sae nya bru Fẹro. (Ik. 12:3) Ọ nya bru ei, orọnikọ ẹsiẹvo ho, rekọ asia buobu nọ iye na i bi te Ijipti na, yọ Mosis ọ riẹ unuẹse nọ u kiọkọ nọ ọ te wariẹ nya bru Fẹro ho.

15. Dede nọ a je ru eva dha Mosis, fikieme ọ rọ ruabọhọ oreva Ọghẹnẹ uruo?

¹⁵ Ikpe 40 nọ i lele i rie, koyehọ no ukpe 1513 B.C.E. rite 1473 B.C.E., emọ Izrẹl a ru eva dha Mosis unuẹse buobu. Ghele na, ọ jẹ rehọ uvẹ kpobi ru oreva Jihova, yọ ọ jẹ tuduhọ emọ Izrẹl awọ re a ru ere re. (Izie. 31:1-8) Fikieme? Fikinọ o you odẹ gbe esuo-okpehru Jihova vi odẹ obọ riẹ. (Ọny. 32:10-13; Ik. 14:11-16) O tẹ make rọnọ ahwo a ru omai eva dha hayo eware nọ ma rẹro rai i te omai obọ họ, ma rẹ ruabọhọ egagọ Ọghẹnẹ avọ evaifihọ inọ idhere Ọghẹnẹ e mai woma. (Aiz. 55:8-11; Jeri. 10:23) Kọ ere who rri rie?

Jaja Aro Vi!

16, 17. Fikieme Mak 13:35-37 u ro wo uvi otofa kẹ omai?

¹⁶ “Wha yọrọ oma, wha roro; keme wha riẹ ezi nọ oke na u re te he.” (Mak 13:33) Jesu ọ kẹ ilele riẹ unuovẹvẹ yena nọ ọ jẹ ta ẹme kpahe oka nọ u ti dhesẹ ekuhọ uyerakpọ omuomu nana. Muẹrohọ epanọ Jesu o ro ku ẹme na họ wọhọ epanọ Mak o kere, inọ: “Wha roro—keme wha riẹ okenọ Olori uwou na ọ te tha ha, jọ oke owọwọ, hayo udevie aso, hayo nọ ọkpa o bo, hayo ohiohiẹ—re nọ ọ nyaze idudhe ọ se owhai ba edihọ owezẹ. Ẹme nọ mẹ ta kẹ owhai na, ahwo kpobi mẹ ta kẹ: Wha roro.”—Mak 13:35-37.

¹⁷ Uduotahawọ nana nọ Jesu ọ kẹ na u re ru ohwo roro. Ọ t’ẹme kpahe etoke ene sa-sa evaọ aso. Etoke urere na o rẹ mae rọ jọ bẹbẹ re ohwo ọ jaja aro vi, koyehọ no ighọjọ esa evaọ aso rite okenọ oke u re rie. Enọ i re fi ẹmo a rri oke nana nọ owezẹ u re ro mu ohwo na wọhọ oke nọ o mai woma nọ a rẹ rọ vẹro ewegrẹ rai. Ere ovona re, oke nana nọ ahwo buobu a jọ  kiero owezẹ udidi abọ-ẹzi no na o mae rọ rrọ bẹbẹ re ma jaja aro vi. Kọ who wo avro jọ inọ u fo re ma hai “roro” jẹ “yọrọ oma” nọ urere na gbe esiwo mai ọ kẹle no na?

18. Didi obọdẹ uvẹ-ọghọ mai Isẹri Jihova ma wo?

¹⁸ Ohwo nọ ọ jẹ yọrọ ẹkpẹ nọ ma tẹme kpahe evaọ obọ emuhọ na ọ zọ dede nọ ẹkpẹ na ọ nwa riẹ oma. Rekọ eruẹaruẹ Ebaibol i dhesẹ vevẹ inọ egagọ erue gbe abọ eyero omuomu nana nọ o kiọkọ ọ te vabọ no ọraha nọ ọ be tha na ha. (Evia. 18:4-8) Jọ idibo Ọghẹnẹ kpobi, t’emaha t’ekpako, a vuhu epanọ o r’oja te mu re a ruẹrẹ oma kpahe kẹ ẹdẹ Jihova wọhọ epanọ Noa avọ uviuwou riẹ a ru na. Ma be rria akpọ nọ a jọ wo adhẹẹ kẹ Ọghẹnẹ hẹ nọ enọ i wuzou egagọ erue, gbe enọ e be ta nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ a be jọ ta eme iyoma kpahe Ọmemama na. Rekọ ma rẹ kuvẹ re eme itieye na i kpomahọ omai hi. J’oma lele iriruo nọ ma t’ẹme te no na, re ma rehọ uvẹ kpobi ta usiuwoma na jẹ wha orro se Jihova keme ọye họ “Ọghẹnẹ nọ o vi edhọ,” ‘ọnọ ọ rro, avọ ogaga jẹ vọ avọ idudu.’—Izie. 10:17.

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

• Fikieme u ro fo re Noa ọ rehọ ẹgwọlọ abọ-ẹzi uviuwou riẹ karo?

• Ẹvẹ etoke nọ ma be rria na o rọ wọhọ edẹ Noa?

• Dede nọ a ru eva dha Mosis, fikieme ọ rọ tẹrovi eyaa Jihova ghele?

• Eruẹaruẹ Ebaibol vẹ i bi ru owhẹ jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi?

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]

Noa avọ uviuwou riẹ a tẹrovi iruo Jihova

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 26]

Eyaa Ọghẹnẹ i fi obọ họ kẹ Mosis jaja aro vi