Jẹ Iroro Nọ E Rẹ Wha Orro Se Ọghẹnẹ

“Ohwo owareghẹ ọ rẹ tẹroviẹ oware nọ o re ruẹ.”—ITẸ 14:15.

1, 2. (a) Eme ọ rẹ mae jọ omai oja evaọ iroro-ejẹ mai? (b) Enọ vẹ ma be te ta kpahe?

U WO oware jọ nọ ma be hai ru ẹsibuobu kẹdẹ kẹdẹ. Ẹsejọ oware nana u re kpomahọ omai tere he. Rekọ ma te ru ei ẹsejọ, u re kpomahọ uzuazọ mai gaga. Eme ma be ta kpahe na? Iroro-ejẹ. Iroro kpobi nọ ma jẹ, te esese te ilogbo, oware nọ o rẹ mae jọ omai oja họ re ma wha orro se Ọghẹnẹ.—Se 1 Ahwo Kọrint 10:31.

² Kọ o rẹ jọ lọlọhọ k’owhẹ re whọ jẹ iroro, manikọ o be hae jọ use-abọ k’owhẹ? Re ma sae kpako evaọ abọ-ẹzi, ma re vuhu ohẹriẹ nọ o rrọ oware uyoma gbe uwoma, ma vẹ jẹ iroro nọ e rọwo kugbe onọ ma riẹ inọ u kiehọ, orọnikọ onọ omọfa ọ ta k’omai hi. (Rom 12:1, 2; Hib. 5:14) Eware efa vẹ i ru rie r’oja re ma jẹ emamọ iroro? Kọ fikieme o rẹ rọ jọ bẹbẹ ẹsejọ re ma jẹ emamọ iroro? Eme ma re ru re u mu omai ẹro inọ iroro-ejẹ mai e te wha orro se Ọghẹnẹ?

Fikieme o rọ Tubẹ Gwọlọ re Ma Jẹ Iroro?

3. Eme ma rẹ kuvẹ kẹ hẹ re u kpomahọ iroro-ejẹ mai?

³ Otẹrọnọ ma wo iroro-ivẹ kpahe itee Ọghẹnẹ nọ e rrọ Ebaibol, ibe emọ-isukulu  hayo ibe-iruiruo mai a sai roro nọ eware nọ ma rọwo na i mu omai ẹro ho fikiere a rẹ sai nwene iroro mai. A rẹ sae ta erue, wha amọfa re, hayo tho uji, a vẹ tẹzẹ omai re ma ru onọ “ogbotu” a bi ru hayo re ma ko oware uyoma nọ a bi ru dhere. (Ọny. 23:2) Rekọ, ohwo nọ ọ riẹ epanọ a rẹ jẹ iroro nọ e rẹ wha orro se Ọghẹnẹ ọ rẹ kuvẹ hẹ re ozodhẹ hayo isiuru re amọfa a jẹe rehọ u ru ei ru oware nọ o wọso emamọ obroziẹ-iroro riẹ.—Rom 13:5.

4. Fikieme amọfa a rẹ rọ gwọlọ jẹ iroro k’omai?

⁴ Orọnikọ ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ jẹ iroro k’omai o wo oware uyoma họ iroro ho. Ẹsejọ, egbẹnyusu mai nọ i wo evezi kpahe omai a sae gwọlọ nọ ma lele ohrẹ nọ a k’omai. Otẹrọnọ ma be rria thabọ no imoni mai, ẹsejọhọ a te ruawa kpahe omai, a vẹ gwọlọ jẹ iroro eware nọ e r’oja gaga k’omai. Wọhọ oriruo, roro kpahe ẹme usiwo imu. Ebaibol ọ ta vevẹ inọ ma rehọ azẹ hẹ. (Iruẹru 15:28, 29) Rekọ ma sae rẹriẹ ovao ku eme usiwo efa nọ Ebaibol ọ t’eme te vevẹ hẹ, nọ o jọ gwọlọ nọ ma rẹ jẹ iroro kẹ omobọ mai oghẹrẹ usiwo nọ ma gwọlọ. * Imoni mai a rẹ sai sikẹ inọ ma rehọ oghẹrẹ usiwo jọ. Rekọ, evaọ ẹme kpahe oma usiwo, Oleleikristi kpobi nọ ọ roma mudhe no ọ rẹ jẹ iroro na kẹ omobọ riẹ. (Gal. 6:4, 5) Oware nọ o mae rrọ omai oja họ re ma wo emamọ odẹ kugbe Ọghẹnẹ, orọnikọ ahwo ho.—1 Tim. 1:5.

5. Eme o re fi obọ họ re ma siọ ukoko na ba ekie no?

⁵ Iroro-ivẹ e rẹ sai fi omai họ ẹbẹbẹ. Jemis olele na o kere nọ ohwo iroro-ivẹ “ọ rẹ jọ deghedeghe” evaọ iruẹru riẹ kpobi. (Jem. 1:8) Wọhọ epanọ okọ nọ o rrọ ẹkporo ọ rẹ dọmu hu na, ere iroro ohwo otiọye na e rẹ dọmu hu. O rẹ lọhọ gaga re ohwo yena o kie no ukoko, ọ vẹ fo amọfa kẹ ekie riẹ. (1 Tim. 1:19) Ẹvẹ ma sae rọ whaha onana? Ma rẹ daoma re ‘ẹrọwọ mai ọ jọ gaga.’ (Se Ahwo Kọlọsi 2:6, 7.) Re ẹrọwọ mai ọ jọ gaga, o gwọlọ nọ ma rẹ daoma jẹ iroro nọ i re dhesẹ nọ ma fievahọ Ẹme Ọghẹnẹ. (2 Tim. 3:14-17) Rekọ eme ọ rẹ sai ru ei bẹbẹ k’omai re ma jẹ emamọ iroro?

Oware nọ Iroro-Ejẹ O rẹ rọ Bẹ

6. Oghẹrẹ vẹ ozodhẹ u re kpomahọ omai?

⁶ Ozodhẹ o rẹ sae whaha omai iroro-ejẹ—ozọ inọ ma te jẹ iroro ethọthọ, ozọ inọ iroro nọ ma jẹ i ti kiekpe omai, ozọ inọ iroro nọ ma te jẹ na o te lẹliẹ amọfa rri omai gheghẹ. Ohwo ọ rẹ sae ginẹ dhozọ utioye. Ohwo ọvo ọ gwọlọ jẹ iroro nọ e rẹ wha ẹbẹbẹ hayo omovuọ sei hi. Ghele na, uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe Ebaibol na i re si ozọ no omai ẹro. Evaọ idhere vẹ? Nọ ma te you Ọghẹnẹ, o rẹ wọ omai ẹsikpobi se Ebaibol na gbe ebe ukoko na taure ma tẹ jẹ iroro nọ e r’oja. Onana u re ru nọ ma gbẹ kake jẹ iroro thọ họ. Fikieme? Keme Ebaibol na ọ rẹ “rehọ ọtẹruo kẹ igbori, jegbe eriariẹ avọ ẹjiroro nọ okiete rọ kẹ oge na.”—Itẹ 1:4.

7. Eme oriruo Devidi ọ rẹ sai wuhrẹ omai?

⁷ Kọ ẹsikpobi ma te jẹ emamọ iroro? Ijo. Eware e rẹ thọ omai kpobi obọ. (Rom 3:23) Wọhọ oriruo, Devidi ovie na o wo areghẹ gbe ẹrọwọ. Ghele na, ọ jẹ ekpehre iroro ẹsejọ nọ o wha uye sei gbe amọfa. (2 Sam. 12:9-12) Rekọ onana u ru nọ Devidi ọ rọ siọ iroro nọ e were Ọghẹnẹ ba ẹjẹ hẹ. (1 Iv. 15:4, 5) Wọhọ Devidi, nọ ma tẹ kareghẹhọ nọ Jihova ọ te kpairoro vrẹ iruthọ mai jẹ rọ vrẹ omai, ma te jẹ iroro ghele  dede nọ eware e thọ omai obọ evaọ oke nọ u kpemu. O ti gbe fi obọ họ kẹ enọ i you rie je bi yoẹme kẹe.—Ol. 51:1-4, 7-10.

8. Eme ma jọ ẹme nọ Pọl uko na ọ ta kpahe orọo wuhrẹ?

⁸ Ma rẹ sai si ozọ no ẹro nọ ma tẹ be jẹ iroro. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Nọ ma tẹ kareghẹhọ nnọ ẹsejọ ma rẹ sae jẹ iroro sa-sa kpahe ẹme ọvo na. Roro kpahe iroro sa-sa nọ Pọl ukọ na ọ ta nọ ohwo ọ rẹ sae jẹ kpahe orọo. O kere nọ: “Otẹrọnọ ọzae jọ ọ rọ nọ ọ sae gba oma riẹ kpahọ aye nọ ọsahotọ họ, yọ ọ sae thihi akọ họ, jọ o ru epanọ owere riẹ re ọ ruọ orọwo, keme o rọ uzioraha ha. Rekọ ọzae nọ ọ riẹ oma riẹ, o gbe je wo ẹguọlọ kẹ oware [utioye] he, nọ ọ jẹ sae gba oma riẹ, ọ tẹ jẹ ma onana kiete evaọ eva riẹ, . . . u re woma kẹe.” (1 Kọr. 7:36-38) Pọl ọ be ta nọ o rẹ mai woma re ohwo ọ seba ẹrọo, rekọ ohwo nọ ọ jẹ iroro nnọ ọ rẹ rọo o ru thọ họ.

9. Kọ u fo re ma se oghẹrẹ nọ amọfa a rri iroro-ejẹ mai gboja? Ru ei vẹ.

⁹ Kọ u fo re ma se oghẹrẹ nọ amọfa a rri iroro-ejẹ mai gboja? Ee! Muẹrohọ ẹme nọ Pọl ọ ta kpahe ẹriọ emu nọ o wọhọ nọ a ro dheidhe kẹ edhọ. O vuhumu inọ re a re emu otiọye o thọ họ, rekọ o rẹ sae wha ezoruẹ se ahwo jọ. Kọ eme Pọl ọ gba riẹ mu nọ o re ru? O kere nọ: ‘Otẹrọnọ emuore jọ ọ rẹ wha ezoruẹ se oniọvo, mẹ gbẹ re emu yena ofa ha, re mẹ se oniọvo mẹ ba eru zoruẹ.’ (1 Kọr. 8:4-13) Epọvo na, u fo re ma riẹ nọ iroro-ejẹ mai i re kpomahọ obroziẹ-iroro amọfa. Rekọ, oware nọ o rẹ mae jọ omai oja họ, epanọ iroro-ejẹ mai i ti kpomahọ usu mai kugbe Jihova. (Se Ahwo Rom 14:1-4.) Ehri-izi Ebaibol vẹ i re fi obọ họ k’omai jẹ iroro nọ e rẹ wha orro se Ọghẹnẹ?

Eware Ezeza nọ I re Fi Obọ Họ kẹ Omai Jẹ Emamọ Iroro

10, 11. (a) Ẹvẹ ma sae rọ whaha omorro evaọ uviuwou na? (b) Eme ekpako ukoko a re muẹrohọ nọ a tẹ be jẹ iroro nọ i kpomahọ ukoko na?

¹⁰Whaha omorro. Taure ma tẹ te jẹ oghẹrẹ iroro jọ, u fo re ma nọ oma mai nọ, ‘Kọ a kẹ omẹ udu nọ mẹ rẹ rọ jẹ iroro nana?’ Solomọn ovie na o kere nọ: “Nọ oheri ọ zino, omovuọ u ve lele iei; rekọ areghẹ ọ rẹ jọ rọ kẹ enọ e rehọ oma kpotọ.”—Itẹ 11:2.

¹¹ Esẹgbini a rẹ sae kẹ emọ rai udu nọ a rẹ rọ jẹ iroro jọ, rekọ emọ a re roro ho inọ a wo udu nọ a rẹ rọ jẹ iroro itieye na. (Kọl. 3:20) Eyae uwou-orọo gbe iniemọ a wo umutho udu evaọ uviuwou na rekọ a re vuhumu inọ ọzae rai họ ọnọ o wuzou uwou na. (Itẹ 1:8; 31:10-18; Ẹf. 5:23) Epọvo na re, ezae uwou-orọo a re vuhumu inọ udu nọ a wo u wo umuo gbe nnọ a rrọ otọ Kristi. (1 Kọr. 11:3) Ekpako ukoko a rẹ jẹ iroro nọ i re kpomahọ ukoko na. Rekọ a re muẹrohọ inọ a wuhrẹ vrẹ eware nọ “ikerakere na e tare” he. (1 Kọr. 4:6) A re je lele ọkpọvio ọrigbo ẹrọwọ na. (Mat. 24:45-47)  Ma rẹ whaha ẹbẹbẹ nọ ma rẹ wha se oma mai gbe amọfa nọ ma tẹ jẹ iroro nọ a k’omai udu riẹ ọvo.

12. (a) Fikieme u ro fo re ma ru ekiakiẹ? (b) Dhesẹ oghẹrẹ nọ ohwo ọ rẹ sai ru ekiakiẹ.

¹²Ru ekiakiẹ. Solomọn o kere nọ: “Oma omamọ ohwo o rẹ rehọ ọruẹriọ tha, rekọ owho kpobi nọ o re bru okpakpa ọ rẹ te jọ ababọ eware.” (Itẹ 21:5) Wọhọ oriruo, kọ who bi roro kpahe okọ jọ? Who bru okpakpa ha. Daoma kiẹ kpahe okọ na, ta ẹme kugbe amọfa nọ a riẹ kpahe okọ na, jẹ kiẹ kpahe ehri-izi Ebaibol nọ e ta kpahe onana. (Itẹ 20:18) Re whọ ruẹrẹ ekiakiẹ ra na họ ziezi, kere eware nọ whọ kiẹ via na fihọ eria ivẹ—oria jọ rọkẹ erere nọ who bi rẹro riẹ, ọfa kọ igho nọ whọ te raha. Taure whọ tẹ te wha iroro nọ whọ jẹ haro, roro te ziezi. (Luk 14:28) Roro kpahe epanọ iroro-ejẹ ra i ti kpomahọ igho uviuwou na gbe edikihẹ abọ-ẹzi ra. Re a ru ekiakiẹ o gwọlọ oke gbe omodawọ. Rekọ nọ who te ru ere, whọ rẹ whaha okpakpa nọ o rẹ wha uye tha.

13. (a) Imuẹro vẹ e rrọ Jemis 1:5? (b) Ẹvẹ olẹ kẹ areghẹ u re ro fi obọ họ kẹ omai?

¹³Lẹ re Ọghẹnẹ ọ kẹ owhẹ areghẹ. Re iroro-ejẹ mai e sae wha orro se Ọghẹnẹ, ma re zizie ei re o fi obọ họ kẹ omai jẹ iroro na. Jemis olele na o kere nọ: “Otẹrọnọ areghẹ ọkare owhai ọjọ, jọ ọ yare Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ ọvọvẹ nọ rẹ gboke he, a rẹ te rehiẹe kẹe.” (Jem. 1:5) Oma o rẹ vo omai hi re ma rọwo nnọ re ma sae jẹ emamọ iroro, ma gwọlọ areghẹ nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze. (Itẹ 3:5, 6) O rrọ ere keme ma tẹ rẹroso otoriẹ obọ mai, ma rẹ sae nya thọ. Ma tẹ lẹ kẹ areghẹ jẹ kiẹ ehri-izi Ebaibol riwi ziezi, yọ ma be kẹ ẹzi ọfuafo uvẹ re o fi obọ họ kẹ omai riẹ oware nọ o be ginẹ lẹliẹ omai jẹ oghẹrẹ owọ jọ.—Hib. 4:12; se Jemis 1:22-25.

14. Fikieme u gbe ro lehie omai obọ hrọ họ re ma tẹ jẹ iroro?

¹⁴Jẹ iroro na. Re whọ tẹ jẹ iroro, daoma ru ekiakiẹ jẹ lẹ kẹ areghẹ. Ohwo nọ o wo areghẹ “ọ rẹ tẹroviẹ oware nọ o re ruẹ.” (Itẹ 14:15) Rekọ jọ iroro-ejẹ na i lehie owhẹ obọ hrọ họ. Ohwo nọ u re lehie obọ hrọ re ọ tẹ jẹ iroro o re gu unoma. (Itẹ 22:13) Rekọ evaọ ere oruo, ọ jẹ iroro jọ no, koyehọ ọ kẹ amọfa uvẹ re a kpọ uzuazọ riẹ.

15, 16. Eme o gwọlọ re ma ru lele iroro nọ ma jẹ?

¹⁵Ru lele iroro nọ whọ jẹ na. Who gbe ru lele iroro nọ whọ jẹ hẹ, kiyọ uye nọ whọ ruẹ rọ jẹ emamọ iroro na uvrẹvru. Solomọn o kere nọ: “Oware kpobi nọ whọ gwọlọ rehọ obọ ra ru, rehọ ogaga ra kpobi  ru ei.” (Ọtausi. 9:10) Re ma sae kparobọ, ma re ru utho ẹgba mai re ma ru lele iroro nọ ma jẹ na. Wọhọ oriruo, owhowho-uvie ọ sae jẹ iroro inọ ọ gwọlọ ru iruo ọkobaro. Kọ ọ sai ti ru ei? Ee, otẹrọnọ iruo gbe eware aruọzaha e rehọ oke gbe ẹgba nọ ọ hai ro ru iruo ọkobaro na ha.

¹⁶ O rẹ jọ bẹbẹ ẹsibuobu re ma ru lele emamọ iroro nọ ma jẹ. Fikieme? Keme “akpọ na ọsoso ọ rọ obọ ogaga oyoma na.” (1 Jọn 5:19) Ma rẹ dadamu re ma họre “ikpahwo ebi akpọ nana, [gbe] izi iyoma nọ e rọ eva eria ikpehru.” (Ẹf. 6:12) Pọl ukọ na avọ Jud olele na a ta nnọ Ẹdhọ avọ idhivẹri riẹ a te họre enọ e gwọlọ rọ orro kẹ Ọghẹnẹ kpobi.—1 Tim. 6:12; Jud 3.

17. Eme Jihova o rẹro nọ ma re ru kpahe iroro nọ ma jẹ?

¹⁷Kiẹ iroro nọ whọ jẹ na riwi re who ru inwene o tẹ gwọlọ ere. Orọnikọ iroro-ejẹ kpobi e rẹ nya epanọ whọ gwọlọ họ. Eware idudhe e rẹ sae via kẹ omai kpobi. (Ọtausi. 9:11) O make rrọ ere na, dede nọ ma te nyaku edawọ, Jihova ọ gwọlọ nọ ma daoma re ma ru iroro jọ nọ ma jẹ gba. Nọ ohwo ọ tẹ jẹ iroro no re ọ roma mudhe kẹ Jihova hayo nọ ọ tẹ rọo no, o re rri emu hu. Ọghẹnẹ o rẹro nọ ma re ru lele iroro-ejẹ itieye. (Se Olezi 15:1, 2, 4.) Iroro-ejẹ buobu e riẹ nọ e nwane gbẹdẹ tere he. Ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ kiẹ iroro jọ nọ ọ jẹ kpemu no riwi n’oke t’oke. Ọ rẹ kuvẹ hẹ re omorro hayo uzou ogaga u ru ei siọ iroro riẹ ba enwene otẹrọnọ ọ jẹ iroro jọ thọ. (Itẹ 16:18) Oware nọ o rẹ mae jariẹ oja họ re ọ rọ uzuazọ riẹ kẹ Ọghẹnẹ orro ẹsikpobi.

Wuhrẹ Amọfa re A Jẹ Iroro nọ E rẹ Wha Orro Se Ọghẹnẹ

18. Ẹvẹ esẹgbini a sai ro wuhrẹ emọ rai re a jẹ emamọ iroro?

¹⁸ Re emọ a sae jẹ iroro nọ e rẹ wha orro se Ọghẹnẹ, esẹgbini a wo iruo ilogbo. Emamọ oriruo jọ họ orọ owuhrẹ ologbo na. (Luk 6:40) Evaọ oke nọ u fo, esẹgbini a re ru ei vẹ kẹ emọ rai oghẹrẹ nọ ae oma rai a rọ jẹ iroro jọ. A rẹ jẹ kẹ emọ rai uvẹ jẹ iroro jọ, a ve jiri emọ na otẹrọnọ a riẹ iroro na jẹ. Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ọmọ ọ jẹ ekpehre iroro? Esẹgbini a rẹ gwọlọ ko ọmọ rai dhere no uye nọ u no ekpehre iroro nọ ọ jẹ ze, rekọ orọnikọ ẹsikpobi oyena o rẹ mai woma kẹ ọmọ na ha. Wọhọ oriruo, esẹgbini a rẹ sae kuvẹ re ọmọ rai o wo obe nọ o rẹ kẹe udu dhẹ omoto. Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ọmọ na ọ dhẹ ugbẹdhẹ nọ a je hoi? Ọsẹgboni na a sae hwa eho na. Rekọ a tẹ ta kẹ ọmọ na nọ o ru iruo re ọ hwa eho na, ọ te whaha ugbẹdhẹ oke ofa.—Rom 13:4.

19. Eme ma re wuhrẹ emọ-uwuhrẹ Ebaibol mai, kọ ẹvẹ ma sai ro ru ere?

¹⁹ Jesu o ta kẹ ilele riẹ re a wuhrẹ amọfa. (Mat. 28:20) Oware aghare jọ nọ ma rẹ sai wuhrẹ emọ-uwuhrẹ Ebaibol họ epanọ a rẹ jẹ emamọ iroro. Re ma sai ru ere, ma rẹ jẹ iroro kẹ ae he. O rẹ mai woma re ma wuhrẹ ai epanọ a re roro kpahe ehri-izi Ebaibol re a sae jẹ iroro kẹ omobọ rai. Ere u fo keme “mai kpobi ma ti . . . gu ọvuọ ẹkẹunu riẹ kẹ Ọghẹnẹ.” (Rom 14:12) Fikiere, o gwọlọ nọ mai kpobi ma rẹ jẹ iroro nọ e rẹ wha orro se Ọghẹnẹ.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Fikieme u je fo re ma wuhrẹ epanọ a rẹ jẹ iroro?

• Oghẹrẹ vẹ ozodhẹ o sai ro kpomahọ omai, kọ ẹvẹ ma sai ro fi ozodhẹ mai kparobọ?

• Eware ezeza vẹ ma rẹ sai ru re iroro-ejẹ mai e wha orro se Ọghẹnẹ?

[Enọ Uwuhrẹ]

[Ẹkpẹti/Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]

Eware nọ I re Fi Obọ Họ kẹ Omai Jẹ Emamọ Iroro

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]

1 Whaha omorro

2 Ru ekiakiẹ

3 Lẹ re Ọghẹnẹ ọ kẹ owhẹ areghẹ

4 Jẹ iroro na

5 Ru lele iroro nọ whọ jẹ na

6 Kiẹ iroro na riwi re who ru inwene

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]

Ohwo iroro-ivẹ ọ wọhọ okọ nọ o rrọ ẹkporo