Kọ Whọ Ruẹ Imuẹro no inọ Ọghẹnẹ Ọ be Kpọ Owhẹ?

EMỌ Izrẹl gbe ahwo Ijipti a re ruẹ oware utioye ẹdẹvo ho. Nọ emọ Izrẹl a je no ẹkwotọ Ijipti, ẹgho ọlala ọ tẹ roma via kẹ ae nọ ọ jọ kugbe ai kẹdẹ kẹdẹ. Evaọ aso, u ve zihe ruọ ẹgho-erae. Oware riẹ u gbunu kẹhẹ! Rekọ bovẹ u no ze? Fikieme o rọ jọ kugbe ai? Yọ dede nọ oware nana o via te ikpe idu esa gbe egba isoi (3,500) no, eme ma rẹ sai wuhrẹ no oghẹrẹ nọ emọ Izrẹl a rri “ẹgho-erae avọ ẹgho ọlala” na ze?—Ọny. 14:24.

Ebaibol o dhesẹ oria nọ ẹgho na o no ze gbe ẹjiroro riẹ k’omai, inọ: “ỌNOWO na ọ tẹ jọ eva uvo rehọ okpale-ẹgho karo kẹ ae eva edhere na, rekọ eva aso kọ ẹgho-erae re o rehọ elo kẹ ae, re a sae nya tuvo taso.” (Ọny. 13:21, 22) Jihova Ọghẹnẹ ọ rehọ ẹgho ọlala gbe ọrọ erae na su ahwo riẹ no Ijipti, je su ai evaọ udhude na. A rẹ ruẹrẹ oma kpahe ẹsikpobi re, okenọ ẹgho na o te muhọ ẹnya, a vẹ sai lele iei. Nọ egbaẹmo Ijipti a wọ ohọre kẹle ahwo Ọghẹnẹ oma no, ẹgho na ọ tẹ ruọ udevie rai avọ emọ Izrẹl re a siọ emọ Izrẹl ba ẹruẹ. (Ọny. 14:19, 20) Dede nọ ẹgho na o lele edhere nọ ọ mae kẹle he, ọye ọvo ọ rẹ sai su emọ Izrẹl te Ẹkwotọ Eyaa na.

Ẹgho na ọ kẹ ahwo Ọghẹnẹ imuẹro inọ Jihova ọ jọ kugbe ai. Ẹgho na o dikihẹ kẹ Jihova, yọ ẹsejọ a re yo urru Jihova no udevie ẹgho na ze. (Ik. 14:14; Ol. 99:7) Ofariẹ, ẹgho na o ru emọ Izrẹl riẹ inọ Mosis họ ọnọ Jihova o ro mu re o su ai. (Ọny. 33:9) Epọvo na re, evaọ orọ urere nọ ẹgho na ọ rọ roma via, Jihova o dhesẹ vevẹ inọ ọ salọ Joshua re ọ rehọ ẹta Mosis. (Izie. 31:14, 15) Evaọ uzẹme, re emọ Izrẹl a sae nya te Ẹkwotọ Eyaa na, a re vuhumu nọ ẹkwoma ẹgho na Ọghẹnẹ ọ be rọ kpọ ae, a ve je lele iei.

O Thọrọ e Rai Ẹro inọ Ọghẹnẹ O bi Su Ai

Ababọ avro, nọ emọ Izrẹl a ruẹ ẹgho na evaọ oke ọsosuọ, u gbe rai unu gaga. Rekọ uyoma gaga inọ, oware igbunu yena nọ a jẹ ruẹ kẹse kẹse na u ru rai fi eva rai kpobi họ Jihova kri hi. A wọso ọkpọvio Ọghẹnẹ ẹsibuobu. Nọ egbaẹmo Ijipti a je le ai, a fievahọ inọ Jihova ọ te sai siwi ai hi. Ukpoye, a jẹ fo Mosis inọ ọye o su rai kpohọ uwhu. (Ọny. 14:10-12) Nọ Ọghẹnẹ o siwi ai no Abade Ọwawae na no, a te muhọ ẹgo kpahe Mosis, Erọn, gbe Jihova fikinọ a wo emu gbe ame he. (Ọny. 15:22-24; 16:1-3; 17:1-3, 7) Nọ eka jọ e vrẹ no, a te tunyẹ Erọn re ọ ma ọmọ-eruẹ oro kẹ ae. Dai roro oyena. Evaọ ofẹ jọ orọ evuẹ na, emọ Izrẹl a ruẹ ẹgho ọlala gbe ọrọ erae—oware igbunu nọ u dhesẹ nọ Jihova o bi su ai—yọ nwane kẹle etẹe, a te muọ ẹdhọ họ ẹgọ be ta nọ: “Enana họ eghẹnẹ ra, O Izrẹl, e nọ e rehọ owhẹ no otọ Ijipti ze!” A ginẹ “ta emeaghọ buobu.”—Ọny. 32:4; Neh. 9:18.

Uruemu emọ Izrẹl na u dhesẹ nọ a wo adhẹẹ kẹ ọkpọvio Jihova ha. Dede nọ a jẹ ruẹ eware igbunu nọ Jihova o ru, a wo otoriẹ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro su ai hi. A ruẹ  ẹgho na, rekọ o thọrọ e rai ẹro inọ ẹkwoma riẹ Jihova o bi ro su ai. Dede nọ uruemu rai o “rariẹ ofu Ọrẹri Izrẹl,” ohrọ o wọ Jihova jẹ rọ ẹgho na su ai bẹsenọ a ro te Ẹkwotọ Eyaa na.—Ol. 78:40-42, 52-54; Neh. 9:19.

Ruẹ Imuẹro inọ Ọghẹnẹ Ọ be Kpọ Omai Nẹnẹ

Epọvo na re, evaọ oke mai na imuẹro e riẹ inọ Jihova ọ be kpọ omai. Wọhọ epanọ o vu emọ Izrẹl wa re ae ọvo a gwọlọ edhere kẹ omobọ rai hi na, o vu omai wa ha re mai ọvo ma gwọlọ edhere nọ ma re ro te akpọ ọkpokpọ nọ ọ ya eyaa riẹ na. Jesu Kristi họ ọnọ Ọghẹnẹ o ro mu re ọ jọ Osu rọkẹ ukoko na. (Mat. 23:10; Ẹf. 5:23) Jesu ọ rọ udu kẹ ọrigbo ẹrọwọ nọ a rọ ẹzi wholo na. Ọrigbo ẹrọwọ na ọ rẹ rehọ esẹro mu evaọ ukoko na.—Mat. 24:45-47; Tait. 1:5-9.

Kọ ẹvẹ ma sai ro vuhu utu ọrigbo ẹrọwọ na? Muẹrohọ epanọ Jesu o dhesẹ i rie: “Kọ ono họ odibo oruọzewọ avọ areghẹ, nọ, olori riẹ o fihọ nọ o ri uwou riẹ, re oke ute ọ rehọ emu kẹ ae na? Odibo nọ olori riẹ ọ rẹ te tha o di e họ ere oruo, o wo oghale.”—Luk 12:42, 43.

Ọrigbo na ọ rrọ ọrigbo “oruọzewọ,” koyehọ ọ rẹ siọ Jihova, Jesu, uzẹme Ebaibol, hayo ahwo Ọghẹnẹ ba ha. Fikinọ utu ọrigbo na u wo “areghẹ” re, o be rẹrote iruo usiuwoma ota gbe ilele iruo na ziezi. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Utu ọrigbo ẹrọwọ na o be rọ emamọ emuore abọ-ẹzi ko ahwo Ọghẹnẹ evaọ ẹruoke. Ma be ruẹ ọjẹrehọ Jihova vevẹ evaọ ẹvi nọ ahwo riẹ a bi wo, obọ nọ o bi fihọ kẹ ae nọ a tẹ be jẹ iroro nọ i wuzou, otoriẹ ogbagba orọ Ebaibol, ọthọwẹ no obọ ewegrẹ rai, gbe udhedhẹ iroro.—Aiz. 54:17; Fil. 4:7.

Nya Lele Ọkpọvio Ọghẹnẹ

Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nnọ ọkpọvio Ọghẹnẹ ọ d’omai ẹro? Pọl ukọ na ọ ta nọ: “Wha yo ẹme e nọ i bi su owhai re wha rehọ oma kpotọ kẹ ae.” (Hib. 13:17) Ere oruo o sae jọ bẹbẹ ẹsejọ. Wọhọ oriruo: Dae rehọ iẹe inọ whẹ yọ ọmọ Izrẹl jọ evaọ oke Mosis. Nọ wha nya te edẹ jọ no, ẹgho nọ o je su owhai na o te dikihẹ oria ovo. Ẹvẹ ẹgho na ọ te jọ etẹe kri te? Ẹdẹ ọvo? Oka ọvo? Emerae buobu? Whọ rẹ sai roro inọ, ‘Kọ mẹ kwa ewha mẹ kpobi fihọ otọ?’ Ẹsejọhọ, eware nọ whọ ginẹ gwọlọ ọvo whọ te kwa no ekpa ra ze. Rekọ nọ edẹ jọ e vrẹ no, whọ tẹ dhugbẹ be kwa ewha ra kpobi no ẹkpa ra fihọ otọ. Rekọ nọ whọ whoma kwa ewha ra kpobi fihọ otọ no, whọ tẹ ruẹ inọ ẹgho na ọ be kpare kpehru, koyehọ whọ te wariẹ kwa ewha na kpobi zihe fihọ ẹkpa. Onana yọ okolo iruo ho. Rekọ ẹgho na ọ tẹ nwane kpare kpehru no, “ahwo Izrẹl a vẹ” wọ onya.—Ik. 9:17-22.

Kọ eme ma be hai ru nọ ukoko na o tẹ k’omai ọkpọvio jọ? Kọ ma be hae nya lele ọkpọvio na ababọ okioraha? Manikọ epanọ ma be hai ru eware anwẹdẹ ma rẹ ruabọhọ? Kọ ma riẹ kpahe ekpọvio ekpokpọ nọ a kẹ omai no, wọhọ enọ e ta kpahe eruo iwuhrẹ Ebaibol, usiuwoma nọ a rẹ ta kẹ ahwo evẹrẹ efa, uwuhrẹ Ebaibol uviuwou nọ a re ru ẹsikpobi, omaurokpotọ kẹ Egbẹgwae Ẹmeọta-Kugbe Ahwo Iwou-Imu, gbe emamọ uruemu nọ ma re dhesẹ evaọ oke okokohọ? Ma re je dhesẹ nnọ ọkpọvio Ọghẹnẹ ọ were omai ẹkwoma ohrẹ nọ ma rẹ jẹ rehọ. Ma tẹ gwọlọ jẹ iroro jọ nọ i wuzou gaga, ma rẹ rẹroso areghẹ obọ mai hi rekọ ma rẹ rẹroso Jihova gbe ukoko riẹ. Yọ wọhọ epanọ ọmaha ọ rẹ dhẹ gbalọ ọsẹgboni riẹ nọ ofou ọgaga o te bi fou na, ma rẹ daji ukoko Jihova okenọ  ebẹbẹ akpọ nana nọ e wọhọ ofou ọgaga na i te te omai.

Evaọ uzẹme, enọ e be kobaro evaọ abọ otọakpọ ọrọ ukoko Ọghẹnẹ a gba ha, wọhọ epanọ Mosis ọ gba ha evaọ oke emọ Izrẹl na. Ghele na, ẹgho na ọ jọ imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ rehọ Mosis mu gbe nnọ ọ jẹ riẹ rehọ. Je muẹrohọ inọ orọnikọ omomọvo evaọ Izrẹl ọ jẹ jiroro okenọ o re ro mu onya họ họ. Ukpoye, ahwo na a je ru “wọhọ epanọ ỌNOWO na o je uzi kẹ Mosis.” (Ik. 9:23) Fikiere, o wọhọ nọ ẹkwoma Mosis Ọghẹnẹ ọ jẹ hae rọ ta kẹ ae re a mu onya họ.

Nẹnẹ, utu ọrigbo na o rẹ kẹ ọkpọvio ovevẹ nọ oke nọ a re ro ru oware jọ u te te. Oghẹrẹ vẹ utu ọrigbo na o bi ro ru onana? Ẹkwoma Uwou-Eroro Na gbe Odibọgba Uvie Mai, ebe ekpokpọ, gbe eme nọ a re ru eva ikokohọ. A rẹ jẹ kẹ ikoko na ọkpọvio ẹkwoma esẹro okogho gbe erọ ubrotọ, ileta, gbe isukulu enọ i wo ewha-iruo evaọ ukoko na.

Kọ whọ be jọ enana kpobi ruẹ vevẹ inọ Ọghẹnẹ ọ be kpọ omai? Jihova ọ be rọ ẹkwoma ukoko riẹ kpọ omai evaọ edẹ urere akpọ omuomu Setan nana. Fiki onana, ma be reawere okugbe, udhedhẹ, gbe omofọwẹ.

Nọ emọ Izrẹl a te Ẹkwotọ Eyaa na no, Joshua ọ ta nọ: “Whai kpobi a rehọ udu gbe iroro rai riẹ re, inọ eware iwoma kpobi nọ ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai ọ yeya kẹ owhai na o ru rai gba re, ovo u fi rie abọ kie he; ai kpobi i ru gba re.” (Jos. 23:14) Epọvo na re, ahwo Ọghẹnẹ nẹnẹ a te ruọ akpọ ọkpokpọ nọ ọ ya eyaa riẹ na. Rekọ sọ mai omomọvo ma te ruọ akpọ ọkpokpọ na o roma hwa epanọ ma bi lele ọkpọvio Ọghẹnẹ te. Fikiere, jọ mai kpobi ma gbẹ hae ruẹ imuẹro inọ Jihova ọ be kpọ omai.

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]

Ukoko Jihova o be kpọ omai nẹnẹ

Ebe nọ a re siobọno eva okokohọ

Isukulu ukoko na

Uwuhrẹ kẹ usiuwoma ota