Iviuwou Ileleikristi—Wha Jaja Aro vi

“Wha je oma siọ owezẹ ba re ma jọ aruro.”—1 TẸS. 5:6.

1, 2. Eme o gwọlọ re uviuwou o sae jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi?

NỌ Pọl ukọ na o je kere ileta se Ileleikristi obọ Tẹsalonika, o kere kpahe “ẹdẹ ologbo avọ idudu ỌNOWO na” inọ: “Imoni, wha [rrọ] eva ebi hi, re ẹdẹ ọyena ọ te ruọ owhai ọza wọhọ oji. Keme whai kpobi emọ elo gbe emọ uvo; ma rọ emọ aso hayo e rọ ebi hi.” Pọl o te fibae nọ: “Fikiere wha jọ oma wezẹ hẹ, epanọ edekọ i re ruo; rekọ wha je oma siọ owezẹ ba re ma jọ aruro.”—Joẹl 2:31; 1 Tẹs. 5:4-6.

² Ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ inievo obọ Tẹsalonika na u wuzou gaga maero rọkẹ Ileleikristi nọ e be rria evaọ “oke urere” na. (Dan. 12:4) Nọ ekuhọ uyerakpọ omuomu nana o kẹle no na, Setan ọ be dawo ẹgba riẹ kpobi re ọ raha usu nọ uvi Ileleikristi a wo kugbe Ọghẹnẹ. Fikiere o rrọ oware areghẹ re ma lele ohrẹ Pọl na inọ ma jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi. Re iviuwou Ileleikristi a sae jaja aro vi, o r’oja re omomọvo evaọ uviuwou na o ru ẹkabọ riẹ nọ Jihova ọ kẹ riẹ. Kọ eme ezae, eyae, gbe emọ a re ru evaọ uviuwou na re aikpobi a sae jaja aro vi?

Whai Ezae, Wha Rọ Aro Kele “Othuru Igodẹ Owoma” Na

3. Wọhọ epanọ 1 Timoti 5:8 o dhesẹ, eme họ owha-iruo ọzae?

³ Ebaibol ọ ta nọ: “Ọzae ọye o wo uzou aye riẹ.” (1 Kọr. 11:3) Eme họ owha-iruo ọzae, ọnọ o wuzou uviuwou na? Ebaibol ọ fodẹ owha-iruo riẹ jọ inọ: “Otẹrọnọ ohwo jọ ọ sae guọlọ kẹ imoni riẹ hẹ, yọ ọ sae guọlọ kẹ uwou riẹ gbe he, ohwo ọyena ọ vro orọwọ na no, o te je yoma vi ohwo nọ ọ rọwo ho.” (1 Tim. 5:8) Evaọ uzẹme, ọzae ọ rẹ ko uviuwou riẹ. Rekọ re ọ sai fi obọ họ kẹ uviuwou riẹ jaja aro vi, orọnikọ abọ-iwo ọvo ho. Ọ rẹ jẹ ko ae evaọ abọ-ẹzi, fi obọ họ kẹ ae re a ru usu rai kugbe Ọghẹnẹ ga ziezi. (Itẹ 24:3, 4) Ẹvẹ ọ sai ro ru ere?

4. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ ọzae bọ uviuwou riẹ ga ziezi evaọ abọ-ẹzi?

⁴ Nọ orọnọ “ọzae họ ọnọ o wo uzou aye wọhọ epanọ Kristi o wo uzou” ukoko na, ọzae o re muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jesu o bi su ukoko na, ọ vẹ rọ aro kele iei. (Ẹf. 5:23) Muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jesu o dhesẹ usu nọ o wo kugbe ilele riẹ. (Se Jọn 10:14, 15.) Re ọzae ọ sae bọ uviuwou riẹ ga ziezi evaọ abọ-ẹzi, eme o re ru? Oware nọ o re ru ona: O re wuhrẹ kpahe eme nọ Jesu ọ ta gbe eware nọ o ru wọhọ “othuru igodẹ owoma” na, ọ vẹ “rọ kpahe ithihi riẹ.”—1 Pita 2:21.

5. Ẹvẹ Othuru-Igodẹ Owoma na ọ riẹ ukoko na te?

⁵ Joma kiẹ riwi oware nọ ọzae ọ rẹ sai wuhrẹ no oriruo Kristi ze. Wọhọ oriruo, othuru-igodẹ ọ rẹ riẹ igodẹ riẹ ziezi, yọ igodẹ na a rẹ riẹ othuru rai je fievahọ iẹe. A re vuhu urru riẹ je yoẹme kẹe. Jesu ọ ta nọ: ‘Mẹ riẹ igodẹ mẹ yọ igodẹ  mẹ e riẹ omẹ.’ Orọnikọ ọ riẹ ukoko na ehruehru ru. Ẹme Griki nọ a jọ etenẹ fa nọ “riẹ” na u dhesẹ “epanọ a rẹ riẹ ohwo t’otọ.” Ẹhẹ, Othuru-Igodẹ Owoma na ọ riẹ igodẹ riẹ ọvuọvo. Ọ riẹ ẹgwọlọ rai, ethobọ rai, gbe ẹgba rai kpobi. Oware ovo u re vo Jesu ẹro kpahe igodẹ riẹ hẹ. Yọ igodẹ na a riẹ othuru rai ziezi je fievahọ iẹe.

6. Ẹvẹ ezae a sae rọ rehọ aro kele Othuru-Igodẹ Owoma na?

⁶ Re ọzae uwou-orọo ọ sae rọ aro kele Kristi, o re rri oma riẹ wọhọ othuru-igodẹ je rri enọ e rrọ otọ riẹ wọhọ igodẹ. Ọ rẹ daoma riẹ uviuwou riẹ ziezi. Kọ o lọhọ re ọzae ọ riẹ uviuwou riẹ ziezi? Ee, otẹrọnọ o re lele ahwo uviuwou riẹ kpobi ta ẹme ziezi, gaviezọ kẹ ae, kobaro evaọ iruẹru uviuwou na, ọ vẹ jẹ jẹ emamọ iroro kpahe eware wọhọ uwuhrẹ Ebaibol uviuwou, ekpohọ iwuhrẹ, usiuwoma, gbe eware aruọzaha. Nọ ọzae Oleleikristi o te wo eriariẹ Ebaibol jẹ riẹ uviuwou riẹ ziezi, o te lọhọ kẹ uviuwou na re a fievahọ iẹe wọhọ ọnọ o wuzou uwou na, eva e vẹ jẹ were ọyomariẹ nọ ọ be te ruẹ nọ ahwo uviuwou riẹ a kruga evaọ ukoko na.

7, 8. Ẹvẹ ọzae ọ sai ro lele oriruo Othuru-Igodẹ Owoma na evaọ uyoyou nọ o re dhesẹ kẹ enọ e rrọ otọ riẹ?

⁷ Emamọ othuru-igodẹ o re je you igodẹ riẹ. Nọ ma tẹ jọ ebe Usiuwoma na wuhrẹ kpahe uzuazọ gbe odibọgba Jesu, uyoyou nọ Jesu o dhesẹ kẹ ilele riẹ u re duobọte omai udu gaga. O tube ‘siobọno uzuazọ riẹ fiki igodẹ na.’ Ezae a rẹ rọ aro kele oriruo Jesu ẹkwoma eyou enọ e rrọ otọ rai. Ukpenọ ọ rẹ rehọ obọ ogaga su aye riẹ, ọzae nọ ọ gwọlọ ọjẹrehọ Ọghẹnẹ o re you aye riẹ “wọhọ epanọ Kristi o you” ukoko na. (Ẹf. 5:25) Ọ rẹ ta eme nọ e rrọ wowolẹ keme u fo nọ a re tete aye.—1 Pita 3:7.

⁸ Re ọ sae yọrọ emọ, ọnọ o wuzou uviuwou o re kru izi Ebaibol ga ziezi. Ghele na, o re you emọ riẹ. Ọ rẹ whọku ai avọ uyoyou. U re lehie re emọ jọ a tẹ riẹ oware nọ whọ gwọlọ mi ai. Otẹrọ ere, o rẹ gwọlọ re ọsẹ na o wo odiri. Nọ ezae a te bi lele oriruo Jesu ẹsikpobi, uwou rai o rẹ jọ oria ufuoma. Uviuwou rai o rẹ reawere oghẹrẹ ufuoma abọ-ẹzi nọ ọso-ilezi na ọ so kpahe na.—Se Olezi 23:1-6.

9. Wọhọ Noa, didi owha-iruo ezae Ileleikristi a wo, kọ ẹvẹ a sai ro ru owha-iruo na gba?

⁹ Noa ọ jẹ rria edẹ urere erọ oke riẹ. Rekọ Jihova o siwi rie “jekugbe imahrẹ efa . . . okenọ ọ rehọ ẹvo ze akpọ ahwo omuomu.” (2 Pita 2:5) O jọ owha-iruo Noa re o fi obọ họ kẹ ahwo uviuwou riẹ zọ evaọ oke Ẹvo na. Enọ i wuzou uviuwou a wo owha-iruo ovona evaọ edẹ urere nana. (Mat. 24:37) O r’oja gaga re a wuhrẹ kpahe oriruo “othuru igodẹ owoma” na re a jẹ daoma rọ aro kele iei.

Whai Eyae, Wha ‘Bọ Uviuwou Rai Ga’

10. Re aye ọ roma kpotọ kẹ ọzae riẹ, eme u dhesẹ?

¹⁰ Pọl ukọ na o kere nọ: “Whai eyae, wha rọ oma kpotọ kẹ ezae rai, epanọ a rẹ rọ kẹ Ọnowo na.” (Ẹf. 5:22) Orọnikọ eme nana i ru eyae kpotọ họ. Taure Ọghẹnẹ uzẹme na ọ tẹ te ma Ivi, ọ ta nọ: “Uwoma re ohwo na ọvo ọ jọ họ. Mẹ rẹ ma ofiobọhọ nọ o fo rie kẹ e.” (Emu. 2:18) Re aye ọ jọ “ofiobọhọ nọ o fo” ọzae riẹ, koyehọ re ọ tha ọzae riẹ uke, yọ owha-iruo nọ o rẹ wha ọghọ se aye.

11. Ẹvẹ emamọ aye ọ rẹ rọ ‘bọ uviuwou riẹ ga’?

¹¹ Emamọ aye o re ru eware nọ e  rẹ wha ewoma se uviuwou riẹ. (Se Itẹ 14:1.) Wo ohẹriẹ no aye ogheghẹ nọ o re rri ọruẹrẹfihotọ uzou-uwo vo, aye owareghẹ ọ rẹ rọ adhẹẹ odidi kẹ ọruẹrẹfihotọ nana. Aye owareghẹ ọ rẹ roma kpotọ kẹ ọzae riẹ orọnikọ o re wo uruemu ọwọsuọ nọ o da akpọ na fia ha. (Ẹf. 2:2) Aye ogheghẹ ọ rẹ ta eme iyoma kpahe ọzae riẹ, rekọ aye owareghẹ o re ru re emọ rai gbe amọfa a wo adhẹẹ kẹ ọzae riẹ. Aye otiọye o re si ọghọ no ọzae riẹ oma ha ẹkwoma unu nọ ọ rẹ rọ fọrọ iẹe hayo ikẹ nọ o re lele iei si. Oware ofa họ araha igho. Aye ogheghẹ ọ rẹ raha igho uviuwou na kufiẹ. Emamọ aye ọ rrọ ere he. Ọ rẹ rọwo kugbe ọzae riẹ evaọ ẹme araha igho. O re dhesẹ areghẹ evaọ oware kpobi nọ o bi ru. O re tunyẹ ọzae riẹ hẹ re o ru iruo vrẹ oma fiki igho.

12. Eme aye o re ru re uviuwou riẹ o jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi?

¹² Emamọ aye o re fi obọ họ kẹ uviuwou riẹ jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi ẹkwoma ọzae riẹ nọ o re fi obọ họ kẹ wuhrẹ emọ na. (Itẹ 1:8) Ọ rẹ tha ọzae riẹ uke evaọ Uwuhrẹ Ebaibol Uviuwou. Ofariẹ, ọ rẹ jọ abọ ọzae riẹ nọ ọzae na ọ tẹ be whọku emọ na. Emamọ aye o wo ohẹriẹ gaga no aye ogheghẹ nọ emọ riẹ e rẹ rioja evaọ abọ-iwo gbe abọ-ẹzi.

13. Fikieme o rọ r’oja re aye ọ tha ọzae riẹ uke evaọ ewha-iruo nọ o wo evaọ ukoko na?

¹³ Ẹvẹ o rẹ jọ emamọ aye oma nọ ọzae riẹ o te wo ewha-iruo evaọ ukoko na? Eva e rẹ were iẹe. Te ọzae riẹ ọ rrọ odibo oruiruo, ọkpako ukoko, hayo omọvo Ogbẹgwae Ẹmeọta-Kugbe Ahwo Iwou-Imu, hayo omọvo uketha Ẹko-Iruo Ebabọ Ọgwa Uvie, eva e rẹ were iẹe kpahe ewha-iruo na. Re ọ tha ọzae riẹ uke evaọ ẹmeunu gbe uruemu, o gwọlọ omodawọ. Rekọ ọ riẹ inọ re ọzae riẹ o w’obọ evaọ iruẹru ukoko na u re fi obọ họ kẹ uviuwou na soso jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi.

14. (a) Eme ọ rẹ sae jọ use-abọ kẹ emamọ aye, kọ ẹvẹ ọ sai ro fi use-abọ na kparobọ? (b) Ẹvẹ aye ọ sae rọ wha evawere se uviuwou riẹ?

¹⁴ O rẹ sae jọ use-abọ kẹ aye re ọ tha ọzae riẹ uke nọ ọzae na ọ tẹ jẹ iroro nọ e were riẹ hẹ. O tẹ make rrọ ere, ọ rẹ rọ “omaurokpotọ avọ ẹzi udhedhẹ” tha ọzae riẹ uke re ewoma o no iroro nọ ọzae riẹ ọ jẹ ze. (1 Pita 3:4) Emamọ aye ọ rẹ daoma nya lele emamọ oriruo ọrọ eyae ẹrọwọ oke anwae, wọhọ Sera, Rut, Abigẹle, gbe Meri oni Jesu, ọ vẹ rọ aro kele ai. (1 Pita 3:5, 6) Ọ rẹ jẹ rọ aro kele eyae nọ e kpako no erọ ọgbọna nọ e be ‘roma kpotọ evaọ uruemu.’ (Tait. 2:3, 4) Nọ emamọ aye o te bi dhesẹ uyoyou kẹ ọzae riẹ jẹ be rọ adhẹẹ kẹe, evawere e rẹ jọ  uviuwou na soso. Uwou riẹ o rẹ jọ oria omosasọ gbe ufuoma. Rọkẹ ọzae nọ o kru ukoko na ga, emamọ aye ọ ghare gaga.—Itẹ 18:22.

Whai Izoge, Wha Tẹrovi “Eware nọ A [re] Ruẹ Hẹ”

15. Ẹvẹ izoge a sae rọ tha esẹgbini rai uke re uviuwou rai o sae jaja aro vi?

¹⁵ Ẹvẹ whai izoge wha sae rọ tha esẹgbini rai uke re uviuwou rai o jaja aro vi evaọ abọ-ẹzi? Roro kpahe osohwa nọ Jihova ọ ruẹrẹhọ k’owhẹ. Ẹsejọhọ nọ whọ jọ ọmaha, ọsẹgboni ra a dhesẹ ifoto Aparadase kẹ owhẹ. Nọ whọ be rro kpako na, u muẹro nọ a rehọ Ebaibol gbe ebe ukoko na fi obọ họ kẹ owhẹ jọ iroro ra ruẹ epanọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ o te jọ evaọ akpọ kpokpọ na. Nọ whọ tẹ tẹrovi egagọ Jihova je bi le itee abọ-ẹzi, u ti fi obọ họ k’owhẹ jaja aro vi.

16, 17. Eme izoge a rẹ sai ru re a dhẹ ohrẹ uzuazọ na te urere?

¹⁶ Hai roro kpahe eme ọ Pọl ukọ na nọ e rrọ 1 Ahwo Kọrint 9:24 na. (Sei.) Dhẹ ohrẹ uzuazọ na evaọ oghẹrẹ nọ whọ sae rọ dhẹ te urere. Yeri uzuazọ ra evaọ oghẹrẹ nọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ o sai ro te owhẹ obọ. Ilale efe i ru ahwo buobu no nọ a gbẹ rọ tẹrovi osa na ha. Oyena o kare areghẹ. Ilale efe o rẹ wha uvi evawere ze he. Eware nọ a rẹ rọ ugho dẹ e rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ hẹ. Tẹrovi “eware nọ a [re] ruẹ hẹ.” Fikieme? Keme “eware nọ a [re] ruẹ hẹ na e rẹ jọ bẹdẹ.”—2 Kọr. 4:18.

¹⁷ Eghale Uvie na e rrọ usu “eware nọ a [re] ruẹ hẹ na.” Daoma yeri uzuazọ ra evaọ oghẹrẹ nọ eghale nana e sai ro te owhẹ obọ. Nọ whọ tẹ rọ uzuazọ ra gọ Jihova who re ro wo uvi evawere. Nọ whọ tẹ be gọ Ọghẹnẹ uzẹme na, who re wo uvẹ nọ who re ro fi itee ubroke gbe erọ oke thethei họ. * Nọ who te fi itee abọ-ẹzi họ, u ti fi obọ họ k’owhẹ tẹrovi egagọ Ọghẹnẹ avọ irẹro ewo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—1 Jọn 2:17.

18, 19. Ẹvẹ uzoge ọ sae rọ riẹ sọ o wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ?

¹⁸ Whai izoge na, wha tẹ gwọlọ wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, oware ọsosuọ nọ wha re ru họ wha re wo usu kugbe Ọghẹnẹ. Kọ who ru ere no? Nọ oma ra nọ: ‘Kọ me kruga evaọ ukoko na manikọ mẹ roma da ọsẹgboni mẹ? Kọ me wo uruemu nọ o rẹ wha evawere se Ọghẹnẹ? Kọ me bi w’obọ ziezi evaọ eware abọ-ẹzi, wọhọ olẹ ikẹse kẹse, uwuhrẹ omobọ-ohwo, ekpohọ iwuhrẹ, gbe usiuwoma ota? Kọ me bi si kẹle Ọghẹnẹ ẹkwoma usu okpekpe nọ me bi wo kugbei?’—Jem. 4:8.

¹⁹ Roro kpahe oriruo Mosis. Dede nọ a rehọ ereghẹ Ijipti ro wuhrẹ iẹe, ọ salọ inọ a riẹe wọhọ ọnọ ọ be gọ Jihova ukpenọ a rẹ riẹe wọhọ ọmọ ọmọtẹ Fẹro. (Se Ahwo Hibru 11:24-27.) Oware nọ o mae jariẹ oja họ usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ. Mosis Whai izoge Ileleikristi, jọ o jọ ọtamuo  rai re wha gọ Jihova no eva ze wọhọ Mosis. Ere oruo u ti ru owhẹ wo uvi evawere, emamọ uzuazọ enẹna, je ti wo “uvi uzuazọ” na evaọ obaro.—1 Tim. 6:19.

20. Evaọ ohrẹ uzuazọ na, amono osa na u re te obọ?

²⁰ Evaọ ohrẹ nọ a jẹ hae dhẹ evaọ oke anwae, omọvo o re wo osa na. Rekọ ohrẹ uzuazọ na o rrọ ere he. Oreva Ọghẹnẹ họ re “ahwo kpobi a wo usiwo, re a ze te riẹ uzẹme na.” (1 Tim. 2:3, 4) Re who te ti mu ohrẹ na họ ẹdhẹ, ahwo buobu a dhẹ kparobọ no, yọ ibuobu a be dhẹ kugbe owhẹ enẹna. (Hib. 12:1, 2) Osa na u ti te ohwo kpobi nọ ọ dhẹ te urere obọ. Fikiere gbaemu inọ whọ rẹ dhẹ te urere.

21. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

²¹ “Ẹdẹ ologbo avọ idudu” ọrọ Jihova ọ be tha. (Mal. 4:5) U fo ho re ẹdẹ ọyena ọ ro iviuwou Ileleikristi ọza. O r’oja re ohwo kpobi evaọ uviuwou na o se owha-iruo riẹ gboja ziezi. Eme ọfa wha rẹ sai ru re wha jaja aro vi ziezi evaọ abọ-ẹzi re wha je ru usu rai kugbe Ọghẹnẹ ga? Uzoẹme nọ o rrọ aro na o te ta kpahe eware esa nọ e rẹ sai kpomahọ edikihẹ abọ-ẹzi ọrọ uviuwou soso.

[Oruvẹ-obotọ]

Eme Who Wuhrẹ No?

• Fikieme o rọ r’oja kẹ iviuwou Ileleikristi re a jaja aro vi?

• Ẹvẹ ọzae uwou-orọo ọ sae rọ rehọ aro kele Othuru-Igodẹ Owoma na?

• Eme emamọ aye ọ rẹ sai ru re ọ tha ọzae riẹ uke?

• Ẹvẹ izoge a sai ro fi obọ họ re iviuwou rai a jaja aro vi?

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]

Rọkẹ ọzae nọ o kru ukoko na ga, emamọ aye ọ ghare gaga