Kọ Who Ti Lele Ọkpọvio Oyoyou Jihova?
Kọ Who Ti Lele Ọkpọvio Oyoyou Jihova?
“Me mukpahe edhere erue kpobi.”—OL. 119:128.
1, 2. (a) Whọ tẹ gwọlọ kpohọ oria jọ, oghẹrẹ obufihọ vẹ o te were owhẹ, kọ fikieme? (b) Didi unuovẹvẹ Jihova ọ be kẹ idibo riẹ, kọ fikieme?
DAI roro kpahe onana: Whọ gwọlọ kpohọ oria jọ. Whọ tẹ nya bru ogbẹnyusu ra jọ nọ who fievahọ, ọnọ ọ riẹ edhere na. Nọ o bi dhesẹ edhere na kẹ owhẹ na, ọ sae ta kẹ owhẹ nọ: “Whọ te nya ku edhere adasa. Yọroma keme ahwo buobu a rẹ jọ etẹe vru.” Kọ who ti ru lele unuovẹvẹ ogbẹnyusu ra na ro dhesẹ nọ obufihọ riẹ o da owhẹ ẹro? Evaọ oghẹrẹ jọ, Jihova ọ wọhọ ogbẹnyusu yena. Ọ be k’omai uvi ekpọvio kpahe epanọ ma sai ro le utee uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ na t’obọ, yọ ọ be jẹ vẹvẹ omai unu kpahe eware nọ e rẹ sae lẹliẹ omai reghe no edhere na.—Izie. 5:32; Aiz. 30:21.
2 Evaọ uzoẹme nana gbe onọ o rrọ aro na, ma te ta kpahe eware jọ nọ Ogbẹnyusu mai, Jihova Ọghẹnẹ, ọ be vẹvẹ omai unu kpahe. Joma riẹ inọ fiki ọdawẹ gbe uyoyou nọ Jihova o wo kẹ omai ọ be rọ k’omai unuovẹvẹ yena. Ọ gwọlọ nọ ma te obonọ ma be nya. O rẹ dae nọ ọ tẹ ruẹ ahwo nọ a bi vru no emamọ edhere na. (Izik. 33:11) Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe eware esa jọ nọ e sae lẹliẹ omai nya thọ. Orọ ọsosuọ yọ onọ amọfa a rẹ wha ze, orọ avivẹ yọ onọ u re no obọ mai ze. Orọ avesa yọ onọ a rẹ rọ ẹro ruẹ hẹ, rekiyọ o vọ avọ enwoma. O gwọlọ nọ ma riẹ eware nana gbe epanọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o bi wuhrẹ omai re ma whahae. Ọso-ilezi jọ o ta kẹ Jihova nọ: “Me mukpahe edhere erue kpobi.” (Ol. 119:128) Kọ ere o rrọ owhẹ oma? Joma ta kpahe epanọ ma sai ro mukpahe edhere erue.
“Who Lele Ogbotu” Hu
3. (a) Nọ edhere o te reghe owhẹ aro, fikieme ẹbẹbẹ ọ sai ro noi ze re whọ dhẹ rri ofẹ nọ amọfa a be dhẹ? (b) Obọdẹ uzi vẹ o rrọ Ọnyano 23:2?
3 Nọ who te bi kpohọ erẹ ugbothabọ, eme who re ru otẹrọnọ nọ whọ dhẹ te oria jọ no, edhere na o te reghe owhẹ aro? Ẹsejọhọ whọ te gwọlọ dhẹ rri ofẹ nọ amọfa a be dhẹ, maero nọ who te muẹrohọ nnọ ahwo buobu a be dhẹ rri ofẹ yena. Ere oruo o sae wha ẹbẹbẹ ze. O sae jọnọ obọfa ahwo yena a be nya, hayo ae oma rai a bi vru. Rọ kpahe onana, joma ta kpahe uzi jọ nọ a kẹ emọ Izrẹl. A vẹvẹ ibruoziẹ gbe enọ i re se isẹri evaọ ẹdhọ unu inọ jọ a “lele ogbotu” hu. (Se Ọnyano 23:2.) Ababọ avro, o rrọ lọlọhọ re ahwo-akpọ nọ a gba ha a kie kẹ otunyẹ ọhwa, re a vẹ ẹdhọ tu. Kọ ẹdhoguo ọvo uzi nọ a kẹ inọ a lele ogbotu hu na u kie kpahe? Ijo.
4, 5. Otunyẹ vẹ Joshua avọ Kelẹb a rẹriẹ ovao dhe, kọ eme o fi obọ họ kẹ ae mugba kẹe?
4 Evaọ uzẹme, otunyẹ re a “lele ogbotu” o rẹ sai kpomahọ omai evaọ enwenọ oke kpobi. O rẹ sae roma via idudhe, yọ o sae jọ bẹbẹ re ma mugba kẹe. Wọhọ oriruo, roro kpahe otunyẹ ọhwa nọ Joshua avọ Kelẹb a rẹriẹ ovao ku. A jọ usu ezae 12 nọ a vi nyae kiẹ Ẹkwotọ Eyaa na riwi. Nọ a zihe ze, imakpe evaọ usu rai a nẹ ekpehre iyẹrẹ. A tubẹ ta nọ ejọ evaọ usu ahwo nọ a be rria ẹkwotọ na yọ egwara nọ i no uyẹ Nẹfilim ze. (Emu. 6:4) Whaọ, ẹme nọ a ta na ọ gba ha. Ikpe buobu nọ i kpemu, egwara na a whu muẹkpẹ evaọ Ẹvo na. Rekọ makọ eme nọ e gba ha e rẹ sai kpomahọ ahwo nọ ẹrọwọ rai o whrehe no. Fiki iyẹrẹ iyoma nọ ekiotọ ikpe na a wha ze na, idudu e tẹ ruọ ahwo na kpobi oma. U kri hi, ibuobu ahwo na a te bi roro inọ o te jọ orithọ re a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na wọhọ epanọ Jihova ọ ta kẹ ae na. Evaọ otọ uyero obẹbẹ utioye na, eme Joshua avọ Kelẹb a ru?—Ik. 13:25-33.
5 Aimava na a lele ogbotu hu. Dede nọ usi nọ Joshua avọ Kelẹb a wha ze o were ogbotu na ha a tẹ jẹ ta nọ a rẹ rehọ itho fi ai, aimava na a ruabọhọ uzẹme na. Eme ọ kẹ rai udu? Ababọ avro, ojọ họ ẹrọwọ rai. Ohwo nọ o wo ẹrọwọ o re fievahọ eyaa Jihova Ọghẹnẹ viukpọ eme ahwo-akpọ. Uwhremu na, Joshua avọ Kelẹb a ta epanọ Jihova o ro ru eyaa riẹ kpobi gba. (Se Joshua 14:6, 8; 23:2, 14.) Joshua avọ Kelẹb a wo usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ, fikiere a gwọlọ lele ogbotu nọ ọ kare ẹrọwọ na ha re a rọ ere ru Ọghẹnẹ eva dha. Fikiere a dikihẹ ga, a tẹ rọ ere fi emamọ oriruo h’otọ kẹ omai nẹnẹ.—Ik. 14:1-10.
6. Nọ ma gbẹ yọroma ha, ẹvẹ ma sai ro lele ogbotu?
6 Kọ otunyẹ re who lele ogbotu o te owhẹ oma no ẹdẹjọ? Ahwo nọ a riẹ Jihova ha gbe enọ i bi koko izi riẹ hẹ a bu gaga nẹnẹ. Ahwo nana a be rọ ẹkwoma erozaha gbe eware ẹkeriotọ wha ekpehre iruemu rai haro. A rẹ sae ta nọ ọfariẹ-ogbe, ozighi, gbe iruẹru-imizi nọ a be jọ etẹlivisiọno dhesẹ nẹnẹ na e kare enwoma. (2 Tim. 3:1-5) Kọ whẹ avọ uviuwou ra wha be rọ aro kele akpọ na rri eghẹrẹ ighe itieye? Otẹrọnọ wha bi ru ere, kọ ogbẹrọnọ ogbotu wha bi lele na?
7, 8. (a) Ẹvẹ ma re ro wuhrẹ ẹgba areghẹ mai, kọ fikieme onana u ro woma vi elele izi jọ nọ a fihọ? (b) Fikieme oriruo izoge Ileleikristi buobu nẹnẹ o rọ were owhẹ?
7 Jihova ọ kẹ omai obọdẹ okẹ jọ nọ u re fi obọ họ k’omai jẹ iroro, oyehọ ẹgba areghẹ nọ ma rẹ rọ hẹriẹ oware uwoma no uyoma. Ghele na, o gwọlọ nọ ma re wuhrẹ ẹgba areghẹ na ziezi. (Hib. 5:14) Ogbotu nọ ma re lele o rẹ sai fi obọ họ k’omai wuhrẹ ẹgba areghẹ mai hi; yọ epọvo na o rrọ kpahe izi nọ a re si kekeke evaọ eware nọ ohwo ọ rẹ jọ jẹ iroro kẹ omobọ riẹ. Fiki onana, ukoko na o fodẹ ugogo ifimu, ebe, gbe eria Itanẹte nọ idibo Jihova a rẹ whaha ha. Fikinọ akpọ na o bi nwene vẹrẹ gaga, a tẹ maki kere odẹ ifimu gbe ebe nọ ma rẹ whaha fihọ obe, u re kri hi re ifimu gbe ebe iyoma efa e tẹ ruọ eki. (1 Kọr. 7:31) Mai yoma, izi itieye na i ti ru ei bẹbẹ re mai ọvo ma rọ ehri-izi Ebaibol jẹ iroro eware nọ ma rẹ whaha kẹ omobọ mai.—Ẹf. 5:10.
8 Uzẹme, nọ ma te bi ru lele izi Ebaibol, eva mai e rẹ sae dha amọfa ẹsejọ. Izoge Ileleikristi a rẹ sae rẹriẹ ovao dhe otunyẹ evaọ obọ isukulu re a rri ighe nọ amọfa buobu a bi rri je ru eware nọ a bi ru. (1 Pita 4:4) Fikiere, u woma gaga nọ ma be rọ ruẹ Ileleikristi te emaha te ekpako nọ e be rọ aro kele ẹrọwọ Joshua avọ Kelẹb, be se inọ a re lele ogbotu hu.
“Wha Ru Orọ Udu Rai gbe Ibiaro Rai Hi”
9. (a) Nọ ma te bi kpohọ erẹ, fikieme ẹvori mai nọ ma rẹ rẹroso o sae rọ wha ẹbẹbẹ ze? (b) Fikieme uzi nọ o rrọ Ikelakele 15:37-39 u ro wuzou kẹ emọ Izrẹl?
9 Oware avivẹ nọ u re ru omai nya thọ nọ ma be te ta kpahe họ onọ u re no obọ mai ze. Ma rẹ sae rọ oriruo nana dhesẹ iẹe: Otẹrọnọ who bi kpohọ erẹ, kọ whọ te siọ omaa-edhere ra ba eriwi whọ vẹ rẹroso ẹvori ra, whọ vẹ wẹriẹ emamọ edhere kpobi nọ whọ ruẹ? Who te ru ere, who ti te uwou hu. Rọ kpahe onana, joma ta kpahe uzi ọfa jọ nọ Jihova ọ rọ kẹ emọ Izrẹl. O sai gbe ahwo buobu unu nẹnẹ re a ruẹ uzi nọ o ta nọ emọ Izrẹl a re ko iluelue gbe ifi iburu fihọ akọ iwu rai. (Se Ikelakele 15:37-39.) Kọ whọ riẹ oware nọ a rọ kẹ ae uzi yena? Ekoko uzi yena o lẹliẹ emọ Izrẹl wo ohẹriẹ no ahwo erẹwho egedhọ nọ e wariẹ e rai họ. Oyena o r’oja re a sai wo ọjẹrehọ Jihova. (Izerẹ 18:24, 25) Uzi yena u dhesẹ oware jọ re nọ o rẹ sai ru omai kieno edhere nọ o bi su kpohọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Evaọ oghẹrẹ vẹ?
10. Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ nọ ọ riẹ ohwo-akpọ t’otọ?
10 Muẹrohọ oware nọ Jihova ọ ta nọ ọ rọ fiki riẹ kẹ ae uzi nana: “O rọ nọ re wha ru orọ udu rai gbe ibiaro rai hi enọ wha gwọlọ nọ o fo owhai eruo.” Jihova ọ riẹ ohwo-akpọ t’otọ. Ọ riẹ nọ o rrọ lọlọhọ re eware nọ ma rọ ibiaro ruẹ i su omai thọ. Fikiere, Ebaibol ọ vẹvẹ omai unu inọ: “Udu na u wo ẹghẹ vi eware na kpobi, je wo uruemu ugbogbo; kọ ono ọ rẹ sai vuhu ei?” (Jeri. 17:9) Kọ whọ gbẹ ruẹ nọ unuovẹvẹ nọ Jihova ọ kẹ emọ Izrẹl na u kiehọ gaga? Jihova ọ riẹ nọ emọ Izrẹl a te ruẹ ahwo egedhọ nọ e wariẹ e rai họ na, eware nọ a ruẹ nọ ahwo na a bi ru i ve ti su ai thọ. A sae gwọlọ nọ a rẹ jọ wọhọ ahwo egedhọ na, a vẹ te rọ aro kele ai.—Itẹ 13:20.
11. Oghẹrẹ vẹ eware nọ ma be ruẹ e sai ro su omai thọ?
11 Nẹnẹ o mae tubẹ lọhọ re eware nọ ma be ruẹ i su omai thọ. Ma be rria akpọ nọ ahwo a be jọ dhẹ lele isiuru iwo. Fikiere, ẹvẹ ma sai ro fi eme nọ e rrọ Ikelakele 15:39 na họ iruo? Roro onana: Otẹrọnọ ahwo nọ wha gbẹ rrọ isukulu, iruo, hayo oria a be wha iwu nọ i bi kpoma rai fihọ, kọ onana o sai kpomahọ owhẹ? Kọ whọ te gwọlọ ‘ru orọ udu gbe ibiaro ra’ re eware nọ whọ be ruẹ i su owhẹ thọ? Kọ whọ te gwọlọ rọ aro kele ai re whọ gọ ekpehre ẹgọ nọ a be gọ na?—Rom 12:1, 2.
12, 13. (a) Eme ma re ru otẹrọnọ ibiaro mai e rẹ gwọlọ rri eware nọ i fo ho? (b) Eme ma re ru nọ ma gbẹ rọ jọ utho ezoruẹ kẹ amọfa ha?
12 O gwọlọ re ma wo oma-oriẹsuo. Otẹrọnọ ibiaro mai e rẹ gwọlọ rri eware nọ i fo ho, joma kareghẹhọ ọtamuo Job, ọnọ ọ gba riẹ mu inọ o re wo isiuru kẹ aye ọfa ha. (Job 31:1) Epọvo na re, Devidi ovie na ọ gba riẹ mu nọ: “Me re fi oware uyoma ovo họ aro mẹ hẹ.” (Ol. 101:3) Oware kpobi nọ o rẹ sae raha obroziẹ-iroro mai gbe usu mai kugbe Jihova yọ “oware uyoma.” Onana o kẹre te oware kpobi nọ ma rẹ sae rọ ibiaro ruẹ nọ o rẹ sai ru omai kieruọ uzioraha.
13 Evaọ abọdekọ riẹ, ma rẹ jọ “oware uyoma” kẹ amọfa ha, koyehọ ma rẹ gọ ẹgọ nọ ma rẹ rọ jọ utho ezoruẹ kẹ ae he. Fikiere, u fo re ma ru lele ohrẹ Ebaibol na inọ ma gọ ẹgọ nọ ọ rrọ kpatiẹ. (1 Tim. 2:9) Re ma gọ ẹgọ nọ ọ rrọ kpatiẹ orọnikọ onọ o rẹ were omai ọvo ho. U fo re ma roro kpahe oghẹrẹ nọ ẹgọ mai o ti kpomahọ amọfa, ma vẹ gọ ẹgọ nọ o re zoruẹ amọfa ha. (Rom 15:1, 2) Ma jọ ukoko na wo izoge buobu nọ e rrọ emamọ oriruo evaọ ẹgọ rai. Ma be rehọ izoge itieye na seha keme a bi ‘ru orọ udu gbe ibiaro rai hi’ rekọ a bi ru Jihova eva were evaọ oware kpobi nọ a bi ru makọ evaọ ẹgọ rai.
Who Kie Lele “Eware Ifofe” He
14. Didi unuovẹvẹ Samuẹle ọ kẹ kpahe ele “eware ifofe”?
14 Dae rehọ iẹe nọ who bi kpohọ erẹ yọ whọ be nya udhude ọraragha jọ vrẹ. Eme ọ rẹ via otẹrọnọ who no edhere nọ whọ be nya who te bi le oware jọ nọ u re t’obọ họ? Ele oware utioye o rẹ sae lẹliẹ owhẹ vru o vẹ wha uwhu se owhẹ. Jihova ọ riẹ enwoma yena. Joma ta kpahe oriruo jọ. Emọ Izrẹl a gwọlọ jọ wọhọ erẹwho nọ e wariẹ e rai họ, enọ ivie ahwo-akpọ a je su. Oyena yọ uzioraha ulogbo keme o wọhọ ẹsenọ a be siọ Jihova wọhọ Ovie rai. Dede nọ Jihova ọ kẹ rai uvẹ re a wo ovie, o vi Samuẹle ọruẹaro riẹ re ọ nyae vẹvẹ ae unu kpahe ilale “eware ifofe.”—Se 1 Samuẹle 12:21.
15. Ẹvẹ emọ Izrẹl a je ro le eware ifofe?
15 Ẹsejọhọ emọ Izrẹl a roro inọ a rẹ sae rẹroso ovie ohwo-akpọ vi Jihova. Otẹrọ ere, kiyọ oware ufofe a je gine le na. Yọ eware ifofe efa e riẹ nọ onana o sai ti ru ai le. Ivie ahwo-akpọ a rẹ sai su ai kpohọ ẹdhọgọ lọlọhọ. Egedhọ a rẹ sai roro inọ eware nọ a rẹ ruẹ, wọhọ emedhọ nọ a rọ ire gbe itho ru, i re fi obọ họ kẹ ae vi Jihova Ọghẹnẹ nọ a rẹ ruẹ hẹ nọ ọ ma eware kpobi na. Rekọ wọhọ epanọ Pọl ukọ na ọ ta na, emedhọ yọ “oware ovuovo ho.” (1 Kọr. 8:4) E rẹ sae ruẹ ude he, i re yo ẹme he, e rẹ ta ẹme he, yọ e rẹ sai ru oware ovo ho. Whọ rẹ sae ruẹ e rai jẹ r’obọ te ai, rekọ whọ tẹ gọ ae, oware ufofe who bi le na, yọ enwoma ọvo e rẹ wha ze.—Ol. 115:4-8.
16. (a) Ẹvẹ Setan ọ be rọ viẹ ahwo buobu họ nẹnẹ re a le eware ifofe? (b) Fikieme ma sae rọ ta nọ ekwakwa efe yọ eware ifofe, maero nọ a tẹ rehọ ae wawo Jihova Ọghẹnẹ?
16 Setan ọ gbẹ be rọ ẹghẹ viẹ ahwo họ le eware ifofe. Wọhọ oriruo, ọ viẹ ahwo buobu họ no nọ a be rọ rẹroso eware abọ-iwo kẹ omofọwẹ. Ahwo a rẹ sai roro nọ igho, ekwakwa buobu, gbe iruo nọ a rẹ jọ hwa igho buobu e rẹ kẹ omofọwẹ. Rekọ didi omofọwẹ ekwakwa efe e rẹ kẹ nọ ohwo ọ tẹ be mọ, nọ ekọ i te kie, hayo nọ eware okpẹtu e tẹ via? Kọ ekwakwa efe e sai fi obọ họ kẹ ohwo otẹrọnọ o rrọ ohwo na oma inọ uzuazọ riẹ u fioka ha? Kọ e sae k’iyo enọ nọ ahwo yena a wo kpahe uzuazọ? Kọ ekwakwa efe i re fi obọ họ nọ ohwo ọ tẹ kẹle uwhu no? Otẹrọnọ ma fievahọ igho gbe ekwakwa efe, u ti su omai kpohọ ẹruore ofofe. Igho gbe ekwakwa efe e rẹ sae kẹ omai evawere he, yọ e rẹ sae thọ omai no ẹyao gbe uwhu hu. “Eware ifofe” gheghe e rrọ. (Itẹ 23:4, 5) Rekọ Jihova Ọghẹnẹ ọ rrọ oware ufofe he. Nọ ma te wo usu okpekpe kugbei ọvo ma jẹ sai wo uvi omofọwẹ. Oghale yena o rro kẹhẹ! Ajọ ma le eware ifofe siọ Jihova ba ha.
17. Eme họ ọtamuo ra kpahe eware iyoma nọ ma ta kpahe no na?
17 Kọ o gbẹ rrọ oghale k’omai nọ ma ro wo Jihova wọhọ Ogbẹnyusu gbe Osu mai evaọ uzuazọ? Otẹrọnọ ma gaviezọ kẹ unuovẹvẹ riẹ evaọ eware iyoma esa nana, koyehọ elele ogbotu, udu obọ mai, gbe eware ifofe, o te lọhọ k’omai re ma wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na ma te ta kpahe unuovẹvẹ esa efa nọ Jihova ọ be kẹ omai nọ i re fi obọ họ k’omai mukpahe jẹ whaha edhere ọthọthọ nọ o su ahwo buobu thọ no.—Ol. 119:128.
Eme Who Roro?
Ẹvẹ whọ sai ro fi ehri-izi nọ e rrọ ikere nana h’iruo?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]
Kọ o jọ isiuru ra no ẹdẹjọ re who lele ogbotu?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 13]
Fikieme o rọ vọ avọ enwoma re ohwo o lele isiuru omobọ riẹ?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]
Kọ who bi le eware ifofe jọ?
