Isase Ebaibol Oware Nọ O Be Kẹ Omẹ Ẹgba

IKUIGBE MARCEAU LEROY

 

MẸ LẸLẸ muọ Ebaibol họ ese evaọ ubrukpẹ mẹ inọ: “Evaọ emuhọ Ọghẹnẹ ọ ma odhiwu gbe akpọ.” Fikieme mẹ jẹ rọ lẹlẹ se Ebaibol? Keme ọsẹ mẹ ọ rọwo inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ, fikiere eva e te dhae ọ tẹ riẹ nọ me bi se Ebaibol.

Onana họ oke ọsosuọ nọ me bi ro se Ebaibol na, yọ eme nọ i muọ Ebaibol na họ nọ me se na i duobọte omẹ udu. Mẹ tẹ jọ udu mẹ roro nọ, ‘Agbẹta nọ eware nọ e rrọ akpọ na e be rọ nya owowa na!’ Avọ ọwhọ, evaọ ẹdẹ yena me te se Ebaibol na no ighọjọ eree aso rite ighọjọ ene irioke. Kọ enẹ me ro muọ Ebaibol na họ ese kẹdẹ kẹdẹ. Jọ me gbiku epanọ isase Ebaibol e be rọ kẹ omẹ ẹgba.

“Whọ te Hai Sei Kẹdẹ Kẹdẹ”

Ukpe 1926 a yẹ omẹ evaọ Vermelles, iwhre jọ nọ a rẹ jọ tọ iwizi no otọ ze evaọ France. Evaọ etoke ẹmo akpọ avivẹ, iwizi e jọ oware nọ u wuzou gaga evaọ orẹwho mai. Fikinọ mẹ jọ usu enọ e jẹ tọ iwizi evaọ oke yena, a gbe fi omẹ họ iruo isoja ha. Ghele na, re mẹ ruẹsi wo ugho ziezi, me te muhọ ewuhrẹ kpahe irediyo gbe ikpẹ ẹlẹtriki, onọ u fi obọ họ k’omẹ riẹ nọ eware nọ e rrọ akpọ na e be nya owowa. Nọ mẹ jọ ikpe 21, ọmọ-eklase mẹ jọ ọ tẹ k’omẹ Ebaibol jẹ ta kẹ omẹ nọ, “Obe nana yọ obe nọ u fo nọ who re se.” Nọ me se Ebaibol na n’oka duoka no, u te mu omẹ ẹro inọ Ebaibol na yọ Ẹme Ọghẹnẹ, obe nọ Ọghẹnẹ o ro dhesẹ eware via kẹ ahwo-akpọ.

Fikinọ me roro nọ o te were ahwo nọ ma gbẹ rrọ okegbe ọvona re a se Ebaibol na, mẹ tẹ rehọ Ebaibol eree re mẹ rọ kẹ ae. U gbe omẹ unu gaga inọ a se omẹ ẹkoko jẹ wọso omẹ. Imoni mẹ a vẹvẹ omẹ unu nọ, “Who te muọ obe nana họ ese no, whọ te hai sei kẹdẹ kẹdẹ.” Kẹdẹ kẹdẹ me je gine sei, yọ mẹ re vioja ẹdẹvo ho inọ me bi ru ere. Isase Ebaibol u te zihe ruọ uruemu mẹ.

Nọ ahwo nọ ma gbẹ rrọ okegbe a ruẹ nọ me wo isiuru kpahe Ebaibol, a tẹ kwa ebe nọ Isẹri Jihova a kẹ rai se omẹ. Emebe wọhọ One World, One Government * (orọ ẹvẹrẹ French riẹ o rrọ uwoho na) o fodẹ oware nọ Ebaibol o rọ ta nọ Uvie Ọghẹnẹ ọvo họ ẹruore nọ ahwo-akpọ a wo. (Mat. 6:10) Mẹ tẹ gbaemu inọ mẹ rẹ ta ẹruore nana kẹ amọfa.

Noël, ogbẹnyusu mẹ nọ ma gbẹ rro n’otọ  ze, ọ jọ usu enọ mẹ kake rehọ Ebaibol kẹ. Ogbẹnyusu mẹ na, ọnọ ọ jọ ohwo Kathọlik ọ tẹ ta nọ ma nyae ruẹ ọzae jọ nọ o bi kpohọ isukulu enọ e gwọlọ jọ izerẹ Kathọlik. Udu u je bru omẹ, rekọ mẹ jọ Olezi 115:4-8 gbe Matiu 23:9, 10 ruẹ nọ Ọghẹnẹ o mukpahe emema evaọ egagọ gbe edẹ ọkwa nọ a re ro se isu ichọche. Onana o tẹ kẹ omẹ udu nọ me ro dhesẹ eware nọ mẹ jọ Ebaibol se ku na via. Fiki onana, Noël o te kurẹriẹ, yọ rite inẹnẹ, ọ gbẹ rọ Osẹri.

Me te je weze bru oniọvo-ọmọtẹ mẹ. Ọzae riẹ o wo ebe nọ e ta kpahe imizi yọ imizi i je kpokpo iei. Dede nọ evaọ oke ọsosuọ mẹ riẹ oware nọ me re ru ro fi obọ họ kẹe he, eria Ebaibol wọhọ Ahwo Hibru 1:14 e kẹ omẹ imuẹro inọ ijẹle Jihova e rrọ gb’omẹ. Nọ ọzae oniọvo mẹ na o fi ehrẹ Ebaibol h’iruo je siobọno eware kpobi nọ e whomahọ imizi, e tẹ siẹe ba ekpokpo. Tei te oniọvo mẹ a te ti kurẹriẹ.

Evaọ 1947, Arthur Emiot, Osẹri jọ nọ ọ rrọ ohwo America, ọ tẹ ziọ uwou mẹ. Avọ evawere, mẹ tẹ nọe oria nọ Isẹri na a re kokohọ. Ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ Isẹri jọ e rrọ obọ Liévin, onọ o rehọ emaele ezeza thabọ no oria nọ ma rrọ. Evaọ oke yena, o jọ bẹbẹ re ohwo ọ ruẹ ẹdhighere dẹ, fikiere evaọ emerae buobu, owotọ mẹ jẹ nya kpohọ ewuhrẹ. Egọmeti France ọ whaha iruo Isẹri Jihova te ikpe eree no. Isẹri Jihova nọ i bu te idu ivẹ, egba esa gbe udhone (2,380) ọvo e jọ orẹwho na soso, yọ ibuobu rai ahwo Poland nọ e ziọ ukane. Rekọ evaọ ẹdẹ ọsosuọ amara Azie, 1947, a tẹ wariẹ kẹ omai udu nọ ma re ro ru iruo mai. A tẹ wariẹ rovie uwou ogha fihọ Paris eva Villa Guibert. Fikinọ uvumọ ọkobaro ọ jọ France he, a tẹ jọ Odibọgba Uvie Mai (onọ a je se Informant evaọ oke yena) ọrọ amara Akpegbivẹ, 1947, tuduhọ ahwo awọ inọ a ru iruo ọkobaro, re a hae rọ euwa udhuhrẹ gbe ikpe (150) ta usiuwoma kamara kamara. (Evaọ 1949, a te go euwa na kpotọ ziọ udhusoi.) Fikinọ mẹ rọwo ẹme Jesu nọ ọ rrọ Jọn 17:17 inọ “ẹme [Ọghẹnẹ] uzẹme,” mẹ tẹ họ-ame evaọ 1948, yọ evaọ amara Akpegbivẹ ọrọ 1949, me te muọ iruo ọkobaro họ.

Me no Uwou-Odi je Zihe Kpohọ Dunkerque

Umutho oke jọ ọvo mẹ jọ Agen, oria ọsosuọ nọ mẹ jọ ru iruo ọkobaro evaọ France. Fikinọ me gbe je ru iruo evaọ oria nọ a rẹ jọ tọ iwizi hi, a te se omẹ kẹ iruo isoja. Nọ mẹ se, a te fi omẹ họ uwou-odi. Dede nọ a k’omẹ uvẹ re mẹ wha Ebaibol lele oma ha, ewẹ-ebe jọ erọ obe Ilezi i te omẹ obọ. Nọ a siobọno omẹ no, mẹ tẹ rẹriẹ ovao ku iroro-ejẹ jọ: Kọ mẹ siọ iruo ọkobaro ba re mẹ nyae gwọlọ iruo, wo aye je yẹ emọ? Oware nọ mẹ jọ Ebaibol se u fi obọ họ k’omẹ jẹ iroro nana re. Me roro didi kpahe ẹme Pọl nọ ọ rrọ Ahwo Filipai 4:11-13, inọ: “Mẹ rẹ sai ru eware kpobi eva ọnọ ọbe kẹ omẹ eri.” Mẹ tẹ gbaemu inọ mẹ rẹ ruabọhọ iruo ọkobaro mẹ. Evaọ 1950, a te vi omẹ kpohọ Dunkerque, ẹwho nọ mẹ jọ ta usiuwoma evaọ okejọ nọ u kpemu.

Nọ me te obei, me wo oware ovo ho. Evaọ oke Ẹmo Akpọ II, a raha eware buobu evaọ ẹwho na, yọ o jọ bẹbẹ re a ruẹ uwou nọ a rẹ rria. Me te weze bru uviuwou jọ nọ mẹ jẹ hai wuhrẹ obe kugbe, yọ eva e were oni uwou na gaga nọ ọ ruẹ omẹ, o te bo nọ: “O Leroy, who no uwou-odi ze no! Ọzae mẹ ọ ta nọ otẹrọnọ ezae buobu e wọhọ owhẹ, a hai fi ẹmo na ha.” A wo uwou jọ nọ erara i re wohọ, fikiere a tẹ k’omẹ uvẹ re mẹ jọ etẹe bẹsenọ okenọ erara e rẹ rọ ziọ ẹwho na kẹ ughe-uriwo u re te. Evaọ ẹdẹ ọvo yena, Evans, oniọvo Arthur Emiot, ọ tẹ kẹ omẹ iruo. * Evans o je ru iruo itaprita evaọ oria nọ ekọ-iyibo e rẹ kpahe, yọ ọ jẹ gwọlọ ohwo nọ o re rroro okọ-oyibo jọ evaọ aso. O te dhesẹ omẹ kẹ ọga okọ-oyibo jọ. Fikinọ me no uwou-odi ze obọ, mẹ jọ dọdọ gaga. Nọ Evans ọ ta kẹ ọga na oware nọ o lẹliẹ omẹ dọ tere, ọga na ọ tẹ ta nọ me rovie ifriji re  mẹ tọlọ oware kpobi nọ u je omẹ. Evaọ ẹdẹ ọvo yena, mẹ ruẹ uwou, me wo iruo, je wo emuore. Onana o lẹliẹ eva nọ me fihọ ẹme Jesu nọ o rrọ Matiu 6:25-33 na ga ziezi.

Okenọ erara e rẹ rọ ziọ ẹwho na u te no, mẹ avọ ibe ọkobaro mẹ, Simon Apolinarski, ma tẹ kwa kpohọ uwou ofa, rekọ ma gba riẹ mu inọ ma rẹ daji iruo usiuwoma ota mai. Uwou anwae jọ nọ a jẹ jọ yọrọ enyenya oye ma ruẹ, yọ ehru ẹbe nọ a ru wọhọ ifomu ma je kiẹzẹ. Ma jẹ ta usiuwoma no ohiohiẹ rite owọwọ. Ma ta usiuwoma kẹ ọnọ o wo uwou na, tei te amọfa buobu a te ti kurẹriẹ. U kri hi, uzoẹme jọ o tẹ roma via evaọ obe-usi ẹwho na be vẹvẹ ahwo Dunkerque unu kpahe “iruẹru Isẹri Jihova evaọ ẹwho na.” Evaọ oke yena mẹ avọ Simon gbe umutho iwhowho-uvie jọ ọvo họ Isẹri nọ e jọ ẹwho na. Oware nọ o k’omai udu evaọ oke obẹbẹ nana họ eroro kpahe ẹruore nọ mai Ileleikristi ma wo gbe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ sẹro mai no. Okenọ a nwene omẹ no Dunkerque evaọ 1952 yọ ma bu te iwhowho-uvie 30 no.

Me Wo Ẹgba kẹ Ewha-Iruo Ekpokpọ

Nọ mẹ rria ẹwho Amiens omoke jọ no, a tẹ rehọ omẹ mu ọkobaro obọdẹ je vi omẹ kpohọ Boulogne-Billancourt, iwhre Paris jọ. Me wo ahwo buobu nọ me je wuhrẹ obe kugbe, ejọ rai e tẹ te jọ ekobaro gbe imishọnare. Ọmoha jọ nọ a re se Guy Mabilat, o kurẹriẹ, o te ti zihe ruọ ọsẹro okogho, uwhremu na a tẹ rehọ iẹe mu ọsẹro ubrotọ. Nọ oke jọ o vrẹ no, a tẹ rehọ iẹe mu ọnọ o wuzou ebabọ oria nọ a rẹ jọ kporo ebe evaọ Ebẹtẹle nọ o rrọ Louviers, nọ o dina thabọ no Paris. Usiuwoma nọ mẹ jẹ ta ẹsikpobi o lẹliẹ Ẹme Ọghẹnẹ dọmu omẹ udu, ru omẹ wo evawere je wo ẹnyaharo evaọ onaa nọ me je ro wuhrẹ ahwo.

Kẹsena evaọ 1953, oware nọ me rẹro riẹ hẹ u te t’omẹ obọ: A rehọ omẹ mu ọsẹro okogho evaọ Alsace-Lorraine, ẹwho nọ ahwo Germany a rọ ogaga hrowo rehọ isiava evaọ 1871 gbe 1945. Fikiere, mẹ tẹ daoma re me wuhrẹ ẹvẹrẹ ahwo Germany. Okenọ me mu iruo ọsẹro okogho họ, imoto, etehe-ughe, hayo etapraeta nọ e jariẹ i bu hu, yọ irediyo gbe ekọmputa e jariẹ hẹ. Rekọ mẹ jẹ wereva ghele. Evaọ uzẹme, eva nọ e jẹ were omẹ evaọ oke yena a re gbiku riẹ hẹ. Epanọ eware nọ e rẹ rehọ oke ohwo e rrọ buobu nẹnẹ na o jọ ere he evaọ oke yena, fikiere o jọ lọlọhọ re ohwo o ru ẹro riẹ lọhọ—Mat. 6:19-22.

Evaọ 1955, okokohọ nọ a jọ Paris ru, onọ uzoẹme riẹ o jọ “Uvie nọ O Kparobọ No” o rẹ thọrọ omẹ ẹro ho. Etẹe mẹ jọ ruẹ aye nọ mẹ rehọ, odẹ riẹ Irène Kolanski, ọnọ ọ rọ ukpe ovo vi omẹ evaọ iruo ọkobaro. Ọsẹgboni riẹ ahwo Poland, a jọ iwhowho-uvie ajọwha. Okenọ a jọ France, Adolf Weber o weze bru ai.  Weber yọ ohwo nọ ọ jẹ rẹrote ọgbọ ekakọ Russell, ọnọ ọ ziọ Europe te ta usiuwoma na. Mẹ avọ Irène ma rọo evaọ 1956, o te kuomagbe omẹ evaọ iruo ọsẹro okogho na. Ọ tha omẹ uke gaga evaọ ikpe nana kpobi na.

Nọ ikpe ivẹ e vrẹ no, a tẹ rehọ omẹ mu ọsẹro ubrotọ. Rekọ, fikinọ inievo-emezae nọ i te kẹ ewha-iruo i bu hu, me gbe je weze kpohọ ikoko wọhọ ọsẹro okogho. Iruo nọ e jọ omẹ abọ evaọ oke yena i bu kẹhẹ! U te no euwa udhusoi (100) nọ mẹ jẹ niyẹrẹ rai no, k’oka k’oka mẹ rẹ kẹ ovuẹ, weze kpohọ eria esa nọ a be jọ ru obe uwuhrẹ ukoko, kiẹ iyẹrẹ ukoko riwi, me ve je kere iyẹrẹ nọ me re vi kpobọ uwou ogha. Diẹse mẹ rẹ jọ wo uvẹ nọ me re ro se Ebaibol? Oware nọ me ru họ, mẹ kpare ewẹ-ebe no Ebaibol anwae jọ enọ mẹ jẹ wha lele oma. Oke kpobi nọ mẹ tẹ be hẹrẹ ohwo evaọ oria jọ, mẹ vẹ tọlọ ewẹ-ebe na lahwe je mu ai họ ese. Eme yena nọ me je se na i fi obọ họ kẹ omẹ gbaemu inọ mẹ rẹ daji iruo odibọgba mẹ.

Evaọ 1967, a te zizie omẹ avọ Irène re ma kuomagbe ahwo uviuwou Ebẹtẹle nọ o rrọ Boulogne-Billancourt. Me je ru iruo evaọ Ẹko-Iruo Ẹruorote Iruẹru Ikoko, yọ etẹe mẹ gbẹ rrọ bu vi ikpe 40 na. Abọjọ iruo mẹ nọ o be were omẹ gaga họ ẹza ileta nọ ahwo a kere be rọ nọ enọ kpahe Ebaibol na. O rẹ were omẹ gaga re mẹ kiẹ Ebaibol na riwi kokodo fiki “oruga usiuwoma na.” (Fil. 1:7) Mẹ tẹ jẹ jọ omọvo esẹro nọ e jẹ hai ru ese obe okpẹdẹ na re ma tẹ re emu. Evaọ 1976, a tẹ rehọ omẹ mu omọvo Ogbẹgwae Uwou-Ogha evaọ France.

Edhere Uzuazọ nọ O Mai Woma

Dede nọ mẹ rẹriẹ ovao ku iyero ebẹbẹ no, okenọ eware e mae rọ bẹ họ obọnana nọ owho gbe ẹyao e gbẹ be lẹliẹ omẹ avọ Irène ru te epanọ ma je ru vẹre he. Ghele na, Ebaibol nọ ma bi se kugbe u bi fi obọ họ kẹ omai bọ ẹruore mai ga. O rẹ were omai re ma ruọ omoto kpohọ ẹkwotọ mai re ma ta ẹruore nana kẹ amọfa. A te ku ikpe nọ mẹ avọ aye mẹ ma rọ rrọ iruo odibọgba na kugbe e vrẹ ikpe udhozeza no (120), fikiere mẹ be tuduhọ ohwo nọ ọ gwọlọ yeri emamọ uzuazọ evawere kpobi awọ inọ jọ o muọ iruo ọkobaro họ. Okenọ Devidi ovie na o kere eme nọ e rrọ Olezi 37:25 yọ ọ “who uno,” yọ wọhọ Devidi, mẹ re “ruẹ okiẹrẹe nọ a se he.”

Jihova ọ rọ Ebaibol na bọ omẹ ga no evaọ edẹ uzuazọ mẹ kpobi. O vrẹ ikpe 60 no nọ imoni mẹ a rọ ta nnọ me te muọ Ebaibol na họ ese, mẹ te hai sei kẹdẹ kẹdẹ. A ta gba. U gine zihe ruọ uruemu mẹ yọ mẹ re vioja ẹdẹvo ho inọ me bi ru ere!

[Oruvẹ-obotọ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]

◂ Mẹ avọ Simon

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]

Okenọ mẹ jọ ọsẹro ubrotọ ▸

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]

◂ Ebaibol nọ o wọhọ orọ ọsosuọ nọ a k’omẹ

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]

◂ Ẹdẹ ehaa-orọo mai

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]

O rẹ were omẹ avọ Irène re ma se Ebaibol kugbe ▸