“Wha Dhẹ Re Osa Na U Te Owhai Obọ”

“Wha dhẹ re osa na u te owhai obọ.”—1 KỌR. 9:24.

1, 2. (a) Iriruo vẹ Pọl ọ rọ tuduhọ Ileleikristi Hibru awọ? (b) Didi uthubro a kẹ idibo Ọghẹnẹ?

EVAỌ ileta nọ Pọl ukọ na o kere se Ileleikristi Hibru, ọ rọ obọdẹ eme jọ rọ tuduhọ ae awọ. Ọ kareghẹhọ ae inọ orọnikọ ae ọvo a be dhẹ ohrẹ uzuazọ na ha. ‘Isisẹri nọ e wọhọ ẹgho ologbo’ nọ e dhẹ ohrẹ na te urere no e wariẹ e rae họ. Nọ Ileleikristi Hibru na a te roro kpahe idibo Ọghẹnẹ nana nọ e dawo ẹgba rai kpobi re a ruẹse dhẹ te urere na u re fi obọ họ kẹ ae ruabọhọ ohrẹ na.

² Evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na, ma ta kpahe iriruo buobu nọ e rrọ usu ‘isisẹri nọ e wọhọ ẹgho’ na. Aikpobi a dhesẹ nọ ẹrọwọ ọgaga o fi obọ họ kẹ ae kru ẹgbakiete rai kẹ Ọghẹnẹ. A dhẹ ohrẹ na te urere. Ma rẹ sai wuhrẹ no emamọ oriruo rai ze. Wọhọ epanọ uzoẹme nọ o vrẹ na o ta, Pọl ọ kẹ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ gbe erọ oke mai na uthubro nana: “Wha joma siọ owreze ba, gbe umuomu nọ ma ru rieria no, re ma rehọ oriori dhẹ ohrẹ nọ a fihọ kẹ omai na.”—Hib. 12:1.

3. Eme Ileleikristi a rẹ sai wuhrẹ no ẹme nọ Pọl ọ ta kpahe enọ e jẹ dhẹ ohrẹ evaọ oke anwae ze?

³ Rọ kpahe ohrẹ nọ ahwo a jẹ dhẹ evaọ oke yena, obe na Backgrounds of Early  Christianity o ta kẹ omai nọ “ẹbẹba ahwo Griki a jẹ hae rọ dhẹ ohrẹ.” * Koyehọ enọ e jẹ hae dhẹ ohrẹ na a jẹ hae gwọlọ re oware ovuovo u si ai kpemu hu. Dede nọ o rẹ sai tu omai oma inọ ẹbẹba a jẹ hae rọ dhẹ ohrẹ, a je ru ere keme a gwọlọ wo osa na. Ẹme nọ Pọl ọ be ta na họ, ma tẹ gwọlọ dhẹ ohrẹ uzuazọ na te urere, ma rẹ whaha eware kpobi nọ i re si omai kpemu. Onana yọ emamọ ohrẹ kẹ Ileleikristi oke oyena, yọ o rrọ emamọ ohrẹ kẹ omai nẹnẹ re. Eware vẹ e rẹ sai si omai kpemu nọ ma gbẹ rọ dhẹ ohrẹ na te urere he?

“Siọ Owreze Ba”

4. Eme ahwo oke Noa a jẹ rehọ oke rai le?

⁴ Pọl ọ hrẹ omai inọ ma “siọ owreze ba.” Oyena u dhesẹ nọ ma rẹ whaha oware kpobi nọ o rẹ sai ru omai nọ ma gbẹ rọ rehọ ẹgba mai kpobi dhẹ ohrẹ uzuazọ na ha. Eware vẹ e rẹ sai si omai kpemu? Rọ kpahe Noa, omọvo jọ evaọ usu ahwo nọ Pọl ọ fodẹ na, Jesu ọ ta nọ: “Wọhọ epanọ o jọ edẹ Noa ere o rẹ te jọ ẹdẹ Ọmọ ohwo re.” (Luk 17:26) Orọnikọ ọraha ologbo nọ ọ be tha na Jesu ọ jẹ ta kpahe he; ọ jẹ ta kpahe oghẹrẹ uzuazọ nọ ahwo a je yeri. (Se Matiu 24:37-39.) Ahwo buobu evaọ oke Noa a wo isiuru kpahe Ọghẹnẹ ọgọ họ, kabikọ oreva riẹ uruo. Eme a je le? Orọnikọ eware ilogbo jọ họ. A jẹ re, a jẹ da, yọ a jẹ rọo—eware nọ ohwo-akpọ kpobi o re ru. Wọhọ epanọ Jesu ọ ta, uzedhe ẹbẹbẹ na họ “a riẹ hẹ,” koyehọ a muẹrohọ otọ họ.

5. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ k’omai dhẹ ohrẹ na te urere?

⁵ Wọhọ Noa avọ uviuwou riẹ, iruo e vọ omai abọ nẹnẹ. Ma re ru iruo nọ ma rẹ rọ ko oma mai gbe uviuwou mai. Oyena o gwọlọ ẹgba mi omai gbe oke buobu. Maero evaọ okenọ ekọ e tẹ raha ku ohwo, ọ rẹ sae ruawa kpahe epanọ ọ rẹ rọ rẹrote oma riẹ gbe uviuwou riẹ. Mai Ileleikristi ma te je wo eware abọ-ẹzi nọ e rẹ rehọ oke mai. Ma re kpohọ usiuwoma ota, ruẹrẹ oma kpahe kẹ iwuhrẹ je kpohọ iwuhrẹ, ma ve je ru uwuhrẹ omobọ mai gbe orọ uviuwou re ma sae jọ gaga evaọ abọ-ẹzi. Ghelọ iruo buobu nọ e jọ Noa obọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ, o ru “eware kpobi nọ Ọghẹnẹ ọ ta kẹ e.” (Emu. 6:22) Ma te siobọno eware nọ e rẹ sai si omai kpemu evaọ ohrẹ na, o te lọhọ re ma dhẹ ohrẹ na te urere.

6, 7. Ohrẹ Jesu vẹ ma re wo họ iroro?

⁶ Eme Pọl o wo họ iroro nọ ọ ta nọ ma “siọ owreze ba”? Evaọ uzẹme, ma rẹ sae siọ ilale omobọ mai ba riẹriẹriẹ hẹ. Rọ kpahe onana, joma kareghẹhọ ẹme Jesu inọ: “Wha ruawa ha, nnọ, Didi oware ma rẹ ria? hayo oware nọ ma rẹ da? hayo eme ma rẹ rehọ gọ egọ? Keme eware enana kpobi ahwo Egedhọ na erẹ guọlọ; keme Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ riẹ nọ eware  enana kpobi i kiọkọ kẹ owhai.” (Mat. 6:31, 32) Eme ọ Jesu na i dhesẹ nọ eware wọhọ emuore gbe emuẹgọ e rẹ sai ru ohwo zoruẹ otẹrọnọ a fi rae họ eware ọsosuọ evaọ uzuazọ.

⁷ Muẹrohọ ẹme Jesu na inọ: “Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ riẹ nọ eware enana kpobi i kiọkọ kẹ owhai.” Onana u dhesẹ nọ Jihova, Ọsẹ obọ odhiwu mai, o ti ru ẹkabọ riẹ re ọ rẹrote omai. O sae jọnọ “eware enana kpobi” nọ Jihova ọ te kẹ omai na i wo ohẹriẹ no eware nọ ma ginẹ gwọlọ. Ghele na, Jesu ọ vuẹ omai inọ ma ruawa ha “keme eware enana kpobi ahwo Egedhọ na erẹ guọlọ.” Fikieme? Uwhremu na Jesu ọ ta kẹ enọ e jẹ gaviezọ kẹe inọ: “Wha yọrọ oma rai ogbẹrọ ere he emuọriọ obuobu gbe edada ibuobu, gbe iroro akpọ na, i ve ti ru owhai zoruẹ, re ẹdẹ ọyena ọ se owhai ba emu idudhe wọhọ agbefẹ.”—Luk 21:34, 35.

8. Fikieme o jẹ mae gwọlọ nọ ma whaha eware nọ i re si omai kpemu enẹna?

⁸ Urere na o kẹle gaga no. U ti yoma gaga otẹrọnọ ma rẹ kuvẹ re eware nọ i wuzou hu i si omai kpemu nọ ma kẹle ekuhọ ohrẹ na no na. Fikiere, ohrẹ Pọl ukọ na u wuzou gaga inọ: “Erere ologbo ọ ghinẹ rọ kẹ ohwo nọ o bi lele Ọghẹnẹ otẹrọnọ utho oware nọ o woi o rẹ dae ẹro.” (1 Tim. 6:6) Ma te ru lele ohrẹ Pọl na, u ti fi obọ họ k’omai dhẹ ohrẹ na te urere.

“Umuomu nọ Ma Ru Rieria No”

9, 10. (a) Eme ẹme na “umuomu nọ ma ru rieria no” u dhesẹ? (b) Eme ọ rẹ sae wha ezoruẹ se omai?

⁹ Oware ofa nọ Pọl ọ ta nọ ma whaha họ “umuomu nọ ma ru rieria no.” Evaọ ẹvẹrẹ ọsosuọ nọ a ro kere Ebaibol na, ẹme ọyena o dhesẹ “eware nọ i re ru omai zoruẹ,” yọ ẹsiẹvo nana ọvo ẹme nana ọ roma via evaọ Ebaibol na. Ọgba-eriariẹ jọ nọ a re se Albert Barnes o muẹrohọ nọ: “Wọhọ epanọ ohwo nọ ọ be dhẹ ohrẹ o re ku ewu nọ ọ rrọ reghereghe họ họ re ọ siẹe awọ ba ẹgba na, ere o gwọlọ mi Oleleikristi kpobi re ọ whaha oware kpobi nọ o rẹ sai ru ei zoruẹ.” Eme ọ rẹ sai ru Oleleikristi zoruẹ nọ u re ru ẹrọwọ riẹ whrehe?

¹⁰ Ẹrọwọ Oleleikristi o re whrehe asohẹrioke he. Ẹmẹrera u re ro muhọ. Evaọ ubrobọ emuhọ ileta riẹ, Pọl ọ vẹvẹ unu kpahe enwoma nọ e rrọ ‘ereghe no’ edhere na gbe ewo “eva imuomu nọ e kare orọwọ.” (Hib. 2:1; 3:12) Nọ ewu ohwo nọ ọ be dhẹ ohrẹ ọ tẹ gbae awọ, o re kie. Fikiere, ohwo nọ ọ be dhẹ ohrẹ o re vuhumu inọ oghẹrẹ iwu jọ e rẹ sai gele iei kie. Eme ọ rẹ sae lẹliẹe wha oghẹrẹ ewu otiọye? Ẹsejọhọ fikinọ o gbabọkẹ unuovẹvẹ jọ nọ a kẹ riẹ, hayo o roro nọ ọ rẹ sai kie he. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ohrẹ Pọl na ze?

11. Eme ọ rẹ sai ru omai kie no ẹrọwọ na?

¹¹ Ma rẹ kareghẹhọ nọ eware jọ nọ ma bi ru e rẹ sai whrehe ẹrọwọ mai nọ oke o be nyaharo na. Rọ kpahe “umuomu nọ ma ru rieria no” ọgba-eriariẹ Ebaibol ọfa ọ ta nọ “iyero mai, ahwo nọ ma be nyusu kugbe, gbe isiuru obọ mai e rẹ sai kpomahọ omai yoyoma.” Enana e rẹ sae lẹliẹ ẹrọwọ mai whrehe, hayo ru omai kie no ẹrọwọ na.—Mat. 13:3-9.

12. Ehrẹ vẹ ma re wo họ iroro nọ ma gbe ro vru no ẹrọwọ na ha?

¹² Anwọ ikpe buobu ze na, ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na ọ be hrẹ omai inọ ma yọroma kpahe eware nọ ma re riwi jẹ gaviezọ kẹ, koyehọ eware nọ ma re fi udu gbe iroro mai họ. A vẹvẹ omai unu  no kpahe enwoma nọ e rrọ ilale igho gbe ekwakwa efe. Eware isiuru akpọ na nọ e da oria kpobi fia na gbe eware ekpokpọ nọ e be ruọ eki kẹdẹ kẹdẹ e rẹ sai ru omai zoruẹ. O te jọ orithọ ologbo otẹrọnọ ma roro nọ ehrẹ itieye na i keke hrọ hayo inọ i kiekpahe omai hi rekọ e rrọ rọkẹ amọfa ọvo. Setan ọ be rọ ẹghẹ fi eware nọ i re gele omai kie họ edhere kẹ omai. Ahwo jọ a vru no edhere na no fikinọ a rri otọ mu hu, hayo a roro nọ oyena o rẹ sae via kẹ ae he, yọ ma gbẹ yọroma ha, eware itieye na e rẹ sae whaha omai ewo osa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—1 Jọn 2:15-17.

13. Ẹvẹ ma sae rọ whaha iruemu iyoma ahwo akpọ na?

¹³ Kẹdẹ kẹdẹ ma be rria udevie ahwo nọ e be wha itee gbe iroro akpọ Setan haro. (Se Ahwo Ẹfẹsọs 2:1, 2.) Rekọ obọ mai o rrọ sọ ma te kuvẹ re uruemu rai u kpomahọ omai. Oghẹrẹ “ẹzi” hayo ofou nọ Pọl ọ fodẹ na ọ rẹ wha uwhu ze. Ma rẹ yọroma ẹsikpobi re ma siọ ofou enua yena ba ẹwẹ rehọ, re ma sae dhẹ ohrẹ na te urere. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ k’omai dhẹ te urere? Ma rẹ sae ta nọ Jesu họ oriruo nọ ọ mai woma nọ ma rẹ rọ aro kele. (Hib. 12:2) Pọl yọ oriruo ọfa nọ ma rẹ rọ aro kele, keme ọ ta nọ ọ rrọ usu ahwo nọ a be dhẹ ohrẹ uzuazọ na, ọ tẹ tuduhọ omai awọ inọ ma rọ aro kele iei.—1 Kọr. 11:1; Fil. 3:14.

Ẹvẹ “Osa na” O Sai ro Te Owhẹ Obọ?

14. Ẹvẹ Pọl o rri ohrẹ nọ ọ jẹ dhẹ na?

¹⁴ Ẹvẹ Pọl o rri ohrẹ nọ ọ jẹ dhẹ na? Evaọ ẹme urere nọ ọ ta kẹ ekpako ukoko obọ Ẹfẹsọs, ọ ta nọ: “Me bi kele uzuazọ mẹ gbe odẹ oware ovoho wọhọ orọ oware nọ o jọ obọ mẹ ghare he, re mẹ ruẹse ru ẹkẹ iruo nọ ite omẹ re jegbe iruẹru odibo ọgba nọ omẹ jọ obọ Ọnowo Jesu mi.” (Iruẹru 20:24) U no rie eva ze re ọ kpairoro vrẹ eware kpobi, tube fi uzuazọ  riẹ họ ọza, re ọ sae dhẹ ohrẹ na te oka. Rọkẹ Pọl, omodawọ riẹ kpobi evaọ iruo usiuwoma ota na o te jọ uvrẹvru otẹrọnọ ọ dhẹ ohrẹ na te urere he. Ghele na, Pọl o je s’eha ha inọ oghẹrẹ kpobi nọ o rẹ jọ kẹhẹ, ọ te dhẹ ohrẹ na te urere. (Se Ahwo Filipai 3:12, 13.) Ubrobọ urere uzuazọ riẹ ọ sae dina rọ ta avọ imuẹro inọ: “Mẹ họre uvi ohọre na no, mẹ dhẹ ogbohrẹ na no, mẹ yọrọ orọwọ na no.”—2 Tim. 4:7.

15. Didi uduotahawọ Pọl ọ rọ kẹ ibe Ileleikristi riẹ?

¹⁵ O tẹ jẹ jọ isiuru Pọl gaga re ọ ruẹ inọ ibe Ileleikristi riẹ a dhẹ ohrẹ na te urere. Wọhọ oriruo, ọ tuduhọ Ileleikristi obọ Filipai awọ inọ a daoma gaga re a ruẹsi wo esiwo. U fo re a “kru ẹme uzuazọ na ga.” Ọ ta haro nọ: “Re eva ẹdẹ Kristi, oma u muomẹ nọ ohrẹ nọ omẹ dhẹ hayo uye mẹ o rọ ọvọvẹ hẹ.” (Fil. 2:16) Epọvo na re, ọ tuduhọ Ileleikristi obọ Kọrint awọ inọ: “Wha dhẹ re osa na u te owhai obọ.”—1 Kọr. 9:24.

16. Fikieme o jẹ gwọlọ re osa na u mu omai ẹro?

¹⁶ Ohwo o te muọ ohrẹ ugbothabọ họ obọ, ọ rẹ ruẹ oka na ha. Ghele na, epanọ ọ rẹ rọ dhẹ te oka o rẹ jariẹ oja. Ọ rẹ mai fi ẹgba họ ohrẹ na nọ ọ tẹ riẹ inọ o bi te oka no. Epọvo na o rrọ evaọ ohrẹ uzuazọ nọ ma be dhẹ na. Jọ osa na u mu omai ẹro. Onana u ti fi obọ họ kẹ omai lei t’obọ.

17. Fikieme o rọ gwọlọ ẹrọwọ re ma sae tẹrovi osa na?

¹⁷ Pọl o kere nọ: “Orọwọ họ umuẹro eware kpobi nọ ma bi rẹro rai na, odhesẹvia eware nọ ma te ruẹ hẹ.” (Hib. 11:1) U no Abraham avọ Sera eva ze re a nya siọ uzuazọ akpọriọ ba re a rria wọhọ “erara, gbe enya-ugbo eva akpọ na.” Eme o fi obọ họ kẹ ae? “A jọ eva ugbo kpararo” ruẹ orugba eyaa Ọghẹnẹ. Mosis ọ siọ “eva-ewerọ uzioraha” gbe “efe obọ Ijipti.” Ẹvẹ o ro wo ẹrọwọ gbe ẹgba nọ o ro ru ere? “Ọ kparo ruẹ erere” na. (Hib. 11:8-13, 24-26) Agbẹta nọ taure Pọl o te ti dhesẹ oware nọ ahwo nana ọvuọvo a ru, ọ rẹ kake ta nọ: “Fiki orọwọ.” Ẹrọwọ nọ a wo u ru rai kpairoro vrẹ edawọ gbe ọbẹwẹ erọ akpọ nana jẹ ruẹ oware nọ Ọghẹnẹ o bi ru kẹ ae gbe enọ o ti gbe ru evaọ obaro.

18. Eme ma rẹ sai ru re ma whaha “umuomu nọ ma ru rieria no” na?

¹⁸ Ma te roro didi kpahe ezae gbe eyae ẹrọwọ nọ Pọl ọ fodẹ evaọ obe Ahwo Hibru uzou avọ 11 na jẹ rọ aro kele oriruo rai, ma rẹ sai wo ẹrọwọ jẹ whaha “umuomu nọ ma ru rieria no” na. (Hib. 12:1) Onana u ti je ru nọ ‘mai ohwo ọ rẹ rọ jaja ọrivẹ riẹ oma’ ẹkwoma enọ i wo ọkpọ ẹrọwọ mai nọ ma re kuomagbe ẹsikpobi.—Hib. 10:24.

19. Fikieme u ro wuzou re ma ruabọhọ ohrẹ uzuazọ na?

¹⁹ Ma kẹle ekuhọ ohrẹ mai na no. Ma muọ usi ekuhọ na họ ẹruẹ no. Ẹkwoma ẹrọwọ gbe obufihọ Jihova, ma te sae whaha “umuomu nọ ma ru rieria no” na. Ẹhẹ, ma rẹ sae dhẹ evaọ oghẹrẹ nọ ma re ro wo osa na, koyehọ eghale nọ Ọsẹ mai, Jihova Ọghẹnẹ, ọ ya eyaa riẹ kẹ omai.

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

• Eme o gwọlọ re ma “siọ owreze ba”?

• Eme ọ rẹ sai ru Oleleikristi ku ẹrọwọ riẹ fiẹ?

• Fikieme ma jẹ tẹrovi osa na?

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]

Eware vẹ e rẹ sai si omai kpemu, kọ evaọ oghẹrẹ vẹ?