Kọ Aruọzaha Ra Ọ Be Kẹ Owhẹ Erere?
Kọ Aruọzaha Ra Ọ Be Kẹ Owhẹ Erere?
“Dawo oma he wuhrẹ onọ o rẹ were Ọnowo na.”—ẸF. 5:10.
1, 2. (a) Ẹvẹ Ebaibol na o ro dhesẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma reawere uzuazọ? (b) Nọ ma te rri oke eriosehọ wọhọ “okẹ Ọghẹnẹ,” eme o rẹ wọ omai ru?
MA RẸ jọ evaọ Ebaibol na ruẹ eme nọ i dhesẹ nọ orọnikọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma jọ uzuazọ ọvo ho rekọ ọ gwọlọ nọ ma reawere uzuazọ re. Wọhọ oriruo, Olezi 104:14, 15 o ta nọ Jihova ọ be “rehọ emu no evaọ otọ ze. Jegbe udi re u ru ohwo ghọghọ, udẹ re u ru ovao riẹ lo, gbe ebrẹdi re o kẹ e ogaga.” Evaọ uzẹme, Jihova o bi ru re ekakọ e dhẹ no otọ ze re ma sai wo emuore, udẹ, gbe udi. Dede nọ ababọ udi ma rẹ gbẹ jọ uzuazọ ghele, udi “o rẹ sasa ohwo oma.” (Ọtausi. 9:7; 10:19) Ẹhẹ, Jihova ọ gwọlọ nọ ma wo evawere, re udu mai o vọ avọ “evawere.”—Iruẹru 14:16, 17.
2 Fikiere, ajọ ma roro nọ o thọ họ re ma rehọ oke jọ ro “ri erao ora ehru na” gbe “ikẹba nọ erọ obọ ẹwo” hayo ru eware efa nọ e rẹ wha omosasọ se omai jẹ kẹ omai erere. (Mat. 6:26, 28; Ol. 8:3, 4) Uzuazọ evawere yọ “okẹ Ọghẹnẹ.” (Ọtausi. 3:12, 13) Nọ ma te rri oke eriosehọ wọhọ abọjọ okẹ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai, ma rẹ rehọ iẹe ru iruo evaọ edhere nọ ọ rẹ wha evawere se Ọnọ ọ kẹ omai okẹ na. *
Jẹ Emamọ Iroro Kpahe Aruọzaha
3. Fikieme ma gbẹ rọ gba aruọzaha nọ ọ rẹ were omai họ amọfa ha?
3 Ahwo nọ a wo emamọ eriwo kpahe aruọzaha a re vuhumu inọ dede nọ egheghẹrẹ aruọzaha e riẹ, a rẹ riẹ ọnyaba rai. Fikieme? Re ma kuyo onọ nana, joma rehọ aruọzaha wawo emuore. Eria sa-sa evaọ akpọ na a wo ọvuọ oghẹrẹ emu rai. Evaọ uzẹme, emu nọ ọ rẹ were ahwo evaọ unuakpọ jọ ọ rẹ were ahwo ho evaọ unuakpọ ofa. Epọvo na re, aruọzaha nọ ọ rẹ were Ileleikristi evaọ unuakpọ jọ ọ rẹ were Ileleikristi evaọ unuakpọ ofa ha. Makọ evaọ udevie Ileleikristi nọ e be rria evaọ unuakpọ ọvona, aruọzaha nọ ọ rẹ were Ileleikristi jọ ọ rẹ were Ileleikristi efa ha. Wọhọ oriruo, o rẹ were otujọ re a se obe rekọ obe-use o rẹ were amọfa ha, yọ o rẹ were otujọ re a dhẹ ebasikoro rọ sasa oma rekọ onana o sae were amọfa ha. Fiki onana, ma vuhumu inọ oghẹrẹ emu gbe aruọzaha nọ ọ rẹ were ahwo jọ ọ rẹ were amọfa ha.—Rom 14:2-4.
4. Fikieme ma rẹ rọ salọ oghẹrẹ aruọzaha nọ ma re dhomahọ? Kẹ oriruo.
4 Rekọ, ma re je vuhumu inọ dede nọ aruọzaha nọ ọ rẹ were otujọ ọ rẹ were amọfa ha, o nwane kẹ omai udu nọ ma re ro dhomahọ aruọzaha kpobi nọ ma ruẹ hẹ. Joma wariẹ rehọ oriruo emuore. Dede nọ oghẹrẹ emu sa-sa ọ rẹ sae were omai, ma ti kekaro fihọ re emu nọ ọ raha no ho. O rrọ oware ugheghẹ re ohwo ọ re oghẹrẹ emu otiọye yọ o rẹ tubẹ wha ẹyao se ohwo. Epọvo na re, dede nọ emamọ erozaha e riẹ nọ ma rẹ sai dhomahọ, ma re siomano eghẹrẹ aruọzaha gbe eware ẹkeriotọ nọ i re fi uzuazọ mai họ ọza, erọ ozighi, gbe erọ ọfariẹ-ogbe. Eware itieye na e wọso ehri-izi Ebaibol, yọ e rẹ sae wha enwoma ugboma se omai hayo raha usu mai kugbe Jihova. Taure ma te ti dhomahọ aruọzaha jọ, u fo re u mu omai ẹro sọ o te kẹ omai erere. (Ẹf. 5:10) Ẹvẹ ma sai ro ru ere?
5. Ẹvẹ ma sae rọ riẹ sọ aruọzaha mai ọ rọwo kugbe itee Ọghẹnẹ?
5 Re aruọzaha ọ sae kẹ omai erere jẹ were Jihova, ọ rẹ rọwo kugbe itee nọ e rrọ Ebaibol na. (Ol. 86:11) Re ma sae riẹ sọ aruọzaha nọ ma gwọlọ dhomahọ ọ te kẹ omai erere jẹ were Jihova, ma rẹ sae nọ oma mai enọ esa jọ. Enọ na họ: Oghẹrẹ vẹ eware ẹkeriotọ na e rrọ? Ẹvẹ e te rehọ oke te? gbe Amono ma te gbẹ jọ aruọzaha na? Joma ta kpahe ae unọjọ utọjọ.
Oghẹrẹ vẹ Eware Ẹkeriotọ na E Rrọ?
6. Eware vẹ u fo nọ ma re siomano, kọ fikieme?
6 Taure whọ tẹ te roma kẹ oware ẹkeriotọ jọ, onọ ọsosuọ nọ whọ rẹ nọ oma ra họ, ‘Oghẹrẹ vẹ oware ẹkeriotọ nọ mẹ gwọlọ dhomahọ na o rrọ?’ Re whọ tẹ kuyo onọ na, u fo re whọ kareghẹhọ inọ eghẹrẹ eware ẹkeriotọ ivẹ e riẹ. Orọ ọsosuọ onọ ma rẹ se riẹriẹriẹ; orọ avivẹ onọ ma rẹ sai ru. Ovẹ họ orọ ọsosuọ na? Evaọ akpọ omuomu nana, eware ẹkeriotọ buobu e wọso izi Ọghẹnẹ. (1 Jọn 5:19) Uvi Ileleikristi a re siomano eware itieye na kpobi. Enana i kugbe ighe, ile, gbe ebe nọ a jọ dhesẹ hayo ta kpahe iruẹru imizi, uruemu ezae-duezae, ifoto ẹbẹba, ozighi, hayo iruemu iyoma efa. (1 Kọr. 6:9, 10; se Eviavia 21:8.) Ma te siomano eghẹrẹ eware itieye na makọ oria nọ ma rrọ kẹhẹ, yọ ma bi dhesẹ kẹ Jihova nọ ma “mu kpahe oware nọ uyoma.”—Rom 12:9; 1 Jọn 1:5, 6.
7, 8. Ẹvẹ ma sae rọ riẹ sọ oghẹrẹ aruọzaha jọ o kiehọ? Kẹ oriruo.
7 Orọ avivẹ họ eware ẹkeriotọ nọ Ebaibol na ọ nwani mukpahe he. Re ma te dhomahọ eware ẹkeriotọ itieye, ma rẹ kiẹ ehri-izi Ebaibol riwi sọ e rọwo kugbe eware ẹkeriotọ itieye na. (Itẹ 4:10, 11) Kẹsena ma ve ru onọ u re kpokpo obroziẹ-iroro mai hi. (Gal. 6:5; 1 Tim. 1:19) Ẹvẹ ma sai ro ru ere? Roro kpahe onana: Taure ma tẹ te re emu nọ ma re re ẹdẹvo ho, ma rẹ kake nọ kpahe eware nọ a ro there emu na. Epọvo na re, taure ma te ti dhomahọ aruọzaha jọ, ma rẹ kake kiẹ re ma riẹ oghẹrẹ nọ aruọzaha na ọ rrọ.—Ẹf. 5:17.
8 Wọhọ oriruo, ẹsejọhọ aruọzaha oma-uru-jaja o rẹ were owhẹ, yọ orọnikọ oyena u yoma ha. Erozaha itieye na e rẹ sae kẹ evawere. Rekọ ẹvẹ otẹrọnọ oghẹrẹ aruọzaha jọ ọ rẹ were owhẹ fikinọ a rẹ jariẹ hrowo oma vrẹta, fi uzuazọ họ ọza, ru ehaa ozighi, hayo fikinọ a rẹ jariẹ roro nọ orẹwho ohwo o woma vi orọ amọfa? Nọ whọ tẹ kiẹ aruọzaha na riwi no ziezi, ẹsejọhọ whọ te ruẹ nọ o rọwo kugbe eriwo Jihova ha, gbe ovuẹ udhedhẹ avọ uyoyou nọ ma bi whowho kẹ amọfa na. (Aiz. 61:1; Gal. 5:19-21) Evaọ abọdekọ riẹ, otẹrọnọ aruọzaha jọ o kiehọ evaọ aro Jihova, kiyọ o te kẹ owhẹ erere jẹ sasa owhẹ oma.—Gal. 5:22, 23; se Ahwo Filipai 4:8.
Ẹvẹ E te Rehọ Oke Te?
9. Eme uyo mai u ti dhesẹ nọ ma tẹ nọ oma mai onọ nana, ‘Ẹvẹ aruọzaha na ọ te rehọ oke te?’
9 Onọ avivẹ nọ whọ rẹ nọ oma ra họ, ‘Ẹvẹ aruọzaha na ọ te rehọ oke te?’ Onọ ọsosuọ nọ ma nọ ẹsiẹ họ: Oghẹrẹ vẹ eware ẹkeriotọ na e rrọ? Uyo nọ ma kẹ kpahe onọ nana u re dhesẹ eware nọ e rẹ were omai gbe enọ e rẹ were omai hi. Rekọ onọ nọ ma be te ta kpahe na họ: Ẹvẹ aruọzaha na ọ te rehọ oke te? Uyo nọ ma kẹ kpahe onọ nana u re dhesẹ eware nọ ma rọ karo. Rekọ ẹvẹ ma rẹ rọ riẹ sọ oke nọ ma be raha fihọ eware ẹkeriotọ jọ u bu hrọ họ?
10, 11. Ẹvẹ ẹme ọ Jesu nọ ọ rrọ Matiu 6:33 na ọ sai ro fi obọ họ k’omai jẹ iroro kpahe oke nọ ma rẹ raha fihọ aruọzaha?
10 Jesu Kristi ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Whọ rẹ rehọ eva ra kpobi, gbe ẹzi ra kpobi, gbe iroro ra kpobi, gbe ogaga ra kpobi, you Ọnowo na Ọghẹnẹ ra.” (Mak 12:30) Fikiere, uyoyou nọ ma wo kẹ Jihova oye o rẹ jọ oware ọsosuọ evaọ uzuazọ mai. Ma re dhesẹ onana via ẹkwoma elele uthubro Jesu inọ: “Wha kake guọlọ uvie riẹ gbe [ẹrẹreokie] riẹ, eware enana kpobi a reti fi ai họ kẹ owhai.” (Mat. 6:33) Ẹvẹ ẹme ọ Jesu yena ọ sai ro fi obọ họ k’omai riẹ epanọ ma rẹ raha oke fihọ eware ẹkeriotọ te?
11 Muẹrohọ ẹme ọ Jesu na: Ọ ta kẹ omai nọ ma ‘kake guọlọ uvie na.’ Orọnikọ ọ ta nọ ma ‘gwọlọ uvie na ọvo’ ho. O rrọ vevẹ inọ Jesu ọ riẹ inọ u te no Uvie na no, eware efa buobu e riẹ nọ ma te jọ uzuazọ gwọlọ. Ma gwọlọ uwou, emuore, emuosẹ, umutho isukulu, iruo, aruọzaha, gbe eware efa buobu. Rekọ, evaọ usu eware kpobi nọ ma bi le na, Uvie na ọvo ma rẹ rọ karo. (1 Kọr. 7:29-31) Fiki onana, ma re le eware edekọ na, onọ u kugbe aruọzaha, evaọ oghẹrẹ nọ e rẹ rọ kẹ omai uvẹ le oware nọ o mai wuzou evaọ uzuazọ mai, koyehọ, iruo Uvie na. Ma te ru ere, umutho aruọzaha ọ rẹ kẹ omai erere.
12. Ẹvẹ ẹme nọ ọ rrọ Luk 14:28 na o ro kie kpahe aruọzaha?
12 Fikiere, re ma tẹ te raha oke fihọ aruọzaha jọ, u re woma re ma riẹ epanọ o te rehọ oke kri te. (Luk 14:28) Ofariẹ, ma re roro sọ aruọzaha na o fo onọ ma rẹ raha oke utioye fihọ. Otẹrọnọ aruọzaha na o ti ru omai gbabọkẹ eware nọ i wuzou wọhọ uwuhrẹ Ebaibol omobọ-ohwo, egagọ uviuwou, iwuhrẹ nọ ma rẹ nya, hayo usiuwoma ota, kiyọ o fo ho. (Mak 8:36) Rekọ otẹrọnọ aruọzaha jọ nọ ma re dhomahọ ẹsejọ ọ rẹ sasa omai oma jẹ kẹ omai ẹgba nọ ma re ro ru iruo Uvie na, kiyọ oke nọ ma be raha fihọ aruọzaha na o rrọ uvrẹvru hu.
Amono Ma te gbẹ Jọ Aruọzaha Na?
13. Fikieme ma je roro ziezi kpahe oghẹrẹ ahwo nọ ma re kuomagbe evaọ aruọzaha?
13 Onọ avesa nọ whọ rẹ nọ oma ra họ, ‘Amono me ti kuomagbe evaọ aruọzaha na?’ U fo re ma roro kpahe onana. Fikieme? Keme oghẹrẹ ahwo nọ ma ti kuomagbe evaọ aruọzaha na o re kpomahọ oghẹrẹ nọ aruọzaha na ọ te jọ. Wọhọ epanọ emu ọ rẹ mae were nọ whọ tẹ be re iẹe kugbe emamọ egbẹnyusu na, ere aruọzaha ọ rẹ jọ nọ ohwo o te kuomagbe emamọ egbẹnyusu ru ei. Agbẹta nọ o rẹ rọ were ibuobu mai, maero kọ izoge na, re a kuomagbe amọfa evaọ aruọzaha na. Rekọ, re ma riẹ sọ aruọzaha jọ ọ te k’omai erere, o rrọ oware areghẹ re ma roro kpahe oghẹrẹ ahwo nọ ma ti kuomagbe evaọ aruọzaha na.—2 Irv. 19:2; se Itẹ 13:20; Jem. 4:4.
14, 15. (a) Didi oriruo Jesu o fihotọ evaọ ẹsalọ emamọ egbẹnyusu? (b) Didi enọ ma rẹ nọ oma mai kpahe egbẹnyusu mai?
14 Re ma lele oriruo Jesu evaọ ẹsalọ egbẹnyusu u ti fi obọ họ gaga. Jesu o you ahwo-akpọ no emuhọ emama ze. (Itẹ 8:31) Okenọ ọ jọ otọakpọ, o wo ororokẹ rọkẹ oghẹrẹ ahwo kpobi. (Mat. 15:29-37) Rekọ, orọnikọ ahwo kpobi Jesu ọ rehọ wọhọ egbẹnyusu ekpekpe he. Dede nọ ọ jẹ whẹtiẹ ahwo kpobi h’oma, orọnikọ ahwo kpobi a jọ egbẹnyusu ekpekpe riẹ hẹ. Jesu ọ ta kẹ ikọ 11 riẹ nọ: “Whai họ ezọ mẹ wha te ru eware nọ mẹ ta kẹ owhai.” (Jọn 15:14; je rri Jọn 13:27, 30.) Ahwo nọ Jesu ọ rehọ wọhọ egbẹnyusu ekpekpe riẹ họ enọ i lele i rie gbe enọ e gọ Jihova.
15 Fikiere, whọ tẹ be jẹ iroro sọ whọ rẹ rehọ ohwo jọ wọhọ ogbẹnyusu ọkpekpe ra, u fo re whọ kareghẹhọ eme ọ Jesu na. Nọ oma ra enọ nana: ‘Kọ ohwo nana ọ be rọ ẹmeunu gbe uruemu riẹ dhesẹ nọ o bi koko ijaje Jihova gbe erọ Jesu? Kọ o bi yeri uzuazọ lele ehri-izi Ebaibol wọhọ epanọ me bi yeri na? Kọ ohwo nana ọ tẹ rrọ ogbẹnyusu mẹ, ọ te tuduhọ omẹ awọ re mẹ rehọ Uvie na karo evaọ uzuazọ mẹ jẹ jọ emamọ odibo Jihova?’ Uyo ra o tẹ rrọ Ee rọkẹ enọ nana, kiyọ ohwo na yọ emamọ ogbẹnyusu nọ whọ rẹ sai kuomagbe evaọ aruọzaha.—Se Olezi 119:63; 2 Kọr. 6:14; 2 Tim. 2:22.
Aruọzaha Mai —Kọ O Gine Kiehọ?
16. Eme u fo nọ ma rẹ riẹ kpahe aruọzaha?
16 Ma ta kpahe abọ esa erọ aruọzaha no, koyehọ oghẹrẹ nọ eware ẹkeriotọ na e rrọ, oke nọ e te rehọ, gbe oghẹrẹ ahwo nọ ma te gbẹ jọ aruọzaha na. Re aruọzaha jọ ọ kẹ omai erere, ọ rẹ rọwo kugbe ehri-izi Ebaibol nọ ma ta ẹme kpahe no na. Fikiere, taure ma te ti dhomahọ oghẹrẹ aruọzaha jọ, ma rẹ kiẹe riwi ziezi. U fo re ma nọ oma mai inọ: ‘Oghẹrẹ vẹ eware ẹkeriotọ na e rrọ? Kọ i fo rọkẹ Oleleikristi?’ (Itẹ 4:20-27) Ma rẹ jẹ nọ oma mai nọ: ‘Ẹvẹ aruọzaha na ọ te rehọ oke te? Kọ oke na o bu hrọ?’ (1 Tim. 4:8) Onọ ọfa nọ ma rẹ nọ oma mai họ: ‘Amono me ti kuomagbe evaọ aruọzaha na? Kọ ahwo na yọ emamọ egbẹnyusu?’—Ọtausi. 9:18; 1 Kọr. 15:33.
17, 18. (a) Ẹvẹ ma sae rọ kiẹ oma mai riwi sọ aruọzaha mai ọ rọwo kugbe ehri-izi Ebaibol? (b) Eme whọ gba riẹ mu inọ who re ru kpahe aruọzaha nọ whọ te salọ?
17 Evaọ idhere esa nana, otẹrọnọ aruọzaha jọ ọ rọwo kugbe ehri-izi Ebaibol nọ ma fodẹ na ha, kiyọ o fo ho. Evaọ abọdekọ riẹ, otẹrọnọ aruọzaha na ọ rọwo kugbe ehri-izi Ebaibol na, kiyọ o te wha orro se Jihova o vẹ jẹ wha erere se omai.—Ol. 119:33-35.
18 Fikiere, rọ kpahe aruọzaha, joma daoma salọ onọ u kiehọ, onọ ọ rẹ rehọ oke ga hrọ họ, ma ve je ru ei kugbe emamọ ahwo. Ẹhẹ, jọ mai kpobi ma gbaemu inọ ma re lele ohrẹ Ebaibol nana: “Eva emu ọriọ hayo eva edada hayo eva oware kpobi nọ wha re ruo, wha ru ai kpobi rọ kẹ Ọghẹnẹ oruaro.”—1 Kọr. 10:31.
[Oruvẹ-obotọ]
^ edhe-ẹme 2 Evaọ uzoẹme nana, oria kpobi nọ ma jọ fodẹ “aruọzaha” hayo “eware ẹkeriotọ,” oware nọ ma wo họ iroro họ eware nọ ma re ro ru oma mai jaja, ighe nọ ma re rri, ebe nọ ma re se, hayo eware nọ ma rẹ gaviezọ kẹ.
Kọ Whọ Sae k’Iyo Enọ Nana Vevẹ?
Rọ kpahe aruọzaha, ẹvẹ whọ sai ro ru lele eria Ebaibol nana?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]
(Rọkẹ onọ a ruẹrẹhọ ziezi, rri obe na)
✔Oghẹrẹ vẹ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 10]
(Rọkẹ onọ a ruẹrẹhọ ziezi, rri obe na)
✔Bro oke
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 12]
(Rọkẹ onọ a ruẹrẹhọ ziezi, rri obe na)
✔Amono
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 10]
Ẹvẹ ma sai ro lele oriruo Jesu evaọ esalọ egbẹnyusu gbe aruọzaha?
