Fi Obọ Họ Kẹ Amọfa Te Kẹ Ewha-iruo
Fi Obọ Họ Kẹ Amọfa Te Kẹ Ewha-iruo
‘Ohwo kpobi nọ a wuhrẹ ziezi ọ rẹ jọ wọhọ owuhrẹ riẹ.’—LUK 6:40.
1. Evaọ etoke odibọgba Jesu, ẹvẹ ọ rọ ruẹrẹ ahwo kpahe kẹ iruo na?
NỌ JỌN ukọ na o je ku obe Usiuwoma riẹ họ, o kere nọ: “Jegbọ eware ibuobu efa jọ re nọ Jesu o ru; enọ re a te kere ai kpobi, me roro nọ akpọ na dede ọ sae gba ebe nọ a he ro kere ai hi.” (Jọn 21:25) Usu eware nọ Jesu o ru evaọ omoke kpẹkpẹe nọ ọ rọ ta usiuwoma evaọ otọakpọ na họ, ọ gwọlọ ezae, wuhrẹ ai, jẹ ruẹrẹ ae kpahe re a kobaro evaọ iruo usiuwoma ota na nọ o te zihe kpobọ odhiwu no. Re Jesu o te ti zihe kpobọ odhiwu evaọ ukpe 33 C.E. yọ ọ ruẹrẹ ahwo kpahe no nọ e te ta usiuwoma na te epanọ ilele riẹ a ti ro bu te idu ahwo buobu evaọ omoke kpẹkpẹe.—Iruẹru 2:41, 42; 4:4; 6:7.
2, 3. (a) Fikieme ma rọ gwọlọ ezae nọ e họ-ame no gaga re a te kẹ ewha-iruo? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?
2 Enẹna ma gbẹ gwọlọ ezae nọ e rẹ kobaro evaọ ukoko na keme Isẹri Jihova a bu vrẹ ima ihrẹ (7,000,000) no evaọ ikoko nọ i bu vi idu udhusoi (100,000). Wọhọ oriruo, ma gwọlọ ekpako ukoko gaga nẹnẹ. Ma jiri enọ e be daoma nyate owha-iruo nana keme ‘okpiruo a gwọlọ na.’—1 Tim. 3:1.
3 Ghele na, re ọzae ọ sai te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na, u wo itee nọ ọ rẹ nyate. Orọnikọ epanọ o kpohọ isukulu te hayo epanọ o wo eriariẹ te evaọ akpọ na o re ro te he. Re ọzae ọ sai te kẹ owha-iruo nana, ọ rẹ nyate itee nọ a fodẹ evaọ Ebaibol, orọnikọ epanọ o wo onaa te hayo eware nọ o le t’obọ no evaọ akpọ họ. Ẹvẹ a sai ro fi obọ họ kẹ ezae evaọ ukoko na re a te kẹ ewha-iruo nana? Jesu ọ ta nọ: ‘Ohwo kpobi nọ a wuhrẹ ziezi ọ rẹ jọ wọhọ owuhrẹ riẹ.’ (Luk 6:40) Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe idhere nọ Jesu Kristi, Owuhrẹ Ologbo na, o ro fi obọ họ kẹ ilele riẹ te kẹ ewha-iruo ilogbo, ma vẹ te jẹ ruẹ eware nọ ma rẹ sai wuhrẹ mi ei.
“Me Se Owhai Ezọ”
4. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ nọ ọ ginẹ jọ uvi ogbẹnyusu kẹ ilele riẹ?
4 Jesu o yeri kugbe ilele riẹ wọhọ egbẹnyusu, orọnikọ wọhọ enọ i kpotọ vi ei hi. Ọ raha oke kugbe ai, ọ ta eme ididi kẹ ae, jẹ ta ‘eware kpobi nọ ọ jọ obọ Ọsẹ riẹ yo’ kẹ ae. (Se Jọn 15:15.) Dai roro epanọ eva e were rai te nọ Jesu ọ kẹ ae uyo onọ nana: “Eme ọ rẹ te jọ oka ẹtha ra gbe urere akpọ na?” (Mat. 24:3, 4) Ọ tubẹ ta kẹ ilele riẹ eware nọ e jẹ kẹe idhọvẹ. Evaọ aso nọ a ro vivie Jesu, ọ rẹhọ Pita, Jemis, avọ Jọn kpohọ oria nọ ọ jọ lẹ avọ ẹrova evaọ ọgbọ Getsemane. Ẹsejọhọ ikọ esa na a yo ẹme nọ Jesu ọ jẹ ta evaọ olẹ na ha rekọ a riẹ nọ oware nọ ọ jẹ lẹ kpahe na o gbẹdẹ gaga. (Mak 14:33-38) Je roro kpahe epanọ o jọ imasa nana oma evaọ okenọ Jesu ọ rẹriẹ. (Mak 9:2-8; 2 Pita 1:16-18) Usu okpekpe nọ Jesu o mu kugbe ilele riẹ u fi obọ họ kẹ ae uwhremu na nọ a wọ ewha-iruo ilogbo.
5. Idhere jọ vẹ ekpako ukoko a sai ro fi obọ họ kẹ amọfa?
5 Wọhọ Jesu, ekpako ukoko a re mu usu kugbe amọfa a ve je fi obọ họ kẹ ae. A re mu usu okpekpe kugbe ibe eg’Ọghẹnẹ rai ẹkwoma oke nọ a rẹ raha rọ riẹ ai ziezi. Dede nọ ekpako a riẹ nọ u fo nọ a rẹ ko eware jọ dhere, a rẹ jọ eva didi hi. Ekpako a re fievahọ inievo ukoko na a ve je gbiku eware nọ a jọ Ebaibol na wuhrẹ kẹ inievo na. Ekpako na a re rri odibo oruiruo jọ vo ho fikinọ ọ maha evaọ ikpe. Ukpoye, a re rri rie wọhọ ohwo nọ o wo emamọ edikihẹ abọ-ẹzi nọ o bi ru iruo ezi evaọ ukoko na.
“Mẹ Kẹ Owhai Oriruo No”
6, 7. Ta kpahe oriruo nọ Jesu o fihotọ kẹ ilele riẹ gbe epanọ onana u kpomahọ ilele na.
6 Dede nọ ilele Jesu a wo isiuru kpahe eware abọ-ẹzi, oria nọ a jọ whẹro gbe iruemu ẹwho rai i je kpomahọ iroro rai ẹsejọ. (Mat. 19:9, 10; Luk 9:46-48; Jọn 4:27) Rekọ Jesu ọ jẹ whọku ilele riẹ hayo d’aro ku ai hi. O je mu fi izi họ kẹ ae he, yọ ọ jẹ vuẹ ae nọ a ru oware jọ ọyomariẹ o ve ru ofa ha. Ukpoye, Jesu o fi emamọ oriruo h’otọ kẹ ae.—Se Jọn 13:15.
7 Didi oriruo Jesu o fihotọ kẹ ilele riẹ? (1 Pita 2:21) O ru uzuazọ riẹ lọlọhọ re ọ sai wo uvẹ gbodibo kẹ amọfa. (Luk 9:58) Jesu o wo omaurokpotọ yọ ọ jẹ rọ iwuhrẹ riẹ kpobi no Ikereakere na ze. (Jọn 5:19; 17:14, 17) Ọ jẹ whẹtiẹ ahwo h’oma ọ tẹ jẹ jọ wowou. Uyoyou o jẹ wọe ru oware kpobi. (Mat. 19:13-15; Jọn 15:12) Emamọ oriruo nọ Jesu o fihotọ o lẹliẹ ikọ riẹ gọ Ọghẹnẹ ziezi. Wọhọ oriruo, ozọ uwhu u mu Jemis hi rekọ ọ gọ Ọghẹnẹ rite oke nọ a ro kpei. (Iruẹru 12:1, 2) Jọn ọ gọ Ọghẹnẹ vrẹ ikpe udhosa.—Evia. 1:1, 2, 9.
8. Didi oriruo ekpako ukoko a re fihotọ kẹ inievo-emezae gbe amọfa evaọ ukoko na?
8 Ekpako ukoko nọ i wo ẹzi omolahiẹ, omaurokpotọ, jẹ rọ yoyou ae a rẹ jọ emamọ oriruo kẹ emezae nọ e rrọ ukoko na. (1 Pita 5:2, 3) Ofariẹ, ekpako nọ e rrọ emamọ oriruo evaọ ẹrọwọ, evaọ onaa uwuhrẹ, uruemu, gbe evaọ odibọgba na a rẹ wereva inọ amọfa a sae rọ aro kele ẹrọwọ rai.—Hib. 13:7.
‘Nọ Jesu O Wuhrẹ Ai no O te Vi Ai Vrẹ’
9. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ re a ru iruo usiuwoma ota na?
9 Nọ Jesu ọ rọ ọwhọ ta usiuwoma te ikpe ivẹ no, o te vi ikọ 12 riẹ kpohọ usiuwoma ota. Rekọ taure o te ti vi ai vrẹ, o wuhrẹ i rai oware nọ a re ru. (Mat. 10:5-14) Taure Jesu ọ tẹ rọ edhere igbunu ko ahwo buobu, ọ ta kẹ ilele riẹ re a koko ahwo na họ ẹkuẹko, kẹsena ọ tẹ rọ emu na kẹ ilele na re a ghale kẹ ahwo na. (Luk 9:12-17) O rrọ vevẹ inọ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ ẹkwoma ekpọvio ivevẹ nọ ọ kẹ rai. Oghẹrẹ uwuhrẹ utionana gbe ẹzi ọfuafo na u fi obọ họ kẹ ikọ na uwhremu na ruẹrẹ iruo usiuwoma ota na họ evaọ ukpe 33 C.E. gbe ikpe nọ i lele i rie.
10, 11. Idhere vẹ a sai ro wuhrẹ inievo-emezae nọ i kurẹriẹ obọ?
10 Nẹnẹ, ọzae o re mu ẹnyaharo abọ-ẹzi họ ewo nọ ọ tẹ rọwo inọ a wuhrẹ Ebaibol kugbei. Ọ gbẹ riẹ obe ese he, ma sai fi obọ họ kẹe re ọ sai se obe ziezi. Yọ ma re gbe fi obọ họ kẹe nọ ma bi wuhrẹ obe kugbei na. O te muọ iwuhrẹ họ ẹnya kẹse kẹse no, o ti wo ẹnyaharo ziezi nọ ọ tẹ be hai ru ẹme evaọ Isukulu Odibọgba Esuo-Ọghẹnẹ, o te zihe ruọ owhowho-uvie nọ ọ re họ-ame he, gbe nọ o te bi ru eware efa evaọ ukoko na. Nọ ọ tẹ họ-ame no, ekpako na a rẹ sai wuhrẹ iẹe ẹkwoma iruo ẹruorote Ọgwa Uvie na nọ a rẹ kẹe. Nọ oke o be nya haro na, a rẹ sai fi obọ họ kẹ oniọvo na riẹ oware nọ u fo nọ o re ru re ọ sai te odibo oruiruo.
11 Nọ ọkpako ọ tẹ be rọ iruo kẹ oniọvo-ọmọzae nọ ọ họ-ame no, ọ rẹ romatotọ dhesẹ oghẹrẹ nọ o re ru iruo na ziezi. U fo re oniọvo nọ a bi wuhrẹ na ọ riẹ oghẹrẹ nọ a gwọlọ nọ o ru iruo na. Otẹrọnọ iruo na e be bẹe eru, ọkpako nọ ọ rrọ yoyou ọ rẹ nwani ku ei họ họ inọ oniọvo na o te kẹ iruo na ha. Ukpoye, ọkpako na ọ rẹ rọ ẹwo dhesẹ ofẹ nọ ọ be jọ ru te he evaọ iruo na. Eva e rẹ were ekpako na nọ a tẹ ruẹ ezae nọ i bi wo ẹnyaharo ziezi fiki obọ nọ a fihọ kẹ ae.—Iruẹru 20:35.
“Ohwo Owareghẹ Ọ rẹ Gaviezọ Ohrẹ”
12. Fikieme ohrẹ Jesu u ro te ikọ na udu?
12 Okenọ Jesu o je wuhrẹ ilele riẹ, ọ kẹ rai ohrẹ nọ u fo kẹ ae. Wọhọ oriruo, ọ whọku Jemis avọ Jọn fikinọ a jẹ gwọlọ ta re erae i no ehru ze te mahe ahwo Sameria jọ, enọ i dede Jesu rehọ họ. (Luk 9:52-55) Okenọ oni Jemis avọ Jọn o bru Jesu ze te yare re emọ riẹ e jọ ekwa ilogbo evaọ Uvie na, Jesu ọ ta kẹ inievo ivẹ na nọ: “Obọze gbe ẹkpẹlobọ mẹ ẹkeria, o rọ nọ mẹ rẹ kẹ hẹ, rekọ ohwo nọ Ọsẹ mẹ ọ ruẹrẹ eriẹ kẹ.” (Mat. 20:20-23) Evaọ oke kpobi, Jesu ọ kẹ ohrẹ nọ o rrọ vevẹ, nọ u kiehọ, jẹ rọwo kugbe Ikereakere na. O wuhrẹ ilele riẹ re a roro kpahe Ikereakere na nọ a tẹ be jẹ iroro. (Mat. 17:24-27) Jesu ọ tẹ jẹ riẹ ọnyaba ilele riẹ, jẹ riẹ nọ eware e rẹ sae thọ ae obọ. Uvi uyoyou o wọ riẹ kẹ ae ohrẹ.—Jọn 13:1.
13, 14. (a) Ono u fo nọ a rẹ kẹ ohrẹ? (b) Kẹ oriruo ohrẹ nọ ọkpako ukoko ọ rẹ sae kẹ ohwo nọ o bi wo ẹnyaharo abọ-ẹzi hi.
13 Oniọvo-ọmọzae kpobi nọ ọ be daoma te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na ọ gwọlọ ohrẹ no Ebaibol ze n’oke t’oke. Obe Itẹ 12:15 o ta nọ: “Ohwo owareghẹ ọ rẹ gaviezọ ohrẹ.” Oniọvo-ọmọzae jọ ọ ta nọ: “Oware nọ o mae jọ ẹbẹbẹ kẹ omẹ họ me rri oma mẹ wọhọ nọ me te kẹ ewha-iruo ho. Rekọ ọkpako ukoko jọ o fi obọ họ kẹ omẹ kpọ eriwo nana vi.”
14 Otẹrọnọ ekpako na a muẹrohọ inọ uruemu uyoma jọ nọ oniọvo-ọmọzae jọ o wo o be lẹliẹe wo ẹnyaharo ho, a rẹ rọ ẹzi ẹwolẹ kpọ oniọvo nana vi. (Gal. 6:1) Ẹsejọ, o rẹ gwọlọ nọ a kẹ oniọvo jọ ohrẹ fiki oghẹrẹ uruemu jọ nọ o wo. Wọhọ oriruo, otẹrọnọ oniọvo-ọmọzae jọ ọ rẹ dhozọ iruo, ọkpako jọ ọ rẹ sai dhesẹ kẹe inọ Jesu ọ jọ owhowho-uvie ajọwha yọ ọ ta kẹ ilele riẹ inọ a rọ aro kele iei. (Mat. 28:19, 20; Luk 8:1) Otẹrọnọ oniọvo-ọmọzae jọ o wo ẹzi omorro, ọkpako jọ ọ rẹ sai fi obọ họ kẹe re ọ riẹ enwoma nọ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ inọ i re no omorro ze. (Luk 22:24-27) Kọ ẹvẹ otẹrọnọ oniọvo-ọmọzae jọ ọ rẹ rọ vrẹ amọfa ha? A rẹ sae rọ ọtadhesẹ ọrigbo nọ ọ rọwo nnọ ọ rẹ rọ vrẹ hẹ dede nọ a rọ igho buobu vrẹ riẹ no na fi obọ họ kẹe. (Mat. 18:21-35) O tẹ gwọlọ nọ a rẹ kẹ oniọvo-ọmọzae jọ ohrẹ, u fo re ekpako na a kẹe ohrẹ na evaọ ẹruoke.—Se Itẹ 27:9.
“He Wuhrẹ Oma Ra”
15. Ẹvẹ uviuwou oniọvo-ọmọzae o sai ro fi obọ họ kẹe rẹrote ewha-iruo riẹ evaọ ukoko na?
15 Ekpako na họ enọ e rẹ kobaro evaọ ewuhrẹ inievo-emezae re a te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na, rekọ amọfa a re fi obọ họ re. Wọhọ oriruo, uviuwou oniọvo-ọmọzae o rẹ sai fi obọ họ kẹe te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na. Yọ otẹrọnọ ọ rrọ ọkpako ukoko no, emamọ uruemu aye gbe emọ riẹ o rẹ sai fi obọ họ kẹe. Re ọ sae rẹrote ewha-iruo riẹ ziezi, eva e rẹ dha ahwo uviuwou riẹ hẹ nọ ọ tẹ be raha oke fihọ iruo riẹ evaọ ukoko na. Ẹzi omolahiẹ rai o rẹ wha evawere sei gbe amọfa evaọ ukoko na.—Itẹ 15:20; 31:10, 23.
16. (a) Re oniọvo-ọmọzae ọ sai wo ẹnyaharo, obọ ono o mae rrọ? (b) Ẹvẹ oniọvo-ọmọzae ọ sai ro te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na?
16 Dede nọ amọfa a sai fi obọ họ kẹ oniọvo-ọmọzae te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na, obọ riẹ ẹme na ọ mae rrọ. (Se Ahwo Galesha 6:5.) Orọnikọ oniọvo-ọmọzae ọ rẹ jọ odibo oruiruo hayo ọkpako ukoko tao ho re o te fi obọ họ kẹ amọfa jẹ ta usiuwoma ziezi. Rekọ, re ohwo o te kẹ owha-iruo evaọ ukoko na, ọ rẹ nyate itee jọ nọ e rrọ Ebaibol na. (1 Tim. 3:1-13; Tait. 1:5-9; 1 Pita 5:1-3) Fikiere, otẹrọnọ oniọvo-ọmọzae jọ ọ gwọlọ jọ odibo oruiruo hayo ọkpako ukoko rekọ a re rehọ iẹe mu hu, o re muẹrohọ eria nọ u fo nọ ọ rẹ jọ wo ẹnyaharo abọ-ẹzi. Onana o gwọlọ isase Ebaibol ekẹse kẹse, uwuhrẹ omobọ ohwo, eroro didi, olẹ, gbe ajọwha evaọ usiuwoma ota na. Ere ọ sai ro fi ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ Timoti na họ iruo inọ: “He wuhrẹ oma ra avọ omarọkẹ Ọghẹnẹ wọhọ ute ra.”—1 Tim. 4:7.
17, 18. Eme oniọvo-ọmọzae o re ru otẹrọnọ awaọruọ, iroro inọ o te he, gbe oyẹlẹ e be lẹliẹe siuke kpemu?
17 Rekọ ẹvẹ otẹrọnọ oniọvo-ọmọzae o bi wo ẹnyaharo ho fiki awaọruọ hayo fikinọ o roro nọ o te kẹ iruo na ha? U re fo re o roro kpahe eware nọ Jihova Ọghẹnẹ gbe Jesu Kristi a ru kẹ omai no. Evaọ uzẹme, Jihova o bi fi obọ họ k’omai kẹdẹ kẹdẹ. (Ol. 68:19) Fikiere Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ oniọvo-ọmọzae wọ owha-iruo evaọ ukoko na. U re je fo re oniọvo-ọmọzae nọ ọ rrọ odibo oruiruo hayo ọkpako ho o riẹ nọ a jọ ukoko na gwọlọ ezae buobu nọ e rẹ rẹrote ewha-iruo. Nọ oniọvo-ọmọzae o te roro kpahe eware enana, ọ rẹ daoma whaha iroro na inọ o te kẹ ewha-iruo ho. Ọ rẹ sae lẹ kẹ ẹzi ọfuafo na, je woi họ iroro inọ abọjọ ubi ẹzi na họ udhedhẹ gbe oma-oriẹsuo, ekwakwa nọ i re fi obọ họ kẹe fi iroro ethọthọ kparobọ. (Luk 11:13; Gal. 5:22, 23) Yọ ohwo ọ rẹ sai wo imuẹro inọ Jihova ọ rẹ ghale enọ e rehọ emamọ udu gwọlọ wo ewha-iruo evaọ ukoko na.
18 Kọ o sae jọnọ oyẹlẹ o be whae ze nọ oniọvo-ọmọzae nọ ọ họ-ame no ọ gbẹ be rọ gwọlọ te kẹ ewha-iruo ho? Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ oniọvo-ọmọzae nọ ọ gwọlọ te kẹ ewha-iruo ho? Pọl ukọ na o kere nọ: “Ọghẹnẹ ọrọ eva rai ru iruo, ekuivẹ na, eva iroro te iruo rọ kẹ awere ezi riẹ.” (Fil. 2:13) Ọghẹnẹ họ ọnọ o re fi obọ họ kẹ ohwo wo isiuru nọ o re ro te kẹ ewha-iruo, yọ ẹzi Jihova ọ rẹ sae kẹ ohwo ẹgba re o ru iruo nọ a kẹ riẹ. (Fil. 4:13) Ofariẹ, Oleleikristi ọ rẹ sae lẹ re Ọghẹnẹ ọ kẹe ẹgba ru oware nọ u kiehọ.—Ol. 25:4, 5.
19. Imuẹro vẹ “ithuru-igodẹ ihrẹ . . . jegbọ emọ-ivie ere” nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa riẹ na o k’omai?
19 Jihova ọ be ghale omodawọ ekpako nọ i bi wuhrẹ amọfa. Yọ ọ be jẹ ghale enọ e be fialoma lahwe re a te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na. Ikereakere na e kẹ omai imuẹro inọ ahwo Ọghẹnẹ a ti wo “ithuru-igodẹ ihrẹ . . . jegbọ emọ-ivie ere,” koyehọ ma ti wo ezae buobu nọ e te kobaro evaọ ukoko Jihova. (Mae. 5:5) A bi wuhrẹ inievo-emezae buobu nẹnẹ yọ inievo nana a be jẹ fialoma lahwe re a te kẹ ewha-iruo evaọ ukoko na. Onana o rrọ oghale ulogbo rọkẹ omai, o tẹ jẹ be wha ajiri se Jihova.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Ẹvẹ Jesu o ro fi obọ họ kẹ ilele riẹ te kẹ ewha-iruo ilogbo?
• Ẹvẹ ekpako na a sae rọ rehọ aro kele Jesu nọ a bi fi obọ họ kẹ inievo-emezae re a te kẹ ewha-iruo na?
• Ẹvẹ uviuwou oniọvo-ọmọzae o sai ro fi obọ họ kẹe wo ẹnyaharo?
• Eme oniọvo-ọmọzae ọ rẹ sai ru re o te kẹ ewha-iruo?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]
Obọ vẹ whọ rẹ sai fihọ kẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol ra nọ ọ be daoma wo ẹnyaharo?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 32]
Ẹvẹ ezae a sai ro dhesẹ nọ a gwọlọ te kẹ ewha-iruo?
