Wuhrẹ No Ehri-uzi “Uzẹme” Na Ze
Wuhrẹ No Ehri-uzi “Uzẹme” Na Ze
‘Wha wo eriariẹ kpahe uzẹme na eva uzi na.’—ROM 2:20.
1. Fikieme u ro fo re ma daoma wo otoriẹ oware nọ Uzi Mosis na u dikihẹ kẹ?
O HAE jọ bẹbẹ re ma wo otoriẹ abọ buobu ọrọ Uzi Mosis na o gbẹ rrọ ebe Ebaibol nọ Pọl ukọ na o kere he. Wọhọ oriruo, evaọ ileta nọ o kere se ahwo Hibru, o ru rie vẹ kẹ ae oghẹrẹ nọ Jesu, ọnọ ọ rrọ “ozerẹ ologbo” na, o ro dhe idhe nọ i ru rie lọhọ kẹ enọ i fi ẹrọwọ họ idhe na re a wo esiwo “ebẹdẹ bẹdẹ.” (Hib. 2:17; 9:11, 12) Pọl o ru rie vẹ inọ uwou-udhu egagọ na o jọ “uwoho aruẹri obọ odhiwu,” gbe nọ Jesu o zihe ruọ Obruthe ọrọ “ọvọ” nọ o woma vi onọ Mosis ọ jọ obruthe riẹ. (Hib. 7:22; 8:1-5) Evaọ edẹ Pọl, oruvẹ otioye na kpahe Uzi na o jọ ghaghae gaga kẹ Ileleikristi yọ ere o gbẹ rrọ nẹnẹ. Oruvẹ otiọye na o re fi obọ họ k’omai wo uvi otoriẹ orọ eruẹrẹfihotọ nọ Ọghẹnẹ o ru k’omai.
2. Uvẹ-ọghọ vẹ Ileleikristi nọ e rrọ ahwo Ju a wo, nọ amọfa a wo ho?
2 Evaọ ileta nọ Pọl o kere se Ileleikristi obọ Rom, eme riẹ jọ i kie kpahe ahwo Ju nọ a rọ Uzi Mosis na wuhrẹ n’otọ ze. Pọl ọ ta nọ fikinọ ahwo yena a riẹ kpahe Uzi na, a ‘wo eriariẹ kpahe uzẹme na eva uzi na,’ onọ u kie kpahe Jihova gbe ehri-izi ikiẹrẹe riẹ. Fikinọ Ileleikristi nọ e rrọ ahwo Ju a wo otoriẹ uzẹme na ziezi no, a rẹ sae rehọ iẹe wuhrẹ jẹ kpọ enọ e riẹ kpahe uzi Jihova ha, wọhọ epanọ ahwo Ju erọ oke anwae a ru.—Se Ahwo Rom 2:17-20.
EWARE NỌ I DIKIHẸ KẸ IDHE JESU
3. Nọ ma te wuhrẹ kpahe oghẹrẹ nọ ahwo Ju oke anwae a jẹ hai ro dhe idhe, didi erere ma re wo?
3 Re ma sai wo otoriẹ ẹjiroro Jihova, o gwọlọ nọ ma re wo otoriẹ uzẹme na, onọ Pọl ọ fodẹ na. Ẹjiroro nọ a rọ rehọ Uzi Mosis na kẹ u ri nwene he. Joma kareghẹhọ onana nọ ma be te ta kpahe abọjọ ọrọ Uzi na, koyehọ oghẹrẹ nọ idhe sa-sa nọ a je dhe na i ro su ahwo Ju bru Kristi je fi obọ họ kẹ ae wo otoriẹ oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ mi ai. Nọ orọnọ ugogo eware nọ Jihova ọ gwọlọ mi idibo riẹ i re nwene he na, ma te jẹ ruẹ inọ izi nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ emọ Izrẹl kpahe idheidhe na i ti fi obọ họ k’omai kiẹ oma mai riwi sọ ma be gọ Jihova no eva ze.—Mal. 3:6.
4, 5. (a) Eme Uzi Mosis na o kareghẹhọ idibo Ọghẹnẹ? (b) Eme idheidhe nọ a jọ uzi Ọghẹnẹ fodẹ na i dikihẹ kẹ?
4 Abọ buobu erọ Uzi Mosis na e rẹ kareghẹhọ emọ Izrẹl inọ ae yọ irumuomu. Wọhọ oriruo, ohwo ọ tẹ r’obọ te ori, Uzi na o ta nọ a re ru ei fo. A re kpe eruẹ ọwawae nọ ọ rrọ poriẹ poriẹ, a vẹ mahe iẹe. A ve fi enwo eruẹ na họ ame, ame na o ve zihe ruọ “ame orufuọ,” kẹsena a vẹ frẹ ame na ku ohwo nọ a gwọlọ ru fo na evaọ ẹdẹ avọ esa gbe ẹdẹ avọ ihrẹ. (Ik. 19:1-13) Ofariẹ, re emọ Izrẹl a hae kareghẹhọ nọ emọ-iyẹ u re kpeze sebaẹgba gbe uzioraha se amọfa, Uzi na o ta nọ aye nọ o yẹ ọmọ ọ rẹ jọ gbegbe evaọ omoke jọ, kẹsena o ve dhe idhe omavoro.—Izerẹ 12:1-8.
5 Iyero efa buobu e jariẹ nọ o jọ gwọlọ nọ emọ Izrẹl a re dhe idhe re a rọ izieraha rai vrẹ rai. O tẹ make rọnọ emọ Izrẹl a riẹ hayo a riẹ hẹ, idhe nana, gbe enọ a je dhe uwhremu na evaọ etẹmpol Jihova, e jọ “uwoho” idhe egbagba erọ Jesu.—Hib. 10:1-10.
OWARE NỌ O RẸ WỌ OHWO DHE IDHE
6, 7. (a) Ẹvẹ u fo nọ idhe nọ emọ Izrẹl a re dhe kẹ Ọghẹnẹ e rẹ jọ, kọ eme onana u dhesẹ? (b) Enọ vẹ u fo nọ ma rẹ nọ oma mai?
6 Uzi nọ a fihọ kpahe arao nọ a re ro dhe idhe kẹ Jihova họ, ọ rẹ jọ sasasa evaọ kabọ kabọ, koyehọ ọ rẹ jọ arao nọ o tuaro ho, nọ ọ nwoma ha, nọ ọ ko ho, hayo nọ ọ be mọ họ. (Izerẹ 22:20-22) Nọ emọ Izrẹl a tẹ gwọlọ rọ ibi-ire hayo eka dhe idhe kẹ Jihova, e rẹ jọ “ibi ọsosuọ,” “enọ e mae jarae woma.” (Ik. 18:12, 29) E gbẹ rrọ enọ e mai woma ha, Jihova ọ rẹ jẹ ae rehọ họ. Uzi nọ a je kpahe oghẹrẹ erao nọ a re ro dhe idhe na u dhesẹ nọ idhe Jesu o te kare epe gbe nnọ re Jihova ọ sae ta omai no igbo, o ti dhe idhe nọ e mai woma kpaobọ, onọ o mae ghare kẹe.—1 Pita 1:18, 19.
7 Otẹrọnọ ohwo nọ o bi dhe idhe na o gine wo edẹro rọkẹ eware iwoma kpobi nọ Jihova o ru kẹe no, kọ eva e gbẹ were iẹe re ọ rehọ arao nọ ọ mai woma kpobi ro dhe idhe? Ọnọ o bi dhe idhe na o wo udu nọ ọ rẹ rọ rehọ arao nọ u je rie ro dhe idhe. Rekọ, ohwo na ọ riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹ ekpehre idhe rehọ họ keme oyena u dhesẹ nọ idhe na i no rie eva ze he, gbe nnọ ọ rehọ idhe na wọhọ owha ogbẹgbẹdẹ. (Se Malakae 1:6-8, 13.) U fo re onana o lẹliẹ omai roro kpahe oghẹrẹ egagọ nọ ma be rọ kẹ Ọghẹnẹ, ma vẹ nọ oma mai nọ: ‘Oghẹrẹ ẹzi vẹ mẹ be rọ gọ Jihova? Kọ o gwọlọ re mẹ kiẹ oma mẹ riwi kpahe oghẹrẹ egagọ nọ mẹ be rọ kẹ Ọghẹnẹ gbe ẹjiroro nọ mẹ be rọ gọe?’
8, 9. Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma re wo oghẹrẹ ẹzi nọ emọ Izrẹl a je ro dhe idhe kẹ Ọghẹnẹ?
8 Otẹrọnọ ọmọ Izrẹl jọ ọ gwọlọ rọ unevaze dhe idhe ro yere Jihova fiki oware jọ nọ Jihova o ru kẹe, hayo ọ gwọlọ dhe idhe emahọ re ọ ruẹsi wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ, o rẹ jọ lọlọhọ kẹe re ọ rehọ emamọ arao dhe idhe. O te were ọmọ Izrẹl na re ọ rehọ arao nọ ọ mai woma kpobi dhe idhe kẹ Jihova. Ileleikristi nẹnẹ a bi dhe idhe nọ Uzi Mosis o fodẹ na ha; ghele na a bi dhe eghẹrẹ idhe efa, koyehọ a be rọ oke, ẹgba, gbe ekwakwa rai gọ Jihova. Pọl ukọ na ọ ta nọ unu mai nọ ma rẹ rọ ta ẹruore mai via avọ eware ezi nọ ma re ru kẹ amọfa yọ idhe nọ e rẹ were Ọghẹnẹ. (Hib. 13:15, 16) Oghẹrẹ ẹzi nọ ahwo Jihova a bi ro ru iruo nana u dhesẹ nọ eware nọ Ọghẹnẹ o ru kẹ ae e da rae ẹro fia. Fikiere oghẹrẹ ẹzi nọ ọ be wọ Ileleikristi ru iruo Ọghẹnẹ nẹnẹ oye o jẹ wọ emọ Izrẹl dhe idhe evaọ oke anwae.
9 Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ohwo o bi dhe idhe fikinọ Uzi na o gba riẹ họ nọ o re ru ere fiki oware jọ nọ o ru thọ? Kọ who roro nọ ọgbahọ nana u re ru ei rehọ arao nọ u je rie kpobi dhe idhe? Kọ o ti dhe idhe na avọ ẹgo? (Izerẹ 4:27, 28) Ohwo na o ti ru ere he otẹrọnọ ọ ginẹ gwọlọ nọ o re wo emamọ usu kugbe Jihova.
10. Didi “idheidhe” Ileleikristi a re dhe re a sae ruẹrẹhọ kugbe inievo rai je kugbe Ọghẹnẹ?
10 Epọvo na nẹnẹ, ẹsejọhọ who vuhumu nọ whọ rọ ẹmeunu hayo uruemu ru oniọvo jọ thọ. Obroziẹ-iroro ra o sai gu owhẹ ẹdhọ inọ oware nọ who ru na o thọ. Who te gine se egagọ Jihova gboja, whọ rẹ dawo utho ẹgba ra kpobi re whọ ruẹrẹhọ kugbe oniọvo na, o gbẹ rọ ere? Oyena o sae gwọlọ nọ who wounu kẹ oniọvo na, hayo otẹrọnọ oware nọ who ru na o thọ gaga, whọ rẹ nya bru ekpako na re a fi obọ họ kẹ owhẹ. (Mat. 5:23, 24; Jem. 5:14, 15) Koyehọ o rẹ rehọ oware jọ mi omai re ma sae ruẹrẹhọ kugbe oniọvo nọ ma ru thọ hayo kugbe Ọghẹnẹ. O make rrọ ere na, “idheidhe” itieye na e rẹ lẹliẹ omai wo emamọ usu kugbe Jihova je kugbe oniọvo mai, o vẹ jẹ lẹliẹ omai wo emamọ obroziẹ-iroro. Onana o vẹ kẹ omai imuẹro inọ izi Jihova nọ ma re koko họ edhere uzuazọ nọ o mai woma.
11, 12. (a) Eme họ idhe omofọwẹ? (b) Eme idhe omofọwẹ na i dikihẹ kẹ evaọ egagọ Ọghẹnẹ nẹnẹ?
11 Idhe omofọwẹ o jọ usu idhe nọ Uzi Mosis na o ta nọ emọ Izrẹl a re dhe. Onana u dhesẹ nọ ọnọ o bi dhe idhe na o wo udhedhẹ kugbe Jihova. Ohwo nọ o bi dhe idhe na gbe uviuwou riẹ a rẹ re arao nọ a ro dhe idhe na, ẹsejọhọ evaọ ubrukpẹ emuọriọ na jọ. A rẹ rọ abọjọ arao na kẹ ozerẹ nọ ọ rọ arao na dhe idhe na gbe izerẹ efa nọ i bi ru iruo eva etẹmpol na. (Izerẹ 3:1; 7:31-33) Ugogo ẹjiroro nọ ọmọ Izrẹl o re ro dhe idhe nana họ re o wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ. O wọhọ ẹsenọ ọnọ o dhe idhe na, uviuwou riẹ, izerẹ na, gbe Jihova a be rọ evawere re emu kugbe.
12 Uvẹ-ọghọ nọ o rro vi onana o rrọ họ re ohwo ọ rọ edhere ẹwoho zizie Jihova ziọ emuọriọ re Jihova ọ jẹ jẹ uzizie na rehọ. Nọ ohwo o te zizie ọrara nọ o kpehru tere, emu nọ ọ mae ghare kpobi o re there kẹe. Ọruẹrẹfihotọ idhe omofọwẹ na u dhesẹ nọ ẹkwoma idhe Jesu nọ e mae ghare, ahwo kpobi nọ a gwọlọ wo emamọ usu kugbe Jihova a rẹ sai ru ere. Nẹnẹ, ma rẹ sai wo emamọ usu kugbe Jihova nọ ma be rọ ekwakwa efe gbe ẹgba mai ru iruo kẹe no eva ze na.
EWARE NỌ A RẸ WHAHA EVAỌ IDHEIDHE
13, 14. Fikieme Jihova ọ rọ siọ idhe nọ Sọl ovie na o je ti dhe?
13 Re Jihova ọ tẹ jẹ idhe ọmọ Izrẹl rehọ, ọ rẹ rehọ emamọ eva ro dhe idhe na. Dede na, Ebaibol ọ fodẹ oghẹrẹ idhe jọ nọ Ọghẹnẹ ọ jẹrehọ họ. Fikieme Jihova ọ rọ siọ idhe na? Joma ta kpahe iriruo ivẹ jọ.
14 Samuẹle ọruẹaro na ọ ta kẹ Sọl ovie na inọ oke u te no nọ Jihova ọ te rọ raha ahwo Amalẹk muotọ. Koyehọ Sọl o re kpe ewegrẹ na gbe erao rai no. Nọ Sọl o fi kparobọ no, ọ tẹ kẹ egbaẹmo riẹ uvẹ re a siọ Egag ovie Amalẹk ba. Sọl ọ tẹ jẹ siọ erao nọ e mai woma evaọ uthuru rai ba re ọ te rehọ ae dhe idhe kẹ Jihova. (1 Sam. 15:2, 3, 21) Eme Jihova o ru kpahe onana? Ọ siọ Sọl fiki aghẹmeeyo riẹ. (Se 1 Samuẹle 15:22, 23.) Eme ma wuhrẹ no onana ze? Ma wuhrẹ nọ re Ọghẹnẹ ọ sae jẹ idhe mai rehọ, ma re yoẹme kẹe.
15. Nọ emọ Izrẹl a je dhe idhe yọ a bi ru uruemu uyoma, eme onana u dhesẹ?
15 A rẹ jọ obe Aizaya ruẹ ọkpọ oware utiona. Evaọ edẹ Aizaya, idhe nọ emọ Izrẹl a je dhe kẹ Jihova i je no ai eva ze he. Fiki uruemu uyoma rai, idhe rai i gbe fioka ha. Jihova ọ nọ inọ: “Eme idhe ibuobu rai e rọ kẹ omẹ?” Ọ tẹ ta haro inọ: “Idhe emahọ gbe erawo epoporiẹ [nọ wha bi] dhe kẹ omẹ i te no; me wo evewerọ evo kpahọ azẹ iruẹ-ezae, hayo igodẹ, hayo ikri hi. . . . Wha gbẹ rehọ idhe ijehwẹ ro se omẹ hẹ, insẹnse i re tu-omẹ oma.” Eme ọ thọ? Ọghẹnẹ ọ ta kẹ ae nọ: “Wha make lẹ elẹ ibuobu, mẹ rẹ te gaviezọ họ. Abọ rai ọ vọ avọ azẹ: Wha họ oma rai, wha ru oma rai fo, wha siọ ugberuo rai no eva aro mẹ no. Wha se umuomu ba eruo.”—Aiz. 1:11-16.
16. Oghẹrẹ idhe vẹ Ọghẹnẹ ọ rẹ jẹ rehọ?
16 Idhe irumuomu nọ i kurẹriẹ hẹ e rẹ were Jihova ha. Rekọ elẹ gbe idhe ahwo nọ e be daoma ru oreva Ọghẹnẹ e rẹ were iẹe. Uzi na u ru ahwo otiọye na riẹ inọ ae yọ irumuomu gbe nnọ a gwọlọ erọvrẹ. (Gal. 3:19) Ovuhumuo nana o re ru nọ eware iyoma nọ ohwo o ru e rẹ rọ kẹe uye. Epọvo na nẹnẹ, u fo re ma vuhumu inọ ma gwọlọ idhe Kristi, onọ Ọghẹnẹ ọ te rọ ẹkwoma riẹ rọ izieraha mai vrẹ omai. Nọ ma te vuhu onana mu je wo edẹro kẹ idhe ẹtanigbo na, idhe kpobi nọ ma dhe kẹ Jihova evaọ egagọ mai e vẹ te were iẹe—Se Olezi 51:17, 19.
FI ẸRỌWỌ HỌ IDHE JESU!
17-19. (a) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ kẹ Jihova inọ idhe ẹtanigbo Jesu na e d’omai ẹro? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?
17 Uvẹ-ọghọ nọ ma wo nọ o rro vi orọ emọ Izrẹl họ, orọnikọ “uwoho” orọ ẹjiroro Ọghẹnẹ ọvo ma be ruẹ hẹ. (Hib. 10:1) Uzi kpahe idheidhe na u je ru emọ Izrẹl dhesẹ emamọ uruemu re a sai wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ, koyehọ a re wo edẹro, dhe idhe nọ e mai woma kẹ Jihova, a ve je vuhumu inọ a gwọlọ erọvrẹ. Oruvẹ nọ o rrọ Ikereakere Griki Ileleikristi na u ru omai riẹ nọ Jihova ọ te rọ ẹkwoma ẹtanigbo na si uzioraha n’otọ riẹriẹriẹ gbe nnọ makọ enẹna ọ kẹ omai uvẹ re ma wo emamọ usu kugbei. Ọruẹrẹfihotọ idhe ẹtanigbo Jesu na o woma kẹhẹ!—Gal. 3:13; Hib. 9:9, 14.
18 Rekọ, re ma wo erere no idhe ẹtanigbo na ze orọnikọ ma rẹ riẹ kpahe iẹe ọvo ho. Pọl ukọ na o kere nọ: ‘Uzi na oye o jọ owuhrẹ mai re o ruẹse rehọ omai bru Kristi ze, re ma ruẹsi wo unuzou fiki ẹrọwọ.’ (Gal. 3:24) Yọ a rẹ sai dhesẹ ẹrọwo otioye ababọ iruo ho. (Jem. 2:26) Fikiere Pọl ọ tuduhọ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ a riẹ kpahe Uzi Mosis na awọ inọ jọ a fi eriariẹ na họ iruo. Nọ a te bi ru ere, iruemu rai e vẹ te rọwo kugbe usiuwoma nọ a te ta kẹ amọfa na.—Se Ahwo Rom 2:21,23.
19 Dede nọ Ileleikristi nẹnẹ a rrọ otọ Uzi Mosis na ha, a re dhe idhe nọ Jihova ọ rẹ jẹ rehọ ghele. Ma te ta kpahe epanọ a sai ro ru onana evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.
GWỌLỌ IYO ENỌ NANA:
․․․․․
Eme idhe nọ a je dhe evaọ oke emọ Izrẹl i dikihẹ kẹ?
․․․․․
Ẹvẹ idhe jọ nọ a je dhe evaọ oke emọ Izrẹl e rọ wọhọ enọ Ileleikristi a bi dhe nẹnẹ?
․․․․․
Eware vẹ i re dhesẹ sọ Jihova ọ te jẹ idhe jọ rehọ hayo ọ te jẹ ae rehọ họ?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Ẹme nọ a fi ẹgba họ nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Ugogo eware nọ Jihova ọ gwọlọ mi idibo riẹ i re nwene he
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
Oghẹrẹ arao vẹ whọ hai ro dhe idhe kẹ Jihova?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 19]
Enọ i re dhe emamọ idhe kẹ Jihova a re wo ọjẹrehọ riẹ
