Ikuigbe uzuazọ

Mẹ Nyusu Kugbe Inievo nọ E Kpako no nọ I Wo Eriariẹ Ziezi

Ikuigbe Elva Gjerde

Oware wọhọ ikpe 70 nọ i kpemu, ọrara jọ nọ ọ ziọ uwou mai ọ ta ẹme jọ kẹ ọsẹ mẹ nọ u nwene uzuazọ mẹ. Anwọ ẹdẹ yena ze, amọfa buobu a ta ẹme je ru eware nọ i kpomahọ uzuazọ mẹ wowoma no. Ahwo nana nọ me si kẹle u ru nọ me ro wo ogbẹnyusu nọ ọ mae ghare kẹ omẹ vi efa kpobi. Jọ me ru ẹme na vẹ.

UKPE 1932 a yẹ omẹ evaọ ẹwho nọ a re se Sydney obọ Australia, yọ ọsẹgboni mẹ a rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ rekọ a re kpohọ ichọche he. Oni mẹ o wuhrẹ omẹ nọ Ọghẹnẹ ọ be ruẹ oware kpobi, gbe nnọ ọ te kẹ omẹ uye nọ me gbe bi yoẹme he. Onana u ru nọ ozọ Ọghẹnẹ o jẹ hai ro mu omẹ. Ghele na, eme ọ Ebaibol e jẹ hae were omẹ. Nọ oniọvo oni mẹ ọ tẹ ziọ uwou mai evaọ Ẹdẹ-Ọmaha hayo Ẹdoka, ọ jẹ hai gbiku Ebaibol buobu nọ e rẹ were gaga kẹ omẹ. Mẹ jẹ hai rẹro riẹ ẹsikpobi.

Nọ mẹ jọ ikpe ikpegbọ, ọsẹ mẹ o se ebe jọ nọ oni mẹ ọ rehọ mi ọkpọkuaye jọ nọ ọ rrọ Osẹri Jihova. Eware nọ o se evaọ ebe ukoko na e were riẹ te epanọ ọ rọ ta nọ Isẹri na a wuhrẹ Ebaibol kugbei. Owọwọ ẹdẹjọ nọ a je wuhrẹ Ebaibol kugbe ọsẹ mẹ, ọ tẹ ruẹ omẹ nọ mẹ be lẹlẹ gaviezọ kẹ oware nọ a bi wuhrẹ. Ọsẹ mẹ o je ti le omẹ nyai kiẹzẹ rekọ ohwo nọ o bi wuhrẹ Ebaibol kugbei na ọ tẹ ta kẹe nọ, “Kọ whọ gbẹ kuvẹ re Elva ọ jọ kugbe omai?” No umuo oke yena vrẹ uzuazọ mẹ u ro nwene, nọ me ro muọ usu họ ẹnya kugbe Ọghẹnẹ uzẹme na, Jihova.

U kri hi, mẹ avọ ọsẹ mẹ ma te mu iwuhrẹ ukoko họ ẹnya. Eware nọ ọsẹ mẹ o wuhrẹ i ru rie ru inwene evaọ uzuazọ riẹ. O gbe je muofu te epanọ ọ jẹ hai muofu vẹre he. Fiki onana, oni mẹ gbe oniọvo mẹ ọkpako nọ a re se Frank a te muọ iwuhrẹ họ ẹnya. * Mai imane ma te wo ẹnyaharo ziezi jẹ họ-ame evaọ ukoko na. Anwọ oke yena ze, inievo buobu evaọ ukoko na nọ e kpako no a ru omẹ ru emamọ inwene evaọ uzuazọ.

NỌ MẸ JẸ SALỌ OGHẸRẸ IRUO NỌ ME TI RU

Nọ mẹ jọ uzoge, mẹ jẹ nyusu kugbe inievo nọ e kpako no evaọ ukoko mai. Omọvo rai jọ họ, Alice Place, oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ kpako no nọ ọ kake ta usiuwoma kẹ omai. Ọ jọ wọhọ oni ologbo rọkẹ omẹ. Alice o wuhrẹ omẹ epanọ a rẹ ta usiuwoma, ọ tẹ jẹ tuduhọ omẹ awọ re me le utee ame-ọhọ. Nọ mẹ jọ ikpe ikpegbisoi mẹ tẹ họ-ame.

Me te je mu usu kugbe ọzae-avọ-aye jọ nọ e kpako no, Percy avọ Madge Dunham. Usu nọ mẹ nya kugbe ai u fi obọ họ kẹ omẹ gaga evaọ uzuazọ. Uwuhrẹ esọmo o rẹ were omẹ gaga, yọ o jọ omẹ iroro inọ oye me ti wuhrẹ emọ-isukulu. Percy avọ Madge Dunham a jọ imishọnare evaọ Latvia  etoke ikpe 1930. Nọ Ẹmo Akpọ Avivẹ o du lahwe evaọ ubrotọ Europe, a te zizie ai kpohọ uwou ogha obọ Sydney, Australia. Percy avọ Madge a you omẹ gaga. A gbiku eware isiuru nọ a rọ ẹro ruẹ evaọ iruo imishọnare rai. Mẹ tẹ te ruẹ vuhumu inọ re me wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo o te kẹ omẹ evawere vi esọmo nọ me ti wuhrẹ emọ-isukulu. Fikiere mẹ tẹ jiroro nọ mẹ rẹ jọ imishọnare.

Percy avọ Madge a tuduhọ omẹ awọ inọ me ru iruo ọkobaro re mẹ sae ruẹrẹ oma kpahe kẹ iruo imishọnare. Fikiere, evaọ ukpe 1948 nọ mẹ jọ ikpe ikpegbezeza, me te mu iruo ọkobaro họ, yọ oke yena izoge ikpe e rrọ iruo ọkobaro no vẹre evaọ ukoko mẹ evaọ Hurstville, obọ Sydney.

Evaọ ikpe ene nọ i lele i rie, mẹ jọ ewho ene sa-sa ru iruo ọkobaro evaọ New South Wales gbe Queensland. Ọjọ evaọ usu emọ-uwuhrẹ Ebaibol ọsosuọ mẹ họ Betty Law (ọnọ ọ rọo oniọvo nọ a re se Remnant uwhremu na). Betty ọ rehọ ikpe ivẹ vi omẹ yọ ọ jọ wowou. Ọ tẹ te jọ ọrivẹ mẹ evaọ iruo ọkobaro na evaọ ẹwho nọ a re se Cowra, onọ o rehọ emaele udhuhrẹ gbe isoi (145) thabọ no Sydney. Dede nọ ma jọ erivẹ evaọ iruo ọkobaro na kri hi, mẹ avọ Betty ma gbẹ rrọ egbẹnyusu rite enẹna.

Nọ me muọ iruo ọkobaro obọdẹ họ no, mẹ tẹ kwa kpohọ ẹwho nọ a re se Narrandera, onọ o rehọ emaele udhozeza gbe ikpegbihrẹ (137) thabọ no Cowra. Ọrivẹ ọkobaro ọkpokpọ nọ me wo họ Joy Lennox (ọnọ ọ rọo oniọvo nọ a re se Hunter uwhremu na), ọ rọ ikpe ivẹ vi omẹ yọ ọ jọ ọkobaro ajọwha. Mai imava ọvo họ Isẹri Jihova nọ e jọ ẹwho na. Mẹ avọ Joy ma jẹ rria uwou Ray avọ Esther Irons, ọzae-avọ-aye jọ nọ a re dede erara rehọ gaga. Aimava, ọmọzae rai gbe emetẹ esa rai a wo isiuru kpahe uzẹme na. No Ẹdọvo-Oka rite Edisoi-Oka, ọzae na avọ ọmọzae rai na a re ru iruo evaọ udhu rai nọ a jọ wo igodẹ gbe eka nọ a kọ, oni uwou na avọ emetẹ esa rai a vẹ rẹrote ofẹ jọ uwou rai nọ ahwo a rẹ haya n’oke t’oke a ve je there emu zẹ kẹ ahwo na. Ẹdoka kpobi, mẹ avọ Joy ma re there emu uviuwou na gbe emu nọ a rẹ zẹ kẹ ezae 12 nọ i bi ru iruo evaọ edhere itreni nọ e haya uwou na, yọ ezae nana a jẹ hae re emu gaga. Ugho nọ a hae te hwa omai evaọ emu-othere nana a jẹ hae rehọ iẹe ru abọjọ osa uwou mai. Nọ ahwo na kpobi a tẹ re emu no nọ ma jẹ wozẹ imidhe no, ma ve wuhrẹ Uwou-Eroro na kugbe uviuwou na. Ray, Esther, gbe emọ ene rai a te ti kurẹriẹ ziọ ukoko na jẹ jọ ahwo nọ a tuọ ukoko Narrandera họ.

Evaọ ukpe 1951 me kpohọ okokohọ jọ evaọ obọ Sydney. Mẹ tẹ jọ obei kpohọ ẹgwae nọ a gba kugbe ekobaro nọ e gwọlọ kpohọ iruo imishọnare. A gba ẹgwae na evaọ uwou-udhu ulogbo jọ yọ ahwo nọ a jariẹ a bu vrẹ egba esa (300). Nathan Knorr nọ o no uwou ogha obọ Brooklyn ze ọ jọ ẹgwae na ta kẹ omai kpobi inọ o r’oja re ma wha usiuwoma na te ubiozọ kpobi evaọ akpọ na ababọ oke oraha. Ẹme kpobi nọ ọ ta u te omai udu. Ekobaro buobu nọ e jọ ẹgwae yena a wha usiuwoma na te obọ South Pacific gbe eria efa. Eva e were omẹ gaga nọ mẹ rọ jọ usu inievo 17 nọ a zizie no Australia kpohọ eklase avọ 19 ọrọ Isukulu Giliad evaọ ukpe 1952. U woma kẹhẹ, ikpe 20 ọvo mẹ jọ yọ mẹ joma le utee imishọnare te obọ no.

NỌ O GWỌLỌ NỌ ME RE NWENE URUEMU MẸ

Eware nọ a wuhrẹ omẹ evaọ Isukulu Giliad gbe usu mẹ kugbe inievo na u ru omẹ wo otoriẹ didi kpahe Ebaibol na jẹ bọ ẹrọwọ mẹ ga, u te je fi obọ họ kẹ omẹ ru inwene evaọ uruemu mẹ. Mẹ jọ ọmoha avọ eriariẹ ọmaha, yọ mẹ jẹ hae gwọlọ nọ oware kpobi nọ me ru o rẹ jọ gbagba yọ ere me je rẹro riẹ mi amọfa re. U wo eware jọ nọ me roro nọ i yoma kpakiyọ ere o rrọ họ. Wọhọ oriruo, nọ mẹ  ruẹ Brọda Knorr nọ o je lele izoge jọ nọ e rrọ uviuwou Ebẹtẹle fa ebọro, u gbe omẹ unu gaga.

Enọ i je wuhrẹ omai evaọ Isukulu Giliad na nọ i wo orimuo ziezi na a muẹrohọ inọ o lọhọ k’omẹ hẹ re me nwene eriwo mẹ. A wo isiuru kpahe omẹ je fi obọ họ kẹ omẹ nwene eriwo mẹ. Ẹmẹrera na, me te bi vuhumu inọ Jihova yọ Ọghẹnẹ oyoyou nọ o wo edẹro, orọnikọ ọnọ izi riẹ i keke hrọ họ. Inievo jọ nọ ma gbẹ jọ isukulu Giliad na a fi obọ họ kẹ omẹ re. Mẹ kareghẹhọ ọjọ nọ ọ ta kẹ omẹ nọ: “Elva, Jihova o kru oviaviẹ họ obọ evaọ obọ odhiwu hu. Whọ gbẹ rehọ eware keke hrọ họ.” Ẹme nana o duobọte omẹ udu.

Nọ ma nwrotọ no Isukulu Giliad no, a te vi omẹ avọ inievo ene jọ nọ ma gbẹ jọ isukulu na kpobọ Namibia, evaọ Africa. U kri hi, emọ-uwuhrẹ Ebaibol mai kpobi i te ti bu te 80. Ẹwho na gbe iruo imishọnare e were omẹ gaga, rekọ mẹ avọ oniọvo-ọmọzae jọ nọ ma gbẹ jọ isukulu na ma mu usu orọo họ no yọ obọ Switzerland a vi rie kpohọ. Nọ mẹ rria Namibia te ẹgbukpe no, mẹ tẹ kwa kpobọ Switzerland. Nọ ma rọo no, mẹ avọ iẹe ma te mu iruo ọsẹro okogho họ.

NỌ MẸ RẸRIẸ OVAO KU ẸBẸBẸ OLOGBO

Nọ ma reawere iruo ọsẹro okogho te ikpe isoi no, a te zizie omai kpohọ Ebẹtẹle obọ Switzerland. Eva e were omẹ gaga inọ mẹ jọ kugbe inievo buobu nọ e kpako no evaọ Ebẹtẹle je kruga ziezi.

U kri hi, oware jọ nọ o k’omẹ uye gaga o tẹ via. Mẹ tẹ te riẹ inọ ọzae mẹ o bruẹnwae. Kẹsena ọ tẹ dhẹ se omẹ ba. Onana o kẹ omẹ uye gaga. Uyoyou nọ egbẹnyusu mẹ nọ e kpako no evaọ Ebẹtẹle a dhesẹ kẹ omẹ u fi obọ họ k’omẹ thihakọ ẹbẹbẹ ologbo nana. A jẹ hae gaviezọ kẹ omẹ okenọ mẹ gwọlọ lele ai ta ẹme, a vẹ jẹ k’omẹ uvẹ okenọ mẹ ọvo mẹ gwọlọ jọ. Eme omosasọ rai gbe iruẹru rai e lẹliẹ omẹ thihakọ edada nana je fi obọ họ kẹ omẹ si kẹle Jihova ziezi.

Mẹ tẹ jẹ kareghẹhọ eme nọ inievo jọ nọ e kpako no nọ i thihakọ ebẹbẹ ilogbo no e ta kẹ omẹ evaọ oke nọ u kpemu. Omọvo rai jọ họ Madge Dunham. Ọ ta kẹ omẹ ẹdẹjọ inọ: “Elva, evaọ egagọ Jihova who ti wo ebẹbẹ, rekọ ebẹbẹ nọ e te mae ga e rẹ sai no obọ ahwo nọ a kẹle owhẹ ze. Nọ ebẹbẹ itieye i te te owhẹ, fievahọ Jihova. Kareghẹhọ inọ orọnikọ ahwo-akpọ nọ a gba ha whọ be gọ họ rekọ Jihova.” Ohrẹ nọ Madge ọ kẹ omẹ na u fi obọ họ kẹ omẹ evaọ etoke nọ mẹ jọ ọkora. Mẹ gba riẹ mu inọ mẹ rẹ kuvẹ hẹ re ekpehre uruemu ọzae mẹ na u ru omẹ siomano Jihova.

Nọ oke jọ o vrẹ no, mẹ tẹ jiroro nọ me re zihe kpobọ Australia nyai ru iruo ọkobaro, kẹle oria nọ ahwo uviuwou mẹ a jọ. Nọ mẹ ruọ okọ-oyibo je kpo, mẹ jẹ ta usiuwoma kẹ amọfa nọ ma gbẹ jọ okọ na. Ọzae jọ evaọ usu rai họ Arne Gjerde, ohwo Norway nọ ọ jọ wowolẹ. Usiuwoma na o were riẹ. Ẹdẹjọ o te weze ziọ uwou mai evaọ obọ Sydney te ruẹ omẹ avọ uviuwou mẹ. O te ti wo wuhrẹ Ebaibol je kurẹriẹ ziọ ukoko na. Evaọ ukpe 1963, mẹ avọ Arne ma tẹ rọo, nọ ikpe ivẹ e vrẹ no me te yẹ ọmọzae mai nọ ma se Gary.

NỌ MẸ RẸRIẸ OVAO KU ẸBẸBẸ ỌFA

Mẹ avọ Arne gbe Gary ma je wo evawere evaọ uviuwou mai. U kri hi, ọzae mẹ ọ tẹ bọ ibriwou efa fihọ uwou mai na, ọsẹgboni mẹ nọ e kpako no a te je lele omai rria. Rekọ nọ orọo mai u te ikpe ezeza no, oghẹrẹ ẹbẹbẹ ọfa ọ tẹ roma via. Edọkita ọ tẹ ruẹ nọ ọzae mẹ o wo ẹyao-ọta ẹvori. Mẹ jẹ hae nya  bru ei evaọ obọ ẹsipito kẹdẹ kẹdẹ evaọ etoke usiwo na. Oma na o jẹ dina kẹe uvẹ; kẹsena ẹyao na ọ tẹ wariẹ ga, okie o te kiei. Edọkita ọ tẹ vuẹ omẹ nọ ekpoka jọ ọvo ọ te rria re o te whu. Rekọ oma na u te mu ei uvẹ họ ẹkẹ. Uwhremu na ma te no ẹsipito kpo, mẹ tẹ rẹro tei bẹsenọ oma riẹ o rọ ga. Ẹmẹrera na ọ tẹ wariẹ muhọ ẹnya je mu iruo ọkpako ukoko nọ ọ jọ vẹre họ. Fikinọ ọ jọ ohwo nọ eva e rẹ were ẹsikpobi yọ ọ rẹ ta eme ehwẹ gaga, onana u fi obọ họ nọ oma na o rọ kaki fi ei họ je ru ei lọhọ k’omẹ nọ mẹ jẹ rẹro tei.

Nọ ikpe jọ e vrẹ no, evaọ ukpe 1986, ẹyao ọzae mẹ ọ tẹ wariẹ muhọ. Evaọ oke yena yọ ọsẹgboni mẹ a whu no, fikiere ma tẹ kwa kpobọ Blue Mountains, oria jọ nọ u wo erru gaga nọ o kẹle Sydney, yọ egbẹnyusu mai a jẹ rria kẹle omai. Uwhremu na, ọmọzae mai Gary ọ tẹ rọo oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Karin nọ o kruga ziezi evaọ ukoko na, a tẹ ta nọ mai kpobi ma rria uwou ovo. Nọ emerae jọ e vrẹ no, mai kpobi ma tẹ kwa kpohọ uwou jọ nọ o kẹle oria nọ mẹ avọ ọzae mẹ ma jẹ rria vẹre.

Ukpe gbe emerae ezeza taure ọzae mẹ o te ti whu, ọ jẹ sae kpama no ehwa ha fikiere ọ gwọlọ ẹruorote ẹsikpobi. Fikinọ me je no uwou hu fiki riẹ, mẹ jẹ hae rehọ euwa ivẹ wuhrẹ Ebaibol gbe ebe ukoko na kẹdẹ kẹdẹ. Oke uwuhrẹ na, me duku ehrẹ buobu nọ i fi obọ họ kẹ omẹ thihakọ ẹbẹbẹ na. Inievo nọ e kpako no evaọ ukoko mai a jẹ hai weze bru omai ze re, yọ ejọ rai i thihakọ oghẹrẹ ebẹbẹ nọ mẹ be rẹriẹ ovao ku na no. Iweze rai e jọ omosasọ gaga kẹ omẹ. Arne ọzae mẹ o te ti whu evaọ amara Ane ukpe 2003, yọ o wo ẹruore ekparomatha.

OBUFIHỌ NỌ O MAE RRO NỌ ME WO

Nọ mẹ jọ ọmoha, mẹ jẹ hae gwọlọ nọ oware kpobi nọ me ru o rẹ jọ gbagba. Rekọ mẹ ruẹ no inọ orọnikọ ẹsikpobi eware e rẹ nya epanọ ma rẹro rai hi. Me wo eghale buobu je thihakọ ebẹbẹ ilogbo ivẹ, ọzae ọsosuọ mẹ o bruẹnwae jẹ dhẹ siọ omẹ ba, ọrọ avivẹ o te whu ku omẹ fiki eyao. Evaọ ikpe nana kpobi, omosasọ gbe obufihọ i no eria sa-sa ze. Rekọ obufihọ nọ o mae rro nọ me wo họ, onọ u no obọ Jihova ze, “ọnọ ọ rọ no oke anwae ze” na. (Dan. 7:9) Ehrẹ Jihova i fi obọ họ kẹ omẹ nwene uruemu mẹ, jẹ wha eghale buobu se omẹ evaọ iruo imishọnare. Evaọ oke ebẹbẹ, ‘Jihova ọ rọ uyoyou riẹ yọrọ omẹ jẹ rọ evewerọ riẹ sasa ẹzi mẹ.’ (Ol. 94:18, 19) Mẹ tẹ jẹ reawere uyoyou avọ obufihọ uviuwou mẹ gbe orọ ‘egbẹnyusu evaọ etoke uye.’ (Itẹ 17:17) Ibuobu rai yọ inievo nọ e kpako no je wo eriariẹ ziezi.

Job ọ ta inọ: “Ereghẹ obọ ekpako e rọ, ukrakpọ kọ oye o rẹ wha otoriẹ tha.” (Job 12:12) Nọ me te rri kpemu evaọ uzuazọ mẹ, mẹ rẹ sae ta inọ eme nana uzẹme. Ehrẹ gbe eme omosasọ nọ inievo nọ e kpako no a kẹ omẹ i fi obọ họ kẹ omẹ, yọ usu rai u kpomahọ uzuazọ mẹ wowoma. Eva e were omẹ inọ mẹ nyusu kugbe ai.

Enẹna mẹ yọ oniọvo nọ ọ kpako no keme ikpe 80 mẹ rrọ na. Eware nọ mẹ rọ ẹro ruẹ no i ru nọ me ro wo ọdawẹ kẹ inievo nọ e kpako no. O rẹ were omẹ re me weze bru ai je fi obọ họ kẹ ae. Rekọ usu izoge na o rẹ were omẹ re. Ẹzẹ rai ọ rẹ sasa oma, yọ ohwo ọ rẹ gwọlọ rọ aro kele ọwhọ rai. Me te muẹrohọ inọ izoge a gwọlọ obufihọ mi omẹ, o rẹ were omẹ re me fi obọ họ kẹ ae.

[Oruvẹ-obotọ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]

Okenọ mẹ avọ Joy Lennox ma je ru iruo ọkobaro evaọ obọ Narrandera

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]

Elva avọ ahwo uviuwou Ebẹtẹle obọ Switzerland evaọ ukpe 1960

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]

Nọ mẹ jẹ rẹrote Arne ọzae mẹ oke nọ ọ jẹ mọ