Dikihẹ Ga Re Whọ Whaha Eta Setan

“Dikihẹ [ga] kẹ ereghẹ ukumuomu.” —ẸF. 6:11.

ẸVẸ WHỌ TE K’UYO ENỌ NANA?

Ẹvẹ odibo Jihova ọ sae rọ whaha ẹta ilale efe?

Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ Oleleikristi nọ ọ rọo no whaha ẹta ẹnwae-obro?

Fikieme u ro mu owhẹ ẹro nọ o rẹ ginẹ kẹ erere nọ ohwo ọ tẹ whaha ilale efe gbe ọfariẹ-ogbe?

1, 2. (a) Fikieme Setan o gbe ro wo ohrọ kẹ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo gbe “igodẹ efa” na ha? (b) Eta Setan vẹ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

SETAN ẸDHỌ NA o wo ohrọ kẹ ahwo-akpọ họ, maero kọ idibo Jihova. Uzẹme riẹ họ, Setan ọ be họre okiọkotọ ọrọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na. (Evia. 12:17) Ileleikristi yena e be kobaro evaọ iruo usiuwoma ota Uvie na nẹnẹ je bi ru ahwo riẹ nọ Setan họ osu akpọ nana. Ẹdhọ o wo ohrọ kẹ “igodẹ efa” na gbe he, enọ e be tha Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na uke. Igodẹ efa na a ti wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, ẹruore nọ ọ gbẹ rrọ kẹ Setan he. (Jọn 10:16) Agbẹta nọ ofu o bi ro dhei na! Ma tẹ maki wo ẹruore obọ odhiwu hayo ọrọ otọakpọ, oyena o rrọ Setan oja ha. Utee riẹ họ epanọ ma re ro kie ẹta riẹ.—1 Pita 5:8.

² Re Setan ọ sai le utee riẹ t’obọ, ọ kpahe eta buobu. Fikinọ Setan “o wuhu iroro” enọ e rọwo ho di no, a be jẹ usiuwoma Uvie na rehọ họ, fikiere a be ruẹ eta Setan he. Dede na, Ẹdhọ ọ be kpahe ẹta kẹ enọ e jẹ ovuẹ Uvie na rehọ no re. (2 Kọr. 4:3, 4) Uzoẹme nọ o vrẹ na u dhesẹ epanọ ma sae rọ whaha eta esa jọ nọ Setan ọ kpahe: (1) ogbẹta, (2) ozọ gbe otunyẹ, gbe (3) udu nọ u re brukpe ohwo vrẹta. Obọnana, joma ta kpahe epanọ ma sae rọ whaha eta Setan ivẹ efa jọ, ilale efe gbe odawọ ẹnwae-obro.

ILALE EFE YỌ ẸTA NỌ O RE DUWU OHWO

3, 4. Ẹvẹ awaọruọ akpọ ọ sae rọ lẹliẹ ohwo le efe?

³ Evaọ ọtadhesẹ jọ, Jesu ọ ta kpahe ibi nọ a kọ fihọ udevie inwe. Ọ ta nọ ohwo ọ rẹ sai yo ẹme na, “rekọ awa akpọ na ọruọ gbe eviẹhọ efe i [re] duwu ẹme na, o gbẹ mọ ibi hi.” (Mat. 13:22) Ẹhẹ, ilale efe yọ ẹta jọ nọ Setan ọwegrẹ na ọ be kpahe.

 ⁴ Evaọ ọtadhesẹ Jesu na, eware ivẹ i duwu ẹme na. Orọ ọsosuọ họ, “awa akpọ na ọruọ.” Evaọ “oke ẹbẹbẹ” nana, eware buobu e riẹ nọ e rẹ lẹliẹ omai ruawa. (2 Tim. 3:1) Eware nọ i bi dhe ẹghẹghare, gbe iruo nọ a be gwọlọ bẹ u bi ru ei bẹbẹ re ahwo a ko iviuwou rai. Whọ sae ruawa kpahe obaro je roro nọ, ‘Nọ mẹ tẹ kpako te oria nọ mẹ jọ no iruo no, kọ mẹ tẹ sai wo ugho nọ u re t’omẹ rẹrote omamẹ?’ Fiki awaọruọ otiọye, ahwo jọ a bi le efe, roro nọ onana u ti fi obọ họ kẹ ae rẹrote omarai evaọ obaro.

5. Edhere vẹ efe ọ sae rọ viẹ ohwo họ?

⁵ Oware ofa nọ Jesu ọ ta kpahe họ, “eviẹhọ efe.” Onana kugbe awaọruọ e rẹ sai duwu ẹme na. Ebaibol ọ ta nọ, “ugho o rrọ kẹ uketha.” (Ọtausi. 7:12, NW) O make rrọ ere na, u dhesẹ areghẹ hẹ re a le efe. Ahwo buobu a ruẹ vuhumu no inọ, epanọ a le efe te, ere ẹta ilale efe o bi mu ai te. Ahwo jọ a tube zihe ruọ erigbo kẹ efe no.—Mat. 6:24.

6, 7. (a) Ẹvẹ isiuru ilale efe o sae rọ jọ ẹta kẹ ohwo evaọ oria iruo? (b) Eme Oleleikristi o re roro kpahe nọ a tẹ ta kẹe inọ jọ o fiba oke iruo riẹ?

⁶ Ẹmẹrera isiuru efe i re ro muhọ. Joma kẹ oriruo jọ. Ọga-iruo ra ọ nya bru owhẹ ze jẹ ta nọ: “Me wo emamọ usi jọ k’owhẹ! Iruo ilogbo jọ i te ekọmpene mai obọ. Onana u dhesẹ nọ who ti fiba oke iruo ra evaọ umutho emerae jọ. Rekọ osa ra o te jọ gbẹdẹ.” Eme who ti ru? Uzẹme, o gwọlọ nọ whọ rẹ ko uviuwou ra, rekọ orọnọ owha-iruo yena ọvo who wo ho. (1 Tim. 5:8) Eware efa sa-sa e riẹ nọ who re roro kpahe. Ẹvẹ oke nọ who ti fiba oke iruo ra na u ti bu te? Kọ oke iruo na u ti kpomahọ oke egagọ ra, te oke iwuhrẹ ukoko gbe orọ Egagọ Uviuwou ra?

⁷ Nọ whọ be jẹ iroro kpahe onana, eme ọ te mae jọ owhẹ oja, epanọ who ti wo ugho te evaọ iruo na manikọ epanọ u ti kpomahọ iruẹru egagọ ra? Kọ ọwhọ ugho nọ who bi ti wo u re ru owhẹ go iruo Uvie na họ oria avivẹ? Kọ who bi vuhumu epanọ ilale efe u ti kpomahọ owhẹ nọ who te gbobọnẹ edikihẹ ra gbe orọ ahwo uviuwou ra evaọ ukoko na? Otẹrọnọ oware utioye o be via k’owhẹ obọnana, ẹvẹ whọ sai ro dikihẹ ga nọ who gbe ro kie ruọ ẹta ilale efe he?—Se 1 Timoti 6:9, 10.

8. Iriruo Ebaibol vẹ e rẹ sai fi obọ họ k’omai kiẹ uzuazọ mai riwi?

⁸ Re whọ siọ ẹta ilale efe ba ekie,  whọ rẹ kiẹ oghẹrẹ uzuazọ nọ who bi yeri riwi n’oke t’oke. Ajọ whọ jọ wọhọ Esọ họ, ọnọ ọ rọ uruemu dhesẹ nọ o se eware nọ i w’obọ kpahe egagọ gboja ha. (Emu. 25:34; Hib. 12:16) Ajọ whọ jọ wọhọ ọdafe na gbe he, ọnọ Jesu ọ ta kẹ nọ jọ ọ zẹ ekwakwa riẹ no re ọ rọ igho na kẹ iyogbere, re ọ jọ olele riẹ. Ukpenọ ọdafe na o ru ere, “ọ tẹ nyawa avọ [uweri] keme o wo eware buobu.” (Mat. 19:21, 22) O kie ruọ ẹta ilale efe, o te ku uvẹ-ọghọ ulogbo nọ u rovie kẹe fiẹ, onọ ọ hae rọ jọ olele ọrọ ọzae nọ ọ mae rro nọ ọ rria no. Yọroma gaga re whọ siọ uvẹ-ọghọ nọ whọ rọ rrọ olele Jesu Kristi ba ekufiẹ.

9, 10. Eme Ebaibol ọ ta kpahe ekwakwa efe?

⁹ Re whọ sae whaha awaọruọ kpahe ekwakwa efe, ru lele ohrẹ Jesu na, inọ: “Wha ruawa ha, nnọ, Didi oware ma rẹ ria? hayo oware nọ ma rẹ da? hayo eme ma rẹ rehọ gọ egọ? Keme eware enana kpobi ahwo Egedhọ na erẹ guọlọ; keme Ọsẹ obọ odhiwu rai ọ riẹ nọ eware enana kpobi i kiọkọ kẹ owhai.”—Mat. 6:31, 32; Luk 21:34, 35.

¹⁰ Ukpenọ who re kie ẹta eviẹhọ efe, daoma wo eriwo Agọ, omọvo enọ i kere Ebaibol na nọ ọ ta nọ: “Who ru omẹ yogbe he, who ru omẹ fe gbehe; rehọ utho emu nọ o fo kuọ omẹ.” (Itẹ 30:8) O rrọ vevẹ, Agọ o vuhumu nọ ugho o r’oja, rekọ o rẹ sae jẹ viẹ ohwo họ. Hae kareghẹhọ ẹsikpobi inọ awaọruọ akpọ na gbe eviẹhọ efe e rẹ sae raha usu ohwo kugbe Ọghẹnẹ. Nọ whọ tẹ be hae ruawa ga hrọ kpahe ekwakwa efe, o rẹ sae rehọ oke gbe ẹgba ra kpobi te epanọ who gbe ro wo isiuru kẹ iruẹru Uvie na ha. Fikiere, gbaemu inọ who re kie ruọ ẹta Setan ọrọ ilale efe he.—Se Ahwo Hibru 13:5.

ẸNWAE-OBRO—ỌGỌDỌ NỌ A RẸ KAKI RRI MU HU

11, 12. Ẹvẹ Oleleikristi ọ sai ro kie ruọ ẹta ọfariẹ-ogbe evaọ oria iruo riẹ?

¹¹ Ohwo nọ ọ gwọlọ kpe arao nọ o wo ẹgba gaga, ọ rẹ sae tọ ọgọdọ fihọ oria nọ arao na ọ rẹ nya. Ohwo na ọ sae rọ imire hwa ehru ọgọdọ na je fi ẹmẹkpẹ họ ehru riẹ re arao na ọ siẹe ba erimu. Ẹta Setan jọ nọ o bi mu gaga ọ wọhọ ọgọdọ yena. Ẹta na họ, ẹnwae-obro. (Itẹ 22:14; 23:27) Ileleikristi buobu i kie ẹta yena no, a kuvẹ kẹ eware nọ i ru rai kie ruọ ẹnwae-obro lọlọhọ. Ileleikristi jọ nọ e rọo no a bru-ẹnwae no fiki isiuru-obẹlẹ nọ a wo kẹ omọfa nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo rai hi.

¹² Ohwo ọ rẹ sai wo isiuru-obẹlẹ kẹ omọfa evaọ oria iruo. Ekiakiẹ jọ nọ a ru u dhesẹ nọ a tẹ ghale eyae nọ i bi gb’ọfariẹ kpohọ abava, abọvo gbọ a bru-ẹnwae kugbe ibe iruiruo rai yọ a tẹ ghale ezae nọ i bi gb’ọfariẹ kpohọ abane, enwenọ abasa a bru-ẹnwae kugbe ibe iruiruo rai. Whẹ oniọvo-ọmọtẹ, kọ whọ be hai ru iruo kugbe ezae, hayo whẹ oniọvo-ọmọzae, kọ whọ be hai ru iruo kugbe eyae? O tẹ rrọ ere, ẹvẹ usu ra kugbe ai o rrọ? Kọ usu ra kugbe ai o be hae jọ orọ iruo ọvo, manikọ whọ be kuvẹ re o vrẹ ere? Wọhọ oriruo, nọ oniọvo-ọmọtẹ ọ tẹ be hae lele ọzae nọ a gbẹ rrọ iruo gbiku n’oke t’oke, onana o rẹ sai te epanọ oniọvo na ọ rẹ rọ ta eme ididi kẹe jẹ tubẹ ta kẹe kpahe ebẹbẹ nọ o bi wo evaọ orọo riẹ. O rẹ sae jẹ via inọ, oniọvo-ọmọzae jọ nọ o mu usu okpekpe kugbe aye nọ avọ iẹe a gbẹ rrọ iruo ọ sai roro nọ: “O re se ẹme mẹ gboja yọ ọ rẹ gaviezọ ziezi nọ mẹ tẹ be t’ẹme kẹe. Yọ ọ rẹ kẹ omẹ adhẹẹ. Dodokọ aye mẹ o wo uruemu utiona.” Kọ whọ gbẹ ruẹ epanọ o lọhọ te re Ileleikristi nọ  oware utioye o be via kẹ a kie ruọ ọfariẹ-ogbe?

13. Ẹvẹ isiuru owezẹ e sae rọ ruọ ohwo udu kpahe omọfa nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo riẹ hẹ evaọ ukoko na?

¹³ Isiuru owezẹ kẹ ohwo nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo ohwo ho o rẹ sae romavia evaọ ukoko na. Joma ta kpahe oware nọ o via evaọ ukoko jọ. Daniel avọ aye riẹ nọ a re se Sarah * a jọ ekobaro oke-kpobi. Daniel ọ ta nọ ọyomariẹ ọ jọ “ọkpako ukoko nọ ọ rẹ siọ owha-iruo ovuovo ho.” Owha-iruo kpobi nọ a kẹ riẹ evaọ ukoko na o re mi. Daniel o je ru uwuhrẹ Ebaibol kugbe izoge emezae isoi, esa e tẹ te jọ usu rai họ-ame. Izoge esa nana nọ e họ-ame obọ na a gwọlọ obufihọ evaọ ukoko na. Fikinọ Daniel ọ jẹ hai wo uvẹ vievie he fiki ewha-iruo riẹ evaọ ukoko na, aye riẹ Sarah ọ tẹ jẹ hai fi obọ họ kẹ ae. U kri hi, onana o tẹ reria no: Inievo nana nọ Daniel o wuhrẹ obe kugbe jẹ họ-ame no na a rẹ gwọlọ uduotahawọ, Sarah ọ vẹ kẹ ai uduotahawọ na. Okenọ Sarah ọ gwọlọ ohwo nọ avọ iẹe a rẹ gbẹ t’ẹme, inievo-emezae na a vẹ jẹ kezọ kẹe. Ẹta imuozọ ọ romavia no. Daniel ọ ta nọ: “Emerae buobu aye mẹ ọ jẹ rọ oke riẹ kpobi fi obọ họ kẹ amọfa, o te muhọ ewhrehe no evaọ ukoko na jẹ gwọlọ ọbọga. Yọ fikinọ mẹ jẹ raha oke kugbei hi, onana o tẹ wha ẹbẹbẹ ologbo ze. Aye mẹ o te bru-ẹnwae kugbe omọvo ahwo nọ me wuhrẹ obe họ-ame. Iraro mẹ na aye mẹ o ro whrehe evaọ ukoko na, mẹ riẹ hẹ keme mẹ be dhogbo ewha-iruo ukoko nọ me wo.” Ẹvẹ whọ sae rọ whaha okpẹtu otiọye?

14, 15. Eware vẹ e rẹ sai fi obọ họ kẹ Ileleikristi nọ e rọo no whaha ẹta ọfariẹ-ogbe?

¹⁴ Re whọ sae whaha ẹta ẹnwae-obro, hai roro oware nọ ọtamuo orọo u dhesẹ. Jesu ọ ta nọ: “Onọ Ọghẹnẹ o kugbe no, a jọ ohwo ọvo ọ hẹriẹ e he.” (Mat. 19:6) Who du roro nọ ewha-iruo nọ who wo evaọ ukoko na i wuzou vi ọrivẹ-orọo ra ha. Ofariẹ, whọ jọ o thọrọ owhẹ ẹro ho inọ whọ tẹ be hae rọ fiki eware evere nyasiọ ọrivẹ-orọo ra ba, u dhesẹ nọ ẹbẹbẹ ọ rrọ orọo rai yọ onana o rẹ sai su kpohọ odawọ hayo uzioraha ulogbo.

¹⁵ Whọ tẹ rrọ ọkpako ukoko, kọ eme who ti ru kpahe ahwo ukoko ra? Pita ukọ na o kere nọ: “Wha sẹro uthuru Ọghẹnẹ nọ orọ owhai obọ, orọnọ ọgbahọ họ rekọ onọ uno eva ze, orọnọ rọ kẹ erere nọ o re fou omovuọ họ, rekọ iroro nọ e gba kiete.” (1 Pita 5:2) Who re gbabọkẹ inievo nọ e rrọ otọ ẹruọsa ra evaọ ukoko na ha. Dede na, whọ rẹ rẹrote ukoko na who ve gbabọkẹ uviuwou ra ha. U fo vievie he, yọ u re tube su kpohọ enwoma nọ whọ tẹ be tẹrovi epanọ who re ro fi obọ họ kẹ ukoko na yọ who bi gbolaro kẹ ẹgwọlọ ọrivẹ-orọo ra. Daniel ọ ta nọ, ‘Whọ rọ fiki ehwa-iruo ukoko na nọ i bu owhẹ abọ kpairoro vrẹ ẹruorote uviuwou ra ha.’

16, 17. (a) Eme Ileleikristi nọ e rọo no a rẹ sai ru evaọ oria iruo rai nọ amọfa a rẹ rọ riẹ nọ a gwọlọ usu obẹlẹ hẹ? (b) Kẹ oriruo oware jọ nọ ukoko na u kere no nọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ Ileleikristi whaha ẹnwae-obro?

¹⁶ Emamọ ithubro buobu e romavia no evaọ uvitha sa-sa erọ Uwou-Eroro gbe Awake! nọ i re fi obọ họ kẹ Ileleikristi nọ e rọo no whaha ẹta ẹnwae-obro. Wọhọ oriruo, Uwou-Eroro Na orọ September 15, 2006 o kẹ uthubro nana, inọ: “Evaọ oria iruo gbe eria efa, muẹro hotọ kẹ iyero nọ e rẹ sae lẹliẹ owhẹ si kẹle ọmọtẹ hayo ọmọzae jọ gaga. Wọhọ oriruo, re ọzae avọ aye jọ ọvo a hae jọ oria raha oke thethei ru  oware jọ kugbe o sae wha odawọ ze. Whọ tẹ rrọ ọzae hayo aye nọ ọ rọo no, whọ rẹ rehọ ẹmeunu gbe uruemu ra dhesẹ inọ who wo isiuru kpahe usu ọfariẹ hẹ. Wọhọ ọg’Ọghẹnẹ, whọ rẹ rehọ ẹgọ gbe osẹ nọ u fo ho hayo edhere ọfa jọ kpobi rọ kpare isiuru amọfa ha. . . . Who te fi ifoto ọzae hayo ọrọ aye gbe emọ ra họ oria iruo ra o rẹ kareghẹhọ owhẹ gbe amọfa inọ who wo ẹkẹ uviuwou ra no nọ whọ rehọ ghaghae. Who rovie edhere nọ ahwo a re ro wo ekpehre isiuru kẹ owhẹ hẹ, yọ a tẹ be gwọlọ ru ere, who fi oma họ otọ kẹ ai hi.”

¹⁷ Uvitha Awake! ọrọ April 2009 nọ u wo uzoẹme na, “Marital Fidelity—What Does It Really Mean?” (Evaifihọ Ọrivẹ-Orọo—Eme U Gine Dhesẹ?) o kẹ unuovẹvẹ kpahe iroro owezẹ nọ ohwo o re wo kpahe omọfa nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo riẹ hẹ. Uzoẹme na o ta nọ iroro owezẹ itieye na nọ ohwo o re wo o rẹ sai su kpohọ ẹnwae-obro. (Jem. 1:14, 15) Otẹrọnọ whọ rọo no, u fo nọ whẹ avọ ọrivẹ-orọo ra wha hae kiẹ evuẹ nana riwi kugbe ẹsikpobi. Jihova họ ọnọ ọ to orọo họ yọ o rri orọo ghaghae. Oke jọ nọ wha re fihọ nọ who re ro lele ọrivẹ-orọo ra ta ẹme kpahe orọo rai yọ uvi edhere jọ nọ wha re ro dhesẹ nọ wha rri ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ nana ghaghae.—Emu. 2:21-24.

18, 19. (a) Eme o re no ẹnwae-obro ze? (b) Irere vẹ i re noi ze nọ imava-orọo a tẹ whaha ọfariẹ-ogbe?

¹⁸ Whọ tẹ be hae rẹriẹ ovao dhe odawọ orọ isiuru-obẹlẹ kugbe ohwo nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo ra ha, roro didi kpahe uye nọ u re no ọfariẹ-ogbe avọ ẹnwae-obro ze. (Itẹ 7:22, 23; Gal. 6:7) Ohwo nọ o bru-ẹnwae ọ thuzi Jihova, ọ tẹ jẹ wha edada se ọrivẹ-orọo riẹ gbe ọyomariẹ. (Se Malakae 2:13, 14.) Ukpoye, roro kpahe irere nọ i re noi ze nọ ohwo ọ tẹ whaha ọfariẹ-ogbe. O re wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ jẹ reawere uzuazọ nọ o mai woma enẹna gbe emamọ obruoziẹ-iroro.—Se Itẹ 3:1, 2.

¹⁹ Ọso-ilezi na ọ so nọ: “Enọ i you uzi [Ọghẹnẹ] a wo emamọ udhedhẹ; oware ovo u re ru ai zoruẹ hẹ.” (Ol. 119:165) Fikiere, wo isiuru kẹ iwuhrẹ Ọghẹnẹ, “fiẹrohọ otọ enẹna eva onya rai, o jọ wọhọ igheghẹ hẹ rekọ iwoareghẹ” evaọ oke umuomu nana. (Ẹf. 5:15, 16) Setan ọ kpahe ẹta sa-sa vọ eria kpobi kẹ Ileleikristi uzẹme. Rekọ a ruẹrẹ omai kpahe no epanọ ma sae rọ va eta nana abọ. Jihova ọ kẹ omai eware kpobi nọ ma gwọlọ re ma sai ‘dikihẹ ga’ je ‘furie erae ukumuomu na.’—Ẹf. 6:11, 16.

[Oruvẹ-obotọ]

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 26]

Ilale efe o rẹ sai duwu ohwo te epanọ o gbe ro wo oke kẹ iruẹru egagọ Ọghẹnẹ hẹ. Whọ jọ o via kẹ owhẹ hẹ

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]

Ohwo o te bi dhesẹ isiuru-obẹlẹ kẹ omọfa nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo riẹ hẹ hayo o tẹ be were iẹe nọ a te ru ere kẹe o rẹ sai su kpohọ ẹnwae-obro