Ebaibol na ọ ta nọ: “Eva iroro iyoma i re no tha, ijihẹ, ẹnwae-obro, uji, isẹierue, igberedha, ugbeguo.” (Mat. 15:19) Udu o rẹ sae viẹ omai họ, o rẹ wọ omai ru oware nọ o wọso oreva Ọghẹnẹ. Ẹsejọ, nọ ma te ru oware na no, ma rẹ rọ riẹ nọ ma thọ uzi Ọghẹnẹ no. Eme o rẹ sai fi obọ họ k’omai vuhu iroro eviẹhọ mu re e siọ omai ba esuthọ?

Se Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ je roro kpahe oware nọ who se.

Pọl ukọ na o kere nọ: “Ẹme Ọghẹnẹ ọ rẹjọ bẹdẹ, avọ iruo, ọ da vi ọpia akọava, nọ o re duwu lafiẹ udevie ẹwẹ gbe ẹzi te ezo-oma.” Ẹme Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ Ebaibol na ọ rẹ ‘kiẹ jẹ riẹ ẹjiroro obọ eva.’ (Hib. 4:12) Nọ ma tẹ be rehọ Ebaibol na kiẹ oma mai riwi u re fi obọ họ kẹ omai riẹ oware nọ o rrọ omai eva. Fikiere u wuzou gaga inọ ma hai se Ebaibol na je roro kpahe eware nọ ma se, enẹ ma ti ro wo ọkpọ iroro Ọghẹnẹ.

Nọ ma tẹ be hae jẹ ohrẹ Ikereakere na rehọ je fi ithubro riẹ họ iruo u ti ru omai wo emamọ obroziẹ-iroro, ohwo obeva nọ o re “se isẹi” na. (Rom 9:1) Obroziẹ-iroro o rẹ whaha omai oware  uyoma uruo. U te no ere no, iriruo sa-sa e rrọ Ebaibol na nọ e rẹ sae kẹ omai “unu ovẹvẹ.” (1 Kọr. 10:11) Nọ ma tẹ be gaviezọ kẹ unuovẹvẹ itienana, u re ru nọ ma gbẹ rọ j’owọ uyoma ha. Eme u fo nọ mai omomọvo o re ru?

Lẹ se Ọghẹnẹ re o fi obọ họ kẹ owhẹ riẹ iroro udu ra.

Jihova họ ọnọ ọ rẹ “riẹ iroro ohwo.” (1 Irv. 29:17) Ọghẹnẹ “ọ ro vi eva mai, ọ tẹ jẹ riẹ oware kpobi.” (1 Jọn 3:20) A rẹ sae viẹ Ọghẹnẹ họ họ. Nọ ma tẹ lẹ se Jihova kpahe ọdawẹ mai, isiuru mai, gbe eware nọ e be k’omai uye, ọ rẹ sai fi obọ họ k’omai riẹ iroro udu mai. Ma rẹ sae tubẹ yare Ọghẹnẹ re ọ ‘kẹ omai eva efuafo.’ (Ol. 51:10) Fikiere, ma re rri olẹ vo vievie he, keme u re fi obọ họ k’omai riẹ iroro udu mai.

Hae gaviezọ ziezi nọ who te kpohọ ewuhrẹ.

Nọ ma tẹ be hae gaviezọ ziezi okenọ a te bi ru eme evaọ obọ iwuhrẹ o rẹ sai fi obọ họ k’omai kiẹ ohwo nọ ma rrọ evaọ obeva riwi ziezi. Dede nọ iwuhrẹ kpobi ma re jo wuhrẹ eware ekpokpọ họ, nọ ma tẹ be hae nya u re ru omai wo otoriẹ Ebaibol na diwi vi epanọ o jọ, yọ ma rẹ jẹ kareghẹhọ eware nọ i re fi obọ họ k’omai kiẹ iroro obeva mai riwi. Iyo nọ inievo mai a rẹ kẹ evaọ etoke iwuhrẹ i re je fi obọ họ k’omai ru iroro obeva mai woma vi epanọ o jọ. (Itẹ 27:17) O rẹ sae wha enwoma ze nọ ma tẹ be hae jọ oria ofa evaọ etoke iwuhrẹ. U re ru nọ ma rẹ rọ ‘gwọlọ jọ orọ obọmai.’ (Itẹ 18:1) Fikiere, u fo nọ ma nọ omamai nọ, ‘Kọ o rrọ ẹkoma mẹ nọ ewuhrẹ ọvo o re vo omẹ hẹ, yọ mẹ rẹ daoma kpobi re me wo erere no ae ze?’—Hib. 10:24, 25.

Idhere buobu e riẹ nọ udu eviẹhọ mai na o sai ro su omai thọ. Joma ta kpahe ene jọ: ilale ekwakwa efe, udi-oda, egbẹnyusu, gbe eware ẹkeriotọ omawere.

Ilale ekwakwa efe.

O rrọ ẹkoma ohwo-akpọ re o wo ekwakwa eyerakpọ. Rekọ Jesu ọ kẹ unuovẹvẹ nọ u dhesẹ nọ u fo ho re ma rọ ilale eyerakpọ karo. Evaọ oriruo jọ nọ ọ kẹ, Jesu ọ ta kpahe ọdafe jọ nọ o koko eware buobu fihọ uwou. Fikiere, uvumọ oria o gbẹ jariẹ nọ o re fi ekakọ efa nọ o vu ze fihọ họ. Ọ tẹ jiroro nọ o re kporo uwou nọ ọ be jọ rawo eware na, re ọ bọ onọ o rro vi ere. Ọ ta nọ: “Etẹe me re fi eka gbe ekakọ edekọ họ. Mẹ vẹ ta kẹ [ẹwẹ] mẹ nọ, [Ẹwẹ], who wo eware buobu nọ e rọ nọ i re te ikpe buobu; rehọ oma totọ, whọ re, da, whọ ghọghọ.” Rekọ oware jọ o thọrọ ọdafe na ẹro: Ọ sai whu aso yena.—Luk 12:16-20.

Nọ ma be kpako na, ma sae ruawa epanọ ma re ro koko ugho họ nọ ma te rọ rẹrote oma mai nọ ma tẹ who no, onana o vẹ te lẹliẹ omai gu inoma nọ ma rẹ rọ rehọ oke iwuhrẹ ru iruo je mu abọ họ egbe kẹ ewha-iruo Oleleikristi mai. O gwọlọ nọ ma rẹ whaha iroro itieye. Hayo o sae jọnọ ma rrọ izoge, yọ ma riẹ nọ iruo odibọgba oke-kpobi na họ iruo nọ e mai woma. Ghele na, o sae j’omai oma nọ ma  koko ugho họ taure ma tẹ ruọ iruo ọkobaro na. Kọ u gbe fo re ma dao ẹgba mai kpobi evaọ iruo Uvie na enẹna re ma fe evaọ aro Ọghẹnẹ? Kareghẹhọ nọ ohwo ọvo ọ riẹ odẹ hẹ.

Udi-Oda.

Obe Itẹ 23:20 o ta nọ: “Who ku oma ra gbe udevie egbidi hi.” Nọ ohwo o te wo isiuru udi-oda gaga, ọ sae gwọlọ gu inoma nọ ọ rẹ rọ da udi ẹsikpobi. Ohwo otiọye na ọ sae ta nọ ọ be da udi ro serihọ, orọnikọ ọ rẹ da vrẹta ha. Otẹrọnọ ma rẹ gwọlọ da udi evaọ etoke eriosehọ mai kpobi, u fo nọ ma rẹ kiẹ oma mai riwi re ma riẹ oware nọ o ginẹ rrọ omai udu.

Egbẹnyusu.

Uzẹme riẹ họ, ẹsibuobu ma rẹ jọ udevie ahwo nọ a be gọ Jihova ha, wọhọ oriruo, nọ ma tẹ rrọ obọ isukulu, oria iruo, hayo usiuwoma ota. Rekọ u fo ho re ma mu usu okpekpe kugbe ai. Kọ ma re gu inoma nọ ma bi lele ae nyusu fikinọ a wo emamọ uruemu? Ebaibol na ọ vẹvẹ omai unu nọ, “Wha jọ a viẹ owhai họhọ: ‘Usu uyoma o rẹ raha uruemu ezi.’” (1 Kọr. 15:33) Wọhọ epanọ ame ọsese nọ ọ rrọ gbegbe ọ rẹ sae raha ame ọfuafo na, ere usu kugbe ahwo nọ a be gọ Jihova ha o rẹ sae raha usu mai kugbe Ọghẹnẹ, u re ru omai wo ọkpọ uruemu rai, oghẹrẹ ẹmeọta rai, je ru omai raro kele osẹ rai.

Eware ẹkeriotọ omawere.

Whọ rẹ jọ eware nọ a bi ku ze nọ e da oria kpobi fia nẹnẹ ruẹ eware ẹkeriotọ omawere sa-sa, yọ ibuobu rai i fo kẹ Ileleikristi hi. Pọl o kere nọ: ‘U fo re a gbẹ jọ udevie rai fodẹ oghẹrẹ egbegbe ọvuọvo ho.’ (Ẹf. 5:3) Kọ otẹrọnọ udu mai o rẹ gwọlọ wọ omai rri hayo gaviezọ kẹ eware nọ i fo ho? Ẹsejọhọ ma sai roro nọ ohwo kpobi ọ gwọlọ eware ẹkeriotọ omawere, yọ oghẹrẹ onọ ohwo ọ gwọlọ yọ ẹme oboriẹ. Rekọ joma kareghẹhọ ohrẹ Pọl ẹsikpobi re ma whaha eriwo hayo ezọgaviẹ kẹ eware nọ i fo ho.

Otẹrọnọ udu o be hae viẹ omai họ anwẹdẹ, yọ ma be hai gu inoma ru eware nọ i fo ho, ma rẹ sai nwene. (Ẹf. 4:22-24) Joma ta kpahe oriruo imava jọ.

Oniọvo jọ nọ a re se Miguel * o nwene iroro riẹ kpahe ekwakwa efe. Ọ ta nọ: “Mẹ avọ aye gbe ọmọzae mẹ ma jẹ rria orẹwho nọ a jọ se eware ekpokpọ nọ a bi ku ze gbe uzuazọ akpọriọ gboja gaga. Oke jọ nọ u kpemu, mẹ jẹ hae daoma gaga epanọ me re ro wo eware nọ i kie ze, bi roro nọ mẹ sai ru ere ababọ urusio nọ me re wo kẹ ekwakwa efe vrẹta. U kri hi, me te ti vuhumu nọ ilale ekwakwa akpọ u wo oba ha. Mẹ tẹ lẹ se Jihova kpahe onana. Mẹ ta kẹe evaọ olẹ nọ, mẹ avọ uviuwou mẹ ma gwọlọ rọ oke mai kpobi gọe. Ma te ru uzuazọ mai lọhọ jẹ kwa kpohọ ẹkwotọ nọ a jọ mae gwọlọ iwhowho-uvie. U kri hi, ma te mu iruo ọkobaro họ. Enẹna, ma vuhumu nọ o gwọlọ ekwakwa buobu hu re ohwo ọ sae wereva je yeri emamọ uzuazọ.”

Oniọvo jọ nọ a re se Lee o gbiku oghẹrẹ nọ omobọ riẹ nọ ọ kiẹ riwi u ro fi obọ họ kẹe whaha ekpehre usu. Ọ ta nọ: “Iruo mẹ e jẹ hae lẹliẹ omẹ kuomagbe ehreki nọ i no erẹwho efa ze. Omakugbe ahwo nana o jẹ hae were omẹ oma dede nọ mẹ riẹ nọ ma rẹ da idi gaga nọ ma tẹ rrọ ẹguae. Ẹsibuobu mẹ rẹ da te epanọ e rẹ rọ gwọlọ mu omẹ, ukuhọ riẹ udu o vẹ be hai brukpe omẹ. Rekọ mẹ tẹ roma totọ kiẹ udu mẹ riwi. Ithubro nọ e rrọ Ebaibol na gbe ohrẹ nọ ekpako na a k’omẹ u te fi obọ họ k’omẹ vuhumu nọ ahwo nọ a wo uyoyou kẹ Jihova ha me bi lele nyusu na. Enẹna, ifonu ma be mae rọ ta ẹme kpahe eki-ọthọ mai, me gbe bi kuomagbe ai te epanọ o jọ họ.”

U fo nọ ma roma totọ kiẹ omamai riwi jẹ riẹ oware nọ o ginẹ rrọ omai udu. Nọ ma bi ru ere na, ma rẹ lẹ se Jihova re o fi obọ họ k’omai, keme “ọye ọ riẹ eware nọ i dhere obọ eva.” (Ol. 44:21) Ọghẹnẹ ọ tẹ jẹ k’omai Ebaibol na, onọ ma rẹ sai ro rri omamai wọhọ ughẹgbe. (Jem. 1:22-25) Eware efa nọ e rẹ sai fi obọ họ k’omai gaga họ, ithubro gbe eware nọ a be hae kareghẹhọ omai evaọ ebe mai gbe iwuhrẹ Ileleikristi na. Eware nana e rẹ sai fi obọ họ k’omai sẹro udu mai, je ru omai nya evaọ edhere ẹrẹreokie.