Wo Erere Ziezi No Isase Ebaibol Ze
“[Me] wo evawere kẹ uzi Ọghẹnẹ.”—ROM 7:22.
1-3. Irere vẹ who re wo nọ who te bi se Ebaibol je fi eware nọ who wuhrẹ họ iruo?
“K’OHIOHIẸ k’ohiohiẹ mẹ be hai yere Jihova kẹ otoriẹ Ebaibol na nọ o bi fi obọ họ kẹ omẹ wo.” Oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ ta ẹme yena ọ kpako gaga no, o se Ebaibol na soso re bu vi asia udhuvẹ no yọ o gbe bi sei. Oniọvo-ọmọtẹ ọmaha jọ ọ ta nọ isase Ebaibol i fi obọ họ kẹe ruẹ nọ Jihova ọ ginẹ rrọ. Onana u ru nọ o ro si kẹle Ọsẹ obọ odhiwu riẹ no. Ọ ta nọ, “Me ri wo evawere te enẹ ẹdẹvo ho.”
2 Pita ukọ na ọ tuduhọ ahwo kpobi awọ inọ a “guọlọ ame-ivie Ẹzi” ọrọ ẹme Ọghẹnẹ. (1 Pita 2:2) Ahwo kpobi nọ a gwọlọ ame ivie otiọye ẹkwoma ewuhrẹ Ebaibol gbe efihiruo eware nọ a wuhrẹ, a re wo emamọ obroziẹ-iroro je yeri emamọ uzuazọ. A re je wo obọdẹ usu kugbe ahwo nọ a you jẹ be gọ Ọghẹnẹ uzẹme na. Enana kpobi yọ emamọ ẹjiroro nọ ohwo o re ro “wo evawere kẹ uzi Ọghẹnẹ.” (Rom 7:22) Rekọ irere efa e riẹ. Evẹ họ ejọ rai?
3 Epanọ who wuhrẹ kpahe Jihova avọ ọmọ riẹ te, ere uyoyou nọ who wo kẹ ae gbe amọfa o te ga te re. Who te wo otoriẹ Ebaibol na gbagba u ti fi obọ họ kẹ owhẹ riẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ o ti ro siwi ahwo nọ i kiẹrẹe no akpọ omuomu nana kẹle na. Who wo emamọ usi nọ whọ rẹ ta kẹ amọfa. Jihova ọ te ghale owhẹ nọ whọ tẹ be vuẹ amọfa eware nọ who wuhrẹ no Ebaibol ze.
SE WHO JE RORO KPAHE EWARE NỌ WHO SE
4. Re a “rọ unu kpotọ” se Ebaibol na, eme u dhesẹ?
4 Jihova ọ gwọlọ nọ idibo riẹ a se ẹme riẹ gidi gidi hi. Ọ ta kẹ Joshua oke anwae nọ: ‘Obe uzi onana u re no unu ra ha, rekọ who re se i te aso te uvo.’ (Jos. 1:8; Ol. 1:2) Evaọ ẹvẹrẹ Hibru ọsosuọ, oria ikere nana o ta nọ a rẹ “rọ unu kpotọ sei” te aso te uvo. Kọ onana u dhesẹ nọ oke kpobi whọ rẹ rọ unu kpotọ se Ebaibol na, no obe Emuhọ rite obe Eviavia? Ijo. U dhesẹ nọ whọ rẹ romatotọ se Ebaibol na evaọ oghẹrẹ nọ whọ sai ro roro kpahe oware nọ who se. Whọ tẹ be “rọ unu kpotọ” se Ebaibol na, u ti fi obọ họ kẹ owhẹ tẹrovi eria sa-sa nọ i ti w’iruo k’owhẹ jẹ bọ owhẹ ga okioke yena. Whọ tẹ ruẹ ẹme, oria hayo iku itieye na, romatotọ se ai, se eme na gbagba. Oria ikereakere itiena e sai duobọte owhẹ udu gaga. Fikieme o jẹ roja nọ whọ hae rọ unu kpotọ se ikereakere na? Who te wo otoriẹ ẹme Ọghẹnẹ ziezi, oma o te wọ owhẹ fi ei họ iruo.
5-7. Kẹ oriruo ro dhesẹ epanọ Ebaibol na nọ a rẹ rọ unu kpotọ se o sai ro fi obọ họ kẹ owhẹ (a) whaha ọfariẹ-ogbe; (b) rọ odiri gbe ẹwo yerikugbe amọfa; (c) fi eva họ Jihova makọ okenọ eware e tẹ rrọ gaga.
5 Whọ tẹ rọ unu kpotọ se Ebaibol na u re fi obọ họ gaga, maero nọ who te bi se eria Ebaibol nọ whọ be kaki wo otoriẹ rai hi. Muẹrohọ iriruo esa jọ. Orọ ọsosuọ, roro kpahe oniọvo-ọmọzae jọ nọ o se Ebaibol na te obe Hosia no evaọ omaa isase Ebaibol riẹ. Nọ ọ rọ unu kpotọ se owọ avọ 11 rite 13 evaọ uzou avọ 4, o te dhizu. (Se Hosia 4:11-13.) Fikieme? Eria Ebaibol yena i duobọtei udu keme o bi muabọ kugbe isiuru ọfariẹ-ogbe evaọ obọ isukulu. O roro kpahe eria ikere na jẹ ta kẹ omariẹ nọ: ‘Jihova ọ be ruẹ eware iyoma nọ ahwo a bi ru dede nọ amọfa a be ruẹ ae he. Mẹ gwọlọ ru eva dhae he.’ Oniọvo na ọ tẹ gbaemu nọ o re gbe-ọfariẹ hẹ.
6 Orọ avivẹ, oniọvo-ọmọtẹ jọ o bi se obe Joẹl, o te se te uzou avọ 2 owọ avọ 13. (Se Joẹl 2:13.) Nọ ọ be rọ unu kpotọ se owọ avọ 13 na, o te bi roro kpahe epanọ ọ sae rọ raro kele Jihova nọ ọ vọ ‘avọ aruoriwo gbe ohrọ, nọ ọ rẹ kaki muofu hu, avọ uwowou ulogbo’ na. Ọ tẹ gbaemu nọ ọ rẹ daoma whaha eme-ekela gbe eme-ofu nọ ọ rẹ ta kẹ ọzae riẹ gbe amọfa ẹsejọ.
7 Orọ avesa, roro kpahe ọsẹ uviuwou jọ nọ a si no iruo nọ o bi roro epanọ ọ te rọ rẹrote aye gbe emọ riẹ. Ọ rọ unu kpotọ se Nahum 1:7 inọ Jihova “ọ riẹ enọ e rẹ jọ obọ riẹ gwọlọ omofọwẹ,” yọ ọye họ oria ‘adhẹzọ rai eva oke ukpokpoma.’ Oria Ebaibol nana o bọ oniọvo na ga. U ru rie kareghẹhọ nọ Jihova ọ be daezọ riẹ, ọ gbẹ jẹ ruawa ga hrọ họ. Kẹsena ọ tẹ rọ unu kpotọ se owọ avọ 15. (Se Nahum 1:15.) Oniọvo na o te vuhu mu nọ, ọ tẹ be hae ta usiuwoma evaọ etoke ẹgaga, yọ o bi dhesẹ nọ o fi Jihova họ oria adhẹzọ riẹ. Fikiere, nọ ọ be make gwọlọ iruo na, yọ ọ be hai kuomagbe inievo na evaọ iruo usiuwoma ota udevie oka.
8. Ta kpẹkpẹ kpahe emamọ oware jọ nọ whọ nyaku evaọ isase Ebaibol ra.
8 Eria Ebaibol nana nọ i fi obọ họ kẹ ahwo jọ na, yọ eria nọ ahwo jọ a rẹ sai kaki wo otoriẹ rai hi. Whọ tẹ be romatotọ se obe Hosia, Joẹl gbe Nahum avọ ẹjiroro inọ whọ gwọlọ jarai wuhrẹ oware jọ, whọ te rọ unu kpotọ se eria efa evaọ ikere nana. Eme buobu nọ e rẹ kẹ areghẹ gbe omosasọ e rrọ ebe Ebaibol yena. Kọ ebe Ebaibol nọ i kiọkọ? Ebaibol na ọ wọhọ ọgọdọ nọ a rẹ jọ tọ ku itho eghaghae. Tọ ọgọdọ na ziezi. Se oma Ebaibol na kpobi avọ utee epanọ who re ro duku ithubro gbe eme uduotahawọ nọ e rrọ eva riẹ.
DAOMA WO OTORIẸ OWARE NỌ WHO BI SE
9. Ẹvẹ ma sai ro wo otoriẹ Ẹme Ọghẹnẹ ziezi?
9 Nọ whọ be daoma se oria Ebaibol jọ kẹdẹ kẹdẹ na, u fo nọ who re wo otoriẹ
oware nọ who bi se. Fikiere daoma rehọ ebe ukoko na sa-sa ru ekiakiẹ kpahe ahwo, eria, gbe eware sa-sa nọ who se kpahe. Hayo nọ who gbe wo otoriẹ oware jọ nọ who se kpahe he, whọ sae nọ ọkpako ukoko na jọ hayo oniọvo ọfa nọ o wo eriariẹ ziezi re o fi obọ họ kẹ owhẹ. Re ma ruẹ epanọ onana u wuzou te, joma ta kpahe oriruo Oleleikristi jọ nọ o ru onana evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ. Odẹ riẹ họ Apọlọs.10, 11. (a) Ẹvẹ a ro fi obọ họ kẹ Apọlọs wo ẹnyaharo evaọ iruo usiuwoma ota riẹ? (b) Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ikuigbe Apọlọs ze? (Rri ẹkpẹti na, “Kọ Ewuhrẹ Ra Ọ Rọwokugbe Otoriẹ nọ Ma Wo Enẹna?”)
10 Apọlọs yọ ohwo Ju nọ ọ jọ Oleleikristi, ọ riẹ “ikerakere na” ziezi yọ o wo “oriori” gaga. Obe Iruẹru Ikọ Na o ta kpahe iẹe nọ: ‘Ọ jẹ rọ ẹrera ta ẹme je wuhrẹ gbagba kpahe Jesu, rekọ ọ riẹ kpahe ame-ọhọ Jọn ọvo.’ Ọ tẹ jẹ rọ ogbori wuhrẹ ahwo eware anwae kpahe ame-ọhọ. Nọ Prisila avọ Akwila a ruẹ nọ o bi wuhrẹ onana evaọ Ẹfẹsọs, a te “dhesẹ edhere Ọghẹnẹ kẹe vevẹ vi onọ ọ riẹ vẹre.” (Iruẹru 18:24-26) Erere vẹ Apọlọs o wo no ọkpọvio nana ze?
11 Nọ Apọlọs ọ ta usiuwoma no evaọ obọ Ẹfẹsọs, o te kpobọ Akaya. ‘Nọ ọ nya ze no, o fiobọhọ gaga kẹ enọ e rọ fiki aruoriwo rọwo. Keme ọ jẹ rọ ogaga ta evaọ iraro ogbotu nọ iruẹru ahwo Ju e thọ, jẹ rọ ẹkwoma ikerakere na dhesẹ nọ Jesu họ Kristi na.’ (Iruẹru 18:27, 28) Obọnana Apọlọs o wo otoriẹ ame-ọhọ ziezi no, yọ ọ jẹ sae rehọ iẹe wuhrẹ ahwo gbagba. Ọ rehọ otoriẹ nana “fiobọhọ gaga” kẹ ahwo nọ i kurẹriẹ ze obọ wo ẹnyaharo evaọ egagọ uzẹme. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no ikuigbe nana ze? Wọhọ Apọlọs, u fo nọ ma hae daoma wo otoriẹ oware nọ ma se evaọ Ebaibol na. Oniọvo jọ ọ tẹ vuẹ omai epanọ ma sai ro wo ẹnyaharo evaọ onaa ewuhrẹ, u fo nọ ma rọ omaurokpotọ ru lele ohrẹ na je yere oniọvo na. Ma te ru ere, ma ti wo ẹnyaharo ziezi evaọ egagọ mai.
RỌ OWARE NỌ WHO WUHRẸ FI OBỌ HỌ KẸ AMỌFA
12, 13. Dhesẹ epanọ a sae rọ rehọ onaa rọ Ebaibol na fi obọ họ kẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol wo ẹnyaharo.
12 Ma sai fi obọ họ kẹ amọfa wọhọ epanọ Prisila, Akwila gbe Apọlọs a ru na. Uduotahawọ ra u te fi obọ họ kẹ ohwo nọ ọ gwọlọ kurẹriẹ ziọ egagọ uzẹme fi ẹbẹbẹ nọ ọ rrọ ọzadhe kẹ ẹnyaharo riẹ kparobọ, ẹvẹ o rẹ jọ owhẹ oma? Hayo whọ tẹ rrọ ọkpako ukoko, ẹvẹ o rẹ jọ owhẹ oma nọ oniọvo jọ o te yere owhẹ fikinọ ohrẹ nọ whọ kẹ riẹ no Ebaibol ze u fi obọ họ kẹe fi ẹbẹbẹ jọ kparobọ? Avro ọ riẹ hẹ, ma re wo evawere nọ ma tẹ be rehọ Ẹme Ọghẹnẹ fi obọ họ kẹ amọfa. * Muẹrohọ oghẹrẹ nọ whọ sai ro ru ere.
13 Evaọ oke Elaeja, emọ Izrẹl buobu a jẹ whoma họ uvumọ abọ họ, sọ a rẹ jọ egagọ uzẹme hayo egagọ erue. Ohrẹ nọ Elaeja ọ kẹ rai o rẹ sai fi obọ họ kẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol nọ o bi wo ẹnyaharo ho. (Se 1 Ivie 18:21.) Ofariẹ, otẹrọnọ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol o bi wo ẹnyaharo ho fiki ozodhẹ imoni hayo egbẹnyusu, whọ sai fi obọ họ kẹe nọ ọ jẹ gbaemu inọ ọ rẹ gọ Jihova ẹkwoma erorokpahe ẹme nọ ọ rọ obe Aizaya 51:12, 13.—Sei.
14. Eme o ti fi obọ họ kẹ owhẹ kareghẹhọ eria Ebaibol evaọ okenọ whọ gwọlọ rehọ ae fi obọ họ kẹ amọfa?
14 Uzẹme, eme buobu e rrọ Ebaibol na nọ e rẹ sae kẹ ohwo uduotahawọ, ọkpọvio, gbe ọbọga. Rekọ whọ sae nọ inọ: ‘Ẹvẹ mẹ sai ro wo eria Ebaibol sa-sa fihọ uzou nọ mẹ sai ro fi obọ họ kẹ ohwo evaọ okenọ mẹ gwọlọ?’ Hae se Ebaibol na re who je roro kpahe oware nọ who se kẹdẹ kẹdẹ. Who te ru ere, eria Ebaibol sa-sa e te jọ owhẹ uzou nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ te kareghẹhọ owhẹ evaọ okenọ whọ tẹ gwọlọ rehọ ae ru iruo.—Mak 13:11; Se Jọn 14:26. *
15. Eme o ti fi obọ họ kẹ owhẹ wo otoriẹ Ebaibol na ziezi?
15 Lẹ se Jihova re ọ kẹ owhẹ areghẹ nọ whọ sae rọ rẹrote iruo ra evaọ ukoko na wọhọ epanọ Solomọn ovie na o ru. (2 Irv. 1:7-10) Raro kele eruẹaro oke anwae re whọ hae romatotọ “guọlọ” eriariẹ egbagba Jihova gbe oreva riẹ evaọ Ebaibol na. (1 Pita 1:10-12) Pọl ukọ na ọ tuduhọ Timoti awọ nọ ọ rehọ “eme orọwọ na gbe emamọ uwuhrẹ” na kuọ oma riẹ. (1 Tim. 4:6) Who te bi ru ere, whọ te sai fi obọ họ kẹ amọfa wo ẹnyaharo evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Yọ ẹrọwọ ra ọ te ga re.
ISASE EBAIBOL NA O RẸ THỌ OMAI
16. (a) Ẹvẹ Ebaibol na nọ ahwo Bẹria a ‘je riwi kẹse kẹse’ u ro fi obọ họ kẹ ae? (b) Fikieme Ebaibol na nọ ma re se kẹdẹ kẹdẹ u ro wuzou k’omai nẹnẹ?
16 Ahwo Ju nọ a jọ ẹwho Bẹria evaọ Masidonia a jẹ hae “riwẹ ikerakere na kẹse kẹse.” Okenọ Pọl ọ ta usiuwoma kẹ ahwo Ju yena, a rehọ eme riẹ wawo oware nọ a riẹ vẹre evaọ Ebaibol na. Eme o no rie ze? U mu ibuobu rai ẹro nọ oware nọ o bi wuhrẹ na ginọ uzẹme, fikiere a “tẹ rọwo” hayo kurẹriẹ. (Iruẹru 17:10-12) Onana u dhesẹ nọ ma te bi se Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ u re ru ẹrọwọ mai ga. Re ma sae zọ ruọ akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ, o gwọlọ nọ ma re wo ẹrọwọ otiọye na, onọ o rrọ “umuẹro eware kpobi nọ ma bi rẹro rai na.”—Hib. 11:1.
17, 18. (a) Ẹvẹ ẹrọwọ ọgaga gbe uyoyou o sae rọ thọ udu Oleleikristi? (b) Ẹvẹ ẹruore ọ sae rọ thọ omai no enwoma?
17 Pọl o wo emamọ ẹjiroro nọ o ro kere nọ: “Nọ oma rọ e rọ uvo no na, jọ oma se idi-eda ba re ma fi ojese-udu orọwọ avọ uyoyou mai họ; wha jo oma rọ etu ẹruore usiwo mai tuwu.” (1 Tẹs. 5:8) O gwọlọ nọ alakpa-ẹmo ọ rẹ thọ udu riẹ evaọ etoke ẹmo. Epọvo na o gwọlọ nọ Oleleikristi ọ rẹ thọ udu riẹ no uzioraha. Eme o re noi ze nọ Oleleikristi o te wo ẹrọwọ ọgaga kpahe eyaa Ọghẹnẹ je wo uyoyou kẹe gbe amọfa? Oyena u dhesẹ nọ ojese-udu nọ o mae woma kpaobọ Oleleikristi na o fihọ na. O te vẹrẹ hẹ re Oleleikristi otiọye na o ru oware nọ o gbe ro wo aruoriwo Ọghẹnẹ hẹ.
18 Pọl ọ tẹ jẹ fodẹ etu, “ẹruore usiwo” na. Evaọ oke anwae, nọ alakpa-ẹmo o gbe fi etu-ẹmo riẹ họ họ, ọ sai whu evaọ ẹmo. Rekọ o te wo emamọ etu-ẹmo, o rẹ thọe no omonwa nọ egbọlọ e tẹ maki kiei uzou. Ma te bi wuhrẹ Ebaibol na, ma re wo ẹruore inọ Jihova o ti siwi omai. Ẹruore ọgaga o re fi obọ họ kẹ omai kẹnoma kẹ otu nọ o kie no ukoko na no gbe eme “ogbẹta” rai. (2 Tim. 2:16-19) Ẹruore o re je fi obọ họ kẹ omai whaha usu ahwo nọ a rẹ sae lẹliẹ omai ru eware nọ Jihova o mukpahe.
U RE RU OMAI WO ESIWO
19, 20. Fikieme ma ro rri Ẹme Ọghẹnẹ ghaghae, kọ ẹvẹ ma re ro dhesẹ nọ ma rri riẹ ghaghae? (Rri ẹkpẹti na, “Jihova Ọ be Kẹ Omẹ Oware nọ Mẹ Gwọlọ.”)
19 Epanọ ma bi si kẹle urere akpọ na te, ere o gwọlọ nọ ma rẹ rẹroso Ẹme Ọghẹnẹ te re. Ohrẹ nọ o rrọ Ebaibol na u re fi obọ họ kẹ omai nwene iruemu iyoma mai je ru omai whaha uzioraha. Eme ọ uduotahawọ gbe omosasọ nọ e rrọ Ebaibol na i re fi obọ họ kẹ omai fi edawọ nọ i bi no obọ Setan avọ akpọ omuomu riẹ ze kparobọ. Ehrẹ nọ Jihova ọ be rọ ẹkwoma Ebaibol na k’omai i ti fi obọ họ k’omai daji edhere uzuazọ na.
20 Kareghẹhọ nọ oreva Ọghẹnẹ họ re “ahwo kpobi a wo usiwo.” Idibo Jihova a rrọ usu ahwo nana. Ahwo nọ ma be ta usiuwoma kẹ je wuhrẹ Ebaibol a tẹ jẹ rrọ usu rai. Rekọ ahwo kpobi nọ a gwọlọ wo esiwo a rẹ “riẹ uzẹme na.” (1 Tim. 2:4) Fikiere, re ma sae zọ no edẹ urere na o gwọlọ nọ ma re se Ebaibol na je fi oware nọ ma se họ iruo. Ẹhẹ, ma tẹ be hai se Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ u re dhesẹ nọ ma rri Ẹme Ọghẹnẹ ghaghae.—Jọn 17:17.
^ edhe-ẹme 12 Uzẹme riẹ họ, ma rẹ rọ ohrẹ Ebaibol gba ahwo họ ru oware hayo brukpe ahwo ho. U fo nọ ma rẹ jọ wowou je wo odiri kẹ emọ-uwuhrẹ Ebaibol mai wọhọ epanọ Jihova o bi ru kẹ omai na.—Ol. 103:8.
^ edhe-ẹme 14 Eme who re ru nọ whọ tẹ kareghẹhọ ẹme Ebaibol jọ rekọ whọ riẹ oria nọ u no ze he? Who te rri oria ọruẹrẹhọ igogo eme nọ o rrọ obemu Ebaibol ọ New World Translation na hayo Watchtower Library, ẹsejọhọ whọ te ruẹ oria Ebaibol nọ whọ be gwọlọ na.